Lajmet

Mësonjëtorja e parë shqipe, 137 vjet nga krijimi

Mësonjëtorja e parë u hap më 7 mars të vitit 1887, në një periudhë kur Shqipëria ishte nën pushtimin otoman.

Publikuar

Me vendim të qeverisë shqiptare, 7 marsi shpallet “Dita Kombëtare e Mësuesve” dhe mbushen 137 vite nga krijimi i Mësonjëtores së parë shqipe në qytetin e Korçës.

Mësonjëtorja e parë u hap më 7 mars të vitit 1887, në një periudhë kur Shqipëria ishte nën pushtimin otoman. Kjo institucion arsimor u themelua nga një grup intelektualësh rilindasë, duke shënuar një ngjarje të rëndësishme për historinë e arsimit në këtë vend. Shkolla ishte e para në të gjithë territorin e Shqipërisë që ofronte një program të strukturuar dhe laik, me gjuhën shqipe si mjet kryesor të mësimdhënies, shkruan UBTNews.

Dokumentet e kohës tregojnë se aktivitetet e kësaj shkolle ishin të përcjella nga ndjenja patriotike, përkushtimi për arsimimin dhe një dashuri thellë për dijen. Mësonjëtorja e parë shqiptare gëzoi mbështetjen e gjerë të komunitetit korçar dhe të emigrantëve shqiptarë. Në këtë qendër arsimore, nxënësit merrnin mësim në lëndë si shkrim, këndim, gjuhë shqipe, gramatikë shqipe, histori e Shqipërisë, gjeografi, dhe aritmetikë. Kjo shkollë shërbeu si një frymëzim për zhvillimin e arsimit kombëtar dhe ruajtjen e identitetit shqiptar nën kushtet e periudhës së vështirë otomane, shkruan UBTNews.

Kreu dhe udhëhoqi Mësonjëtorjën e Korçës për një periudhë prej afërsisht 15 vitesh ishte Pandeli Sotiri, një mësues dhe drejtor i predikuar. Kjo shkollë e rëndësishme gëzoi strehimin në një shtëpi të dhuruar nga Mandi Tërpo, një patriot i shquar korçar që jetonte në emigracion. Edhe pse përballej me sfida dhe vështirësi, Mësonjëtorja e Korçës mbeti e hapur për një kohë të gjatë, duke shërbyer si një fokus i arsimit kombëtar.

Personazhet e shquara të Rilindjes Kombëtare Shqiptare, si Pandeli Sotiri, Petro Nini Luarasi, Nuçi Naçi, Thoma Avrami, dhe të tjerë, udhëhoqën shkollën me përkushtim. Ata kontribuan në përpjekjet për të përhapur dijen dhe patriotizmin në mesin e popullit. Rilindasit dhe patriotët shqiptarë gjithashtu ishin pionierë në krijimin e teksteve shkollore për nxënësit shqiptarë dhe përpjekën për të siguruar mjete didaktike të nevojshme.

Nxënësit që morën mësim në këtë shkollë kombëtare u edukuan në frymën e patriotizmit dhe u bënë frymëzim për të ndjekur ideologjinë kombëtare. Ata u bënë pjesë e lëvizjes për liri dhe pavarësi, duke u angazhuar si luftëtarë të devotshëm. Ky kontribut i tyre ishte një sukses i madh për popullin shqiptar, duke shënuar një periudhë të rëndësishme për arsimin dhe kulturën kombëtare. Në kujtim të kësaj ngjarje, 7 marsi shënohet si Dita e Mësuesit, festuar me krenari nga të gjithë shqiptarët kudo që ndodhen./UBTNews/

Kulturë, Lifestyle

Eurovisioni zotohet se do të heqë flamujt dhe simbolet palestineze

Publikuar

nga

Organizatorët e Eurovision Song Contest u zotuan se do të heqin çdo flamur palestinez dhe simbol pro-palestinez në konkurs që do të mbahet javën e ardhshme në Malmö të Suedisë.

Ky vendim erdhi pas rritjes së tensioneve lidhur me pjesëmarrjen e Izraelit në Eurovision Song Contest, pas fushatës së tij ushtarake në Gaza.

Grupet pro-palestineze pritet të organizojnë protesta të mëdha në Malmö për të rritur ndërgjegjësimin për kauzën e tyre.

Të paktën 34 mijë e 596 njerëz janë vrarë në territorin palestinez gjatë pothuajse shtatë muajve të luftës mes Izraelit dhe Hamasit. Shumica prej viktimave janë gra dhe fëmijë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

​Beaux Arts: Ish-vila e diktatorit Hoxha shndërrohet në rezidencë artistësh

Publikuar

nga

Ish-vila e diktatorit Enver Hoxha do të shndërrohet në një rezidencë artistësh, shkruan Florelle Guillaume në një artikull të botuar në revistën franceze “Beaux Arts”.

Ky është projekti i ri i fondacionit “Art Explora”, i cili nuk pushon së habituri me nismat e tij origjinale në favor të krijimit dhe demokratizimit kulturor.

“Vila 31”, e vendosur në zemër të kryeqytetit të Tiranës, është shtëpia e dikurshme e ish-kryeministrit shqiptar Enver Hoxha, stalinist i egër që sundoi vendin për katër dekada të shënuara nga shtypja e përgjakshme dhe izolimi, por edhe nga dhuna e madhe ndaj artistëve.

“Që nga vdekja e diktatorit në vitin 1985, ky vend historik kishte mbetur një vilë fantazmë e ngrirë në kohë, me dekorin e saj të stilit hollivudian të viteve 1970”, sipas drejtorit të përgjithshëm të “Art Explora”, Bruno Julliard.

Tunelet e fshehura, dritat e zbehta neoni, mobiljet prej kadifeje, pishina e pashfrytëzuar dhe bunkerët e fshehtë kontribuojnë në atmosferën e çuditshme dhe të modës së vjetër të kësaj vile, sa të frikshme aq edhe të admiruar nga banorët.

Në kërkim të një “fati të ri” prej disa vitesh, kryeministri aktual Edi Rama, vetë artist, i shkolluar në Ecole des Beaux-Arts në Paris në vitet 1980, nuk kishte se si të mos e vlerësonte projektin kulturor të Frédéric Jousset, atë të shndërrimit të një meke të intolerancës në një parajsë krijimi për artistë nga e gjithë bota. Një përbuzje e bukur ndaj historisë!

Rinovimi i “Vilës 31” do t’i besohet kompanisë arkitekturore NeM, e cila realizoi transformimin spektakolar të “Bursës së Tregtisë” në Paris.

“Qëllim është që as të mos bëhet një muze i diktaturës dhe as të shkelet trashëgimia e saj historike”, tha Bruno Julliard.

Pjesërisht e hapur vjeshtën e ardhshme, rezidenca prej 4000 metrash katrorë me tetë studio rezidenciale do të mirëpresë që nga dhjetori një valë të parë artistësh dhe krijuesish ndërkombëtarë dhe nga Ballkani.

“Objektivi është zhvillimi i një programi afatgjatë të kërkimit dhe eksperimentimit artistik, i hapur ndaj botës, por edhe duke nxjerrë në pah dinamizmin e jashtëzakonshëm artistik të Ballkanit”, tha Blanche de Lestrange, drejtoresha artistike e “Art Explora”, shkruan ATSh.

“Vila 31” do të jetë e hapur për publikun përmes seminareve, shfaqjeve të filmave dhe festivaleve.

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Rikonstruktohet fytyra e gruas 75 mijëvjeçare të Neandertalit

Publikuar

nga

Arkeologët kanë arritur të bashkojnë kafkën e një skeleti 75 mijëvjeçar të Neandertalit.

Studiues nga Universiteti i Kembrixhit dhe Liverpulit zbuluan kafkën në shpellën Shanidar, 500 milje në veri të Bagdadit në Irak.

Në kuadër të një dokumentari të ri të Netflixit, Sekretet e Neandertalëve, ata arritën të vendosin sërish kafkën dhe të rikrijojnë fytyrën e gruas të cilës dikur i përkiste.

Kafka u gjet për herë të parë në vitin 2018, ku ishte rrafshuar në rreth dy centimetra të trashë. Ai ishte grimcuar, ndoshta nga rënia e gurëve, menjëherë pas vdekjes dhe ishte ngjeshur më tej nga dhjetëra mijëra vjet sediment.

Arkeologët e quajtën skeletin Shanidar Z./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Çfarë pasojash mund të kenë deklaratat e Bislimit për mundësinë e një sulmi të ngjashëm sikurse ai i 24 shtatorit?

Publikuar

nga

Zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi ditë më parë për një media ukrainase ka deklaruar se Kosova mund ta ketë prapë fatin e 24 shtatorit të vitit të kaluar.

Andaj sipas tij vendi ynë duhet të jetë i gatshëm. Duke iu referuar ngjarjeve të ndodhura në Banjskë, ai tha se tashmë ka arsye për të besuar se Rusia ishte e përfshirë në sulmin e ndodhur.

Politologu Fidan Ukaj për UBTnews komentoi deklaratën e Bislimit. Deklaratat e tilla ai i quan të pamatura dhe me mundësi pasojash.

“Kemi dëgjuar deklarata të pa matura edhe nga ana e kryeministrit të Kosovës që mendoj se mund të jenë reale deklaratat e tilla, mirëpo ndarja e këtij deklarata me opininon publik ose përmes opinionit publik mendoj që nuk i bëjnë nder po ashtu i bëjnë dëm Kosovës, imazhit të Kosovës edhe për arsyejen sepse investitorët që dëshiron të ivenstojë në Kosovë, kur dëgjon deklarata të tilla nga i pari i qeverisë sigurisht asnjë investitor nuk është i gatshëm pasurinë e vetë apo investimin e vetë të investoj me një vend i cili ka probleme të sigurisë”, deklaroi ai.

Ndërkohë njohësi i çështjeve të sigurisë të vendit, Fadil Kajtazi, thotë se duhet pasur kujdes në këso deklarata.

“Këto deklarata, këto prononcime të këtij niveli të zëvendëskryeminisrit kanë peshën e vetë, dhe do duhej të jenë të kujdesshme, kur përmendën dhe kur përdoren për arsyeje se një prononcim i tillë do duhej të ishte në atë fazë kur shteti veq ka shpallur gjendjen e mobilizimit, është dihet agresori potencial, janë marrë masat e para dhe të sforcifikmeve të logjistikës, të zhvendosjes të strukturave shtetërore në vendet sekrete”, tha ai.

Kajtazi foli edhe për rolin e politikës së jashtme, që duhet ketë në këso temash.

“Kosova do duhej të filloj seriozisht të mendoj për politikën e saj të jashtme që është faktori i parë i politikës së sigurisë nacionale për politikën ekonomike që është faktori i dytë strategjik i politikës nacionale dhe për faktorin e tretë që është politika e mbrojtjes. Mirëpo ajo çka është duke ndodhur në vitet e fundit është se Kosova ka humbur shumë nga ajo që ka qenë e fort nga politika e jashtme, dhe se fatkeqësisht që tri vite nuk kemi politikë të jashtme të Kosovës”, deklaroi Kajtazi.

Në shtator të vitit të kaluar, një grup i armatosur sulmoi policinë e Kosovës në fshatin Banjskë të komunës së Zveçanit, ku për pasojë mbeti i vdekur rreshteri i Policisë së Kosovës, Afrim Bunjaku./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara