Aktualitet

Njerëzit po ndikojnë edhe më keq sesa mendohej në ndryshimet e Tokës, sipas studimit

Publikuar

2 vjet më parë

më

Toka po shkon drejt një shkëmbi dhe shumë studiues që po studiojnë planetin thonë se kjo është për shkak se ne nuk po mund të ndalojmë së ngatërruari gjërat.

Ne mbushim oqeanet me plastikë, djegim fosile për të mbajtur shtëpitë tona të ngrohta dhe makinat tona duke lëvizur dhe për të ndryshuar peizazhin e kontinenteve të tëra, të gjitha ndërsa pretendojmë se veprimet tona do të jenë pa pasoja.

Ndërsa shumë studime kanë zbuluar se sa në mënyrë dramatike e kemi ngatërruar planetin me gjëra të tilla si karburantet fosile dhe ndotja, hulumtimet e reja sugjerojnë se zakonet tona më të fundit janë vetëm një pjesë e problemit. Njerëzit, me sa duket, e kanë “stresuar” rëndë Tokën për deri në 4600 vjet, dhe ndoshta edhe më gjatë.

Punimi, i cili u botua së fundi në revistën Science, lidh ndryshimet dramatike në bimësinë e Tokës me të njëjtën periudhë kohore kur shpërtheu bujqësia njerëzore.

Studiuesit përdorën qindra të dhëna fosile të polenit për të hartuar një kalendar kohor të llojeve, që shtrihet mbi 18.000 vjet. Pas kompletimit të të gjitha të dhënave u bë e qartë se kishte një ndryshim serioz në ritmin me të cilin vegjetacioni tokësor ndryshoi.

Rritja e ndryshimeve të bimësisë duke filluar në Holocenin e Vonë ishte edhe më dramatike sesa ndryshimet në bimësinë globale të sjella nga fundi i epokës më të fundit të akullit.

Holoceni i Vonë gjithashtu ndodh që të jetë periudha kur njerëzit filluan të mbështeteshin shumë te bujqësia për të mbajtur të ushqyer mirë dhe gjallë popullatat në rritje.

“Duke përdorur një përmbledhje të 1181 sekuencave të polenit fosil dhe metodave të reja statistikore të zhvilluara, ne zbulojmë një përshpejtim në të gjithë botën në ritmet e ndryshimit përbërës të bimësisë duke filluar midis 4.6 dhe 2.9 mijë vjet më parë që është globalisht i pashembullt gjatë 18.000 vjetëve të fundit si në madhësi ashtu edhe në përmasa,” shkruajnë studiuesit.

“Normat e Holocenit të Vonë të ndryshimit janë të barabarta ose tejkalojnë shkallët deglaciale për të gjitha kontinentet, gjë që sugjeron që shkalla e efekteve njerëzore në ekosistemet tokësore tejkalon edhe transformimet e drejtuara nga klima e fundit.”

Gjetjet janë interesante dhe shqetësuese. Narrativat që rrethojnë njerëzit dhe ndryshimet klimatike janë përqendruar prej kohësh në përdorimin e karburanteve fosile dhe ndotjen.

Nëse thjeshtë provojmë t’i marrim ato gjëra nën kontroll, sipas studiuesve ka mundësi të parandalojmë që Toka të rrëzohet mbi “pikën e kthesës” që çon në shkatërrimin e planetit tonë.

Studimi shton se, ne ende duhet të zvogëlojmë mbështetjen tonë në lëndët djegëse fosile, të përqafojmë energjinë e gjelbër dhe të ndalojmë hedhjen e plehrave tona kudo, por gjithashtu ka të ngjarë që gjërat që ne nuk mund t’i mendojmë si të afta të ndryshojnë në mënyrë dramatike planetin, si bujqësia, janë më me ndikim se sa kemi supozuar./UBTNews

Etiketa
Vazhdo të lexosh

Aktualitet

Dëgjohen shpërthime në Kiev

Këtë e ka konfirmuar kryebashkiaku i rajonit, Vitali Klitschko.

Publikuar

2 orë më parë

më

29 Maj, 2023

nga

Sipas raportimeve, shpërthime janë dëgjuar në kryeqytetin e Ukrainës, Kiev.

Kryebashkiaku i rajonit Vitali Klitschko tha se kishte shpërthime në qendër të kryeqytetit dhe u kërkoi banorëve të qëndrojnë në strehimore.

Më herët sot, Kievi u vu nën sulm intensiv për të dytën ditë radhazi, por nuk raportoi për dëme të konsiderueshme dhe zyrtarët thanë se shumica e dronëve dhe raketave të gjuajtura në kryeqytet gjatë natës janë rrëzuar.

Sulmet ishin pjesë e një vale të re të sulmeve ajrore gjithnjë e më të shpeshta dhe intensive të nisura nga Moska këtë muaj ndërsa Kievi përgatitet të nisë një kundërofensivë në përpjekje për të rimarrë territorin e pushtuar nga forcat ruse.

Aktualisht ka sirena të sulmit ajror që dëgjohen në zona të gjera të vendit./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Aktualitet

Liderët botërorë urojnë Erdoganin për fitoren në zgjedhje

Sipas Putinit, firotja ishte “rezultat logjik i punës së përkushtuar” të Erdoganit.

Publikuar

4 orë më parë

më

29 Maj, 2023

nga

Presidenti amerikan Biden tha se shpresonte të punonte me Erdoganin për “sfidat e përbashkëta globale”.

“Mezi pres të vazhdoj të punoj së bashku si aleatë të NATO-s për çështjet dypalëshe dhe sfidat e përbashkëta globale”, shkroi Biden, duke mos përmendur tensionet e fundit mes dy palëve.

Presidenti rus Putin, i cili ka bashkëpunuar ngushtë me Erdoganin për çështje kyçe ndërkombëtare pavarësisht disa mosmarrëveshjeve, i tha udhëheqësit të Turqisë se fitorja e tij ishte “rezultat logjik i punës suaj të përkushtuar”.

“Fitorja juaj në këto zgjedhje është rezultati logjik i punës suaj të përkushtuar si kreu i Republikës Turke, një dëshmi e qartë e mbështetjes së popullit turk për përpjekjet tuaja për të forcuar sovranitetin e shtetit dhe për të ndjekur një politikë të jashtme të pavarur”, tha Putin.

Ursula von der Leyen, presidente e Komisionit të Bashkimit Evropian tha se blloku dëshiron të forcojë lidhjet me vendin.

“Unë e përgëzoj (Erdoganin) për fitoren e zgjedhjeve. Mezi pres të vazhdoj të ndërtoj marrëdhëniet BE-Turqi”, shkroi ajo.

“Është e një rëndësie strategjike për BE-në dhe Turqinë që të punojnë për avancimin e kësaj marrëdhënieje, për të mirën e popullit tonë”.

Urime ka dërguar edhe Jens Stoltenberg, sekretari i përgjithshëm i aleancës ushtarake të NATO-s, anëtare e së cilës është edhe Turqia.

“Urime President (Erdogan) për rizgjedhjen tuaj. Mezi pres të vazhdojmë punën tonë së bashku dhe të përgatitemi për Samitin e NATO-s në korrik”, shkroi ai në Twitter.

Ndërsa udhëheqësi francez Emmanuel Macron tha se të dy kombet kishin “sfida të mëdha” për të punuar së bashku. Ai tha se këto sfida përfshinin “kthimin e paqes në Evropë”./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Aktualitet

​Dita Ndërkombëtare e Paqeruajtësve të OKB-së

Kjo ditë ka për qëllim të nderojë paqeruajtësit që kanë humbur jetën për kauzën e paqes.

Publikuar

4 orë më parë

më

29 Maj, 2023

nga

Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara ka caktuar 29 majin si Ditën Ndërkombëtare të Paqeruajtësve të OKB-së.

Kjo ditë ka për qëllim të nderojë paqeruajtësit që kanë humbur jetën për kauzën e paqes, si dhe nderimin e gjithë burrave dhe grave që vazhdojnë shërbimin në operacionet e OKB-së, për profesionalizimin e lartë, përkushtimin dhe kurajën.

Që nga themelimi i misionit paqeruajtës në vitin 1948, rreth 3 mijë e 200 ushtarë, policë dhe staf civil, kanë humbur jetën në shërbim të paqes, si pasojë e aksidenteve, dhunës, apo sëmundjeve.

Paqeruajtësit e përdorin këtë ditë për të forcuar lidhjet me popullsinë lokale të cilës i shërbejnë. 

Vazhdo të lexosh

Bota

72-vjeçari vdes pasi tërhiqet brenda fermës ku po qëndronin 40 krokodilë

Ngjarja ka ndodhur në Kamboxhia.

Publikuar

3 ditë më parë

më

26 Maj, 2023

nga

Luan Nam, 72 vjeç, po përpiqej të nxirrte një krokodil nga një kafaz ku kishte vendosur vezë, kur ai rrëmbeu shkopin që po përdorte burri dhe e tërhoqi atë brenda.

Më pas grupi kryesor i zvarranikëve u nis rreth tij, duke e grisur trupin e tij në copa dhe duke e lënë vendin të mbuluar me gjak.

Një vajzë dy vjeçare u vra dhe u ngrënë nga krokodilët në vitin 2019 kur ajo u fut në fermën e zvarranikëve të familjes së saj në të njëjtin fshat, tha shefi i policisë.

Luan Nam ishte presidenti i shoqatës lokale të fermerëve të krokodilëve, por familja e tij tani mund të shesë stokun e tij, pasi i kërkoi për vite të tëra që të ndalonte rritjen e zvarranikëve, tha për AFP shefi i komunës May Sameth.

Ka një numër fermash krokodilësh rreth Siem Reap.

Zvarranikët mbahen për vezët, lëkurën dhe mishin e tyre si dhe tregtimin e të vegjëlve të tyre./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara