Kuriozitete

Shpjegohet misteri i dritës së kaltër para tri vjetësh në qiell

Zbulimi ndodhi në qershor 2018 dhe u pa nga observatori në Havai

Publikuar

Shkencëtarët thonë se më në fund kanë gjetur një shpjegim për dritën mistike blu që erdhi nga hapësira e thellë tri vjet më parë.

Astronomët u mahnitën në vitin 2018 kur panë një dritë të shndritshme të kaltër që vinte nga një galaktikë spirale e largët, rreth 200 milionë vit drite larg, raporton Independent.

Zbulimi i ngjarjes së njohur si AT2018 ndodhi në qershor 2018 dhe u pa nga observatori në Havai, i cili shpejt u dërgoi një mesazh global të tjerëve që të shikonin teleskopët e tyre në një drejtim të caktuar.

Shkencëtarët më pas panë një dritë që është 100 herë më e shndritshme se supernova, shpërthimi më i ndritshëm që njerëzimi ka parë ndonjëherë. Dukej se ishte një supernova, por ishte shumë më e ndritshme dhe më e shpejtë.

Shkencëtarët kanë luftuar për të shpjeguar fenomenin, i cili u bë i njohur si tranzicioni optik blu i shpejtë (FBOT), por pa shpjeguar se si ndodhi.

Zbulimet e mëtejshme e bënë ngjarjen konfuze. Shkencëtarët kanë përcaktuar se ajo përbëhej edhe nga pulsime dhe rreze X të fuqishme, me qindra miliona pulsime që çonin në vetë burimin.

Pulsimet u përsëritën rregullisht, çdo 4.4 milisekonda, për 60 ditë. Shkencëtarët përdorën këto pulsime për të llogaritur se rrezet rëntgen duhet të jenë jo më shumë se 1000 kilometra të gjera dhe të kenë një masë më të vogël se 800 diej.

Kjo tregonte se ishte diçka kompakte, si për shembull një vrimë e vogël e zezë ose një yll neutron. Duket se drita mistike ka ndodhur në kohën kur ylli po vdiste, teksa po shembej dhe më pas lindi një vrimë e zezë. Ajo filloi të “ha” lëndën rreth tij, duke gëlltitur yllin dhe duke lëshuar valë të forta energjie.

Ky është përfundimi i paraqitur në revistën Nature Astronomers.

“Ne ndoshta kemi zbuluar lindjen e një objekti të ngurtë në një supernova. Kjo ndodh në supernova normale, por deri më tani nuk e kemi parë sepse është një proces shumë kaotik. Ne mendojmë se kjo provë e re hap mundësinë e gjetjes së një vrime të zezë ‘fëmije’ ose një ylli neutron ‘fëmijë’”, tha autori kryesor i artikullit, Diraj Pasham, një studiues në Institutin e Teknologjisë Massachusetts në Cambridge.

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Rikonstruktohet fytyra e gruas 75 mijëvjeçare të Neandertalit

Publikuar

nga

Arkeologët kanë arritur të bashkojnë kafkën e një skeleti 75 mijëvjeçar të Neandertalit.

Studiues nga Universiteti i Kembrixhit dhe Liverpulit zbuluan kafkën në shpellën Shanidar, 500 milje në veri të Bagdadit në Irak.

Në kuadër të një dokumentari të ri të Netflixit, Sekretet e Neandertalëve, ata arritën të vendosin sërish kafkën dhe të rikrijojnë fytyrën e gruas të cilës dikur i përkiste.

Kafka u gjet për herë të parë në vitin 2018, ku ishte rrafshuar në rreth dy centimetra të trashë. Ai ishte grimcuar, ndoshta nga rënia e gurëve, menjëherë pas vdekjes dhe ishte ngjeshur më tej nga dhjetëra mijëra vjet sediment.

Arkeologët e quajtën skeletin Shanidar Z./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Si ndodhi klonimi i qengjit Dolly?

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit.

Publikuar

nga

Shkencëtarët skocezë më 22 shkurt të vitit 1997, njoftuan klonimin e suksesshëm të një qengji, Dolly, me kontributin e tre deleve nëna, një me vezë , tjetra me ADN-në, dhe e treta kishte mbajtur në fetus embrionin e klonuar.

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit. Dolly jetoi në Institutin Roslin në Edinburg, Skoci, madje lindi edhe gjashtë qengja.

Dolly u prek nga artriti dhe më 14 shkurt 2003 u vu në gjumë për vdekje për shkak të sëmundjes progresive të mushkërive. Klonimi i gjitarëve (grupim qeniesh ku bën pjesë edhe njeriu) është provuar tejet joefikas. Dolly ishte e vetmja mes 277 përpjekjeve që mbijetoi dhe arriti deri në atë moshë 6 vjeç, edhe pse në vitin 2014 shkencëtarët kinezë raportuan sukses në klonimin e derrave.

Shkencëtarët që klonuan Dollyn, shpallën në vitin 2007 se teknika e përdorur në rastin e Dollyt nuk mund të jetë e efektshme për klonimin e njeriut.

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Pesë fakte interesante rreth Diellit

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Publikuar

nga

Dielli është afro 25 mijë vite dritë larg nga qendra e galaktikës tonë “Udha e Qumështit”.

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Dielli prodhon një sasi enorme të energjisë për të nxehur sistemin tonë diellor. Çdo sekondë rreth 700 milionë ton të Hidrogjenit shndërrohen në Helium, me procesin kimik të Fusionit Nuklear.

Dielli përbëhet nga 72% hidrogjen dhe 26% helium, dhe disa elemente të tjera në gjurmë. Kjo masë e dendur përbën rreth 99% të tërë masës në sistemin tonë diellor.

Nëse dielli do të shuhej, brenda një jave temperatura e tokës do të bëhej -18  ̊C. Për një vjet do të bëhej -73  ̊C, ndërsa brenda disa milionë viteve do të stabilizohej në -240  ̊C./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë.

Publikuar

nga

“Vala luminoze” në Maldive është një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës. Oqeani shndritë me një hije të pastër kaltër dhe gjelbër. Ky fenomen i mahnitshëm njihet si “vala luminoze”.

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë. Organizmat mikroskopikë, si planktoni dhe bakteret, shkaktojnë një reaksion kimik kur lëvizin në ujë. Këto organizma shkaktojnë një efekt bioluminescent, duke shkaktuar dritë në ujë kur janë të shqetësuar ose të përzier me ujin.

Për vizitorët që kanë fatin të shohin këtë shfaqje të mrekullueshme, ajo ofron një përvojë të pazakontë dhe të mahnitshme. Në këtë spektakël të natyrës, oqeani bëhet si një qiell me yje, duke e bërë atë një destinacion të veçantë për të eksploruar bukuritë dhe misteret e botës nën ujë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara