

Teknologji
Nëse dyshoni se dikush tjetër po përdor kartën tuaj bankare, duhet ta dini këtë
Published
4 years agoon
By
Betim GashiSi rrjedh informacioni i kartës së kreditit? A mund të zbuloni nëse kjo ka ndodhur për të mbajtur dëmin në minimum dhe për të mbrojtur të dhënat tuaja të ndjeshme? Shihni atë që duhet të dini.
Rrjedhjet e të dhënave zakonisht ndodhin pas depërtimit në sistemin kompjuterik të bankave dhe institucioneve të tjera financiare, gjatë të cilave sulmuesit arrijnë të kenë qasje në bazat e të dhënave ku ruhen të dhënat e përdoruesve, përfshirë tuajat.
Të dhëna të tilla mund të shiten në tregun e zi në internet, kjo është arsyeja pse një numër i madh i kriminelëve në internet përpiqen të depërtojnë në mekanizmat e vendosur të mbrojtjes në baza ditore.
Këtu janë disa mënyra të zakonshme për ta bërë këtë:
Mashtrime me email
Ky lloj sulmi përdor email -in për të mashtruar marrësin që t’i mashtrojë ata në klikimin e lidhjeve të rreme, duke futur informacione të ndjeshme si emrat e përdoruesve dhe fjalëkalimet, ose shkarkimin e bashkëngjitjeve me malware. Email-a të tillë shpesh duken autentikë dhe madje të njohur.
Rrjetet publike Wi-Fi
Sulmuesit kanë tendencë të abuzojnë me faktin se ne na pëlqen të mbështetemi në rrjetet Wi-Fi falas të disponueshme për publikun në kafene, restorante, aeroporte dhe vende të ngjashme. Prandaj, nuk është e mençur t’i përdorësh ato për transaksionet bankare dhe çdo veprim tjetër që përfshin dërgimin ose marrjen e të dhënave të ndjeshme. Nëse ende duhet ose doni ta bëni këtë, instaloni një rrjet privat virtual (VPN) në pajisjen tuaj.
Skimming
Edhe pse keqpërdoret kryesisht për kartat më të vjetra të shiritave magnetikë, skremimi mund të jetë shkaku i një numri problemesh. Sulmuesit vjedhin numrin e kartës tuaj të kreditit gjatë kryerjes së një transaksioni dhe më pas e përdorin atë për të krijuar një kartë ose transaksion të rremë në internet. Ndonjëherë ata do ta bëjnë këtë duke përdorur një pajisje të vendosur me mjeshtëri në një ATM të mbrojtur dobët ose terminal të ngjashëm të futjes së të dhënave. Kalimi në kartat e reja të kreditit duhet të jetë i mjaftueshëm për të zvogëluar në mënyrë drastike, nëse jo eliminuar, rrezikun e skimming.
Vjedhje të mëdha të të dhënave
Të dhënat tuaja gjithashtu mund të rrjedhin nëse sulmuesit arrijnë të hyjnë në sistemin kompjuterik të zinxhirëve të mëdhenj të shitjes me pakicë dhe organizatave të tjera që i ruajnë ato. Ndërhyrjet më të mëdha të këtij lloji deri më tani përfshinin të dhëna nga dhjetëra- miliona konsumatorë.
Sulmet nga brenda
Një sulm nga brenda ndodh kur dikush brenda organizatës abuzon duke pasur qasje të privilegjuar në të dhëna për t’i vjedhur ato. Për shembull, një administrator i sistemit kompjuterik ose një punonjës i pakënaqur. Sigurisht, ka masa që merren për të bërë të pamundura situata të tilla. Por ka edhe mënyra për t’i kapërcyer ato.
Dobësitë e sigurisë në aplikacione
Ndonjëherë mund të ndodhë që zhvilluesi të bëjë një gabim, kështu që të dhënat e përdoruesit përfundojnë në pjesë të sistemit që janë shumë më pak të mbrojtura seç duhet. Nëse sulmuesit zbulojnë me kohë, të dhënat tuaja mund të përfundojnë si një mall në tregun e zi.
Plaçkitje
Formjacking është një mënyrë për të mbledhur informacionin e kartës së kreditit para se të jetë në një mjedis të sigurt dhe të sigurt (për shembull, gjatë futjes së tij kur regjistroheni).
Si mund të zbuloni nëse informacioni i kartës suaj të kreditit ka rrjedhur?
Nëse vëreni ndonjë nga këto shenja paralajmëruese, është e mundur që informacioni i kartës tuaj të kreditit të jetë komprometuar.
Blerje të pazakonta
Nëse ka shpenzime në llogarinë tuaj bankare për të cilat nuk jeni të sigurt se si kanë ardhur, është krejt e mundur që një kriminel kibernetik të shpenzojë paratë tuaja në emrin tuaj.
Shpenzime të vogla të papritura
Shumica e kriminelëve kibernetikë nuk do ta zbrazin menjëherë llogarinë tuaj bankare, por do të zbresin shuma më të vogla nga ajo që janë më të vështira për t’u dalluar. Pse? Epo, sepse mund të zgjasë një kohë të gjatë dhe me llogari të shumta në të njëjtën kohë. Prandaj kontrolloni të paktën një herë në muaj për koston e artikujve që nuk duhet të jenë atje.
Kompanitë e panjohura në raportin e bankës
Nëse një shpenzim shfaqet në deklaratën tuaj bankare me një kompani për të cilën nuk e njihni, kontaktoni organizatën që ka lëshuar kartën tuaj dhe kontrolloni për çfarë bëhet fjalë dhe kundërshtoni koston sa më shpejt të jetë e mundur nëse nuk është e juaja.
Si të mbroheni nga rrjedhjet e kartës së kreditit?
Përdorni vetëm ueb faqe të sigurta
Gjithmonë duhet t’i kushtoni vëmendje nëse faqja e internetit që përdorni për transaksione financiare është e mbrojtur. Sigurohuni që ka një ikonë të vogël të çelësit pranë adresës dhe përdor protokollin HTTPS.
Mos ndani informacione të ndjeshme përmes telefonit
Asnjëherë mos i jepni kartën tuaj bankare ose numrin e llogarisë dikujt që ju thirri nëse nuk jeni plotësisht të sigurt se është vërtet punonjës i institucionit me të cilin keni të bëni. Është më mirë nëse nuk jepni asnjëherë informacion të ndjeshëm gjatë një bisede telefonike.
Kontrolloni rregullisht raportet tuaja bankare
Një kontroll javor ose mujor mund të zbulojë kostot e dyshimta në kohën e duhur dhe t’ju paralajmërojë për një problem të mundshëm. Nëse gjeni diçka të tillë, njoftoni menjëherë bankën tuaj ose institucionin tjetër.
Mbani syrin te kartela bankare gjatë pagesës
Gjithmonë përpiquni të shihni se çfarë ndodh me kartën tuaj kur bëni një pagesë. Asnjëherë nuk e dini se ku do të përfundojë gjithçka dhe për çfarë mund të përdoret.
Jini aktiv, zvogëloni dëmet
Nëse kartela tashmë është komprometuar, mos prisni, por veproni shpejt dhe ngrini atë në mënyrë që dëmi të jetë sa më i vogël, shkruan Make Use Of.
Teknologji
Google prezanton mjetet e reja për Jules, e bën programimin edhe më të lehtë
Published
4 hours agoon
October 7, 2025By
UBT News
Google ka lansuar një seri mjetesh të reja për Jules, asistentin e saj me inteligjencë artificiale për programim, i krijuar për të ndihmuar programuesit në gjenerimin e kodit, korrigjimin e gabimeve dhe kryerjen e testimeve, duke e bërë përdorimin e tij sa më të thjeshtë dhe efektiv.
Keti Korevec nga Google Labs njoftoi risitë në një postim në blog, duke përfshirë Jules Tools, një ndërfaqe të re në vijë komande (CLI), si dhe një API të ri.
Sipas Korevec, këto ndryshime reflektojnë përkushtimin e kompanisë për të përmirësuar jo vetëm asistentin Jules, por edhe produktivitetin e programuesve, përveç një sërë përmirësimesh të vogla tashmë të disponueshme për zhvilluesit.
Google përshkroi Jules Tools si një CLI të lehtë, që sjell Jules direkt në terminal. “Ky është mënyra më e thjeshtë për të kaluar nga biseda në punë ‘krah për krah’ në një mjedis real pune”, shkroi Korevec.
Përmirësimet e reja janë të fokusuar në zgjerimin e disponueshmërisë së Jules në më shumë vende, ndërsa përditësimet e mëparshme ishin të orientuara drejt përmirësimit të besueshmërisë së tij. /A.Z/UBT News/
Teknologji
OpenAI prezanton gjeneratën e re të ChatGPT
Published
7 hours agoon
October 7, 2025By
UBT News
OpenAI dhe drejtori ekzekutiv Sam Altman po synojnë ta shndërrojnë ChatGPT nga një mjet bisedor në një asistent digjital të avancuar, që mund të përdorë aplikacione të tjera në emër të përdoruesit, shkruan Mashable.
Kompania ka njoftuar një iniciativë të re për krijimin e “gjeneratës së re të aplikacioneve në ChatGPT”, që u mundëson përdoruesve të lidhen dhe të bashkëveprojnë drejtpërdrejt me shërbimet e palëve të treta brenda vetë chatbot-it.
Kjo u prezantua gjatë Ditës së Zhvilluesve të OpenAI, ku u shfaqën disa demo praktike që treguan si funksionon integrimi në aplikacione.
Në një shembull, ChatGPT u lidh me Spotify për të krijuar automatikisht një listë dëgjimi bazuar në këngët e preferuara të përdoruesit.
Një tjetër demonstrim tregoi integrimin me Canva, ku një inxhinier i OpenAI kërkoi të hartonte një poster për një biznes që shëtiste qentë.
Pas përshkrimit të stilit “të çuditshëm dhe të ndritshëm me font sans-serif”, ChatGPT gjeneroi disa versione të posterit përmes Canva.
Sistemi kërkon leje herën e parë që lidhet me aplikacion, më pas mund ta përdorë lirisht në bisedat e ardhshme. OpenAI prezantoi integrime arsimore dhe të pasurive të paluajtshme, si krijimi i një plani mësimor përmes Coursera apo kërkimi i shtëpive në Zillow.
Nga sot, përdoruesit mund të lidhen me aplikacione si Spotify, Canva, Booking.com, Expedia, Coursera, Zillow dhe Figma. Altman ka paralajmëruar se së shpejti do të shtohen edhe integrime të tjera, përfshirë DoorDash dhe Uber.
Në të ardhmen e afërt, zhvilluesit kanë mundësinë të paraqesin dhe publikojnë aplikacionet e tyre brenda ChatGPT, ndërsa kompania po përgatit edhe një drejtori të dedikuar të aplikacioneve për instalim dhe zbulim më të lehtë.
Sa i përket monetizimit, detajet ndahen më vonë, nisma shënon hap të madh drejt vizionit të OpenAI për inteligjencën artificiale agjentike, sidomos pas prezantimit të Instant Checkout, që u mundëson përdoruesve të kryejnë blerje direkte brenda chat-it. /A.Z/UBT News/
Teknologji
BE kundër Apple, rihapen hetimet për shkelje të ligjit digjital
Published
1 day agoon
October 6, 2025By
UBT News
Komisioni Evropian ka akuzuar kompaninë teknologjike Apple për shkelje të rregullave të tregut digjital.
Gjigandi amerikan ka kërkuar nga BE-ja të shfuqizojë ligjin që e rregullon, kompania sfidoi çdo hap të procesit të zbatimit të rregullores.
“Apple ka kundërshtuar çdo pjesë të vogël të Aktit të Tregjeve Dixhitale që nga hyrja e tij në fuqi. Kjo sfidon narrativën e kompanisë se dëshiron të bashkëpunojë plotësisht me Komisionin,” tha zëdhënësi i Komisionit, Thomas Regnier.
Apple publikoi një deklaratë ku i bën thirrje Brukselit të shfuqizojë ligjet dixhitale, duke argumentuar se duhet të zbatohet një rregullore më e përshtatshme me qëllimet e saj. Në prill, kompania u gjobit nga Komisioni me 500 milionë euro.
“Dhe kjo nuk është e gjitha. Ka edhe raste të tjera në pritje, ku të gjitha opsionet mbeten të hapura,” shtoi Regnier.
Komisioni Evropian deklaroi se Apple ka shpërfillur përpjekjet për të bashkëpunuar dhe për të përmbushur kërkesat e Aktit të Tregjeve Dixhitale përmes bisedimeve pozitive.
“Pas disa muajsh angazhimi, Apple na kërkoi të heqim dorë nga gjithçka. E kuptojmë që kompanitë duan të mbrojnë fitimet e tyre, por kjo nuk është ajo që kërkohet nga DMA,” theksoi Regnier.
Sipas raportimeve të Politico, ish-Presidenti amerikan Donald Trump ka deklaruar se mund të vendosë tarifa ndaj vendeve të BE-së që konsiderohen diskriminuese për kompanitë amerikane. Administrata Trump dhe disa kompani aleate të teknologjisë kanë kritikuar vazhdimisht Aktin e Shërbimeve Digjitale të BE-së.
Një zëdhënës i Apple tha: “DMA mund të çojë në vonesa të mëtejshme për disa veçori në BE dhe përvoja e përdoruesve tanë në produktet Apple mund të mbetet pas.” /A.Z/UBT News/
Automobilizëm elektrikë
Toyota e-Palette: Automjeti i shumëfunksional dhe futurist hyn në tregun japonez
Published
1 day agoon
October 6, 2025By
UBT News
Nga Toyota mund të prisni gjithçka dhe e-Palette e re e konfirmon këtë pritshmëri. Ky automjet nuk është një makinë sportive apo limuzinë luksoze, por një mjet inovativ dhe i pazakontë për transportin e pasagjerëve.
e-Palette u prezantua si koncept në CES 2018 dhe më pas u shfaq në Lojërat Olimpike të Tokios 2021. Pas viteve testimeve, ai hyn tani në tregun japonez. Automjeti ka dimensione të mëdha: 4.95 metra gjatësi, 2.08 metra gjerësi dhe 2.65 metra lartësi.
Dizajni i tij minimal, me sipërfaqe të mëdha xhami dhe drita LED të rrumbullakëta, i jep hapësirës ndjesinë e një dhome ndenjeje në lëvizje.
Shoferi ulet në pozicion qendror, duke përdorur timon të tipit zgjedhë dhe katër ekrane për kontroll. Dyshemeja e ulët dhe rampa e aksesit lehtësojnë lëvizjen për personat me aftësi të kufizuara. Në total, e-Palette mund të marrë 17 persona: 4 të ulur, 12 në këmbë dhe shoferin.
Përveç transportit të pasagjerëve, kabina transformohet në zyrë lëvizëse, sallë pritjeje apo dyqan të vogël. Toyota parashikon përdorimin e tij si transport në mëngjes, pikë shitjeje ushqimesh në mesditë dhe hapësirë argëtimi në mbrëmje.
Performanca dhe teknologjia
e-Palette fuqizohet nga motori elektrik me 204 kuaj-fuqi dhe 266 Nm çift rrotullues, duke arritur shpejtësi deri 80 km/orë katërfish më e shpejtë se prototipet e para. Bateria prej 72.8 kWh ofron autonomi deri në 250 km dhe mund të karikohet deri në 80% në vetëm 40 minuta me karikues të shpejtë. Automjeti mund të furnizojë edhe pajisje elektrike të jashtme në raste emergjence.
Aktualisht e-Palette ka sisteme asistence të Nivelit 2, por Toyota synon drejtimin autonom të Nivelit 4 deri në vitin 2027.
Çmimi dhe disponueshmëria
Surpriza më e madhe është çmimi: në Japoni, e-Palette fillon nga 29 milionë jen (rreth 196,000 euro), duke e bërë makinën më të shtrenjtë në histori, madje më shumë se SUV-i luksoz i kompanisë prej 182,000 eurosh. Subvencionet qeveritare e ulin ndjeshëm këtë çmim.
Prodhimi do të bëhet me porosi, dhe automjeti do të përdoret fillimisht në hapësira publike dhe në “Qytetin e Endur” futurist të Toyota-s, duke demonstruar potencialin e tij si një automjet inovativ, i shumëfunksional e i gatshëm për të ardhmen e transportit. /A.Z/UBT News/

Nicole Kidman, fytyra ikonike e rikthyer e Chanel

Krasniqi thotë se vendimi i Kurtit për studentët është “përpjekje e hapur për blerje vote”

Superhëna më e madhe e vitit 2025! Sonte qielli dhuron një spektakël të jashtëzakonshëm

Ndërron jetë në moshën 67-vjeçare djali i Tina Turner

Banka Botërore: Ngadalësohet zhvillimi ekonomik në Kosovë

Hajdari: Kosova është e vogël për botën, por për mua është krejt bota

Sulmohet një infermier në QKMF-në e Mitrovicës

Ngjyra e flokëve që freskon fytyrën dhe nxjerr tiparet në pah

Inter aktivizon opsionin për blerjen e Manuel Akanjit
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Vendi1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën