Aktualitet

​78 vjet nga vdekja e “Mbretëreshës së Malësorëve”

Bëhet fjalë për Mary Edith Durham.

Publikuar

Më 15 nëntor të vitit 1944, vdiq në moshën 80-vjeçare britanikja Mary Edith Durham-artiste, udhëtare, shkrimtare, e cila u bë e famshme për studimet e saj antropologjike të jetës shqiptare në fillim të shekullit të 20-të.

Edith Durham ishte më me e madhja e tetë fëmijëve. Ajo pati një rini tepër të lodhshme; kur i ati i vdiq, Edithit iu desh të kujdesej për gjithë familjen, ndërsa merrej me vetë-arsimim dhe zhvillonte talentin si piktore – Kur ishte 25 vjeç, punimet e saj u bënë pjesë e muzeut të Historisë Natyrore në Kembrixh.

Më 1913, shëndeti i saj u dobësua, dhe mjeku i rekomandoi pushim, larg halleve ditore. Kështu, Edith Durham u nis nga Londra në Trieste, në Kotor, në brigjet e Dalmacisë, dhe pastaj me rrugë tokësore në Mal të Zi. Ky ishte kontakti i parë me Ballkanin, që do të mbushte pjesën në vazhdim të jetës së saj.

Mary Edith Durham udhëtoi gjerësisht në Ballkan gjatë 20 viteve të ardhshme, duke u përqendruar veçanërisht në Shqipëri, atëherë një nga zonat më të panjohura dhe më të pazhvilluara të Evropës. Durham punoi për shumë organizata ndihmash, skicoi, pikturoi e shkroi, duke mbledhur artin dhe folklorin shqiptar.

Puna e saj ishte e një rëndësie të mirëfilltë antropologjike dhe për këtë arsye, Edith Durham u pranua anëtare e Institutit Antropologjik Mbretëror Britanik. Por ishin edhe shkrimet e saj që i dhanë asaj famën e veçantë. Ajo shkroi shtatë libra mbi çështjet e Ballkanit, nga të cilët “High Albania” (1909 ) është më i njohuri, dhe që ende vazhdon të konsiderohet nga të huajt si libër-udhëzues për të njohur dhe kuptuar zakonet e malësisë së veriut.

Me punën e saj, Mary Edith Durham erdhi duke u njëjtësuar gjithnjë e më shumë me çështjen shqiptare; ajo ishte përkrahëse e idesë së bashkimit të popullit shqiptar. Por Durham pati edhe kritikë të shumtë. Për shembull, ajo sulmohej vazhdimisht nga përkrahësit e shtetit jugosllav, të cilët mbështesnin përfshirjen e Kosovës në Serbi. Kjo e bëri Durhamin gjithnjë e më anti – serbe, duke dalë me shprehjen “paraziti serb” i cili synon jo për të krijuar një Jugosllavi, por për të përmbushur synimet për një Serbi të Madhe …. jo për çlirimin e popujve por për t’i bërë ata edhe më të shtypur se më parë”.

Disa intelektualë britanikë pro-serbë i kritikuan ashpër pikëpamjet e saj. Për shembull, Rebecca West (me një përvojë vetëm disa mujore udhëtimi në Jugosllavi shkroi librin e njohur pro-serb “Black Falkon…”) e quante Durhamin “një udhëtare që i përshkruan shqiptarët masakrues të masakruar”. Ndërsa historiani i njohur RW Seton-Watson komentonte se “duke kritikuar vazhdimisht mendësinë ballkanike, ajo u bë pjesë e kësaj mendësie”.

Nga ana e tyre, shqiptarët e vlerësojnë lart Edith Durhamin, duke i dhënë asaj emrin “Mbretëresha e Malësorëve”. Asdreni i përkushtoi asaj një vëllim poetik, ndërsa, kur Durham vdiq më 1944, mbreti Zog në mërgim u shpreh: “Ajo na dha zemrën e saj dhe u bë zë në veshin e malësorëve tanë”. Në vitet sundimit komunist (veçanërisht gjatë marrëdhënieve shumë të ngushta shqiptaro – jugosllave), emri i M. Edith Durhamit u la në heshtje, u përbuz, u ndalua. Në vitin 2004, presidenti Alfred Moisiu e cilësoi Edith Durhamin si një prej personaliteteve më të shquara të botës shqiptare gjatë shekullit XX.

Vazhdo të lexosh

Aktualitet

Ndërroi jetë veterani i UÇK-së, Zeqir Shala

Lajmin e ka bërë të ditur sot Organizata e Veteranëve të Luftës së UÇK-së.

Publikuar

nga

Ka ndëruar jetë veterani i luftës së UÇK-së, Zeqir Shala nga fshati Vuçak i Drenasit.

Lajmin e ka bërë të ditur sot Organizata e Veteranëve të Luftës së UÇK-së, e cila ka informuar se varrimi i Shalës do të bëhet sot.

“Ndërron jetë veterani i luftës së UÇK-së, Zeqir Shala nga fshati Vuçak i Drenasit. Varrimi i të ndjerit bëhet sot me datën 22.03.2023, në orën 15:00 në varrezat e fshatit Vuçak. Ngushëllime familjes, bashkëluftëtarëve, shokëve e miqve!”, është bërë e ditur në njoftim.

Vazhdo të lexosh

Aktualitet

Greqia mbështet rrugëtimin evropian të Shqipërisë

Në takim u vlerësuan marrëdhëniet e mira që ekzistojnë mes vendeve.

Publikuar

nga

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, gjatë vizitës në Greqi u prit sot në takim nga kryetari i Parlamentit grek, Konstantinos Tasoulas, me ç’rast, u vlerësuan marrëdhëniet e mira që ekzistojnë mes vendeve.

Rama dhe Tasoulas shprehën dëshirën dhe vullnetin e përbashkët për forcimin e tyre të mëtejshëm, si dhe për thellimin e bashkëpunimit në fusha të ndryshme

Kryeministri Rama dhe kryetari i Parlamentit Konstantinos, Tasoulas, siç u bë e ditur në komunikatë, bashkëvlerësuan rolin e minoritetit grek në Shqipëri dhe komunitetit shqiptar në Greqi, si ura solide miqësie mes vendeve.

“Është kënaqësi e veçantë që jemi sot në Athinë, marrëdhëniet tona janë shumë të mira dhe në përmirësim të vazhdueshëm. Dëshira e dyanshme për t’i forcuar këto marrëdhënie çdo ditë, është shumë e madhe dhe baza e këtyre marrëdhënieve janë pa dyshim të dy popujt tanë dhe urat e forta mes nesh, janë qoftë qytetarët grekë që jetojnë në Shqipëri dhe qytetarët shqiptarë që jetojnë në Greqi”, u shpreh Rama.

Ndërsa, Tasoulas shprehu mbështetjen e Greqisë në rrugëtimin europian të Shqipërisë, duke vlerësuar progresin e bërë nga Shqipëria në këtë aspekt.

“Me të drejtë vendi juaj synon ecjen drejt integrimit evropian, me të drejtë vendi ynë mbështet rrugëtimin evropian të Shqipërisë. Me të drejtë të dyja vendet tona, duke pasur ura lidhëse minoritetin grek në Shqipëri dhe komunitetin shqiptar ne Greqi, po ecin përpara”, tha ai gjatë takimit.

Vazhdo të lexosh

Aktualitet

Milkov: Bullgaria favorizon integrimin e shpejtë të Ballkanit Perëndimor në BE

Kjo “sepse është mjedisi në të cilin Bullgaria ekziston dhe ndjek politikën e saj të jashtme”.

Publikuar

nga

“Bullgaria është në favor të integrimit të shpejtë të Ballkanit Perëndimor në BE, por me kusht që të respektohen të drejtat e bullgarëve atje”, kështu tha të hënën ministri i jashtëm në detyrë, Nikolay Milkov.

Ai foli për mediat gjatë rrugës për në Shkollën e 16-të Ndërkombëtare Dimërore për Diplomacinë, të mbajtur nga Instituti Diplomatik dhe Ministria e Jashtme për diplomatët e huaj nga BE, Evropa Juglindore dhe rajoni i Detit të Zi.

Ai gjithashtu tha se integrimi i Ballkanit Perëndimor në BE është një çështje me rëndësi të menjëhershme për Bullgarinë “sepse është mjedisi në të cilin Bullgaria ekziston dhe ndjek politikën e saj të jashtme”, u tha ministri gazetarëve.

“Ne kemi një qëndrim parimor në mbështetje të integrimit të Ballkanit Perëndimor dhe do të ishte më mirë që kjo të ndodhë sa më shpejt që të jetë e mundur, por në të njëjtën kohë duhet të ndodhë në përputhje me parimet dhe mekanizmat, të vendosura dhe të caktuara nga BE”, tha Milkov.

Ai nënvizoi se Bullgaria është në mbrojtje të të drejtave të “bullgarëve në këto vende, të njerëzve që kanë vetëdije bullgare dhe ndihen bullgarë në zemër”.

“Këto gjëra nuk shkojnë kundër qëllimit të integrimit të shpejtë të Ballkanit Perëndimor. Krejt e kundërta: respektimi i të drejtave të njeriut, të drejtat për shoqërim, luftimi i gjuhës së urrejtjes dhe krimeve të urrejtjes, janë të gjitha kriteret për anëtarësimin e këtyre vendeve drejt BE-së”, tha Milkov.

Në lidhje me Republikën e Maqedonisë së Veriut, Milkov u shpreh se Bullgaria ka një qëndrim të qartë, i cili bazohet në atë që ka vendosur BE-ja për Shkupin dhe mbështetet në “propozimin francez ose evropian”, për ta parafrazuar atë.

Ai shtoi se propozimi në fjalë është pranuar nga të gjitha vendet anëtare, përfshirë Bullgarinë dhe nga Kuvendi i Shkupit. “Kur të plotësojnë kushtet, rruga për anëtarësim do të hapet”, shtoi ai./BTA

Vazhdo të lexosh

Aktualitet

Kolumbia pezullon armëpushimin me kartelin e drogës

Pezullimi i tij është një goditje e madhe për përpjekjen e z. Petro për t’i dhënë fund konfliktit të armatosur.

Publikuar

nga

Presidenti kolumbian, Gustavo Petro ka pezulluar një armëpushim me kartelin kryesor të trafikut të drogës në vend, Klanin e Gjirit.

Ai e akuzoi atë për “mbjellje ankthi dhe terrori” dhe urdhëroi forcat e sigurisë të riaktivizojnë operacionet e tyre ushtarake kundër bandës kriminale.

Armëpushimi ishte rënë dakord në dhjetor si pjesë e planit të presidentit për “paqe totale” në Kolumbi.

Pezullimi i tij është një goditje e madhe për përpjekjen e z. Petro për t’i dhënë fund konfliktit të armatosur.

Politika e tij është rrënjësisht e ndryshme nga ajo e paraardhësit të tij në detyrë, Iván Duque, i cili u përpoq të siguronte paqen duke rritur operacionet ushtarake kundër grupeve të armatosura të paligjshme të Kolumbisë.

Në vend të kësaj, Petro po përpiqet të negociojë përfundimin e armiqësive me dhjetëra organizata kriminale./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara