Lajmet
Pse peshkaqenët ndihmojnë në luftimin e ndryshimeve klimatike?
Industria e peshkimit ka pasur rol të madh në rënien e numrit të peshkaqenëve.
Published
3 years agoon
By
UBT newsNumri i peshkaqenëve është duke rënë. Përpjekjet për të shtuar numrin e tyre mund të kenë efekt që ndihmon në fundosjen e karbonit dhe t’i bëj oqeanet më pak të prekura ndaj ndryshimeve klimatike.
Në skajin perëndimor “Shark Bay” të Australisë, notojnë të paktën 28 lloje peshkaqenësh në ujërat e pastërta, përcjell UBT News.
Peshkaqenët tigër në veçanti janë frekuentuesit e zakonshëm të “Shark Bay”. Ndërsa prania e tyre është një kërcënim për shumë krijesa të detit, këta grabitqarë janë vendimtar për shëndetin e ekosistemit detar.
Në fakt, pavarësisht reputacionit famëkeq të peshkaqenëve mes njerëzve, ata gjithashtu mund të jenë një faktor i fuqishëm në frenimin e ndryshimeve klimatike, sipas një studimi.
E gjitha kjo kthehet në fijet e trasha të barit të detit që lëkunden me valët në “Shark Bay”. Këto fije janë ushqim për lopët e detit, për të cilat thuhet se konsumojnë 40kg të tilla në ditë.
Lopët e detit janë një burim ushqimi për peshkaqenët tigër. Duke mbajtur nën kontroll popullsinë e lopëve të detit, peshkaqenë tigër në “Shark Bay” ndihmojnë që livadhet e barit të detit të ‘lulëzojnë’. Një zonë e tillë me bar deti ruan dy herë më shumë CO2 për milje katrorë sesa pyjet që ruajnë në tokë.
Por globalisht, numri i peshkaqenëve tigër po bie, duke përfshirë disa popullsi në Australi. Në Queensland, peshkaqenë tigër vlerësohet të kenë rënë me të paktën 71%, kryesisht për shkak të peshkimit dhe kapjes së tepërt.
Reduktimi i peshkaqenëve tigër nënkupton më shumë kullotje të barit detar nga barngrënësit, që do të thotë se më pak karbon sekuestrohet në bimësinë e detit.
Në Karaibe dhe Indonezi ku popullatat e peshkaqenëve janë pakësuar, kullotja e tepërt nga breshkat e detit është tashmë një kërcënim i thellë për habitatet e barit detar dhe ka çuar në një humbje prej 90 deri në 100% të barit detar.
Humbja e barit të detit gjithashtu e bën habitatin më pak të aftë të shërohet nga ngjarjet ekstreme të motit të nxitura nga ndryshimet klimatike, siç janë valët e nxehtësisë.
Një nga valët e nxehta më të këqija të Australisë goditi në vitin 2011, ku temperaturat e oqeanit u rritën me 5 gradë celsius për dy muaj, transmeton UBT News.
Kjo ishte katastrofike për speciet mbizotëruese të gjirit të detit, Antarktida Amphibolis, e cila formon livadhe të pasura dhe të dendura që mbajnë sedimente dhe sigurojnë ushqim për kullotësit. Më shumë se 90% u humb, që është humbja më e madhe e njohur në të gjithë gjirin.
Kjo humbje e barit detar ishte, një “shpërblim” për lopët e detit, të cilat preferojnë disa barishte tropikale më të vogla dhe më të vështira për t’u gjetur. Kur ky bari është më i arritshëm, lopët e detit janë të njohura për një ushqyerje në mënyrë shkatërruese, pra duke gërmuar në kërkim të ushqimit. Kështu, duke gërmuar rizomat e barit të tyre të preferuar ato e bëjnë më të vështirë reformimin e shtretërve të dendur të Antarktidës Amphibolis.
Në “Shark Bay”, peshkaqenët tigër ishin disi në gjendje të rivendosnin ekuilibrin duke mbajtur numrin e lopëve të detit të vogël, dhe kështu një sasi e konsiderueshme e barërave u shpëtuan.
Por shtrohet pyetja: Po sikur peshkaqenët të mungonin atje – a do të mbijetonte ekosistemi?
Për ta zbuluar këtë, studiuesit e udhëhequr nga Rob Nowicki, i Universitetit i Floridas, kaluan kohë në Australinë Lindore, ku numri i peshkaqenëve ishte më i ulët dhe lopët e detit kullotnin kryesisht të pashqetësuara. Atje, zhytësit zbritën dhe këputën barin e detit, duke simuluar kullotjen e lopëve të detit kur nuk ka grabitqarë për t’i ndaluar ata dhe gërmimet e tyre shkatërruese që kërkonin ushqim.
“Ne mësuam se kur nuk kontrollohet, kullotja e lopëve të detit mund të shkatërrojë me shpejtësi zona të gjera të barit detar kur ato kryejnë gërmime në kërkimin e ushqimit”, thotë Nowicki. Këto ndryshime mund të jenë afatgjata.
Ato gjetje nënvizuan rolin që peshkaqenë po luanin në Shark Bay. “Pa peshkaqenët tigër që i mbajnë nën kontroll lopët e detit, gjiri ka të ngjarë të shndërrohet në barishte kryesisht tropikale të detit”, thotë Nowicki.
Nëse numri i peshkaqenëve vazhdon të bie me ritmin aktual, elasticiteti i ekosistemeve të oqeaneve të pasura me karbon ka të ngjarë të rrezikohet ndaj ngjarjeve ekstreme klimatike si valët e nxehtësisë.
Becca Selden, nga Kolegji Wellesley, thotë se pasojat për Shark Bay mund të jenë më të thella se shumica, për shkak të ekosistemit të tij unik.
Fenomeni i benefiteve të kufomave të peshkaqenëve, është më i njohur në balena, por ka hulumtime që tregojnë se ato ekzistojnë edhe tek peshkaqenët.
Kur bëhet fjalë për rritjen e numrit të peshkaqenëve, konservatorët janë kundër një kundërshtari: Industria e peshkimit.
Sipas Nowicki dhe Selden, ka pasur një lëvizje drejt peshkimit më të kujdesshëm, por një përqindje e madhe e industrisë nuk i kanë përfillur ato metoda, që është një arsye kryesore pse numri i grabitqarëve detarë vazhdon të bie.
Gjithashtu ligjet strikte për mbrojtjen e kafshëve luajnë një rol të rëndësishëm.
Reduktimi i peshkimit ilegal dhe të paqëndrueshëm ka qenë një betejë e vështirë, megjithëse konsumatorët po bëhen më të ndërgjegjshëm për mjedisin dhe zgjedhin peshkimin e qëndrueshëm mbi të tjerët.
Dhe përveç kësaj, Nowicki thotë se e vetmja mënyrë për të mbrojtur vërtet jetën detare është zvogëlimi i emetimeve tona globale të gazrave serë. “Në fund të fundit, nëse do të ruajmë ekosistemet tona në shekujt e ardhshëm, do të na duhet të zgjidhim çështjet e ndryshimeve klimatike,por duke marrë parasysh ruajtjen e specieve në të njëjtën kohë”.
Edhe nëse popullatat e peshkaqenëve rikthehen në një numër më të madh, kontributi i tyre do të jetë vetëm një pjesë e vogël në përpjekjen për të frenuar ndryshimet klimatike.
Por bollëku i peshkaqenëve ka një efekt të pamohueshëm në shumë ekosisteme detare që mbështeten në barin e detit të shëndetshëm dhe të bollshëm në një mënyrë ose në një tjetër./UBTNews/
Bota
Von der Leyen: Bashkëpunimi BE-SHBA në interes dypalësh
Published
8 minutes agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSVon der Leyen paralajmëroi presidentin e ri të SHBA-së, Donald Trump, që të shmangë nisjen e një lufte tregtare me Evropën dhe theksoi gatishmërinë e BE-së për negociata. Ajo theksoi se ekonomitë e BE-së dhe SHBA-së janë të ndërthurura në një masë të jashtëzakonshme dhe se vëllimi i tregtisë mes dy palëve arrin në 1.5 trilion euro, që përfaqëson 30 për qind të tregtisë botërore. “Të dyja palët do të rrezikonin shumë”, tha Von der Leyen.
Kjo deklaratë vjen pas njoftimit të Trumpit gjatë fushatës zgjedhore se kishte për qëllim vendosjen e tarifave të reja për importet, përfshirë një tarifë deri në 60 për qind për mallrat kineze. Trumpi ka shprehur shqetësimin për deficitin tregtar dhe dëshirën për të forcuar prodhimin amerikan.
Kancelari Scholz gjithashtu shprehu shpresën që SHBA të mbetet një aleat i ngushtë i Gjermanisë edhe nën presidencën e Trumpit, por theksoi se duhet të ketë maturi në qëndrimet ndaj SHBA-së, duke shtuar se jo çdo deklaratë ose postim nga Uashingtoni duhet të shkaktojë tensione të mëdha në Evropë. Ai theksoi se bashkëpunimi mes BE-së dhe SHBA-së është kyç për paqen, sigurinë dhe zhvillimin ekonomik global./UBTNews/
Lajmet
Kontingjenti i FSK-së, pjesë e ushtrimit “Winter EX 2025” në Turqi
Published
16 minutes agoon
January 22, 2025By
UBTNewsKontingjenti i Forcës së Sigurisë së Kosovës, i është bashkuar forcave partnere në ushtrimin ndërkombëtar “Winter EX 2025” që udhëhiqet nga Forcat e Armatosura të Republikës së Turqisë ( FART).
FSK-ja njofton se Ushtrimi Fushor “Winter EX 2025” është një aktivitet shumëpalësh me pjesëmarrje të gjerë nga vendet partnere, agjencitë e sigurisë, organizatat qeveritare dhe joqeveritare të Turqisë, e që fokus ka aspektin operacional dhe taktik në kushte të motit ekstrem dhe brenda kufijve territorial të Turqisë.
Pjesëmarrja e FSK-së, në ushtrim ka për qëllim ngritjen dhe avancimin e kapaciteteve operacionale dhe profesionale të njësive , si dhe ngritjen e ndërveprueshmërisë në operacionet e përbashkëta me partnerët.
Lajmet
Delegacioni presidencial pjesëmarrës në inaugurimin e Presidentit të 47-të të SHBA-ve
Published
37 minutes agoon
January 22, 2025By
UBTNewsDelegacioni presidencial ka marr pjesë në aktivitetet e organizuara me rastin e inaugurimit të Presidentit të 47-të, të SHBA-ve, Donald Trump.
Një delegacion presidencial, i përbërë nga Learta Hollaj, Shefe e Stafit të Presidentes, dhe Rejhan Vuniqi, Këshilltare për Politikë të Jashtme, të shoqëruar nga Ambasadori i Republikës së Kosovës në SHBA, Ilir Dugolli, ka marrë pjesë në aktivitetet e organizuara për nder të inaugurimit të Presidentit të 47-të, të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump.
Nga Presidenca njoftohet se gjatë këtyre ditëve, ata kanë marrë pjesë në ceremoninë e betimit të Presidentit Trump në Capitol Hill, Tubimin e mbajtur para ceremonisë së betimit në Capital One Arena, Ballon e Komandantit Suprem; Ballon Presidenciale “The Liberty Ball”, Ballon “Black Tie and Boots”, të organizuar nga Texas State Society, Midwest Galla, pritjen e organzuar nga Dr. Miriam Adelson, Tilman Fertitta, Sylvie Legere & Todd Ricketts e Mark Zuckerberg, si dhe në Shërbesën e Lutjeve Kombëtare në Washington National Cathedral.
Me këtë rast, ata kanë pasur mundësinë të takohen me një sërë zyrtarësh të lartë, senatorë dhe kongresistë, si dhe këshilltarë dhe persona me ndikim nga bota e biznesit dhe sfera të tjera të interesit.
Gjatë këtyre aktiviteteve, ata kanë pasur mundësinë të bisedojnë me: Kryetarin e Dhomës së Përfaqësuesve në Kongresin amerikan, Mike Johnson; të nominuarin e Presidentit Trump për Drejtor të CIA-s, John Ratcliffe; Kongresistin dhe Kryesuesin e nënkomitetit për Evropë në Komitetin për Politika të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA-ve, Keith Self; Kongresistin Chip Roy; Kongresistin Ronny Jackson; Senatorin John Cornyn, Kongresistin Ted Cruz; Guvernatorin e Teksasit, Greg Abbott; Guvernatoren e Iowa, Kim Reynolds; Ambasodorin e nominuar të Presidentit Trump në NATO, Matt Whitaker; Zëvendës Guvernatorin e Teksasit, Dan Patrick; Prokurorin e Përgjithshëm të Teksasit, Ken Paxton; ish-Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg; Senatoren e Teksasit, Angela Paxton; Këshilltarin lokal, Gino Mulliqi; dhe ish-Kongresistin Jack Fields, si dhe përfaqësues të shumtë të mërgatës.
Në të gjitha këto takime, janë përcjellë urimet më të mira për Presidentin Trump dhe administratën e re në emër të Presidentes Osmani dhe qytetarëve të Kosovës, duke konfirmuar angazhimin e Republikës së Kosovës për avancimin e mëtejshëm dhe të vazhdueshëm të raporteve bilaterale. Në bisedat me zyrtarët amerikanë është theksuar gjithashtu rëndësia e vizitave të ndërsjella, si dhe rëndësia e bashkëpunimit me qëllim të avancimit dhe ruajtjes së sigurisë në rajon dhe përtej.
Lajmet
Lajçak: Marrëveshja e Ohrit hapi rrugën drejt normalizimit të raporteve Kosovë – Serbi
Published
49 minutes agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSMiroslav Lajçak, emisari i Bashkimit Europian për dialogun, ka folur për takimin që zhvilloi dje me presidentin serb, Aleksandar Vuçiç, në kuadër të përpjekjeve për të përshpejtuar procesin e dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
Në një postim në platformën X, Lajçak theksoi rëndësinë e Marrëveshjes së Ohrit të vitit 2023, e cila, sipas tij, ka hapur një rrugë të re për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet dy vendeve. “Theksova se Marrëveshja e Ohrit e vitit 2023 hapi rrugën përpara drejt normalizimit”, shkruajti ai, duke theksuar se avancimi në këtë drejtim është jetik për të ardhmen e dy vendeve dhe të gjithë rajonit.
Lajçak shtoi se progresi i mëtejshëm është në interes të Kosovës, Serbisë dhe të ardhmes së tyre, duke i bërë thirrje të dyja palëve të vazhdojnë përpjekjet për të arritur një marrëveshje përfundimtare që do të kontribuonte në stabilitetin dhe paqen në Ballkanin Perëndimor./UBTNews/
Von der Leyen: Bashkëpunimi BE-SHBA në interes dypalësh
Kontingjenti i FSK-së, pjesë e ushtrimit “Winter EX 2025” në Turqi
Delegacioni presidencial pjesëmarrës në inaugurimin e Presidentit të 47-të të SHBA-ve
Lajçak: Marrëveshja e Ohrit hapi rrugën drejt normalizimit të raporteve Kosovë – Serbi
Peshkopi Episkopal i Uashingtonit kritikon publikisht Trumpin
Elena Gjika, shqiptarja e shquar e shekullit të 19-të
Franca lëshon një urdhër-arresti të ri kundër liderit të rrëzuar sirian Bashar al-Assad
Trump prezanton Stargate, investim 500 miliardë dollarë në IA
Ndeshjet e sotme në Champions League, spikat super dueli City-PSG
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota2 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!