Nga John Burn–Murdoch

Diçka po shkon shumë keq me adoleshentët sot. Gjatë viteve 1994-2010, pjesa e adoleshentëve britanikë që nuk e konsideronin të pëlqyeshëm veten e tyre ra disi, nga 6 në 4 për qind. Ndërkohë që nga viti 2010 e këtej kjo përqindje është dyfishuar.

Ndjeshëm u rrit edhe shkalla e atyre që e mendojnë veten si njerëz të dështuar, që shqetësohen shumë, dhe që janë të pakënaqur me jetën e tyre. Të njëjtat tendenca janë të dukshme edhe përtej Atlantikut. Numri i nxënësve të shkollave të mesme në SHBA, të cilët thonë se jeta u duket shpeshherë e pakuptimtë është rritur gjatë 12 viteve të fundit. Dhe kjo dukuri nuk ka prekur vetëm anglosferën.

Në Francë, normat e depresionit tek të rinjtë e moshës 15-24 vjeç janë 4-fishuar gjatë dekadëssë fundit. Pra kudo që të shihni, shëndeti mendor i të rinjve po degradon frikshëm, dhe momenti kur kurba pëson një rritje të jashtëzakonshme është i njëjtë:viti 2010, kur telefonat inteligjentë kaluan nga një produkt luksoz, në një mjet që mund të zotërohej nga gati kushdo.

Teoria se pasja e mediave sociale dhe kënaqësive të tjera dixhitale gjatë gjithë kohës mund të ketë një efekt të dëmshëm mbi shëndetin mendor të njerëzve nuk është e re. Mbështetësi i saj kryesor është Zhan Tuenge, profesor i psikologjisë në Universitetin Shtetëror të San Diegos, autor i dhjetëra studimeve mbi këtë çështje.

Por teza e tij është ende larg pranimit universal nga kolegët. Kërkimet e Tuenge dhe kolegut të tij Xhonathan Haid, është kritikuar ndonjëherë për shfrytëzimin e valës së kundërshtimit popullor ndaj kompanive të mëdha të teknologjisë. Megjithatë, ndërsa po shtohen provat për argumentet e tyre, tani shumë njerëz po pyesin se përse na është dashur kaq shumë kohë për të pranuar atë që ishte përpara syve tanë.

Shenjat janë kudo. Së pari, komunikimi dhe shoqërimi në formën dixhitale, i ka zëvendësuar në masë kontaktet fizike. Përqindja e adoleshentëve amerikanë që takohen personalisht me miqtë më pak se një herë në muaj ishte 3 për qind midis viteve 1990 dhe vitit 2010.

Por ajo mbërriti në 10 për qind në vitin 2019, ndërkohë që pjesa e atyre që thonë se janë “vazhdimisht online”  ka arritur tani 46 për qind. Disa e kundërshtojnë pretendimin se aplikacionet po e zëvendësojnë jetën reale. Tek e fundit, njerëzit që janë më të ngarkuar në Instagram, janë shpesh më të zënë edhe në botën reale.

Por këtij argumenti i mungon një dinamikë kryesore:këto tendenca veprojnë në nivel brezash dhe jo individual. Ndërsa është shtuar koha e qëndrimit para ekraneve dixhitalë, të gjithë rrinë më pak me njëri-tjetrin fizikisht. Por e habitshme është edhe dinamika në nivel individual.

Studimet tregojnë se sa më shumë kohë që kalojnë adoleshentët në rrjetet sociale, aq më i dobët është shëndeti i tyre mendor. Problemi është më i theksuar për vajzat, të cilat kalojnë gjithashtu shumë më tepër kohë në mediat sociale sesa djemtë, duke shpjeguar edhe përkeqësimin më të madh të shëndetit mendor të vajzave sesa djemve.

Të dhënat tregojnë se vajzat janë veçanërisht të ndjeshme ndaj mediave sociale, me një kohë më të gjatë kaluar para ekranit që lidhet me ndikime psikologjike negative, përfshirë vetëdëmtimin. Është një histori e ngjashme me normat më të larta të depresionit tek adoleshentët liberalë sesa ata konservatorë. Në rast se dyshoni se fëmijët liberalë janë më në depresion për shkak të rritjes në një kulturë që vlerëson shqetësimin për padrejtësitë, unë do t’ju këshilloja të bëni shumë kujdes.

Së pari, hulumtimi i Tuenge tregon një shpjegim më të mundshëm:të rinjtë liberalë kalojnë më shumë kohë në internet sesa konservatorët. Së dyti, ne shohim të njëjtin prirje në rritje midis konservatorëve. Disa thonë se sot shoqëria është më e hapur për diskutimin e shëndetit mendor, ndaj ajo që po shohim është vetëm një rritje në raportim dhe jo prevalencë.

Por adoleshentët britanikë që kalojnë 5 ose më shumë orë në ditë në mediat sociale janë 2-3 më të rrezikuar nga vetëdëmtimi sesa bashkëmoshatarët e tyre që kalojnë më pak orë në internet. Një histori e ngjashme është në SHBA me idetë vetëvrasëse të të rinjve.

Të tjerë theksojnë se korrelacioni nuk është një shkakësi. Kjo është e vërtetë, por tani kemi një numër në rritje kërkimesh që tregojnë se reduktimi i kohës në mediat sociale e përmirëson shëndetin mendor. Atëherë çfarë mund të bëjmë? Përgjigja më e zakonshme është “edukimi i fëmijëve dhe prindërve”.

Por siç e tregojnë rastet e obezitetit dhe të pirjes së duhanit, fushatat e informimit publik janë dukshëm joefektive përballë varësisë nga bota virtuale. Një alternativë tjetër do të ishte ndërtimi i një fushate mbi provat, sipas të cilave kur njerëzit inkurajohen të kenë një shkëputje të gjatë nga mediat sociale, disa prej tyre shkëputen përgjithmonë.

Dhe pastaj janë rregulloret. Pse të mos rritet kufiri i moshës mbi aplikacionet e rrjeteve sociale dhe të ndëshkohen kompanitë që nuk i zbatojnë ato? Gjithsesi unë nuk jam shumë optimist. Lufta kundër obezitetit ka qenë kaq e vështirë, pikërisht sepse nuk mund t’i ndalosh dot njerëzit të hanë ushqim.

Ndërsa lufta ndaj varësisë nga mediat sociale është e vështirë, sepse nuk mund t‘i ndalosh njerëzit të përdorin telefonat inteligjentë dhe aplikacionet e tyre. Derisa dikush të shpikë ekuivalentin e një ilaçi për rënie në peshe për Instagram, e ardhmja duket e zymtë. / “Financial Times” – Bota.al

Miratimi i Projektligjit për Agjencinë e Inteligjencës dhe Sigurisë së Mbrojtjes (AISM) është një arrtije e madhe në përmbushjen e rolit dhe misionit ushtarak të FSK-së dhe Ministrisë së Mbrojtjes, në aspektin e sigurisë së mbrojtjes në gjithë kompleksitetin e aktiviteteve ushtarake, brenda dhe jashtë vendit.

Shërbimi inteligjent i ushtrisë mbetet një domosdoshmëri e lartë e ofrimit të sigurisë për nevoja të funksionimit të forcave të armatosuara, të papenguara nga çfarëdo lloj cenimi të sigurisë.

Ky shërbim do të sigurojë që FSK të ecë e sigurt në ushtrimin e aktivitetit të vet brenda dhe jashtë territorit të Republikës së Kosovës me qëllim të përmbushjes së misionit të Ministrisë së Mbrojtjes dhe Forcës së Sigurisë së Kosovës në garantimin e sovranitetit të vendit dhe pjesëmarrjen në misionet paqëruajtëse kudo në botë.

Një agjenci ushtarake e inteligjencës, që merret specifikisht me inteligjencën për nevoja të mbrojtjes, duke përfshirë grumbullimin e informacionit, analizën dhe përpunimin e informacione të inteligjencës për sigurinë e trupave të FSK-së, rrjedhimit për sigurinë e misionit të FSK-së, qoftë brenda Kosovës, apo edhe jashtë Kosovës, në operacioneve paqeruajtëse që mund t’i marrë, qoftë ndaj kërcënimeve që mund të vijnë ndaj kapaciteteve ushtarake dhe aseteve të FSK-së, mbetet në një rol të pazëvendësueshëm për sigurinë nacionale në përgjithësi, sidomos për përmbushjen e misionit të FSK-së në veçanti.

Në të kaluarën për arsye objektive, kjo fushë nuk ka qenë mjaftueshëm e mbuluar, si një mekaziëm i posaçëm me një strukturë funksionale, të rregulluar sipas standardeve të avancuara të mbrojtjes dhe sigurisë.

Kjo agjenci do të ushtrojë aktivitetin e saj brenda dhe jashtë territorit të Republikës së Kosovës me qëllim të mbështetjes së Ministrisë së Mbrojtjes (MM) dhe Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK) në fushën e zbulimit, kundërzbulimit dhe sigurisë lidhur me kërcënimet apo rreziqet e mundshme për kryerjen e misionit të tyre.

Zakonisht Agjencitë e Inteligjencës ushtatake  veprojnë në fushën e Sigurisë së Mbrojtjes si pjesë unike e Forcave të Armatosura, duke i mbështetur në misione në kuadër të NATO, BE, ShBA-ve dhe OKB,  kudo që iu kërkohet nevoja.

Natyrisht se AISM ushtron kompetenca ekskluzive – superiore të fushëveprimtarisë mbi veprimtari që lidhen me kërcënime ose rreziqe që synojnë të cenojnë, ose cenojnë Forcat e Armatosura në realizimin e misionit të tyre kushtetues. AISM bashkëpunon në fusha me interes bilateral dhe reciprok, me institucione homologe partnere të inteligjencës dhe sigurisë, si dhe me institucione brenda vendit, duke lidhur marrëveshje dy ose më shumëpalëshe.

Në princip funksional ASIM është pjesë e integrale e Ministrisë së Mbrojtjes, duke mbështet autoritetet ushtarake të drejtimit e të komandimit të FSK-së me inteligjencë në fushën e Zbulimit, Kundërzbulimit dhe Sigurisë, në përmbushje të misionit të tyre kushtetues.

Detyrat specifike që ka në mandat ligjor AISM-ja janë edhe trajtimi i përpunimit të kërkesave vjetore të nivelit strategjik për inteligjencë ushtarake:

Kur produktet inteligjence shumëburimëshe të nivelit strategjik, për autoritetet e komandimit të Forcave të Armatosura të FSK-së, përpilohen në përputhje me parimin e nevojës për njohje në kohë reale të nivelit operacional; Agjencia e Inteligjencës së Ushtrisë, zakonisht  grumbullon, përpunon, vlerëson, analizon dhe shpërndan të dhëna dhe informacione kredbile si dhe i paraqet në bazë të nivelit të analizës si produkte inteligjence shumëburimshe për Ministrinë e Mbrojtjes dhe Forcat e Sigurisë së Kosovës, lidhur me sisteme të mbrojtjes, grupe apo organizata kërcënuese të vendeve të huaja, aktivitete të subjekteve armiqësore të huaja, të cilat mund të kërcënojnë ose të rrezikojnë veprimtarinë e Forcave të Armatosura të FSK-së, Ushtrisë së Kosovës dhe cenon zbatimin e politikave strategjike të Ministrisë së Mbrojtjes.

Një komponentë tjetër me tepër rëndësi këto shërbime inteligjente të ushtrisë, zakonisht i  kryejnë edhe procedurat për pajisjen me “certifikatë sigurie” të personelit ushtarak dhe civil të Ministrisë së Mbrojtjes, të Forcave të Armatosura dhe “certifikatë sigurie industriale” të subjekteve që kërkojnë të hyjnë në marrëdhënie kontraktuale të aktivitetit të prokurimit.

Sikundër çdo institucion tjetër i inteligjencës ushtarake, edhe AISM në mandatin e vet ka për detyrë të grumbullon, përpunon, vlerëson, analizon, shpërndan të dhëna e informacione dhe paraqet produkte finale inteligjence shumëburimshe për Ministrinë e Mbrojtjes, lidhur me kërcënime të natyrës kritike të sigurisë së brendshme, duke përfshirë; terrorizmin; ekstremizmin; spiunazhin, sabotazhit, diversionit, subversionit, armëve të shkatërrimit në masë, kërcënimeve kibernetike të krimit të organizuar, asimetritë e luftës hibride ndaj kapaciteteve mbrojtëse të vendit.

Gjithashtu, ky lloj shërbimi, garanton sigurinë kolektive të veprimtarisë së vet, të personelit, të informacionit të klasifikuar, infrastrukturës kritike, të sistemeve të komunikimit, shkëmbimit të informacionit të klasifikuar, sipas niveleve të klasifikimit “sekret shtetëror”, gjithnjë duke ruajtur interesat vitale të sigurisë nacionale në bashkërëndim me aleatët strategjik – NATO-n.

Si përfundim, Agjencitë e Inteligjencës Ushtarake, në këtë rast AISM shkëmben rezultate kredibile të produktit final të informacionit inteligjent, bashkëvepron dhe kryen operacione të ndërveprueshme me aletatë dhe struktura të inteligjencës së NATO dhe BE -në, kooperon dhe bashkëpunon me shërbime dhe me agjenci të inteligjencës së vendeve anëtare të NATO-s dhe të BE-së dhe agjencitë partnere në interes të mbrojtjes kolektive.

Shënim:

(Autori është doktor shkence, profesor në programin për Studime të Sigurisë në UBT, i profilizuar dhe njohës i politikave të Sigurisë Kombëtare dhe Inteligjencës)

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskyy ka thënë se armatosja e Moskës nga Pekini mund të çojë në Luftën e Tretë Botërore.

Pavarësisht këtyre shqetësimeve, Pekini ka mohuar se ka plane për t’u dërguar armë rusëve dhe ekspertët thonë se nuk ka gjasa që t’u dërgohet armë.

Analistët e politikës së jashtme thanë se ndërsa Putin do të kërkonte mbështetje të fortë nga Xi për Ukrainën, ata dyshonin se vizita e tij në Moskë këtë javë do të rezultonte në mbështetje ushtarake.

Yu Jie, hulumtues i lartë në Chatham House në Londër, tha se rrethimi i z. Xi nuk përfshin asnjë anëtar të lartë nga Ushtria Çlirimtare Popullore.

“Kjo mund të dërgojë një mesazh të qartë se Pekini nuk ka gjasa të ofrojë ndonjë mbështetje të drejtpërdrejtë ushtarake për Moskën, pavarësisht asaj që kanë pohuar disa ekspertë”, tha ajo.

“Kina duket se është më e interesuar të veprojë si ndërmjetëse për iniciativat e paqes në lidhje me Ukrainën sesa të rrisë mbështetjen për pushtimin rus”, tha Robert Murrett, zëvendësdrejtor i Institutit për Politikat e Sigurisë dhe Ligjin në Universitetin e Sirakuzës./UBTNews/

Opinion nga Sky News.

Vladimir Putin mund ta quajë homologun e tij kinez “mikun e tij të mirë të vjetër”, por ai me sa duket ishte shumë i zënë duke iu drejtuar forcave policore të vendit dhe më pas një samiti Rusi-Afrikë për të takuar Xi Jinping në aeroport.

Udhëheqësi kinez u mirëprit në vend të kësaj nga një prej zëvendëskryeministrave të ndryshëm të Rusisë, Dmitry Chernyshenko – vështirë të quhet ndër figurat më të larta të qeverisë.

Z. Xi i bën z. Putin një nder të konsiderueshëm, duke i dhënë atij një vizitë shtetërore të plotë tre-ditore vetëm pasi iu dha mandati i tretë presidencial dhe menjëherë pasi lideri rus u padit për krime lufte nga Gjykata Penale Ndërkombëtare.

Kjo nuk është një çështje që do ta shqetësojë shumë z. Xi, i cili përballet me akuza për krime kundër njerëzimit në lidhje me komunitetin ujgur të Kinës.

Por tre ditë në Rusi të ndjekura nga një telefonatë e mundshme në Kiev nuk është një qasje e drejtë për zgjidhjen e “krizës” të Ukrainës, siç e quan Kina në mënyrë të dobët, duke refuzuar të dënojë Rusinë për pushtimin e fqinjit të saj dhe duke propozuar një plan paqeje që do të ngrinte në vend fitimet territoriale të Rusisë në Ukrainën lindore.

Duke qenë se Ukraina kërkon një tërheqje të plotë të trupave ruse, roli i Kinës për ndërmjetësimin e paqes është, për momentin, mjaft simbolik.

Rusia dhe Kina janë të bashkuara nga gjeografia, tregtia dhe një mospëlqim i përbashkët ndaj hegjemonisë së SHBA-së, të cilën të dyja e përshkruajnë si ngacmim.

Z. Xi, ndërkohë që shpall paqen botërore, e ka në fuqinë e tij për të polarizuar marrëdhëniet ndërkombëtare edhe më tej, nëse ai e hedh mbështetjen e tij më bindëse pas përpjekjeve luftarake të Putinit.

Ministria e Jashtme kineze ka ngritur pikën se nuk e sheh pse Kina nuk duhet të furnizojë me armë Rusinë nëse SHBA po dërgon armë në Tajvan, me të cilin Kina merret shumë më shumë se me Ukrainën.

Z. Xi mund ta diskutojë këtë privatisht me Putinin, por ai ndoshta nuk ka gjasa të rrezikojë një goditje ekonomike nëse zgjedh mbështetje të hapur ushtarake për Rusinë.

Është z. Xi ai që mban kartat në këtë marrëdhënie. Për sa kohë që lufta në Ukrainë i mban të preokupuar SHBA-në dhe NATO-n, për sa kohë që Putini ka nevojë për z. Xi më shumë sesa z. Xi për Putin, kjo është një fitore për Pekinin.

Prisni deklarata për paqen dhe multipolaritetin, prisni deklarata për lidhjet tregtare dhe ekonomike.

Por nëse Xi do të donte vërtet paqen, ai do të lëvizte edhe nga zyra e Volodymyr Zelenskyy – dhe kjo nuk duket se do të ndodhë./UBTNews/