Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama ka deklaruar vendet e Ballkanit kanë një moment shansi historik që të çojnë përpara një projekt dialogu dhe orientimi drejt së ardhmes me secili guri i rëndë në vend të vet, e në këtë pikë Kosova është një gur i rëndë në vend të vet që askush nuk mund ta luajë, por duhet të zë vend në mes të gjithë gurëve të bashkësisë ndërkombëtare, duke formësuar plotësisht subjektivitetin e vet ndërkombëtar.

Kryeministri Rama tha se mënyra më e mirë për të nderuar trashëgiminë e Rugovës, është zotimi për të ndërtuar urat e domosdoshme që na lidhin me të tjerët duke i besuar pasionit të arsyes dhe jo arsyes së pasionit në mënyrë që të fitohet paqja e plotë dhe të mos humbasim paqja që kemi.

“Mësimi i Ibrahim Rugovës është i jashtëzakonshëm, është mësim për të gjithë ne sepse na kujton se sado të mëdhenj që jemi dhe sa do të mbështetur që jemi, mbetemi një popull i vogël, në dy shtete të vegjël që siç thoni ju në Kosovë nuk kemi qare pa miqtë dhe aleatët e mëdhenj. Ndikimi i Rugovës nuk ishte kufizuar vetëm në arritjet politike, ai ishte një ikonë kulturore që mbështeste ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë së pasur. Të gjithë miqtë e tij por edhe nga takimi në shtëpinë e tij, është shumë e qartë që ai kishte një adhurim pa kushte për Shqipërinë dhe ua njihte mirë shqiptarëve, si vuajtjet edhe krenarinë, si ndjeshmërinë dhe besnikërinë dhe në momente më të vështira për Kosovën ai ngulte këmbë që Shqipëria të mbahej parasysh, duke kuptuar si askush tjetër që dallimet politike në mes dy shteteve janë një gjë dhe fatet e përbashkëta të një kombi janë një gjë krejt tjetër”, tha ai.

Rama theksoi seai ishte i bindur që dialogu ndërkulturor i shërbente themeleve të përbashkët të një shoqërie të ngritur jo mbi mërit e të shkuarën, por mbi projektet e së ardhmes. Rama theksoi se Rugova gjatë sëmundjes drejt vdekjes kishte vetëm një pishman se “nuk ia qitëm pikën jashtë”, të pavarësisë së Kosovës.

“Sot popujt e Ballkanit kanë një moment shansi historik në një kontekst rreziku historik, shansin që të qojnë parapa një projekt dialogu dhe orientimi drejt së ardhmes, secili guri i rëndë në vend të vet, e në këtë pikë Kosova është një gur i rëndë në vend të vet që askush nuk mund ta luaj nga vendi, por është edhe një gur i rëndë në vend të vet që duhet të zërë vend në mes të gjithë gurëve të Bashkësisë ndërkombëtare, duke formësuar plotësisht subjektivitetin e vet ndërkombëtar ose pastaj të hymë në rrugën që qon prapa e që dihet shumë mirë se çfarë pasoja ka në këtë zonë të Evropës, ku Rugova ishte kaq i vetëdijshëm dhe kaq i motivuar për të shmangur të dytën, duke frymëzuar të parën edhe në kohën kur siç thotë Kadare ishte pa pallat dhe pa komb. Dhe për ta realizuar këtë mision si një shans të kohës, ne do ta sjellim Evropën në Ballkan, shumë më parë se sa të qojmë Ballkanin në Evropë”, tha ai.

Ambasadori i Zyrës së BE-së në Prishtinë, Tomas Szunyog, gjatë vizitës së tij në Parkun Memorial “Bllaca 99”, ka deklaruar se Kosova duhet ta shfrytëzojë mundësinë e anëtarësimit në familjen e madhe evropiane, pasi kjo e fundit ka vullnet që të pranojë anëtarë të rinj.

Szunyog ka thënë se gjatë periudhës 4-vjeçare të tij në Kosovë, ka takuar shumë evropianë të rinj dhe të entuziazmuar, që meritojnë një të ardhme evropiane.

“Ka vullnet dhe Kosova ka mundësi, dhe duhet të shfrytëzojnë mundësinë që të bëhet anëtare e BE-së, sepse nga ana e BE-së ka vullnet që të pranojë anëtarë të rinj…Gjatë kohë sime këtu, kam takuar shumë evropianë të rinj dhe të entuziazmuar dhe mendoj që meritojnë të kenë të ardhme evropiane”, ka thënë Szunyog.

Ambasadori Szunyog ka shtuar se është shumë me rëndësi që Kosova së bashku me shtetet tjera të kenë paqe, në mënyrë që i gjithë rajoni të shkojë drejt integrimit në Bashkimin Evropian.

“Është me rëndësi për mua që ta vizitojë Bllacën sidomos tash kur është periudha kur e kujtojmë kohën e përvjetorit të 25-të prej fundit të konfliktit në Kosovë… Dhe mendoj se është me rëndësi që ta përkujtojmë këtë park për shkak të nderimit të atyre njerëzve që është dashur me forcë që ta lëshojnë Kosovën gjatë asaj kohe… Shpresoj që ky park do të vizitohet nga shumë njerëz, në mënyrë që ta kujtojnë dhe tërë ajo vuajtje të mos harrohen. Unë kam kujtime personale të asaj kohe më 1998. Në muajin nëntor kam vizituar veriun e Shqipërisë, Kukësin dhe kam qenë shumë i tronditur nga ajo që kam parë, me dhjetëra-mijëra refugjatë…Njëkohësisht është shumë me rëndësi që të vijnë deri te pajtimi në mënyrë që i gjithë rajoni të shkoj drejt BE-së”, ka thënë Szunyog.

Gjatë takimit që ai kishte me kryetarin e Hanit të Elezit Mehmet Ballazhi është diskutuar edhe mbi rregullimin e rrugës që çon drejt Parkut Memorial Bllaca 99.

Gjenerali i pensionuar amerikan, Wesley Clark, i cili ka udhëhequr fushatën ajrore të NATO-s kundër caqeve ushtarake serbe më 1999, thotë se mes Kosovës dhe Serbisë nuk mund të ketë stabilitet, derisa Moska t’i tërheqë ambiciet e saj imperialiste nga rajoni.

Në një intervistë dhënë Radios Evropa e Lirë 25 vjet pas përfundimit të sulmeve, ai thotë se Serbia është si një magnet që i tërheq ambiciet imperialiste ruse në Evropë.

“Serbia nuk do paqe dhe Kosova nuk do pavarësi të nënshtruar. Rrugëdalje është mposhtja e Rusisë në Ukrainë. Rusia ta tërheqë mbështetjen për Serbinë dhe Serbia ta kuptojë se e ardhmja e saj është me Perëndimin. Kur serbët ta kuptojnë këtë, nuk do të ketë probleme me Kosovën. Rusia ka ambicie imperialiste – të gjithë në Evropën Lindore e dinë këtë. Të gjithë që nuk janë Rusi, Moska i sheh si qenie më të vogla”, ka thënë Clark.

Clark nuk e përjashton rrezikun e shpërthimit të dhunës pas së cilës fshihet Moska zyrtare.

“Mendoj se ka rrezik për dhunë. Vite më parë, kemi parë përpjekje për grusht-shtet në Mal të Zi. Së voni, kemi parë sherr në kufi mes Serbisë dhe Kosovës, në të cilin [presidenti i Serbisë, Aleksandar] Vuçiq ka mohuar se ka marrë pjesë. Por, dikush në Serbi ka marrë pjesë, sepse lëvizja e forcave ushtarake ka qenë e organizuar dhe e urdhëruar. Kështu që, kur shihni se si funksionojnë gjërat në këtë pjesë të botës, e kuptoni se ka një dorë të fshehur pas pjesës më të madhe të kësaj. Dhe ajo dorë vjen nga Moska. Por, derisa Moska t’i tërheqë ambiciet e saj imperialiste nga rajoni, nuk do të keni stabilitet”.

Duke folur për asociacionin, Clark tha se mënyra më e mirë për paqe është respektimi i kufijve kombëtarë.

“Mendoj se është më mirë për të gjithë në rajon nëse nuk e shtyjmë përpara asociacionin, por në vend të tij punojmë që këto dy qeveri [të Kosovës dhe Serbisë] t’i normalizojnë marrëdhëniet diplomatike”, ka thënë ai.

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti mirëpriti në takim Emir Suljagić, Drejtor i Qendrës Memoriale të gjenocidit të Srebrenicës, i cili është dhe i mbijetuar i këtij gjenocidi të kryer nga forcat serbe në korrikun e vitit 1995, në të cilën u vranë mbi 8 mijë boshnjakë.

Ai i uroi mirëseardhje në Kosovë në 25-vjetorin e çlirimit të vendit tonë dhe përfundimit të spastrimit etnik dhe gjenocidit të Serbisë në Kosovë.

Duke vlerësuar miratimin e rezolutës së Kombeve të Bashkuara mbi 11 korrikun si Ditë Ndërkombëtare të përkujtimit të gjenocidit të Srebrenicës, Kryeministri rikujtoi se Kuvendi i Republikës së Kosovës ka miratuar në korrikun e vitit 2021 një rezolutë të posaçme e cila e dënon gjenocidin serb në Srebrenicë.

Në takim u vlerësua bashkëpunimi mes Institutit për hulumtimin dhe dokumentimin e krimeve të kryera gjatë luftës në Kosovë dhe Qendrës Përkujtimore të Srebrenicës dhe memorandumi i bashkëpunimit që pritet të nënshkruhet.

Kryeministri theksoi përkushtimin e Qeverisë për procese gjithëpërfshirëse të drejtësisë tranzicionale, si dhe finalizimin e Strategjisë së parë të Republikës së Kosovës për Drejtësi Tranzicionale.

U tha se për paqe në Ballkan, Serbia duhet të ballafaqohet me të kaluarën e saj dhe të mbahet përgjegjëse për krimet, masakrat dhe gjenocidet e kryera, dhe që të sillen para drejtësisë përgjegjësit e krimeve të kryera gjatë luftës.

Duke e falënderuar Kryeministrin për takimin, z. Suljagić shprehu mirënjohje për mikpritjen e ngrohtë që po i bëhet në Kosovë si dhe ritheksoi potencialin e bashkëpunimit ndërmjet Kosovës dhe Bosnjë e Hercegovinës.