Bota

Mosmarrëveshja për Jerusalemin mund të anulojë votimet palestineze

Published

on

Mosmarrëveshja për votimet në Jerusalemin Lindor mund të çojë në anulimin ose shtyrjen e zgjedhjeve të para palestineze pas më shumë se 15 vjetësh.

Presidenti i autoritetit palestinez, Mahmoud Abbas, është zotuar që votimet do të mbahen, por kufizimet izraelite ndaj votuesve mund t’i japin atij arsye për anulimin e tyre.

Në fakt, këto zgjedhje të planifikuara për 22 maj paraqesin edhe një lloj kërcënimi për mosvazhdimin e qëndrimit në pushtet të Abbasit, shkruan agjencia Associated Press (AP).

Jerusalemi Lindor shihet nga ana e palestinezëve si kryeqyteti i shtetit të tyre të ardhshëm.

Abbas ka thënë që banorët e tij nuk mund të përjashtohen nga zgjedhjet parlamentare të planifikuara për 22 maj.

Por, Autoriteti Palestinez mund të ketë nevojë për lejen e Izraelit që rreth 6,000 banorë të qytetit të dalin në votime sepse Izraeli e konsideron Jerusalemin si kryeqytetin e tij dhe nuk lejon që Autoriteti Palestinez të veprojë në qytet.

Izraeli ende nuk ka njoftuar nëse do të lejojë mbajtjen e votimin në Jerusalemin Lindor, por ka sinjalizuar se nuk do të pranojë.

Mbi 2.5 milionë palestinezë në Bregun Perëndimor dhe në Gaza kanë të drejtë të votojnë dhe 6,000 votat e Jerusalemit Lindor nuk kanë gjasa të ndikojnë në rezultatin e zgjedhjeve.

Por, çështja e të drejtës së votimit të tyre ka një rëndësi simbolike që lidhet me pretendimet palestineze ndaj qytetit. Moslejimi i tyre për të votuar mund të jetë pretekst që Abbas të heqë dorë nga zgjedhjet, në të cilat partia e tij Fatah pritet të humbasë fuqinë dhe ndikimin.

Megjithatë, anulimi i votimit mund të nxisë rritjen e tensioneve në qytet dhe trazira në territore tjera.

Çështja e Jerusalemit

Në luftën e vitit 1967, Izraeli pushtoi Jerusalemin Lindor, Bregun Perëndimor dhe Gazën. Këto territore, palestinezët i duan për shtetin e tyre të ardhshëm.

Izraeli e ka aneksuar Jerusalemin Lindor dhe e konsideron gjithë qytetin – së bashku me vendet e tij të shenjta për hebrenjtë, myslimanët dhe të krishterët – si kryeqytetin e tij të unifikuar.

Në anën tjetër, palestinezët vlerësojnë se Jerusalemi Lindor është një territor i okupuar. Ky pozicion i tyre gëzon mbështetje të gjerë ndërkombëtare. Banorët palestinezë gëzojnë të drejtën e shtetësisë izraelite, por shumica e kanë refuzuar atë në mënyrë që të mos legjitimojnë pretendimet e Izraelit ndaj qytetit. Ata që vendosin të aplikojnë për shtetësi, përballen me një proces të gjatë dhe burokratik.

Shumica e 350,000 palestinezëve në Jerusalemin Lindor posedojnë një leje të përhershme të qëndrimit që u lejon atyre të udhëtojnë lirshëm, të votojnë në zgjedhjet lokale dhe të marrin përfitimet sociale izraelite.

Janë disa arsye që mund të çojnë në revokimin e lejes së qëndrimit, duke përfshirë qëndrimin jashtë qytetit për një periudhë të gjatë kohore. Hebrenjtë izraelitë, të lindur kudo në Jerusalem, marrin automatikisht shtetësinë e plotë.

Qyteti është përballur me dhunë gjatë viteve të fundit, pasi fati i tij dhe vendeve të shenjta, është një nga pikat më të nxehta të konfliktit mes Izraelit dhe palestinezëve.

Paqartësia për zgjedhjet

Zgjedhjet e palestinezëve pritej të ishin një garë mes Lëvizjes Fatah të presidentit Abbas dhe rivalëve të tij nga Lëvizja Hamas.

Hamasi shënoi fitore në zgjedhjet e fundit më 2006 dhe një vit më pas mori pushtetin në Gaza.

Në javët e fundit, Lëvizja Fatah është ndarë në tri lista zgjedhore rivale, përfshirë një të udhëhequr nga Marwan Barghouti.

Ai është një udhëheqës i kryengritjes së dytë palestineze në fillim të viteve 2000. Ai ndodhet në një burg izraelit dhe po vuan dënimin me pesë burgime të përjetshme.

Hulumtimet e opinionit tregojnë se vota për Lëvizjen Fatah është e shpërndarë, duke i siguruar Hamasit pozitën e partisë më të madhe në parlament. Nëse Barghouti vendos të kandidojë për president, ai pritet të mposhtë me lehtësi Abbasin.

Këto rezultatet mbase sinjalizojnë fundin e karrierës politike të 85-vjeçarit Abbas, dhe ngrisin një udhëheqje të re që Izraeli, Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian i konsiderojnë si terroristë.

Jerusalemi Lindor ofron një rrugëdalje për të gjithë.

Presidenti i Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas mund të anulojë zgjedhjet. Për këtë ai mund të fajesojë Izraelin për refuzimin që të lejojë votimin në Jerusalemin Lindor.

Pak palestinezë do të kundërshtojnë vendimin që zgjedhjet të mbahen pa e përfshirë Jerusalemin Lindor.

Izraeli dhe bashkësia ndërkombëtare mund të mirëpresin vendimin për anulimin e mundshëm të zgjedhjeve, për të shmangur kështu një fitore tjetër nga Hamasi, lëvizje kjo që refuzon të njohë të drejtën e Izraelit për të ekzistuar.

Ndërkohë, Abbas ende nuk ka dhënë një sinjal të qartë për qëllimet e tij.

“Ne jemi të vendosur të mbajmë zgjedhje në të gjitha zonat palestineze në të cilat i kemi mbajtur më parë – Bregun Perëndimor, Jerusalemin Lindor dhe Rripin e Gazës”, tha ai në një fjalim të dielën mbrëma.

Një lëvizje e rrezikshme

Në zgjedhjet e kaluara, 6,300 banorët e Jerusalemit Lindor kishin votuar në zyrat postare, mirëpo lejen për të pranuar fletët e votimit ata duhet ta marrin nga izraelitët. Komisioni zgjedhor thotë se edhe në këto zgjedhje të planifikuara, mënyra e votimit do të ishte e njëjtë.

Komisioni thotë se pjesa tjetër e afërsisht 150,000 votuesve të Jerusalemit Lindor mund të hedhin vota në periferi të qytetit me ose pa miratimin e Izraelit.

Për ata që jetojnë në qendër të qytetit, palestinezët mund të sfidojnë kufizimet izraelite përmes një fushate të mosbindjes qytetare apo do të mund të vendosin kabinat e votimit brenda kompleksit të xhamisë Al-Aksa. Kjo xhami është një vend i shenjtë, nën kujdestarinë jordaneze.

Izraeli do të hezitonte të ndërhynte nga frika e ndezjes së tensioneve apo edhe për faktin se nuk do të dëshironte të krijohej bindja se po pengon mbajtjen e zgjedhjeve të lira.

Një mundësi më pak provokative do të ishte nëse 6,300 palestinezët të votojnë në Bregun Perëndimor ose në territore në të cilat banorët e Jerusalemit Lindor zakonisht kanë qasje të lirë.

Palestinezët gjithashtu mund të kërkojnë të përdorin objektet e Organizatës së Kombeve të Bashkuara në Jerusalemin Lindor.

Çdo lëvizje për të anuluar zgjedhjet mund të shkaktojë një efekt të pasigurt ndaj Abbasit, i cili është bërë gjithnjë e më autoritar dhe jopopullor që nga përfundimi i mandatit të tij presidencial katërvjeçar më 2009.

Anulimi i zgjedhjeve, të cilat partia e tij duket se do t’i humbasë, mund të zemërojë palestinezët dhe potencialisht të ndezë dhunë midis fraksioneve.(RFE)

Bota

Forcat siriane përgatiten për t’u kthyer në qytetin e druzëve, pavarësisht paralajmërimeve nga Izraeli

Published

on

By

Forcat siriane janë duke u përgatitur për t’u kthyer në qytetin e pakicës fetare druze, Suveida, për t’iu dhënë fund luftimeve me fiset beduine, tha të premten një zëdhënës i Ministrisë së Brendshme të Sirisë, duke e vënë në rrezik një armëpushim të brishtë në jug të vendit.

Luftimet e përgjakshme disaditore që shpërthyen kur luftëtarët beduinë dhe druzë u përplasën në provincën Suveida u ndalën përkohësisht pas shpalljes së armëpushimit të mërkurën.

Luftimet kishin shtyrë Qeverinë siriane t’i zhvendoste trupat e saj atje, duke përshkallëzuar më tej dhunën.

Në këto përleshje u përfshi edhe Izraeli, i cili tha se nuk do ta lejojë Qeverinë siriane, e drejtuar nga islamistët, të vendosë trupa në jug të Sirisë dhe goditi forcat siriane në Suveida, si dhe Ministrinë e Mbrojtjes së Sirisë dhe pranë Pallatit Presidencial në Damask.

Trupat siriane u tërhoqën nga Suveida pasi u shpall armëpushimi, por përplasjet shpërthyen sërish të enjten në mbrëmje mes luftëtarëve beduinë fisnorë dhe druzëve, të cilët janë pjesë e një pakice fetare që ka ndjekës edhe në Liban dhe Izrael.

Ushtria izraelite kreu sulme të reja ajrore në provincën Suveida gjatë natës.

Duke i përshkruar sundimtarët e rinj të Sirisë si xhihadistë të maskuar, Izraeli është zotuar se do ta mbrojë pakicën druze në Siri nga sulmet, pasi është nxitur edhe nga vetë druzët në Izrael.

Mosbesimi i thellë i Izraelit ndaj udhëheqjes së re islamiste të Sirisë duket se bie ndesh me Shtetet e Bashkuara, të cilat thanë se nuk e mbështesin sulmin e fundit izraelit në Siri.

SHBA-ja ndërhyri për të ndihmuar në arritjen e armëpushimit të mëparshëm mes forcave qeveritare dhe luftëtarëve druzi, dhe Shtëpia e Bardhë tha të enjten se dukej se armëpushimi po zbatohej.

Presidenti i përkohshëm i Sirisë, Ahmed al-Sharaa, i cili ka punuar për të krijuar marrëdhënie më të ngrohta me SHBA-në, e akuzoi Izraelin se po përpiqet ta përçajë Sirinë dhe premtoi se do ta mbrojë pakicën druze./REL

Continue Reading

Bota

BE-ja arrin pajtueshmëri për paketën e re të sanksioneve kundër Rusisë

Published

on

By

Vendet e Bashkimit Evropian janë pajtuar të premten për miratimin e një pakete të re sanksionesh kundër Rusisë për shkak të luftës së saj në Ukrainë, si dhe për uljen e çmimit tavan për eksportet e naftës ruse.

Paketa e 18-të e ndëshkimeve ekonomike ndaj Rusisë prej se ajo e nisi pushtimin e vendit fqinj më 2022, u miratua pasi Sllovakia hoqi dorë nga kundërshtimi disa javor, pas bisedimeve me Brukselin lidhur me planet për t’i hequr gradualisht importet e gazit rus.

BE-ja sapo miratoi një nga paketat më të forta të sanksioneve kundër Rusisë deri më tani”, tha shefja e politikës së jashtme të BE-së, Kaja Kallas.

Çdo sanksion dobëson aftësinë e Rusisë për të bërë luftë. Mesazhi është i qartë: Evropa nuk do të tërhiqet nga mbështetja për Ukrainën. BE-ja do të vazhdojë të rrisë presionin derisa Rusia të ndalojë luftën”, shtoi ajo.

Kryeministri i Sllovakisë, Robert Fico, i njohur për qëndrimet e tij proruse, hoqi dorë nga kundërshtimi pasi mori “garancitë” e kërkuara nga Brukseli në lidhje me çmimet e gazit, ndërkohë që blloku synon t’i ndërpresë plotësisht importet ruse deri në fund të vitit 2027.

Si pjesë e sanksioneve të reja që synojnë t’i dobësojnë financimet për luftën e Rusisë, diplomatët thanë se BE-ja është pajtuar ta ulë çmimin tavan për naftën ruse të eksportuar në vendet e treta 15 për qind nën vlerën e tregut.

Kjo ndodh pavarësisht se aleatët e BE-së nuk arritën ta bindin presidentin amerikan, Donald Trump, ta mbështesë planin.

Tavani i çmimit është një nismë e G7-ës që synon ta kufizojë shumën e parave që Rusia fiton nga eksporti i naftës në vende si Kina dhe India.

Çmimi tavan për naftën, i vendosur në 60 dollarë nga G7 në vitin 2022, synon ta kufizojë çmimin me të cilin Moska mund të shesë naftë nëpër botë, duke ua ndaluar kompanive të transportit dhe atyre të sigurimeve që të merren me eksportet ruse mbi këtë shumë.

Sipas skemës së re të BE-së – që pritet të mbështetet nga aleatë të G7-ës si Britania dhe Kanadaja – niveli i ri do të nisë me 47.6 dollarë dhe mund të rregullohet në të ardhmen në përputhje me ndryshimet në çmimet e naftës.

Gjithashtu, zyrtarët thanë se BE-ja do të vendosë në listën e zezë mbi 100 anije të tjera të ashtuquajturës “flotë në hije”, që janë cisterna të vjetra të përdorura nga Rusia për t’i anashkaluar kufizimet për eksportin e naftës.

Po ashtu, parashikohen masa për t’ua pamundësuar tubacioneve të gazit në Detin Baltik, Nord Stream 1 dhe 2, të bëhen sërish në punë.

Sanksione do të vendosen edhe ndaj një rafinerie nafte në Indi që është në pronësi ruse dhe ndaj dy bankave kineze, pasi BE-ja po përpiqet të kufizojë lidhjet e Moskës me partnerët ndërkombëtarë.

Sanksionet e reja pritet të miratohen zyrtarisht nga ministrat e BE-së më vonë gjatë ditës së premte./REL

Continue Reading

Bota

Kancelari gjerman Merz: Evropa po bën më shumë për mbrojtjen në koordinim me SHBA-në

Published

on

By

Kancelari gjerman Friedrich Merz ka pranuar kritikat e SHBA-së se Evropa deri më tani kishte bërë shumë pak për të financuar mbrojtjen dhe sigurinë e saj, por tani ai beson se palët ndodhen në të njëjtën linjë.

“Ne e dimë që duhet të bëjmë më shumë dhe jemi duke bërë më shumë”, tha Merz në një intervistë për BBC.

Ai shtoi se ka zhvilluar tre takime me ish-presidentin Donald Trump dhe se ata bisedojnë çdo javë.

“Po përpiqemi të sjellim fundin e kësaj lufte. Po koordinohemi për Ukrainën dhe për tarifat tregtare. Jemi në telefon një herë në javë, po koordinojmë përpjekjet tona. Një çështje është lufta në Ukrainë, dhe e dyta janë debatet dhe tarifat tona tregtare”, u shpreh kancelari gjerman.

Merz, i cili është mbështetës i fuqishëm i Ukrainës, vizitoi Kievin vetëm katër ditë pas marrjes së detyrës në maj, së bashku me kryeministrin britanik Keir Starmer dhe presidentin francez Emmanuel Macron.

Ai theksoi:

“Rusia është një kërcënim për paqen dhe rendin politik në Europë, jo vetëm për Ukrainën.”

Pas kritikave të ashpra nga zëvendëspresidenti amerikan JD Vance gjatë Konferencës së Sigurisë në Mynih, Merz u njoh me nevojën që Evropa të forcojë vetë mbrojtjen e saj. Kjo ka çuar në ndryshime në kushtetutën gjermane për të lejuar një rritje të konsiderueshme të buxhetit ushtarak.

“Ushtria jonë nuk është mjaftueshëm e fortë, ndaj po investojmë shumë”, deklaroi kancelari.

Gjermania, Britania e Madhe dhe Franca po ndërtojnë një aleancë të re, të quajtur “E3”, që do të fokusohet në sigurinë, politikën e jashtme dhe zhvillimin ekonomik. Merz vuri në pah marrëdhëniet e ngushta me Starmer dhe Macron, ndërsa presidenti francez pritet të vizitojë Berlinin javën e ardhshme.

Në kuadër të traktatit britaniko-gjerman, Merz konfirmoi gjithashtu mbështetjen për ndihmë shtesë ushtarake për Ukrainën, duke përfshirë raketa me rreze veprimi deri në 2,000 kilometra.

Continue Reading

Bota

Gjermania dhe Britania nënshkruajnë paktin e mbrojtjes së ndërsjellë

Published

on

Britania dhe Gjermania kanë nënshkruar një traktat të rëndësishëm mbrojtjeje se si udhëheqësit evropianë po bashkohen për t’u përballur me një peisazh sigurie të ngatërruar nga politika e jashtme: “Amerika e Para” e Presidentit Trump dhe sulmi i pamëshirshëm i Presidentit Vladimir Putin ndaj Ukrainës.

Marrëveshja anglo-gjermane, e nënshkruar nga kryeministri Keir Starmer dhe kancelari Friedrich Merz gjatë vizitës së tij në Londër, mbulon energjinë, bashkëpunimin ekonomik dhe migracionin, përveç mbrojtjes, raporton “New York Times”.

Ajo bazohet në një marrëveshje të nënshkruar tetorin e kaluar, sipas së cilës të dy vendet ranë dakord të bashkëpunojnë në mbrojtjen e ndërsjellë, me ushtrime të përbashkëta ushtarake dhe zhvillimin e armëve të sofistikuara.

Traktati përfshin një premtim nga të dy vendet për ta konsideruar një kërcënim kundër njërit si një kërcënim kundër tjetrit, duke deklaruar se ata do të “ndihmojnë njëri-tjetrin, përfshirë me mjete ushtarake, në rast të një sulmi të armatosur ndaj tjetrit”.

Kjo i bëri jehonë gjuhës së miratuar nga Britania dhe Franca, të cilat u zotuan javën e kaluar të koordinojnë më ngushtë arsenalet e tyre bërthamore në përgjigje të kërcënimeve kundër aleatëve evropianë.

Gjermania nuk zotëron armë bërthamore, por është furnizuesi i tretë më i madh i pajisjeve ushtarake në Ukrainë, pas Shteteve të Bashkuara dhe Britanisë, sipas Institutit Kiel për Ekonominë Botërore.

Zyrtarët gjermanë u thanë gazetarëve këtë javë se marrëveshja, të cilën ata e quajnë “kontratë miqësie”, është përpjekja e fundit për t’i afruar dy vendet në një kohë shqetësimesh të shtuara për sigurinë dhe për të kapërcyer ndarjet që ishin hapur nga dalja e Britanisë nga Bashkimi Evropian./Ekonomia Online

Continue Reading

Të kërkuara