Lajmet

FMN: Vaksinimi dhe diaspora mund ta rrisin ekonominë 5-6 për qind

FMN: Rritja mund të ndodhë nëse programi i vaksinimit është i suksesshëm.

Publikuar

Nisja e procesit të vaksinimit të qytetarëve në Kosovë kundër sëmundjes COVID-19 dhe ardhja e qytetarëve të cilët jetojnë jashtë vendit, kanë shtuar shpresat për rritje ekonomike dhe përmirësim të zhvillimit ekonomik pas pandemisë.

Vaksinimi i popullatës në Kosovë dhe rihapja e kufijve mund të çojë në rritje ekonomike deri në 6 për qind, brenda vitit 2021, ka parashikuar Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN).

Sipas shefit të këtij ekipit të FMN-së që bëri raportin për Kosovën, Gabriel Di Bella, rritja mund të ndodhë nëse programi i vaksinimit është i suksesshëm.

Gjithashtu, një rihapje e kufijve që mundëson ardhjen e diasporës në sezonin e verës u pa si shtysë në rritjen e aktivitetit ekonomik.

“Nëse realizohet, përfitimet ekonomike në vitin 2021 duhet të kompensojnë humbjet prej 4 deri në 5 për qind të shkaktuara nga pandemia në vitin e kaluar”, tha ai.

Në anën tjetër, rritja e numrit të infektimeve si pasojë e varianteve të reja të COVID-19, parashihet të rrezikojë rritjen ekonomike.

Sipas FMN-së, forcimi i infrastrukturës sociale, promovimi i digjitalizimit dhe zvogëlimi gradual i ndotjes dhe gjurmëve të karbonit në Kosovë do të kontribuojnë në rritjen më të shpejtë të kapitalit njerëzor, produktivitetin dhe përgatitjen e ekonomisë për sfidat post-pandemike.

Pamundësia e bizneseve në Kosovë për të ushtruar aktivitetin e tyre në mënyrë normale, vitin e kaluar, ndikoi në punësimin dhe të ardhurat e qytetarëve, duke ndikuar kështu në mënyrë të drejtpërdrejtë në rënien ekonomike.

Sipas Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), për 13 vjet, Kosova ka pranuar afër nëntë miliardë euro remitenca.

Në Kosovë, në vitin 2020, vlera e remitencave, sipas të dhënave të BQK-së, ishte rreth 940 milionë euro. Kurse në tremujorin e parë të këtij viti, vlera e remitencave kap shumën e mbi 200 milionë eurove.

Për dy javë, në Kosovë erdhën 40.000 persona nga diaspora

Vetëm brenda dy javëve të fundit, sipas informative zyrtare, mbi 40.000 qytetarë nga diaspora kanë hyrë në Kosovë përmes Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës “Adem Jashari”.

Kurse, deri më 22 qershor, në Kosovë janë administruar mbi 140.000 doza të vaksinave kundër COVID-19.

Kosova vazhdon të jetë një nga vendet me numrin më të vogël të të vaksinuarve në Evropë.

Qeveria ka thënë se deri në fund të vitit planifikon të vaksinojë 60 për qind të popullsisë.

Niveli i rritjes ekonomike deri në 6 për qind, rezulton me rimëkëmbje më të shpejtë ekonomike sesa parashikimet në fillim të shfaqjes së pandemisë, thotë Arian Zeka, kryeshef ekzekutiv në Odën Ekonomike Amerikane në Prishtinë. Edhe Zeka shprehet se në këtë rritje, pashmangshëm do të ndikojë ardhja e qytetarëve që jetojnë jashtë vendit, për pushime në Kosovë.

“Duke u bazuar edhe nga praktikat e viteve të kaluara, ardhja diasporës pashmangshëm do të reflektojë në aktivitete të shtuara ekonomike dhe natyrisht edhe në një rritje të gjithëmbarshme të qarkullimit te ndërmarrjet private. Rrjedhimisht edhe te një normë më e kënaqshme e zhvillimit ekonomik, përtej asaj që fillimisht ka parashikuar Banka Botërore, që duket të jetë më pak optimiste sesa kjo e cila është parashikuar nga Fondi Monetar Ndërkombëtar”, thekson Zeka për Radion Evropa e Lirë.

Në raportin e fundit të Bankës Botërore është thënë se rritja në vendet me ekonomitë me të ardhura të ulëta këtë vit, parashikohet të jetë më e ngadalta në 20 vjetët e fundit. Këto shtete me këtë ekonomi, parashikohet ta kenë një rritje prej 2.9 për qind në vitin 2021, para se të arrijnë në 4.7 për qind në vitin 2022.

Gjatë pandemisë ekonomia e Kosovës ra 7 për qind

Profesori i ekonomisë, Muhamet Mustafa, njëherësh këshilltar i lartë në Institutin Riinvest, thekson se me parashikimin për rritje të nivelit ekonomik deri në 6 për qind, Kosova do kthehet në nivelin ku ka qenë në fund të vitit 2019. Megjithatë, ai shprehet se ka indikacione të përmirësimit të situatës ekonomike. Përveç ardhjes së diasporës, Mustafa thotë se ka edhe rritje të qarkullimit dhe eksportit të mallrave.

“Por, a do të vazhdojë edhe vitet e ardhshme ky ritëm, kjo varet edhe nga rritja e investimeve në ekonomi, produkte dhe shërbime të reja. E kjo kërkon një mjedis biznesor shumë më të mirë, në aspektin e zbatimit të ligjit, luftës kundër korrupsionit dhe në aspektin e stabilitetit politik dhe imazhit të vendit. Do të thotë, na duhet një seri faktorësh të ndërlidhur, që duhet të sigurojmë për të arritur në një shkallë ku zhvillimi do jetë i qëndrueshëm. Zhvillimi i qëndrueshëm është rreth 7 për qind për më shumë se një dekadë, në mënyrë që Kosova të jetë në një nivel më të qëndrueshëm ekonomik dhe më cilësor sesa tani”, thekson Mustafa.

Rritja ekonomike mesatare në Kosovë prej vitesh sillet deri në 4 për qind. Sipas raporteve vjetore të Bankës Qendrore të Kosovës, ekonomia e Kosovës në vitin 2019 kishte shënuar rritje reale prej 3.9 për qind. Për vitin 2020, kjo rritje ishte parashikuar të ishte 4.2 për qind, por si pasojë e pandemisë, ekonomia e Kosovës ka pasur rënie deri në – 7 për qind.

Qeveria nuk tregon planin për investimet publike

Rritja ekonomike në Kosovë varet edhe nga investimet publike, thotë Arian Zeka, sipas të cilit, qeveria ende nuk ka bërë publike vlerën e këtyre shpenzimeve.

“Nuk është shumë e qartë nga ajo që është paraqitur nga ana e qeverisë, se cili do të jetë vëllimi i shpenzimeve publike, në çfarë mase do të shohim projekte infrastrukturore, në të cilat do të investohet. Kjo si duket mbetet ende e paqartë, natyrisht duke e ditur se mjetet e buxhetit janë dashur të orientohen në drejtime të tjera, kryesisht në mbështetje të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme të goditura nga pandemia, dhe natyrisht qytetarët e afektuar nga pandemia”, thekson ai.

Situatën aktuale ekonomike, ministri i Financave dhe Transfereve, Hekuran Murati, e ka quajtur mjaft premtuese dhe të mirë. Në një seancë para deputetëve në Kuvendin e Kosovës, ai ka është shprehur se ka rikthim të aktivitetit ekonomik dhe me ardhjen e diasporës, me shpenzimin e atyre mjeteve të akumuluara gjatë kohës së pandemisë, sipas tij, pritet që këtë vit Kosova të ketë përformancën më të mirë ekonomike në dy dekadat e fundit, sa u përket të hyrave, rrjedhimisht zhvillimit ekonomik.

Lajmet

​Kusari-Lila: Qeveria s’pajtohet me draftin e Asociacionit nga BE-ja, prandaj nuk e dërgon në Kushtetuese

Publikuar

nga

Shefja e Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, Mimoza Kusari-Lila, ka thënë se Qeveria e Kosovës nuk mund të dërgojë draft-statutin e Asociacionit të propozuar nga BE-ja në Gjykatë Kushtetuese, pasi nuk pajtohet me të njëjtin.

Sipas saj, ka brenga serioze sesi draft-statuti i Asociacionit të dërgohet në Kushtetuese, mirëpo tha se duhet të ekzistojë një rrugë e ndërmjetme në të cilin duhet të ketë diçka nga ana e qeverisë, por edhe të merren garanci serioze nga faktori ndërkombëtar se i njëjti s’mund të ketë kompetenca ekzekutive.

“Jemi në rrethana të cilat asnjëherë – formë apo mënyrë nuk duam që të krijojmë mekanizma që mund të ketë mosfunksionalitet apo dëmtim të brendshëm të rendit kushtetues në Kosovë, përkundër që është thënë se ka garanci se asociacioni nuk ka kompetenca ekzekutive. Ajo çka është prezantuar në draftin e BE-së në të cilin janë dhënë komente, të cilat nuk kanë reflektuar si të tilla. Kemi brenga serioze mbi atë sesi mund të realizohet apo çfarë forme i dërgohet Gjykatës Kushtetuese. Nuk mund t’i dërgohet si një draft i pranuar pa pasur një vendim të qeverisë. Qeveria nuk ka vendim për atë draft pasi s’pajtohet me atë draft në tërësinë si është dorëzuar. Prandaj duhet të ekzistojë një rrugë e ndërmjetme në të cilin duhet të ketë diçka nga ana e qeverisë, por në afate në të cilat duhet të merren garanci serioze, që deri tash s’ka pasur”, tha ajo.

Kusari-Lila shprehu zhgënjimin e saj me mosanëtarësimin e Kosovës në Këshill të Evropës.

“Jemi të zhgënjyer me atë çfarë ndodhi, me mosfutujen në agjendë. E kuptojmë se ka pasur kërkesa individuale të shteteve pastaj në raport me kërkesën që u tha më e artikuluar nga dy shtete, nga Franca dhe Italia. Por kjo nuk na zmbraps nga përpjekjet dhe kontinutitet për plotësimin e të gjitha standardeve që kanë të bëjnë me të drejtat, rendit, ligjin dhe zhvillimin. Ishte një përvojë jo e mirë, por nuk ishte hera e parë që Kosova u ballafaqua me një standard shtesë apo ndryshe nga organizata kishte për vendet të tjera. Është e paprecedent të kthehet një vendim i Asamblesë Parlamentare të mos trajtohet në Këshillin e Ministrave, siç ndodhi në rastin tonë”, theksoi ajo.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Atentati ndaj kryeministrit sllovak, dyshohet se autori mund të mos ketë vepruar i vetëm

Publikuar

nga

Zhvillime të reja kanë dalë në dritë nga hetimet lidhur me atentatin ndaj kryeministrit të Sllovakisë, Robert Fico. Ministri i Brendshëm, Matus Sutaj Estok deklaroi se për rastin ishte ngritur një ekip hetimor, i cili do të shqyrtonte nëse i dyshuari veproi si pjesë e një grupi të organizuar që kishin inkurajuar njëri-tjetrin për të kryer atentatin.

“Një akt që hedh dyshime për përfshirjen e personave të tjerë në ngjarje, ishte se komunikimet në internet të të dyshuarit ishin fshirë dy orë pas atentatit, por jo nga i dyshuari dhe me shumë mundësi as nga bashkëshortja e tij”, tha ministri , i cili shtoi se kjo është një shenjë se autori mund të mos ketë vepruar i vetëm, por krimi mund të jetë kryer nga një grup i caktuar njerëzish.

Ndërkohë zëvendëskryeministri Robert Kalinak tha të dielën se Fico ishte jashtë rrezikut për jetën, por gjendja e tij ishte ende shumë e rëndë për t’u transferuar në një spital në kryeqytetin Bratislavë.

Më herët Gjykata Speciale Penale e Sllovakisë vendosi se i dyshuari, i identifikuar nga prokurorët si Juraj Cintula, do të qëndrojë në paraburgim pasi akuzohet për tentativë vrasje. Ministri i Brendshëm tha pas ngjarjes se i dyshuari ishte i pakënaqur me politikën e qeverisë për Ukrainën.

Qeveria e Ficos i ka dhënë fund mbështetjes zyrtare ushtarake për Ukrainën dhe ka marrë një linjë më pro-ruse në konflikt, ndryshe nga shumica e partnerëve të Bashkimit Europian. Atentati ndaj Ficos ka bërë që i gjithë spektri politik i Sllovakisë të bëjë thirrje për ulje të tensioneve dhe zbutje të retorikës së ashpër mes politikanëve. Ndërkohë Policia sllovake tha të dielën se kishte arrestuar tre persona për postime në mediat sociale që mbështesnin atentatin ndaj kryeministrit.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Shpërndarja e Kuvendit, opozita vazhdon të jetë e përçarë

Publikuar

nga

Partitë parlamentare në Kuvendin e Kosovës ende nuk kanë pajtim për formën e dërgimit të vendit në zgjedhje të parakohshme.

Në partinë në pushtet, Lëvizjen Vetëvendosje theksojnë së në Kuvend s’ka kërkesë zyrtare për shpërndarje të legjislaturës së tetë, derisa theksojnë gatishmërinë për zgjedhje, por presin unifikimin e opozitës. Në anën tjetër, partitë opozitare vazhdojnë të mos dakordohen se si të shkojë vendi në zgjedhje të parakohshme. Në PDK presin që deri më 30 maj të shpërndahet Kuvendi, siç thonë për t’i hapur rrugë zgjedhjeve të parakohshme më 30 qershor ose më së largu 7 korrik.

Ndërkaq, AAK-ja si të vetmen formë të shkuarjes në zgjedhje të parakohshme e sheh dorëheqjen ose shkarkimin e kryeministrit Albin Kurti. Këtë të fundit synojnë të realizojnë në seancën e Kuvendit të premten, ku në debatin për tri vjet qeverisje të Kurtit pritet të prezantojnë një rezolutë për shkarkimin e tij.

Shefja e Grupit Parlamentar të LVV-së, Mimoza Kusari-Lila, tha se s’kanë frikë nga shkuarja në zgjedhje të parakohshme, mirëpo opozita duhet të jetë e unifikuar në kërkesën e saj. Ajo u shpreh kundër rezolutës së AAK-së për shkarkimin e kryeministrit Kurti.

“Asnjëherë nuk kemi thënë se kemi frikë nga shkuarja në zgjedhje apo rikonfigurimi i mandatit te sovrani. Megjithatë nuk mund të bëjmë këtë vetëm me një grup parlamentar të opozitës. Opozita duhet të jetë e unifikuar në kërkesën e saj, në fund të fundit opozita është ajo që kërkon zgjedhje apo ndryshim të qeverisjes, ndërsa ne konsiderojmë se kjo qeveri i ka plotësuar të gjitha kushtet për një mandat të rregullt”, tha ajo.

Mirëpo, shefi i Grupit Parlamentar të PDK-së, Abelard Tahiri, ritheksoi nevojën e shkuarjes në zgjedhje të parakohshme, përmes shpërndarjes së Kuvendit.

Ai paraqiti datën e fundit si opsion për shpërndarjen e Kuvendit, derisa tha se po punojnë intensivisht me partitë opozitare për t’u dakorduar për shpërndarjen e Kuvendit.

“Jemi në afatet e fundit kohore kur duhet të procedohet me mocionin për shpërndarjen e Kuvendit në mënyrë që vendi ynë t’i drejtohet kutive të votimit, me datën 30 qershor apo 7 korrik. Prandaj e them para jush se data 30 maj që i bie e enjtja tjetër është data e fundit kur Kuvendi i Kosovës duhet të shpërndahet në mënyrë që vendi t’i kap afatet kohore 30 qershor apo 7 korrik si data që i kemi propozuar. Deri tani ende s’kemi një situatë kur kemi një dakordim ndërmjet grupeve parlamentare në Kuvend që vendi të shkojë në zgjedhje të parakohshme…”, theksoi ai.

Mirëpo shefi i Grupit Parlamentar të AAK-së, Besnik Tahiri, tha se nuk do të përkrahim opsionin e shpërndarjes së Kuvendit, pasi sipas tij, përmes kësaj forme kryeministri Kurti po amnistohet për dështimin në ekzekutiv. Ai tha se qeverinë e ardhshme duhet të drejtojë opozita e tanishme në Kuvend.

“Shpërndarja e Kuvendit në këtë fazë nënkupton një dalje për qeverinë Kurti. Në një formë marrjen e fajit nga Kuvendi për dështimin e qeverisë. Shpërndarja duhet të vjen vetëm atëherë arrijmë të shkarkojmë një qeveri të dëmshme apo kur dorëhiqet, por jo në asnjë situatë që Kuvendi të merr një përgjegjësi që nuk i takon. Ne jemi në vit zgjedhor. Nëse shihni kalendarin zgjedhor për tre muaj apo katër muaj duhet të shpallet data e zgjedhjeve”, tha Tahiri.

Këto komente ata i bën pas mbledhjes së Kryesisë së Kuvendit, ku u caktuan dy seanca plenare gjatë kësaj jave. Të zgjedhurit e popullit do të mblidhen të enjten për të vazhduar pikat nga seancat e kaluara, ndërsa të premten do të mbahet seancë për të debatin parlamentar për tri vjet qeverisje të Qeverisë Kurti.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Gjykata Penale Ndërkombëtare kërkon urdhër arresti për liderin e Hamasit dhe kryeministrin izraelit për krime lufte në Gaza

Publikuar

nga

Gjykata Penale Ndërkombëtare po kërkon urdhra arresti për liderin e Hamasit, Yahya Sinwar dhe kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu me akuza për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit lidhur me sulmet e 7 tetorit në Izrael dhe luftën pasuese në Gaza, tha kryeprokurori i gjykatës, Karim Khan për CNN.

Khan tha se ICC po kërkon gjithashtu urdhër për Ministrin e Mbrojtjes të Izraelit, Yoav Gallant, si dhe dy liderë të tjerë të lartë të Hamasit, Mohammed Diab Ibrahim al-Masri, udhëheqësi i Brigadave Al Qassem dhe i njohur më mirë si Mohammed Deif, dhe Ismail Haniyeh, Hamas, lider politik.

Urdhëresat kundër politikanëve izraelitë shënojnë herën e parë që ICC ka vënë në shënjestër udhëheqësin më të lartë të një aleati të ngushtë të Shteteve të Bashkuara. Vendimi e vendos Netanyahun në shoqërinë e presidentit rus Vladimir Putin, për të cilin GJNP lëshoi një urdhër arresti për luftën e Moskës kundër Ukrainës.

Një panel gjyqtarësh të ICC tani do të shqyrtojë kërkesën e Khan për urdhër-arrest. Khan tha se akuzat kundër Sinwar, Haniyeh dhe al-Masri përfshijnë “shfarosje, vrasje, marrje pengjesh, përdhunim dhe sulm seksual në paraburgim”.

Bota u trondit më 7 tetor kur njerëzit u hoqën nga dhomat e tyre të gjumit, nga shtëpitë e tyre, nga kibucitë e ndryshëm në Izrael”, tha Khan për Amanpour, duke shtuar se “njerëzit kanë vuajtur jashtëzakonisht shumë”.

Akuzat kundër Netanyahut dhe Gallantit përfshijnë “shkaktim të shfarosjes, shkaktimin e urisë si metodë lufte, duke përfshirë mohimin e furnizimeve me ndihma humanitare, duke synuar qëllimisht civilët në konflikt”, i tha Khan Amanpour.

Kur raportet u shfaqën muajin e kaluar se kryeprokurori i ICC-së po shqyrtonte këtë mënyrë veprimi, Netanyahu tha se çdo urdhër arresti i ICC-së kundër zyrtarëve të lartë të qeverisë dhe ushtarakëve izraelitë “do të ishte një fyerje e përmasave historike” dhe se Izraeli “ka një sistem ligjor të pavarur që heton me rigorozitet të gjitha shkeljet e ligjit.”

I pyetur nga Amanpour në lidhje me komentet e bëra nga Netanyahu, Khan tha: “Askush nuk është mbi ligjin”. Ai tha se nëse Izraeli nuk pajtohet me ICC-në, “ata janë të lirë, pavarësisht kundërshtimeve të tyre ndaj juridiksionit, të ngrenë një sfidë para gjyqtarëve të gjykatës dhe kjo është ajo që unë i këshilloj ata të bëjnë”.

Izraeli dhe Shtetet e Bashkuara nuk janë anëtarë të ICC. Megjithatë, ICC pretendon se ka juridiksion mbi Gazën, Jerusalemin Lindor dhe Bregun Perëndimor pasi udhëheqësit palestinezë ranë dakord zyrtarisht të jenë të detyruar nga parimet themeluese të gjykatës në vitin 2015. /UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara