Shoqata e Shqiptarëve të Muhaxhirëve Mbarëkombëtar për nder të 144 vjetorit të dëbimit të shqiptarëve nga Sanxhaku i Nishit në Bibliotekën Kombëtare në Prishtinë ka prezantuar një fotoekspozitë me 144 fotografi, përmes së cilës paraqiten pjesë të historisë së popullit shqiptar gjatë viteve 1877-1878. Ajo po qëndron e hapur edhe sot, ku qytetarët mund ta vizitojnë prej afër.
Kryetari i kësaj shoqate, Asllan Qyqalla tregon se për të arritur deri këtu kanë kaluar nëpër disa sfida, ku njëra ndër to ishte grumbullimi i fakteve.
Sipas tij, fotoekspozita ka zgjuar kureshtjen e të huajve dhe të diasporës, por që, siç thotë ai, e njëjta nuk mori vëmendjen e duhur institucionale.
“Është shumë interesante që në këtë fotoekspozitë që në ditën e parë të hapjes së kësaj fotoekspozite ka qenë në mesin e shumë vizitorëve, ajo ka qenë e rastit, por që ka ardhur ta vizitojë Bibliotekën dhe sapo e pa fotoekspozitën u ndal. Ishte Ambasadori i Britanisë së Madhe, ishte këtu dhe e vizitoi. Pas vizitës ai u interesua shumë e mori broshurën dhe përpos kësaj secilën fotografi të mos themi secilën po në veçanti i interesoi të ndalet dhe parashtroi pyetje, por në mesin e tyre të fotoekspozitës për fat të mirë që e kemi edhe diasporën këtu, ata kanë ardhur dhe e kanë vizituar… 9:16 Po për fat të mirë, një fat i madh që është edhe festivali ‘summer’, po për fat më të madh është simpoziumi për kulturën, shkrimin shqip që mbahet në institutin e Fakultetit Filologjisë edhe ata kanë ardhur këtu dhe u takova me 5 holandezë të cilët i bën vizitë dhe interesoheshin për secilën fotografi. Megjithatë faleminderit prej të gjithëve vizitorëve që vijnë, nuk meritojnë falënderim asnjë nga institucionet tona shtetërore, përpos zëdhënëses së kryeministrit që ishte në hapje, asnjë tjetër nuk mori pjesë në hapje nga institucionet”, thotë ai.
Ai bën thirrje për hapjen e një zyre në institucionet qeveritare për ruajtjen e vlerave kombëtare të shqiptarëve të Sanxhakut të Nishit, pasi siç thotë ai edhe sot ka muhaxhirë.
“Pikërisht shoqata Shqiptare e Muhaxhirëve sot për sot nuk kemi një zyrë. Kishim 6 muaj ditë zyrën të cilën e mbuloi i ndjeri Festim Lato nga Çamëria, i hapi zyrat në postë dhe pas 6 muaj ditë u mbyll ajo zyrë sepse nuk kishim mjete për të hapur zyrën, por ne kërkojmë… zyrën institucionale, pra të hapet në institutin e qeverisë, siç e kemi për fat të mirë Zyrën për të zhdukurit e luftës së fundit ashtu duhet të jetë edhe zyra për të zhdukurit për muhaxhirët, pasi edhe sot kemi muhaxhirë, pse themi sepse sot kemi nga trevat e Preshevës, Medvegjës dhe Bujanocit të cilët për ditë vijnë dhe askush nuk kemi zyrën ku duhet të lajmërohen sepse ata kur shpërngulen pse edhe sot s’është shpërngulje me dhunë me pushkë është shpërngulje psikike, ua mbyllin shkollat ua humbin vendbanimet e tyre atje ne Medvegjë, dhe ata patjetër duhet të gjejnë vendin këtu, dhe këta nuk dinë ku të drejtohen… andaj duhet ta kemi zyrën dhe ne kemi kërkuar që ta kemi zyrën në institucionet e Kosovës”, apelon ai.
Qyqalla flet edhe për të drejtat e popullit shqiptar, që si shoqatë thotë se i adresojnë vazhdimisht.
“Ne jemi shoqatë, nuk jemi institucion e as nuk jemi asociacion. Andaj, ne si shoqatë shqiptare e muhaxhirëve mbarëkombëtarë i kemi diku 14 milionë persona në të gjitha trojet shqiptare edhe në gjitha vendet shqiptare kërkojmë të drejtën tonë, e drejta jonë është në bazë të Kongresit të Berlinit të vitit 1878, në pikën 3 të nenit 4, ku thuhet që kanë të drejtë kjo popullatë të kthehen në trojet e tyre, por kanë të drejtë edhe në kompensimin e trojeve të tyre. Andaj ne kemi pasur shumë vështirësi. Vështirësitë më të mëdha kanë qenë rreth grumbullimit të fakteve”, shtoi ai.
Ndërsa sa i përket ekspozitës, ai thotë se mbështetje kanë pasur vetëm nga Fondacioni Rrënjët Dardane dhe të tjerë që kanë humanitarë që kanë kontribuar.
Fotoekspozita për dëbimin e shqiptarëve nga Sanxhaku i Nishit është hapur më 15 gusht, dhe do t’i mbyll dyert sot rreth orës 20.
Fituesi i një çmimi të madh fotografie ka refuzuar çmimin pasi pranoi se imazhi që ai paraqiti ishte krijuar nga inteligjenca artificiale.
Fotografisë së artistit gjerman Boris Eldagsen, “Pseudomnesia: The Electrician”, iu dha një çmim Sony World Photography Award javën e kaluar në kategorinë e hapur krijuese.
Në një deklaratë në faqen e tij të internetit, artisti tha se ai aplikoi në konkurs si një “majmun i pafytyrë, për të zbuluar nëse konkurset janë përgatitur për imazhet e AI”.
“Nuk janë”, përfundoi ai.
Ai gjithashtu pyeti lexuesit: “Sa prej jush e dinit ose dyshonit se ishte krijuar nga AI? Diçka në lidhje me këtë nuk duket mirë, apo jo?
“Imazhet dhe fotografia e AI nuk duhet të konkurrojnë me njëra-tjetrën në një çmim si ky. Ato janë entitete të ndryshme. Inteligjenca artificiale nuk është fotografi. Prandaj nuk do ta pranoj çmimin”.
Eldagsen tha se ai i njoftoi organizatorët se si u krijua imazhi i tij kur i thanë se fitoi, duke pretenduar se ata iu përgjigjën duke i thënë se mund ta mbante çmimin.
Ai ka publikuar një rrëfim të detajuar të bisedave që ka pasur me organizatorët e çmimeve Creo, ku duket se vazhdimisht i shtyn ata se pse ata fillimisht nuk zbuluan se imazhi i tij ishte bërë duke përdorur AI.
Eldagsen gjithashtu theksoi se shprehja “pseudomnesia” do të thotë “kujtime të rreme” në latinisht./UBTNews/
Megjithë spekulimet me javë të tëra, pushtimi i Rusisë ndaj ish fqinjit të saj sovjetik në agimin e 24 shkurtit 2022 mahniti Ukrainën dhe botën.
Tronditja e gdhendur në fytyrën e gjakosur të Olena Kurylo, një mësuese e plagosur në bombardimet e qytetit lindor të Chuguiv, pasqyron atë të një kombi.
“Kurrë, në asnjë kusht nuk do t’i nënshtrohem (presidentit rus Vladimir) Putinit. Është më mirë të vdes”, tha Kurylo, 52. Fotografia e saj, e realizuar nga fotografi i AFP-së Aris Messinis, u bë një imazh përcaktues i luftës.
Sapo ka filluar lufta, refugjatët fillojnë të dalin nga Ukraina me makinë, autobus, tren dhe në këmbë.
Burrat në moshë luftarake urdhërohen të qëndrojnë prapa për të mbrojtur vendin, duke çuar në lamtumirë të dhimbshme, si kjo skenë e kapur nga fotografi i AFP-së Bulent Kilic në stacionin qendror të trenit të portit të Odesës më 7 mars, ku një baba i thotë lamturmirë vajzës së tij.
Një muaj pasi filloi luftën, ushtria ruse njofton tërheqjen e saj nga veriu i Ukrainës pasi dështoi të pushtojë Kievin, duke lënë pas një mori tmerresh në qytetet që kishte pushtuar.
Më 2 prill, AFP është ndër organizatat e para ndërkombëtare të lajmeve që hynë në periferinë e sapoçliruar të Kievit, Bucha, ku reporterët tanë zbulojnë trupat e të paktën 20 civilëve, disa me duar të lidhura pas shpine, të shpërndarë në një rrugë të vetme.
Fotot e fotografit të AFP-së Ronaldo Schemidt ndezën një protestë globale ku bota akuzoi Rusinë për krime lufte, të cilat ajo i mohon.
Një qytet mbi të gjitha, simbolizon vuajtjet në gjashtë muajt e parë të luftës: porti jugor i Mariupolit, i cili është shkatërruar gjatë një rrethimi tre mujor.
Kjo foto, nga fotografi i AFP-së, Alexander Nemenov, gjatë një vizite të organizuar nga ushtria ruse më 12 prill, është bërë në rrënojat e një teatri që u rrafshua nga një sulm rus, ndërsa qindra njerëz ishin strehuar brenda.
Pas tërheqjes nga veriu, Rusia fokuson fuqinë e saj të zjarrit në rajonin lindor të Donbasit, pjesërisht i mbajtur nga separatistët pro-Kremlinit që nga viti 2014.
Ukrainasit e pushtuar kërkojnë armë më të fuqishme në përpjekje për të zmbrapsur pushtuesit.
Franca dërgon disa obusa vetëlëvizëse të Cezarit, si ky që fotografi i AFP-së Aris Messinis kapi në aksion pranë qytetit Kurakhove në rajonin e Donetsk.
8 tetor 2022: Bombardohet ura që lidh Rusinë me Krimenë
Prestigji i Rusisë merr një goditje të rëndë më 8 tetor, kur ura shumë e lavdëruar e Putinit që lidh kontinentin rus me gadishullin e okupuar të Krimesë përmes ngushticës Kerch, sulmohet pjesërisht.
Kievi mohon të jetë pas sulmit.
Kjo foto është bërë nga një fotograf amator në qytetin Kerch të Krimesë, i cili kërkoi të mbetet anonim.
Ndëshkimi për sulmin në urën e Kerçit vjen në formën e një breshëri sulmesh vdekjeprurëse me drone dhe raketa në Kiev dhe qytete të tjera që synojnë kryesisht rrëzimin e infrastrukturës energjetike të Ukrainës.
Më 17 tetor, banorët e Kievit zgjohen nga zhurma e dronëve të prodhuar nga Irani që zbresin për të sulmuar objektivat.
Fotografi i AFP-së, Yasuyoshi Chiba, kapi një nga armët teksa kalonte sipër. Ai shpërtheu 100 metra larg tij.
Rusia pëson një pengesë të madhe më 9 nëntor, kur detyrohet të braktisë qytetin jugor të Khersonit, të cilin e pushtoi në fillim të luftës, përballë një kundërofensive të ashpër ukrainase.
Katër ditë më vonë, fotografi i AFP-së, Bulent Kilic, kap imazhin e banorëve të Khersonit që përshëndesin forcat ukrainase si çlirimtarë. Euforia e tyre zbutet nga frika se Rusia do të vazhdojë të sulmojë qytetin, gjë që e bën vazhdimisht.
Lufta i ofroi aktorit të kthyer në president të Ukrainës, Volodymyr Zelensky, rolin e tij më të madh deri më tani, si kryekomandant i palodhur që përpiqet të ngjallë mbështetje për luftën epike të vendit të tij me ushtrinë e fuqishme ruse.
Nga Kievi i kohës së luftës, ai nis një turne virtual në parlamentet perëndimore për të kërkuar më shumë armë dhe më shumë ndihmë.
Blitzi diplomatik arrin kulmin në dhjetor në Uashington, vizita e tij e parë jashtë shtetit që nga lufta. “Ukraina… nuk do të dorëzohet kurrë”, i thotë ai Kongresit, i cili i jep atij një ovacion të vazhdueshëm, siç është kapur në këtë foto nga fotografi i AFP-së Jim Watson.
Me kalimin e muajve, luftimet zbresin në një luftë të stilit të Luftës së Parë Botërore, me ushtarë në të dyja anët që durojnë kushte të mjerueshme në thellësi të dimrit.
Kjo foto, gjithashtu nga Yasuyoshi Chiba, është bërë pranë qytetit lindor të Bakhmut, i cili është në qendër të betejës më të gjatë dhe më të përgjakshme të luftës deri më sot./FRANCE24/UBTNews/
Agjencia Shtetërore e Arkivave të Kosovës në kuadër të aktiviteteve për shënimin e 15-vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, ka hapur ekspozitën “Kosova pas Luftës së dytë Botërore në dokumente arkivore”.
Aty u tha se ekspozita i ka 15 fotografi, si simbolikë e 15-vjetorit të shënimit të Pavarësisë së Kosovës. Ajo përmban dokumente, fotografi, shkrime, gazeta të kohës prej ngjarjeve, aktivitetve të ndryshme që paraqesin rrugëtimin historik të Kosovës deri te shpallja e pavarësisë.
Zëvendësdrejtori i Institutit të Arkivave Shtetërore, Hysen Azemi, tha se në mesin e dokumenteve më të përzgjedhura janë; urdhëresa e ushtrisë nacional çlirimtare të ish-Jugosllavisë për shuarjen e kryengritjes së Shaban Polluzhës, në shkurt të vitit 1945, raporti i mobilizimit të shqiptarëve në maj të vitit 45-t, aktgjykimi dhe procesi verbali i Marie Shllakut, etj.
“Agjencia shtetërore e arkivave të Kosovës çdo herë dhe kësaj here përmes të aktiviteteve të veta të cilat janë ngjarje të rëndësishme kulturore, historike dhe arsimore. Këtë herë në kuadër të aktiviteteve për shënimin e 15-vjetorit të shpalljes së Pavarësisë kemi përgatitur ekspozitë dokumentare dhe fotografi mbi ngjarjet e pas luftës së dytë botërore që i paraprijnë rrugëtimit të shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Dita e pavarësisë së Kosovës ka dimensione të shumëfishta ajo është një ditë e përkujtimit për të gjithë ata qytetarë të Kosovës që në kohë, rrethana, vende dhe mënyra të ndryshme punuar për këtë ditë të madhe. Ekspozita ‘Kosova pas luftës së dytë botërore’, në dokumente arkivore paraqiten sfidat dhe sakrificat e rrugëtimit të saj drejtë shpalljes së Pavarësisë”, deklaroi ai.
“Të gjithë jemi të vetëdijshëm që këtij rrugëtimi i paraprijnë ngjarje dhe procese jo të lehta, andaj disa prej tyre jemi munduar t’i paraqesim përmes dokumenteve arkivore që janë dëshmitë më të mira të kohës. Të gjithë e dimë se pas përfundimit të luftës së dytë botërore Kosova ishte në gjendje të rëndë ekonomike sociale dhe politike gjatë kësaj periudhe populli shqiptar u përball me vrasje, dënime, keqtrajtime më çnjerëzorë, konfiskim të pasurisë dhe dëbime dhe shpërngulje”, tha ai.
E profesori i Historisë, Hakif Bajrami, e konsideron arkivin si truri i kombit. Thotë se Kosova e ka embrionin e saj nga konferenca nacionale e Bujanit.
“Arkivi është truri i kombit, ku ruhet çdo element i së kaluarës. Konsideroj se shteti i Kosovës e ka embrionin në Bujan në konferencën nacional çlirimtare të Bujanit aty ku merret vendimi që t’i bashkohemi Shqipërisë nanë. Pra, aty ka filluar dhe aty duhet të mbaroj, se një ditë do të jemi Shqipëri etnike më të gjitha trojet tona”, tha ai.