Lufta në Ukrainë është bërë sinonim i vuajtjes dhe shkatërrimit të tmerrshëm, por edhe i guximit të ashpër dhe solidaritetit të paparë.

Këtu janë 10 foto ikonike që tregojnë historinë e 12 muajve të parë të konfliktit:

24 shkurt 2022: Kombi i tronditur

Megjithë spekulimet me javë të tëra, pushtimi i Rusisë ndaj ish fqinjit të saj sovjetik në agimin e 24 shkurtit 2022 mahniti Ukrainën dhe botën.

Tronditja e gdhendur në fytyrën e gjakosur të Olena Kurylo, një mësuese e plagosur në bombardimet e qytetit lindor të Chuguiv, pasqyron atë të një kombi.

“Kurrë, në asnjë kusht nuk do t’i nënshtrohem (presidentit rus Vladimir) Putinit. Është më mirë të vdes”, tha Kurylo, 52. Fotografia e saj, e realizuar nga fotografi i AFP-së Aris Messinis, u bë një imazh përcaktues i luftës.

7 mars 2022: Eksodi masiv

Sapo ka filluar lufta, refugjatët fillojnë të dalin nga Ukraina me makinë, autobus, tren dhe në këmbë.

Burrat në moshë luftarake urdhërohen të qëndrojnë prapa për të mbrojtur vendin, duke çuar në lamtumirë të dhimbshme, si kjo skenë e kapur nga fotografi i AFP-së Bulent Kilic në stacionin qendror të trenit të portit të Odesës më 7 mars, ku një baba i thotë lamturmirë vajzës së tij.

2 prill 2022: Masakra në Bucha

Një muaj pasi filloi luftën, ushtria ruse njofton tërheqjen e saj nga veriu i Ukrainës pasi dështoi të pushtojë Kievin, duke lënë pas një mori tmerresh në qytetet që kishte pushtuar.

Më 2 prill, AFP është ndër organizatat e para ndërkombëtare të lajmeve që hynë në periferinë e sapoçliruar të Kievit, Bucha, ku reporterët tanë zbulojnë trupat e të paktën 20 civilëve, disa me duar të lidhura pas shpine, të shpërndarë në një rrugë të vetme.

Fotot e fotografit të AFP-së Ronaldo Schemidt ndezën një protestë globale ku bota akuzoi Rusinë për krime lufte, të cilat ajo i mohon.

12 prill 2022: Mariupoli i shkatërruar

Një qytet mbi të gjitha, simbolizon vuajtjet në gjashtë muajt e parë të luftës: porti jugor i Mariupolit, i cili është shkatërruar gjatë një rrethimi tre mujor.

Kjo foto, nga fotografi i AFP-së, Alexander Nemenov, gjatë një vizite të organizuar nga ushtria ruse më 12 prill, është bërë në rrënojat e një teatri që u rrafshua nga një sulm rus, ndërsa qindra njerëz ishin strehuar brenda.

15 qershor 2022: Beteja për Donbasin

Pas tërheqjes nga veriu, Rusia fokuson fuqinë e saj të zjarrit në rajonin lindor të Donbasit, pjesërisht i mbajtur nga separatistët pro-Kremlinit që nga viti 2014.

Ukrainasit e pushtuar kërkojnë armë më të fuqishme në përpjekje për të zmbrapsur pushtuesit.

Franca dërgon disa obusa vetëlëvizëse të Cezarit, si ky që fotografi i AFP-së Aris Messinis kapi në aksion pranë qytetit Kurakhove në rajonin e Donetsk.

8 tetor 2022: Bombardohet ura që lidh Rusinë me Krimenë

Prestigji i Rusisë merr një goditje të rëndë më 8 tetor, kur ura shumë e lavdëruar e Putinit që lidh kontinentin rus me gadishullin e okupuar të Krimesë përmes ngushticës Kerch, sulmohet pjesërisht.

Kievi mohon të jetë pas sulmit.

Kjo foto është bërë nga një fotograf amator në qytetin Kerch të Krimesë, i cili kërkoi të mbetet anonim.

17 tetor 2022: “Hakmarrja”, Sulmet me dronë

Ndëshkimi për sulmin në urën e Kerçit vjen në formën e një breshëri sulmesh vdekjeprurëse me drone dhe raketa në Kiev dhe qytete të tjera që synojnë kryesisht rrëzimin e infrastrukturës energjetike të Ukrainës.

Më 17 tetor, banorët e Kievit zgjohen nga zhurma e dronëve të prodhuar nga Irani që zbresin për të sulmuar objektivat.

Fotografi i AFP-së, Yasuyoshi Chiba, kapi një nga armët teksa kalonte sipër. Ai shpërtheu 100 metra larg tij.

13 nëntor 2022: Khersoni u çlirua

Rusia pëson një pengesë të madhe më 9 nëntor, kur detyrohet të braktisë qytetin jugor të Khersonit, të cilin e pushtoi në fillim të luftës, përballë një kundërofensive të ashpër ukrainase.

Katër ditë më vonë, fotografi i AFP-së, Bulent Kilic, kap imazhin e banorëve të Khersonit që përshëndesin forcat ukrainase si çlirimtarë. Euforia e tyre zbutet nga frika se Rusia do të vazhdojë të sulmojë qytetin, gjë që e bën vazhdimisht.

21 dhjetor 2022: Zelensky shkon në Uashington

Lufta i ofroi aktorit të kthyer në president të Ukrainës, Volodymyr Zelensky, rolin e tij më të madh deri më tani, si kryekomandant i palodhur që përpiqet të ngjallë mbështetje për luftën epike të vendit të tij me ushtrinë e fuqishme ruse.

Nga Kievi i kohës së luftës, ai nis një turne virtual në parlamentet perëndimore për të kërkuar më shumë armë dhe më shumë ndihmë.

Blitzi diplomatik arrin kulmin në dhjetor në Uashington, vizita e tij e parë jashtë shtetit që nga lufta. “Ukraina… nuk do të dorëzohet kurrë”, i thotë ai Kongresit, i cili i jep atij një ovacion të vazhdueshëm, siç është kapur në këtë foto nga fotografi i AFP-së Jim Watson.

1 shkurt 2023: Hapja e llogoreve

Me kalimin e muajve, luftimet zbresin në një luftë të stilit të Luftës së Parë Botërore, me ushtarë në të dyja anët që durojnë kushte të mjerueshme në thellësi të dimrit.

Kjo foto, gjithashtu nga Yasuyoshi Chiba, është bërë pranë qytetit lindor të Bakhmut, i cili është në qendër të betejës më të gjatë dhe më të përgjakshme të luftës deri më sot./FRANCE24/UBTNews/

Pak civilë kanë mbetur në qytetin e vijës së parë të Bakhmut, i cili ka qenë objekt i një sulmi rus që nga vera e kaluar.

Ndikimi i muajve të fundit të luftës është i dukshëm brenda qytetit, me shumë ndërtesa të dëmtuara nga granatimet.

Qyteti lindor i Ukrainës ka qenë nën zjarr të rëndë artilerie gjatë ditëve të fundit dhe vetëm ata me role ushtarake lejohen të hyjnë brenda.

Moska e ka bërë Bakhmutin një fokus kyç për forcat e saj pushtuese me shpresën se mund të fitojë një bazë të re në rajonin e Donetskut./UBTNews/

Agjencia Shtetërore e Arkivave të Kosovës në kuadër të aktiviteteve për shënimin e 15-vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, ka hapur ekspozitën “Kosova pas  Luftës së dytë Botërore në dokumente arkivore”.

Aty u tha se ekspozita i ka 15 fotografi, si simbolikë e 15-vjetorit të shënimit të Pavarësisë së Kosovës. Ajo përmban dokumente, fotografi, shkrime, gazeta të kohës prej ngjarjeve, aktivitetve të ndryshme që paraqesin rrugëtimin historik të Kosovës deri te shpallja e pavarësisë.

Zëvendësdrejtori i Institutit të Arkivave Shtetërore, Hysen Azemi, tha se në mesin e dokumenteve më të përzgjedhura janë; urdhëresa e ushtrisë nacional çlirimtare të ish-Jugosllavisë për shuarjen e kryengritjes së Shaban Polluzhës, në shkurt të vitit 1945, raporti i mobilizimit të shqiptarëve në maj të vitit 45-t, aktgjykimi dhe procesi verbali i Marie Shllakut, etj.

“Agjencia shtetërore e arkivave të Kosovës çdo herë dhe kësaj here përmes të aktiviteteve të veta të cilat janë ngjarje të rëndësishme kulturore, historike dhe arsimore. Këtë herë në kuadër të aktiviteteve për shënimin e 15-vjetorit të shpalljes së Pavarësisë kemi përgatitur ekspozitë dokumentare dhe fotografi mbi ngjarjet e pas luftës së dytë botërore që i paraprijnë rrugëtimit të shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Dita e pavarësisë së Kosovës ka dimensione të shumëfishta ajo është një ditë e përkujtimit për të gjithë ata qytetarë të Kosovës që në kohë, rrethana, vende dhe mënyra të ndryshme punuar për këtë ditë të madhe. Ekspozita ‘Kosova pas luftës së dytë botërore’, në dokumente arkivore paraqiten sfidat dhe sakrificat e rrugëtimit të saj drejtë shpalljes së Pavarësisë”, deklaroi ai.

“Të gjithë jemi të vetëdijshëm që këtij rrugëtimi i paraprijnë ngjarje dhe procese jo të lehta, andaj disa prej tyre jemi munduar t’i paraqesim përmes dokumenteve arkivore që janë dëshmitë më të mira të kohës. Të gjithë e dimë se pas përfundimit të luftës së dytë botërore Kosova ishte në gjendje të rëndë ekonomike sociale dhe politike gjatë kësaj periudhe populli shqiptar u përball me vrasje, dënime, keqtrajtime më çnjerëzorë, konfiskim të pasurisë dhe dëbime dhe shpërngulje”, tha ai.

E profesori i Historisë, Hakif Bajrami, e konsideron arkivin si truri i kombit. Thotë se Kosova e ka embrionin e saj nga konferenca nacionale e Bujanit.

“Arkivi është truri i kombit, ku ruhet çdo element i së kaluarës. Konsideroj se shteti i Kosovës e ka embrionin në Bujan në konferencën nacional çlirimtare të Bujanit aty ku merret vendimi që t’i bashkohemi Shqipërisë nanë. Pra, aty ka filluar dhe aty duhet të mbaroj, se një ditë do të jemi Shqipëri etnike më të gjitha trojet tona”, tha ai.

Ukrainasit po bëjnë ende përpjekje për të festuar ditën e Shën Valentinit, edhe pse lufta po vazhdon.

Në një imazh veçanërisht të mrekullueshëm, një burrë që mban një buqetë të madhe me lule kalon pranë një grumbulli pengesash antitank.

Të tjerë persona janë parë duke mbajtur tullumbace në formë zemre nëpër rrugët e kryeqytetit, përcjell UBT News.