Lajmet

​Zbulohet murali kundër femicidit në Kosovë

Publikuar

Një grua me kokën lartë, me lule në dorë dhe rreth saj këpucë të kuqe të shpërndara, është murali i punuar nga disa të rinj përmes të cilit përçohet mesazhi për luftim të femicidit dhe garantimit të barazisë gjinore. Ky mural përmes të cilit janë përkujtuar viktimat e dhunës në baza gjinore u zbulua sot në hapësirat e shkollës të mesme të lartë “Xhevdet Doda” me rastin e Shënimit të Ditës Ndërkombëtare të Paqes.

Murali është krijuar nga artistë të rinj të komuniteteve të ndryshme shqiptar, serb, rom, ashkali dhe egjiptian. Për shënimin e Ditës Ndërkombëtare të Paqes tema për këtë vit është “Kultivimi i një kulture të paqes”.

Shefja e UNMIK-ut në Kosovë, Caroline Ziadeh u shpreh se paqja mund të ndërtohet vetëm duke punuar të gjithë së bashku. Ziadeh theksoi se çdo akt i vogël dhembshurie, mirëkuptimi, ndjeshmërie dhe bashkëpunimi kontribuon në një botë paqësore.

“Paqja ndërtohet nga paqja. Sot është festë, për ju, për të gjithë ju që jeni në paqe dhe për strukturën e paqes në Kosovë. Paqja nuk është një ëndërr, një ëndërr e largët, është një realitet i prekshëm që mund ta krijojmë së bashku. Çdo akt i vogël dhembshurie, mirëkuptimi, ndjeshmërie dhe bashkëpunimi kontribuon në qëllimin më të madh të një bote paqësore. Bëhet fjalë për efektin kumulativ të shumë veprimeve të vogla dhe pozitive. Dita Ndërkombëtare e Paqes këtë vit, e shënuar më 21 shtator mbart tegelin duke kultivuar një kulturë paqeje…03:38 Le të angazhohemi të jemi ambasadorët e paqes në jetën tonë dhe të frymëzojmë të tjerët të bëjnë të njëjtën gjë. Së bashku, ne mund të ndërtojmë një botë ku paqja nuk është vetëm një fjalë, por një mënyrë jetese. Së bashku, ne mund të nisim një udhëtim për të krijuar një botë që na nevojitet dhe e meritojmë, një botë ku të gjithë mund të arrijnë dhe të realizojnë potencialin e tyre të plotë”, theksoi Ziadeh.

Nënkryetari i komunës së Prishtinës, Alban Zogaj teksa femicidin e cilësoi si ndër shkeljet më të rënda të të drejtave të njeriut, tha se kjo dukuri është një manifestim i pabarazisë gjinore që po vazhdon në Kosovë. Zogaj theksoi se mesazhi i shënimit të kësaj dite është që femicidi nuk ka vend në Kosovë dhe se si shoqëri duhet shtyrë përpara aspekte legjislative që trajton seriozisht këtë pabarazi.

“Ne kemi nevojë për ndryshime gjithëpërfshirëse që fillojnë me arsimin, duke i mësuar djemtë dhe burrat tanë të respektojnë gratë, dhe kjo nuk është e negociueshme. Fuqizimi i vajzave dhe grave tona që të dinë vlerën për t’u ndjerë të sigurta dhe për të folur. U bëj thirrje edhe drejtuesve të komunitetit tonë, politikanëve dhe çdo qytetari të luajnë rolin e tyre në këtë temë shumë të rëndësishme. Ne nuk mund të lejojmë që kultura e heshtjes apo indiferencës të lulëzojë kur gratë vriten në shtëpitë tona, në lagjet tona dhe në rrugët tona. Ne duhet të solidarizojmë dhe duhet të shtyjmë për reforma legjislative që pasqyrojnë seriozitetin e kësaj krize. Dhe mesazhi ynë është i qartë, nuk ka vend për femicid në Kosovë, çdo grua ka të drejtë të jetojë e lirë nga frika, e lirë nga dhuna dhe e lirë të jetë ajo që është. Ne i detyrohemi grave që kemi humbur, familjeve të shkatërruara nga kjo dhunë, dhe gjeneratave të ardhshme që ta bëjmë Kosovën një vend më të sigurt, më të pastër dhe më të drejtë për të gjithë”, tha ai.

Artisja kryesore e këtij murali, Argjenda Azemi u shpreh se ky mural pasqyron viktimat e femicidit. Azemi theksoi ky mural jep mesazhin se duhet të punohet për një të ardhme më të mirë dhe të sigurt për gratë.

“Ky mural, pasi tema është shumë e rëndësishme, është paraqitur një grua me kokën lart, duke mbajtur disa lule që përfaqësojnë shpresën, kujtimin dhe shërimin. Dhe rreth saj janë të shpërndara këpucë të kuqe, të cilat secila palë përfaqëson një grua që ishte viktimë e dhunës me bazë gjinore. Kështu që doja që ky mural të ishte si një kujtim prej tyre, dhe të punojmë për një të ardhme më të mirë ku gratë mund të jetojnë pa frikë”, theksoi ajo.

Si çështje urgjente për ta trajtuar femicidin e ka konsideruar drejtoresha e Shtëpisë së Sigurt rajonale në komunën e Zubin Potokut, Adrijana Hoxhiq. Ajo në këtë ceremoni të shënimit të Ditës Ndërkombëtare të Paqes u shpreh se kjo dukuri është forma më ekstreme e dhunës në baza gjinore, për çka ajo kërkoi ligje dhe politika më të forta në luftimin e pabarazisë gjinore. Hoxhiq u shpreh po ashtu se derisa gratë nuk janë të sigurta nuk mund të ketë paqe të qëndrueshme.

“Ende ka efekte të femicidit më shumë se vetëm familjet dhe komunitetet individuale, ai nënvizon stabilitetin dhe përparimin social, ekonomia vuan pasi potenciali i grave mbytet dhe përparimi kolektiv i kombit ngec. Paqja nuk mund të jetë e qëndrueshme nëse gratë dhe vajzat nuk janë të sigurta. Paqja nuk është vetëm mungesë lufte, është prani e drejtësisë, barazisë dhe sigurisë për të gjithë. Dhe ne nuk mund të flasim për paqe nëse zërat e grave heshtën nga dhuna, nuk mund të flasim për paqen nëse potenciali i grave shkatërrohet nga frika, nuk mund të flasim për paqe nëse dhunuesit e femicidit ecin të lirë dhe viktimat e tyre harrohen. Ju lutem, le të ngremë zërin, të avokojmë për ligje dhe politika më të forta dhe të sigurojmë zbatimin e tyre, le të fuqizojmë gratë dhe vajzat”, tha ajo.

Murali i cili u zbulua sot e që synon luftimin e femicidit është mundësuar nga misionit i UNMIK-ut dhe Mural Fest Kosova.

Lajmet

​Gara për president, sondazhi i ri Trump-Harris

Publikuar

nga

Zëvendëspresidentja Kamala Harris dhe ish-presidenti Donald Trump janë të barabartë shtatë javë para zgjedhjeve presidenciale të 5 nëntorit, sipas sondazheve të reja të publikuara sot që tregojnë gjithashtu një garë të ngushtë në shtetin kyç të Pensilvanisë.

Në sondazhin kombëtar, Harris dhe Trump janë të barabartë me 47 për qind të votuesve. Sondazhi u krye me 2.437 të anketuar nga 11 deri më 16 shtator për New York Times, Philadelphia Inquirer dhe Siena College. Marzha e gabimit është 3 pikë përqindjeje.

Në Pensilvani, një nga shtatë shtetet kryesore të lëvizjes, Harris mbajti një epërsi prej katër pikë përqindjeje dhe kryeson 50 deri në 46 për qind, me një diferencë gabimi prej 3.8 pikë përqindjeje, sipas një sondazhi të Times.

Një sondazh i veçantë për Washington Post tregoi për një garë të ngushtë në atë shtet, e cila mund të përcaktojë rezultatin e asamblesë, së bashku me Arizonën, Xhorxhia, Miçiganin, Nevadën, Karolinën e Veriut dhe Wisconsin.

Të anketuarit në Pensilvani, 1003 prej tyre, deklaruan 48 për qind për Harris dhe 47 për qind për Trump, me një diferencë gabimi prej 3.6 pikësh.

Shumica e të anketuarve i thanë Post se ishin “jashtëzakonisht të motivuar” për të votuar dhe se ruajtja e demokracisë amerikane ishte “jashtëzakonisht e rëndësishme” për ta. Por ata janë të ndarë për sa i përket kandidatit që do të mbronte më së miri liritë kombëtare, me 48 për qind që votuan për Harris dhe 45 për qind për Trump.

Sondazhi i NYT/Inquirer/Siena zbuloi gjithashtu se demokracia amerikane është një çështje e rëndësishme për votuesit, së bashku me ekonominë, abortin dhe emigracionin. Mbështetja për të dy kandidatët është afërsisht e barabartë.

Një sondazh i Ipsos javën e kaluar tregoi se Harris kryeson me pesë pikë përqindjeje, me 47 për qind të të anketuarve që e mbështesin atë dhe 42 për qind për Trump.

Vazhdo të lexosh

Bota

Zjarrvënie të qëllimshme, arrestohen 14 persona në Portugali

Publikuar

nga

Policia portugeze ka arrestuar 14 të dyshuar për zjarrvënie të qëllimshme, të lidhur me disa nga dhjetëra zjarret vdekjeprurëse që shpërthyen në të gjithë vendin. Këto zjarre kanë shkaktuar të paktën shtatë viktima dhe kanë shkatërruar shtëpi, fabrika dhe dhjetëra mijëra hektarë pyje, duke kontribuar në rreziqet e mëdha që shkaktohen nga ndryshimet klimatike dhe shpopullimi rural.

Kryeministri Luis Montenegro premtoi “veprim represiv” të ashpër ndaj këtyre krimeve, që ai i konsideron të kryera në emër të interesave të veçanta. Ekspertët, si profesor Salvador Pinho Ferreira de Almeida, theksuan se aktiviteti kriminal është i dukshëm, pasi shumë nga zjarret filluan natën dhe ishin të shpërndara në mënyrë të pazakontë.

Studiuesi Andre Inacio vuri në dukje se zjarrvënia përkeqëson një situatë klimatike me pyje të thatë dhe erëra të forta. Ai sugjeroi se motivet ekonomike, si blerja e druve të djegur ose toka me çmime më të ulëta, mund të jenë arsye për zjarrvënien e qëllimshme, si dhe probleme të shëndetit mendor.

Një studim i vitit 2017 zbuloi se zjarrvënia përbënte rreth 36% të zjarreve fatale në Portugali, ndërsa një punim tjetër tregoi se zemërimi dhe hakmarrja ishin motivet kryesore për zjarrvënësit.

Ekspertët kanë bërë thirrje për përmirësimin e menaxhimit të peizazhit dhe rifillimin e përpjekjeve të pastrimit që filluan pas zjarreve të vdekjeprurshme të vitit 2017, duke paralajmëruar se situata aktuale është alarmante dhe kërkon veprime të menjëhershme./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Studimi i ri: Truri i gruas ndryshon në mënyrë drastike gjatë shtatzënisë

Publikuar

nga

Shtatzënia shkakton ndryshime të mëdha në trupin e femrës, dhe një studim i ri tregon se truri gjithashtu pëson ndryshime të mëdha, disa kalimtare dhe disa të gjata.

Shkencëtarët thanë se për herë të parë hartuan ndryshimet që ndodhin kur truri i një gruaje riorganizohet në përgjigje të shtatzënisë, bazuar në skanimet e bëra 26 herë, duke filluar tri javë para konceptimit, deri në nëntë muajt e shtatzënisë dhe më pas dy vjet pas lindjes.

Studimi dokumentoi një rënie të gjerë të vëllimit të lëndës gri kortikale, rajonit të rrudhosur të shtresës më të jashtme të trurit, si dhe një rritje në integritetin mikro-strukturor të lëndës së bardhë të vendosur më thellë në tru. Të dyja ndryshimet koinciduan me një rritje të niveleve të hormoneve estradiolit dhe progesteronit.

“Është mjaft tronditëse që në vitin 2024 ne nuk kemi pothuajse asnjë informacion për atë që ndodh në tru gjatë shtatzënisë. Kjo punë ngre më shumë pyetje sesa përgjigjet, dhe ne po gërvishtim vetëm sipërfaqen e këtyre pyetjeve”, tha Elizabeth Chrastil, një neuroshkencëtare pranë Universitetit të Kalifornisë, gjithashtu objekt i këtij hulumtimi.

Chrastil tha se gjatë studimit ajo nuk ishte në dijeni të të dhënave që tregonin ndryshime në trurin e saj dhe se nuk ndihej ndryshe.

Shkencëtarët thanë se që kur studimi përfundoi, ata kanë vënë re të njëjtin model në disa gra të tjera shtatzëna që i janë nënshtruar skanimeve të trurit në një iniciativë kërkimore në vazhdim të quajtur projekti i trurit të nënës, i cili synon të rrisë numrin e subjekteve në qindra.

“Studimet e mëparshme kanë marrë skanime të trurit para dhe pas shtatzënisë. Por ne kurrë nuk kemi parë metamorfozë të trurit”, shtoi Emily Jacobs, një neuroshkencëtare pranë Universitetit të Kalifornisë.

Skanimet treguan një reduktim mesatar prej rreth 4 për qind të lëndës gri në afërsisht 80 për qind të rajoneve të trurit të studiuara. Rikuperimi i vogël pas lindjes nuk e ktheu volumin në nivelet e para shtatzënisë. Studiuesit thanë se nuk është e qartë nëse humbja e lëndës gri është një gjë e keqe.

“Disa nga ndryshimet që vumë re mund të jenë gjithashtu një përgjigje ndaj kërkesave të larta fiziologjike të shtatzënisë, duke treguar se sa i adaptueshëm mund të jetë truri”, tha Laura Pritschet, një studente post-doktoratë pranë Universitetit të Pensilvanisë dhe autore kryesore e studimit.

Në të ardhmen, studiuesit shpresojnë të shqyrtojnë se si variacionet në këto ndryshime mund të ndihmojnë në parashikimin e fenomeneve të tilla si depresioni pas lindjes dhe se si pre-eklampsia, një gjendje serioze e presionit të gjakut që mund të zhvillohet gjatë shtatzënisë, mund të ndikojë në tru.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

BE-ja ndan 160 milionë euro të tjera për të përgatitur sistemin energjetik të Ukrainës

Publikuar

nga

Komisioni Evropian do të ndajë gjithashtu rreth 160 milionë euro për të ndihmuar sistemin energjetik të Ukrainës përballë sulmeve ruse. Kështu deklaroi presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, të enjten në një konferencë të përbashkët për shtyp me drejtorin ekzekutiv të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, Fatih Birol, në Bruksel.

Von der Leyen vuri në dukje se Komisioni Evropian do të ndajë gjithashtu rreth 160 milionë euro për të ndihmuar sistemin energjetik të Ukrainës, duke përfshirë 60 milion për nevoja humanitare – strehimore dhe ngrohje, 100 milion për riparime dhe restaurim, dhe kjo shumë do të merret nga të ardhurat e aseteve të ngrira ruse.

Sipas saj, që nga shkurti i vitit 2022, ndihma e BE-së për sektorin energjetik të Ukrainës ka arritur në të paktën 2 miliardë euro.

Siç raportoi më herët Ukrinform, kryeministri Denys Shmyhal pret që negociatat me operatorët evropianë të sistemit të transmetimit të rrisin kapacitetin për import të energjisë elektrike nga 1.7 GW në 2.2 GW deri në fillim të dimrit.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara