Kulturë

Një verë me libër në dorë: Romane të reja për verën 2024

Published

on

Vera është periudha ideale për t’u zhytur në botën e librave, ku stina e batanijeve të shtrira në barin e parkut dhe rërën e plazhit, ditët e gjata dhe udhëtimet e gjata krijojnë mundësinë perfekte për të lexuar. Më poshtë, ju prezantojmë disa nga librat më  interesantë të këtij viti, të cilët do t’ju shoqërojnë në aventurat tuaja verore dhe orët e gjata të ditës. 

Në pamje të parë, një roman për djemtë homoseksualë në financa, artistë të dështuar dhe, mbi të gjitha, zgjedhjet e 2016-ës mund të mos tingëllojë si ideja e askujt për një kohë të mirë, por në duart e aftë të Daniel Leffert, është një trazirë absolute. Romani debutues emocionues i Leffert, Ways and Means, ndjek Alistair McCabe, një student i zgjuar dhe jashtëzakonisht ambicioz i NYU Stern, dëshira e të cilit për të ndryshuar pozicionin e tij dhe të nënës së tij në jetë përfundon duke qenë thembra e tij e Akilit.

Pasi u transferua në qytetin e madh nga Binghamton, NY, Alistair e gjen veten duke u përplasur padashur me Markun dhe Elijah-një çift homoseksual i pangopur, por tërheqës që duhet të ishin ndarë vite më parë (nëse do të kisha një nikel…) Përmes marrëdhënies së tij me Markun dhe Elijah, Alistair e gjen veten duke punuar për një biznesmen miliarder, politika e të cilit është, për ta thënë lehtë, e diskutueshme në rastin më të mirë në greminën e zgjedhjeve më të rëndësishme në historinë e kombit tonë. Duke pasur parasysh mënyrën se si gjërat po zhvillohen për vitin 2024 (prit, a mund të jetë president një kriminel i dënuar?), Lefferts shqyrton me hidhërim ndryshimet shoqërore dhe ekonomike që çuan në hitet dikur të paimagjinueshme tepër afër shtëpisë. (Abrams, 2024) -Chris Murphy

 

American Glitch nga Andrea Orejarena & Caleb Stein bie në një realitet të ndryshuar, ku bota dixhitale dhe të gjitha devijimet e saj kanë dalë disi në botën “reale”. Imazhet e ylberëve të dyfishtë, gropave, mirazheve, objekteve fluturuese të paidentifikuara dhe ushtrimeve stërvitore ushtarake amerikane në një libër rreth madhësisë dhe ngjyrës së një MacBook Pro ngjallin një mendje paranojake koshere të informuar nga orë të pafundme në internet. Sigurisht që ka humor edhe në këto “gabimet” vizuale. Një ese nga David Campany dhe tekste më të shkurtra nga 36 kontribues i shtohen këtij grupi të egër imazhesh shpikëse që shtrojnë të gjitha pyetjet që ne mund të mos duam t’i përgjigjemi. (Libri Gnomic, 2024) -Madison Reid

Giants është një katalog i konsiderueshëm dhe i dizajnuar me guxim i veprave të artit nga Koleksioni Dean, koleksioni privat i artit i Swizz Beats dhe Alicia Keys. Duke shoqëruar një ekspozitë të madhe në Muzeun e Bruklinit (dhe një pjesë në Vanity Fair), kurimi është i informuar nga dëshira që artistët e gjallë, dhe veçanërisht artistët me ngjyrë, të marrin njohjen në kohën e duhur dhe të merituar për punën e tyre, gjë që nuk është e vogël. Me frazën “duke qëndruar mbi supet e gjigantëve” në mendje, Dean dhe Keys tregojnë pjesë nga gjenerata të shumta të artistëve zikaltër amerikanë, afrikanë dhe afrikanë pranë njëri-tjetrit: një skulpturë çelik inox nga Hank Willis Thomas, portrete elegant nga piktori Toyin Ojih Odutola, dhe një përzierje imazhesh nga fotografi Gordon Parks, ndër shumë të tjera. Faqet shumëngjyrëshe me pyetësorët e artistëve dhe biografitë e gjera të artistëve e ngrenë një katalog muze në një domosdoshmëri enciklopedike për këdo që është i interesuar për artin bashkëkohor. (Phaidon, qershor 2024) – MR

E ekspozuar në Muzeun Victoria dhe Albert është një vepër e shekullit të 18-të e titulluar “Tigri i Tippoo”, të cilin muzeu e përshkruan si “një nga objektet më të famshme dhe intriguese të V&A”. Është një gdhendje druri pothuajse e përmasave reale e një tigri që shan një ushtar britanik, i pajisur me një maniçe që, kur kthehet, bën që krahu i ushtarit të lëvizë dhe një organ i brendshëm të simulojë ankimet e një njeriu që po vdes.

Krijuesit e këtij objekti të veçantë, identitetet e të cilit janë humbur në histori, shërbejnë si forca gjallëruese në romanin e mrekullueshëm të Tania James, të botuar në letër këtë muaj: Abbas, një gdhendës druri adoleshent, vihet nën krahun e orëpunuesit francez Lucien. du Leze, të cilin sundimtari i Mysore, Tipu Sultan, e ka ngarkuar të krijojë një automat për t’ia dhuruar djalit të tij. Por gdhendja e tigrit është vetëm sprova e parë e Abasit në atë që bëhet një sagë epike e humbjes dhe romancës, në një roman që ngre pyetje për artin, artin dhe autorësinë; të pushtetit dhe plaçkitjes. (Knopf, 2023) – KW

 

Ky udhëzues nga një prej poetëve bashkëkohorë më të njohur të vendit shërben si një kurs studimi i këndshëm dhe i arritshëm, duke mbledhur shembuj nga Emily Dickinson, Robert Lowell, John Keats dhe më shumë për të demonstruar metër, formë, diksion dhe imazhe. “Handbook” ka një unazë të ftohtë, utilitare, por Oliver i jep jetë koncepteve. “Mos harroni,” shkruan ajo, “gjuha është një material i gjallë, plot hije dhe momente të papritura të kërcimit dhe nuancave të pafundme”.

Ajo vë në dukje se pentametri është gjatësia mbizotëruese e rreshtit, sepse ai përputhet më së shumti me kapacitetin e mushkërive të njeriut dhe se nëse një “poemë është e hollë, ka të ngjarë jo sepse poeti nuk di mjaftueshëm fjalë, por sepse ai ose ajo nuk ka qëndruar. mjaft gjatë mes luleve – nuk i ka parë ato në ndonjë mënyrë të freskët, emocionuese dhe të vlefshme.” (Ecco, 1994) – KW/UBTNews/

Përkthyer nga Vanity Fair, D.E

 

Kulturë

Ndahen çmimet “Fishta” për letërsinë!

Published

on

Për të katërtin vit radhazi Bashkia Lezhë në bashkëpunim me Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit, organizoi aktivitetin “Çmimet At Gjergj Fishta”.

Ky aktivitet organizohet në kuadër të 153 vjetorit të lindjes së poetit tonë kombëtar At Gjergj Fishtës. Juria e përbërë nga Marçel Hila, Shpresa Kapisyzi e Frano Kulli zgjodhi në mesin e 34 veprave që ishin në konkurrim.

Stefan Çapaliku u vlerësua me  “Çmimi At Gjergj Fishta” për vëllim poetik “Camera Obscura”, Marash Mirashi për romanin “Brirët”, “Çmimi At Gjergj Fishta” për studime letrare i shkoi Fatmir Toçit me veprën “Arbëreshët, shqiptarët e Italisë” dhe për përkthimin më të mirë u vlerësua Rudolf Marku me përkthimin e veprës “Poezi” nga Safo.

U nderuan me çmime karriere: Life Hasa me vëllimin poetik “Ditët e mia”, Nikollë Njeçi me vëllimin poetik “Lulet e vona” dhe Ardi Muçllari me romanin “Rrëfimi i djalit të prapë”. Çmimi i nderit iu dha dr.Liza Brunga për veprën “Kishat e Zadrimës deri në prag të Kuvendit të Arbërit”. Ndërsa me çmimin Post Mortum u vlerësua Don Jak Zekaj. /ATSH/

Continue Reading

Kulturë

Me zë magjepsës: Ermonela Jaho merr çmimin ‘Ópera XXI’

Published

on

Mbrëmjen e djeshme, në zemrën e Madridit, artistja shqiptare Ermonela Jaho u nderua me çmimin “Artistja më e mirë e huaj”, një vlerësim që vjen si rezultat i kontributit të saj të jashtëzakonshëm në fushën e Lirikës dhe Kulturës në Spanjë.

Ky çmim, i njohur si “Ópera XXI”, i është akorduar Jahos për interpretimin e saj emocionues në operën “Suor Angélica” të Giacomo Puccini-t, e cila u shfaq në Gran Teatre del Liceu, një nga teatrot më prestigjioze dhe historikë të Barcelonës, të themeluar në vitin 1837. Performanca e saj magjepsëse ka prekur zemrat e shumë adhuruesve të artit dhe kritikëve, duke e vendosur atë në majat e interpretuesve të njohur ndërkombëtarisht.

Ceremonia e ndarjes së çmimit u mbajt në një atmosferë festive, në prani të figurave të njohura të artit dhe kulturës, si dhe të zyrtarëve të lartë spanjollë. Çmimi iu dorëzua Jahos nga ministri i Drejtësisë, një moment që thekson jo vetëm talentin e saj të jashtëzakonshëm, por edhe rolin e artit si një forcë unite mes kulturave të ndryshme.

Ermonela Jaho, me një karrierë të pasur dhe një repertor të gjerë, vazhdon të jetë një ambasadore e denjë e kulturës shqiptare në botë, duke sjellë një ndjesi krenarie për çdo shqiptar. Ky çmim është një tjetër testament i angazhimit të saj dhe pasionit të palëkundur për artin e operës./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Kulturë

Fishta, Homeri i letrave shqipe!

Published

on

Më 23 tetor 1871, lindi një nga figurat më të ndritura të letërsisë shqipe, At Gjergj Fishta, i njohur ndryshe si “Homeri i letrave shqipe”. Vepra që përjetësoi emrin e tij si krijues është epika “Lahuta e Malcis”, një monumentalitet letrar që ai i kushtoi plot 40 vjet punë dhe pasion.

“Lahuta e Malcis” jo vetëm që nderon traditën e poezisë popullore, por gjithashtu përmban afinitete me veprat e autorëve të mëdhenj si Homeri, Dante dhe Goethe, duke pleksur mitologjinë me realitetin, mendimin filozofik dhe një dramë të thellë që e karakterizon atë. Në këtë vepër, Fishta gjen një mënyrë unike për të trajtuar temat universale, duke i dhënë zë historisë dhe traditave shqiptare.

Mësimet e para Fishta i mori në seminarin françeskan të Shkodrës, ku u formua si një intelektual i angazhuar. Studimet e tij të mëtejshme në Bosnjë, në filozofi dhe teologji, e përgatitën atë për të qenë drejtori i parë shqiptar i Shkollës Françeskane. Në këtë rol, ai siguroi që shqipja të përdorej si gjuhë mësimi në katedër, një arritje e rëndësishme për zhvillimin e kulturës kombëtare.

Si përfaqësues i shoqërisë “Bashkimi”, Fishta luajti një rol të rëndësishëm në Kongresin e Manastirit, ku drejtoi veprimtarinë e Komisionit të Alfabetit. Angazhimi i tij për edukimin dhe kultivimin e gjuhës shqipe do të kishte pasoja të rëndësishme për të ardhmen e kulturës shqiptare.

Në vitin 1913, ai themeloi revistën letrare-kulturore “Hylli i Dritës”, një platformë për të promovuar letërsinë dhe kulturën shqiptare. Gjatë Luftës së Parë Botërore, ai bashkëthemeloi me Luigj Gurakuqin Komisinë letrare, me qëllimin për të krijuar një gjuhë letrare kombëtare. Në vitin 1920, Fishta u emërua Sekretar i Përgjithshëm i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris dhe u zgjodh deputet i Shkodrës, duke kontribuar aktivisht në politikën e vendit.

Për kontributin e tij në edukim, letërsi dhe fe, ai u nderua me dekoratën “Foenix” në vitin 1931 dhe u bë anëtar i Akademisë italiane në vitin 1939.

Atë Gjergj Fishta ndërroi jetë në vendlindje, në Shkodër, më 30 dhjetor 1940, duke lënë pas një trashëgimi të paharrueshme në letërsinë dhe kulturën shqiptare, e cila vazhdon të frymëzojë breza të tërë. Figura e tij është simbol i qëndresës kulturore dhe e angazhimit për identitetin kombëtar, duke e bërë atë një nga emrat më të shquar të letërsisë shqiptare./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Berati, “Qyteti i një mbi një dritareve”

Published

on

Berati, një nga qytetet më të vjetra të Shqipërisë, është shpallur nga UNESCO si një nga pasuritë kulturore të botës. I vendosur në jug të vendit, ai është i njohur për arkitekturën e tij karakteristike dhe peizazhet mahnitëse, që e bëjnë të veçantë midis qyteteve shqiptare. Me një histori që daton që nga koha e Ilirëve, Berati është një labirinth historik dhe kulturor, ku çdo guri ka një tregim.

Epiteti “i një mbi një dritareve” e karakterizon Beratin si një qytet me një arkitekturë unike. Dritaret e tij janë simbol i traditës osmane, duke u ndërtuar me një stil të veçantë, ku secila shtëpi ka një dritare më shumë se ajo përballë. Kjo strukturë ndihmon për të krijuar një ndjenjë hapësire dhe dritë, duke u ofruar banorëve mundësinë për të parë dhe për t’u parë, duke krijuar një lidhje mes brendësisë dhe jashtësisë.

Shtëpitë e Beratit, me mure të bardha dhe dritare druri, janë të dizajnuara për t’u përshtatur me klimën e rajonit. Ato shpesh kanë ballkone të gjera, ku familjet mblidhen për të kaluar kohë së bashku. Stili i ndërtimit përfshin elemente të ndryshme kulturore, duke reflektuar ndikimet e shumta që qyteti ka pasur për shekuj me radhë, përfshirë ato osmane, ilire dhe bizantine.

Berati është gjithashtu i njohur për “lagjen e bardhë” (Mangalem), ku shtëpitë ngjiten mbi njëra-tjetrën, duke krijuar një pamje magjike kur shihen nga lart. Çdo dritare në këtë lagje është një pasqyrë e historisë dhe kulturës, që tregon për stilin e jetesës dhe traditat e banorëve.

Banorët e Beratit janë të njohur për mikpritjen e tyre. Në çdo shtëpi, vizitorët priten me kafe tradicionale dhe bakllava, duke u ofruar mundësinë për të provuar shijet e lashta të këtij qyteti. Traditat e muzikës dhe vallëzimit, si dhe festivale të ndryshme që organizohen gjatë vitit, kontribuojnë në atmosferën e gëzueshme dhe ngrohtësinë e Beratit.

Berati ka luajtur një rol të rëndësishëm në historinë shqiptare. Kalaja e tij, që ngrihet mbi qytet, është një simbol i qëndresës dhe është përdorur si një fortifikim për shekuj me radhë. Ajo është shtëpia e kishave të lashta dhe xhamive, që tregojnë për harmoni dhe bashkëjetesë mes besimeve të ndryshme. Kjo trashëgimi kulturore është ruajtur me përkushtim, duke e bërë Beratin një vend ku e kaluara vazhdon të jetojë në çdo qoshe.

Berati, me dritaret e tij “një mbi një”, është më shumë se një qytet; është një përvojë që prek shpirtin. Ai fton çdo vizitor të zbulojë historinë e tij të pasur dhe të ndjehet pjesë e një tradite që kalon përtej shekujve. Në këtë qytet, çdo dritare hap një mundësi të re për të parë, për të kuptuar dhe për të dashuruar. Ajo është një pasqyrë e identitetit shqiptar, e mbushur me histori, kulturë dhe mikpritje, që e bën Beratin një nga thesaret më të çmuara të Shqipërisë./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara