Ngjyrat pastel, shtëpitë e ndërtuara me gur e dru dhe rrugica të lulëzuara – këto fshatra duken jorealë, por ekzistojnë vërtet dhe mund t’i vizitoni.
Rothenburg ob der Tauber, Gjermani
Një fshat mesjetar në Bavari, i mbyllur brenda mureve të lashta të fortifikuara. Është një nga fshatrat më të vizituar në Gjermani, për arkitekturën tipike e cila është ruajtur mirë deri në ditët tona.
Gjendet përgjatë një prej rrugëve turistike më të frekuentuara Romantische Strasse, e cila lidh Füssen me Alpet bavareze, në rrethinat e të cilave ndodhen kështjella të famshme mbretërore të Bavarisë, ndër më të famshmet kështjella e Neuschëanstein, në Würzburg. Duket se Walt Disney është frymëzuar nga fshati Rothenburg ob de Tauber, kur në vitin e largët 1940 prodhoi filmin e animuar Pinoku.
Eguisheim, Francë
Është një fshat i vogël me pak më shumë se 1500 banorë, që ndodhet në Alsazia në veriperëndim të Francës, i cili bën pjesë në listën e fshatrave më të bukura të Francës.
Foroglio, Zvicër
Është një fshat mjaft piktoresk, me shtëpi që janë ndërtuar rreth e qark kishës së vogël që të kujtojnë jetën e gjeneratave të kaluara, të cilat praktikonin migrimin dhe jetonin në Val Bavona në kantonin Ticino nga pranvera në vjeshtë. Sfond i këtij fshati është një ujëvarë. Canton Ticimo në majë të Valle Maggia është një ndër më spektakolaret në Zvicër.
Gokayama, Japoni
Nga viti 1995 bën pjesë në Listën e Trashëgimisë së UNESCO-s bashkë me fshatin Ogi Shirakawa.
Këto dy fshatra janë të famshme për shtëpitë të ngritura në stilin gassho-zukuri, të cilat karakterizohen nga një çati e ndërtuar prej kashte, që të sjell ndër mend dy duar kur luten.
Vetitë e kashtës, të kombinuara me formën e çatisë i bëjnë këto ndërtime rezistente nga reshjet e mëdha të borës gjatë dimrit.
Hamnøy, Norvegji
Ky fshat i vogël peshkatarësh ndodhet në Ishujt Lofoten me pamje nga Vestfjorden (det në Norvegji). Njëherë e kohë, aty mund të shkohej vetëm nga deti, por kohët e fundit është ndërtuar një rrugë e mirë që e lidh me Reine, një tjetër fshat që shërben si qendër administrative.
Bibury, Angli
Është një nga fshatrat më të bukur të Europës që ndodhet në Gloucestershire, në Anglinë Juglindore. Shkrimtari anglez, William Morris, e cilësoi si fshati më i bukur në Angli.
Këtë bukuri përrallore ia japin shtëpitë prej guri që datojnë në shekullin XIV, të banuara nga pak më shumë se 600 persona, që shtrihen rreth e qark kishës antike saksone të Shën Marisë. Një tjetër tipar dallues janë muret me lule të pjesës më të madhe të shtëpive prej guri. Nëse ju ecni përgjatë lumit Coln, do t’ju duket vetja sikur jeni në një vend zanash.
Gasadalur, Danimarkë
Ky fshat spikat për bukurinë përrallore. Ngrihet mbi një kep të ishujve Faroe, thuajse në pjesën veriore të kontinentit, në Detin e Veriut. Rreth e qark nuk do të shihni tjetër veç ngjyrën e gjelbër dhe blu, sa do t’ju krijojë përshtypjen se jeni në një botë tjetër. Të gjithë adhuruesit e tregimeve fantastike, kanë mundësi të shumta për të kaluar një javë si në përralla.
Hallstatt, Austri
Hallstatt, për shkak të pozicionit të saj, arkitekturës dhe kontekstit në të cilin ndodhet, konsiderohet fshati më i bukur në Austri. Është aq piktoresk sa që është përfshirë në listën e trashëgimisë së UNESCO-s.
Monemvasia, Greqi
Është një fshat idilik në Peloponez, ndërtuar në rrëzë të një shkëmbi dhe lidhet me plazhet e Greqisë nëpërmjet një rripi toke. Krahasuar me destinacionet tradicionale turistike është më pak i njohur, por jo më pak i bukur. Këtë mund ta kuptoni duke e parë nga lart.
Aty mund të shkoni nëpërmjet një ure, e cila në fakt nuk ju përgatit për peizazhin e një fortese mesjetare, ndërtuar në një anë të ishullit dhe e rrethuar nga mure të padepërtueshme.
Bagnone, Toskana
Bagnone është një fshat mesjetar që ndodhet në Toskana, në territorin e Lunigiana. Pika më e lartë dominohet nga një kështjellë antike. Duke ecur nëpër rrugët e ngushta e duke kaluar urën, do t’ju duket sikur po udhëtoni në të kaluarën. Ndër të tjera ka edhe lokale të shumta që ofrojnë pjata tradicionale të vendit, të cilat mund t’i shijoni me peizazhe të mrekullueshme./K.C/dritare.net
Përveç kursimit të kohës dhe parave, ushqimi i ngrirë mund të kontribuojë në një sistem ushqimor më të qëndrueshëm.
Qëndrueshmëria luan rol më të madh në mënyrën si njerëzit blejnë, por a ndikon kjo në atë që blejnë në repartin e ushqimeve të ngrira?
Një anketë e re nga kompania më e madhe e ushqimeve të ngrira në Evropë sugjeron po. Gjysma e konsumatorëve evropianë po zgjedhin produkte ushqimore të ngrira për të zvogëluar shpërdorimin e ushqimit, sipas Nomad Foods, pronar i Birds Eye, Findus dhe markave të tjera shtëpiake, shkruan Euronews.
Sipas Organizatës Evropiane të Konsumatorëve, çdo vit në BE gjenerohen 59 milionë ton mbeturina ushqimore. Pra, sipas fjalëve të një gjigandi të supermarketeve në Mbretërinë e Bashkuar, çdo gjë e vogël ndihmon.
Si ndihmon ushqimi i ngrirë në uljen e mbeturinave?
Është e qartë se ngrirja e ushqimit e ruan atë për më gjatë, që do të thotë se duhet të hidhet dhe të blihet më pak. Kur ushqimi shkon dëm, nuk humbet ushqimi vetë, edhe burimet e përdorura në prodhim dhe transport, duke përfshirë karburantin, ujin, tokën, punën, plehrat dhe paketimin.
“Në vitet 2021-2022, mbeturinat ushqimore përbënin 18 milionë ton emetime të gazrave serrë në Mbretërinë e Bashkuar”, thotë Ben Ashmore, kreu i çështjeve të jashtme në FareShare, organizatë bamirëse që punon në gjithë industrinë për të ndihmuar në rishpërndarjen e ushqimit të tepërt.
“Duke rishpërndarë ushqimin e tepërt tek njerëzit dhe duke e bërë atë më të qëndrueshëm përmes ngrirjes, ne mund të ndihmojmë në uljen e mbeturinave ushqimore dhe emetimeve të lidhura me të, ndërkohë që ndihmojmë njerëzit në nevojë.”
Ka arsye pse njerëzit po mbështeten te frigoriferët, raporti i parë i Nomad Foods ‘Frozen in Focus’ tregon se qëndrueshmëria është faktor i spikatur.
Kina ka filluar zyrtarisht testimet për të kontrolluar motin dhe këtë po e bën përmes dronëve të teknologjisë së lartë që krijojnë reshje artificiale.
Në rajonin e thatë të Xinjiang, dronët lëshuan në atmosferë kimikate si jodidi i argjendit, duke stimuluar formimin e reve e rritjen e sasisë së shiut me 4%.
Sasia ishte e mjaftueshme për të krijuar stuhi të dendura, të afta të mbushnin dhjetëra pishina olimpike.
Kjo teknologji e re është pjesë e një plani të madh kombëtar, që synon të shtrihet në të gjithë vendin deri në fund të vitit 2025, me synimin kryesor të mbështesë bujqësinë dhe zonat që vuajnë nga thatësirat ekstreme.
Ndërsa Kina shkon drejt një epoke ku shiut mund t’i “komandohet”, ekspertët ngrejnë pyetje serioze mbi ndikimin afatgjatë të manipulimit të motit: Çfarë ndodh kur natyra i bindet teknologjisë?
Shtëpia e ankandeve Julien’s Auctions përjetoi një moment të pazakontë emocional disa ditë më parë, kur Renae Plant, koleksioniste dhe themeluese e Muzeut të Princeshës Diana, shpërtheu në lot dhe ra në dysheme nga emocionet, pasi arriti të bëjë të sajin fustanin blu me lule të markës Bellville Sassoon, të njohur si “Fustani i Kujdesit” (Caring Dress).
Kjo është një nga veshjet më të dashura të Princeshës Diana, të cilin e kishte veshur të paktën nëntë herë gjatë fundit të viteve ’80 e fillimit të viteve ’90.
Për këtë veshje, Plant pagoi 400,000 dollarë nga gjithsej 1.9 milionë dollarë që shpenzoi për të blerë 35 objekte personale të princeshës në një ankand të vetëm, të mbajtur më 26 qershor në Los Angeles. Koleksionistja rrëfeu se për të realizuar këto blerje, ajo dhe bashkëshorti i saj hipotekuan sërish shtëpinë.
“Kur i shoh të ofrojnë kaq pak, e di që nuk do të jenë në gjendje ta mirëmbajnë këtë trashëgimi. Ne nuk jemi të pasur — të gjitha fondet vijnë nga donacione. Ne gjithmonë e hipotekojmë shtëpinë tonë kur e bëjmë këtë,” tha ajo për People, duke shtuar se kjo është hera e tretë që marrin një vendim të tillë.
“Fustani i Kujdesit”, i quajtur kështu sepse Diana e vishte shpesh gjatë vizitave në spitale, ka një domethënie të veçantë për Plant. Ai përfaqëson lidhje personale me princeshën, që daton nga një moment i shkurtër, por i paharrueshëm gjatë një turneu në Australi, ku Plant, atëherë 18 vjeç, pati rastin ta takonte Dianën. Ky takim i ndryshoi jetën dhe e frymëzoi ta përkushtojë jetën e saj ne ruajtjen e trashëgimisë së princeshës.
“Ndjej se ky fustan – Fustani i Kujdesit – pasqyron në mënyrë të përsosur mirësinë e saj, empatinë, humanizmin, gjithçka që përfaqëson muzeu ynë dhe gjithçka që bëjmë,” shpjegoi ajo.
Plant e lançoi muzeun online më 2019. Sot, koleksioni përfshin mbi 2,700 objekte personale dhe historike të Princeshës Diana e konsiderohet një nga më të mëdhenjtë në botë i këtij lloji. Në muajt në vijim, ajo planifikon ta ekspozojë koleksionin në vende të ndryshme të botës përmes ekspozitave të përkohshme.
Megjithatë, ëndrra më e madhe mbetet: “Ta kthejmë koleksionin në Britani, aty ku i përket, në një vend të përhershëm ku do të gëzojë respekt dhe nder, pasi ne të mos jemi më.” Ajo e përshkruan veten si një lloj tjetër koleksionisteje: “Disa njerëz blejnë objekte për t’i veshur. Ky nuk është rasti për ne. Ne jemi të përkushtuar për të ruajtur objekte historike dhe për të treguar historinë e Dianës dhe trashëgiminë e saj për brezat që do të vijnë.
Fëmijët holandezë janë vazhdimisht në krye të listave për mirëqenie dhe lumturi dhe raporti i fundit i UNICEF-it për vitin 2025 nuk përbën përjashtim.
Në këtë raport, që analizon mirëqenien e fëmijëve në shtete të ndryshme, Holanda shquhet për standardet e larta të zhvillimit fizik, mendor dhe emocional të fëmijëve. Por pse pikërisht Holanda? Çfarë e bën kaq ndryshe përvojën e fëmijërisë në këtë vend?
Më shumë liri, më shumë lumturi
Sipas prindërve holandezë, çelësi është i thjeshtë: fëmijëve u jepet liri që në moshë të vogël. Qoftë përmes biçikletës, mjeti ikonik për njerëzit në këtë vend, apo thjesht duke i lejuar të shkojnë në shkollë apo te një mik, fëmijët holandezë mësojnë që herët të orientohen dhe të kujdesen për veten.
Në qytete si Haarlem dhe Amsterdam, është e zakonshme të shohësh fëmijë të vegjël që shëtisin vetëm, hyjnë në dyqane a ndalojnë për akullore, pa praninë e prindërve. Kjo liri nuk është rastësi, por pjesë e filozofisë së prindërimit në Holandë, e cila synon të rrisë fëmijë të pavarur e të aftë për të marrë vendime vetë.
Pavarësia që ndikon te shëndeti mendor
Mungesa e lirisë fizike në fëmijëri ndikon negativisht te mendja. Sipas një studimi të vitit 2023, rënia e mundësive për të luajtur e lëvizur në mënyrë të pavarur është një ndër faktorët që shpjegojnë rritjen e çrregullimeve mendore te adoleshentët. Lëvizja e lirë, loja jashtë dhe ndërveprimet spontane pa ndërhyrjen e të rriturve ndërtojnë vetëbesimin, kreativitetin dhe një ndjesi të fortë kontrolli të brendshëm, të gjitha lidhen me mirëqenien psikologjike.
Kultura e besimit dhe normalizimi i pavarësisë
Holandezët i besojnë fëmijëve të tyre dhe kjo është një nga arsyet kryesore pse ata janë të lumtur. Në vend që të ndërtojnë fëmijëri të mbështetur tek frika dhe mbikëqyrja konstante, prindërit normalizojnë idenë që fëmijët janë të sigurt edhe pa prindërit pranë. Kjo nuk është mungesë përkujdesjeje, përkundrazi, është një formë besimi që u mëson fëmijëve se janë të aftë të përballen me botën. Pikërisht ky besim i bën fëmijët holandezë më të lumturit në botë.
A mund të mësojmë diçka nga kjo përvojë?
Ky model nuk është i lehtë për t’u aplikuar në çdo kontekst, faktorë si siguria publike, infrastruktura dhe kultura luajnë rol të rëndësishëm. Ndoshta është koha të rishohim mënyrën si e kuptojmë “kujdesin prindëror”. Në vend që t’i mbrojmë fëmijët nga çdo gjë, ndoshta mund t’i ndihmojmë të mësojnë si të përballen me botën – hap pas hapi, rrugë pas rruge, eksperiencë pas eksperience.