

Lajmet
Fukujama: Autoriteti moral i SHBA për të predikuar demokracinë është dëmtuar
Fukujama: Kjo do të ndodhte edhe në SHBA, as që mund ta kisha parashikuar 30 vjet më parë.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiPolitologu i njohur amerikan Frensis Fukujama ka shpjeguar edhe njëherë idenë e tij të fundit të historisë. Ai u bë i famshëm përmes saj sepse në fillim të viteve ’90, me shembjen e Bashkimit Sovjetik ai predikoi një botë ku historia kishte prekur fundin, pra ku demokracia liberale sips shembullit amerikan pati fituar dhe ku model tashmë do të përhapej pashmangshmërisht në të gjithë rruzullin. Në fakt trani tre dekada më pas nuk ndodhi fare kështu dhe në shumë pjesë të botës demokracia liberale ka bërë hapa pas. Madje ajo u trondit ndjeshëm edhe atje ku Frensis Fukujama nuk do ta kishte imagjinuar kurrë, në SHBA. Pikërishtë për këtë çështje ai i ka dhënë një intervistë historianit të njohur britanik, Tom Holand, i cili e pyeti Fukujamën, mbi tezën e tij të shumë-diskutuar të “fundit të historisë” dhe arsyet e shfaqes së Donald Trump.

Tom Holand: Titulli i librit tuaj të fundit është “Pas fundit të historisë”. Ju e mendoni më shumë historinë si një lloj procesi sesa si një fund…
Frensis Fukujama: Së pari, kjo nuk është fraza ime, por vjen nga Hegeli. Edhe Karl Marksi kishte një koncept mbi ‘fundin e historisë’. Dhe për të historia nuk nënkupton në fakt ngjarje, por dukuri si modernizimi apo zhvillimi.
Fundi i historisë, siç na u shtjellua nga Hegeli dhe Marksi, e pranoi faktin se ne po jetonim në një botë historike progresive në të cilën gjërat ndryshojnë me kalimin e kohës, ndaj pyetja është: Ku po na çon ky proces? Përgjigjja e Marksit ishte drejt një utopie komuniste. Hegel e kuptoi më mirë dhe e argumentoi siç duhet, se kjo do të çonte në një lloj shoqërie liberale.
Në libër ju thoni ndër të tjera “Kanë ndodhur më shumë gjëra vitet e fundit që nuk ishin parashikuar, të paktën nga unë dhe shumica e njerëzve që njoh, sesa në 20 vitet e mëparshme”. A e kishit fjalën edhe për zgjedhjen e Trumpit president?
Po, madje dhe mbi atë që shpërfaqi zgjedhja e Trump mbi gjendjen e demokracisë amerikane. Unë dhe shumë politologë të tjerë kemi këtë besim se demokracia është si një destinacion, dhe kur arrin një demokraci të konsoliduar, procesi ka përfunduar. Ne kemi parë hapa pas në demokracitë e reja si India apo Hungaria. Por që kjo do të ndodhte edhe në SHBA, as që mund ta kisha parashikuar 30 vjet më parë.
Ju thoni që Trump doli të ishte edhe më keq sesa e kishit parashikuar?
Mëkati i tij më i rëndë ishte kontestimi i legjitimitetit të zgjedhjeve të vitit të kaluar. Ne menduam se ai në fund do t’i dorëzohej realitetit. Por kanë kaluar 7-8 muaj, dhe ai vazhdon të jetë i fortë.
I gjithë virtyti i një demokracie liberale, është se ajo të ofron një mjet për transferimin e pushtetit në mënyrë paqësore. SHBA-ja ka kritikuar shumë demokraci me të meta nëpër botë për mos-transferimin e pushtetit. Tani autoriteti ynë moral për ta bërë këtë gjë është dëmtuar seriozisht.
Në libër ekziston një aluzion se ndoshta ky ka qenë një test stresi për demokracinë amerikane, dhe që tani ka kaluar….
Në tërësi mendoj se ka disa arsye për të qenë optimistë. Trump nuk u rizgjodh për një mandat tjetër, dhe qeveria po vazhdon të funksionojë. Sigurisht në politikën e jashtme Shtetet e Bashkuara janë kthyer në një lloj status quo ante. Por mendoj se të dhënat e një sondazhi që tregojnë se mbi një e treta e amerikanëve nuk besojnë se zgjedhjet e fundit ishin legjitime, nuk janë një shenjë e një demokracie të shëndetshme.
Sa e sfidon optimizmin tuaj ngritja e Kinës dhe lloji i autokracisë teknokratike që mishëron ajo?
Në rast se Kina do të arrijë të mbetet e qëndrueshme, nëse vazhdon të rritet dhe të tejkalojë demokracitë liberale perëndimore, atëherë unë mendoj se kjo do ta dëmtonte seriozisht të gjithë hipotezën. Nuk mendoj se jemi ende në atë pikë.
Diku në libër ju thoni se Bashkimi Evropian i përafrohet më mirë konceptit tuaj mbi “fundin e historisë”…
Është e vërtetë, vetëm nuk ka funksionuar shumë mirë.
A mendoni se trashëgimia e liberalizmit, mund të formojë një “tendë të madhe” që mund të mirëpresë njerëz nga tradita shumë të ndryshme kulturore?
Sigurisht që shpresoj të jetë kështu. Nëse jo, mendoj se do të kemi shumë probleme, duke pasur parasysh globalizimin. Shumica e shoqërive do të jenë shumë të ndryshme nga ana kulturore, fetare, etnike e kështu me radhë, ndaj duhet të kemi një formulë që të garantohet funksionimi i tyre.
Unë mendoj se njerëzit e kanë humbur besimin tek liberalizmi, dhe ne nuk kemi udhëheqësit e duhur që të jenë në lartësinë e sfidave të sotme. Ka shumë arsye për të qenë krenar për jetesën në një shoqëri të tillë, por mendoj se vitet e fundit njerëzit nuk e kanë mbrojtur si duhet atë./ Pergatiti Bota.al
Lajmet
Hoxha pas deklaratave të Vuçiqit: I dimë qëllimet e Serbisë, jemi të përgatitur për çdo sfidë
Published
10 minutes agoon
July 22, 2025By
UBTnews
Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Kosovës, Gazmend Hoxha, ka deklaruar se institucionet e sigurisë në Kosovë janë të vetëdijshme për qëllimet e politikës së Serbisë dhe të përgatitura për çdo skenar të mundshëm, pas tensioneve të krijuara pas arrestimit të zyrtarit serb Igor Popoviq.
“Ne i dimë qëllimet e politikës së Serbisë, sidomos të institucioneve të tyre. Nuk është që gjithmonë kanë qenë në përkrahje të paqes dhe sigurisë në vendin tonë. Ne jemi të përgatitur për të gjitha sfidat që mund të ndodhin në vendin tonë”, tha Hoxha.
Ai shtoi se gjendja e sigurisë në të gjithë territorin e Kosovës është e qetë dhe stabile, me përjashtim të pjesës veriore, ku vazhdon të ketë tensione për shkak të ndikimit të drejtpërdrejtë nga Beogradi përmes grupeve kriminale dhe ekstremiste.
“Situata e sigurisë është e qetë dhe stabile, përveç veriut të vendit, ku vazhdon të jetë e brishtë. Ky destabilitet është pasojë e ndërhyrjeve të politikës së Serbisë, e cila në mënyrë të drejtpërdrejtë, përmes grupeve kriminale dhe ekstremiste, nxit tensione në atë pjesë të territorit tonë,” tha ai.
Deklaratat e Hoxhës vijnë pas komenteve të fundit të presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, i cili pas arrestimit të Popoviqit, paralajmëroi se “Serbia do të përgjigjet ashpër”, duke akuzuar kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, se “po kërkon konflikt dhe po e dërgon rajonin drejt destabilizimit”.
Lajmet
Chelsea kryeson garën për shërbimet e Xavi Simons
Published
36 minutes agoon
July 22, 2025By
UBT News
Chelsea raportohet se ka filluar bisedimet zyrtare me RB Leipzig për transferimin e Xavi Simons, me ofertë deri në 70 milionë euro për mesfushorin holandez, i cili ka kontratë deri në 2027.
Ekipi synon ta zëvendësojë Christopher Nkunku-n nëse ai largohet, dhe Simons konsiderohet si prioritet për projektin e tyre sulmues.
Përveç Chelseat, edhe Arsenal dhe Manchester United janë përmendur si klube me interes të fortë, por edhe ato nuk kanë bërë ende oferta zyrtare.
Bayern Munich dhe Barcelona mbeten të interesuar gjithashtu për lojtarin, por operacionet e tyre janë dukshëm më pak konkrete. Barcelona ka pasur një takim eksplorues me agjentët e Simons, por çmimi i lartë e bën një marrëveshje të vështirë.
Xavi Simons preferon një hap në Premier League pasi Leipzig nuk iu kualifikua për kompeticione evropiane sezonin e ardhshëm.
Agjenti Ali Barat, i lidhur ngushtë me pronarë në Angli, po e përfaqëson aktivisht në negociata me ekipet angleze.
Lajmet
Ardon Jashari rikthehet në stërvitje me Brugge
Published
50 minutes agoon
July 22, 2025By
UBT News
Mesfushori shqiptar i Zvicrës, Ardon Jashari, vazhdon të jetë në qendër të vëmendjes në merkaton e verës. Ai është rikthyer në stërvitje me ekipin e tij, Club Brugge, megjithatë jo ende në seanca të plota me grupin, por në një program të personalizuar. Kjo pritet të shërbejë si një fazë tranzicioni, ndërkohë që e ardhmja e tij mbetet e paqartë thuhet sipas portalit belg “Het Laatste Nieuws”.
Ndërkohë, AC Milan vazhdon ta ketë në krye të listës së dëshirave. Pas raportimit ku u zbulua për herë të parë interesimi konkret i kuqezinjve për mesfushorin 21-vjeçar, kontakti mes palëve nuk është ndërprerë. Milan shpreson që Brugge të jetë i gatshëm të negociojë, edhe pse deri tani nuk është dhënë asnjë sinjal zyrtar për pranimin e një oferte.
Një sinjal domethënës për situatën e pazgjidhur të Jasharit është mungesa e tij në listën e skuadrës për ndeshjen e Superkupës belge kundër Union Saint-Gilloise, e zhvilluar këtë fundjavë. Edhe trajneri Nicky Hayen, në deklaratat për media pak ditë më parë, nuk e përfshiu mesfushorin në planet e menjëhershme, ndërsa nuk e mohoi mundësinë e një largimi të tij.
Situata pritet të qartësohet në ditët në vijim, ndërsa Club Brugge duhet të vendosë nëse do të lejojë largimin e një prej lojtarëve më të talentuar të brezit të ri zviceran.
Aktualitet
Refugjatët ndajnë përvojat e tyre jetësore me studentët e UBT-së në kuadër të Akademisë Verore të Shkencave Politike dhe Studimeve të Sigurisë
Published
1 hour agoon
July 22, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të Akademisë Verore të Shkencave Politike dhe Studimeve të Sigurisë, UBT mirëpriti një aktivitet të veçantë, në të cilin studentët dhe stafi akademik patën mundësinë të dëgjojnë rrëfime autentike nga persona që kanë përjetuar realitetin e të qenurit refugjatë.
Të ftuarit, të cilët ishin pjesë e programit mbështetës të organizatës JRS (Jesuit Refugee Service), ndanë historitë e tyre personale – duke folur për vendet prej nga vijnë, për sfidat dhe vështirësitë me të cilat janë përballur gjatë rrugëtimit të tyre për të gjetur siguri, si dhe për përvojën e tyre me JRS që nga momentet e para të largimit nga vendlindja.
Takimi u zhvillua në një atmosferë të hapur, të ngrohtë dhe miqësore, ku zërat e refugjatëve u dëgjuan me vëmendje, ndjeshmëri dhe respekt të thellë nga ana e studentëve dhe stafit të UBT-së. Përmes këtij dialogu të drejtpërdrejtë, pjesëmarrësit patën mundësinë të kuptojnë më thellë aspektet humanitare, psikologjike dhe sociale të krizave të migrimit dhe sigurisë globale.
Ky aktivitet kontribuoi në ndërtimin e empatisë, ndërgjegjësimit ndërkulturor dhe edukimit qytetar, duke shërbyer si një platformë e fuqishme për të nxitur reflektim mbi përgjegjësinë kolektive për të mbështetur të drejtat dhe dinjitetin e çdo individi.
Fotografitë e huazuara nga: JRS Kosovo

Hoxha pas deklaratave të Vuçiqit: I dimë qëllimet e Serbisë, jemi të përgatitur për çdo sfidë

E papritur, Trump po e largon SHBA-në nga UNESCO-ja

Chelsea kryeson garën për shërbimet e Xavi Simons

Regjistrimet në Shkollën Fillore të UBT-së vazhdojnë – Interesim i madh nga prindërit për një arsim inovativ dhe cilësor

Ardon Jashari rikthehet në stërvitje me Brugge

“Emily në Paris”: Ky është vendi i xhirimit të sezonës së re

Profesoresha e UBT-së, Jeta Kiseri-Kubati bashkautore në një artikull shkencor me studiues nga Meksika

Granit Xhaka zgjedh skuadrën e re

Refugjatët ndajnë përvojat e tyre jetësore me studentët e UBT-së në kuadër të Akademisë Verore të Shkencave Politike dhe Studimeve të Sigurisë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore