Lajmet

​Studimi: Infeksionet në adoleshencë mund të jenë një shkas për sklerozën e shumëfishtë

Gjenet luajnë një rol të madh.

Published

on

Gjatë periudhës shumë të gjatë që nga përshkrimi i parë i sklerozës së shumëfishtë (MS) në vitin 1868, ekspertët nuk e dinin saktësisht se cilët faktorë ndikojnë në shfaqjen e kësaj sëmundjeje.

Tani dihet se gjenet luajnë një rol të madh në të gjithë këtë, përkatësisht ekziston një rrezik më i lartë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë nëse një nga anëtarët e familjes e ka pasur atë tashmë.

Epidemiologu Scott Montgomery pranë Kolegjit mbretëror universitar në Londër dhe kolegët e tij, kohët e fundit kryen një studim që tregoi se shfaqja e MS pas moshës njëzet vjeç është e lidhur me disa lloje infeksionesh gjatë adoleshencës.

Sipas hulumtimit “Lidhja e mononukleozës infektive në fëmijërinë dhe adoleshencën me rrezik për diagnoza të mëvonshme të sklerozës së shumëfishtë”, mononukleoza, e njohur si sëmundja e puthjes, mund të jetë një faktor rreziku për MS të fillimit të mëvonshëm në adoleshencë.

Shkencëtarët kanë sugjeruar më parë se infeksione të tilla mund të jenë më të theksuara te njerëzit që janë të prirë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, pasi sistemet e tyre imune janë të ndryshme. Por një shpjegim tjetër, ai me të cilin merret ky studim, është se vetë infeksioni mund të jetë një shkaktar për MS.

Për të përcaktuar nëse infeksionet ishin një faktor rreziku, ekspertët analizuan historinë mjekësore të vëllezërve dhe motrave, duke qenë se ata ndajnë pjesën më të madhe të materialit gjenetik dhe kanë një jetë të ngjashme familjare.

Ata filluan nga supozimi se nëse njëri nga vëllezërit e motrat merr mononukleozë dhe më vonë zhvillon sklerozë të shumëfishtë, ndërsa tjetri nuk e merr sëmundjen dhe nuk zhvillon MS, do të thoshte se mononukleoza, dhe jo ndonjë predispozitë gjenetike specifike, ishte ajo që shkaktoi shfaqjen e MS.

Nga ana tjetër, nëse vetëm njëri nga vëllezërit e motrat ka mononukleozë, dhe të dy më vonë kanë zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, kjo do të thotë që përgjegjësia qëndron vetëm në predispozicionin gjenetik, shkruan “The Conversation”.

Shkencëtarët analizuan të dhënat nga 2.5 milionë njerëz në Suedi. Pak më shumë se 6.000 prej tyre u zhvilluan MS pas moshës 20-vjeç. Ata zbuluan se mononukleoza midis moshës 11 dhe 19 ishte e lidhur me një rrezik të rritur ndjeshëm të MS pas moshës 20-vjeç. Rreziku më i lartë për MS u vërejt në infeksionet e mononukleozës midis moshës 11 dhe 15 (afërsisht në pubertet), me rrezikun që ulet me moshën dhe zhduket pothuajse plotësisht deri në moshën 25 vjeç.

Ekspertët besojnë se mononukleoza gjatë adoleshencës mund të stimulojë zhvillimin e MS pasi mund të depërtojë në tru dhe të dëmtojë qelizat nervore. Sistemi imunitar më pas sulmon një pjesë të nervave, pra zhvillohet një sëmundje autoimune e cila nga ana e saj dëmton sistemin nervor dhe mund të jetë një shkas për shfaqjen e sklerozës së shumëfishtë.

Lajmet

Kosova nënshkruan Marrëveshje për Tregti të Lirë me EFTA-n

Published

on

By

Kosova ka nënshkruar Marrëveshje për Tregti të Lirë me shtetet e Asociacionit Evropian për Tregti të Lirë (EFTA), ku bëjnë pjesë Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicra.

Në ceremoninë e nënshkrimit në Davos të Zvicrës, anëtarët e EFTA-s dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, thanë se kjo marrëveshje do të sjellë përfitime të dyanshme.

Marrëveshja u arrit pas më shumë se dy vjetësh negociata dhe sipas kryesueses së EFTA-s, Cecilie Myrseth, Kosova është vendi i parë në rajonin e Ballkanit Perëndimor që në këtë marrëveshje, me kërkesë të saj, ka përfshirë edhe shërbimet.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se me këtë marrëveshje hapet kapitulli i përforcimit i raporteve ekonomike, por edhe i avancimit të raporteve tregtare mes shtetit të tij dhe anëtarëve të EFTA-s.

Marrëveshja që nënshkruajmë sot themelon një kornizë për marrëdhënie tregtare midis shteteve të EFTA-s dhe Kosovës si dhe do të krijojë mundësi të reja duke i dhënë Kosovës qasje në tregjet e EFTA-s. Këtu hapen mundësi të reja eksporti për bizneset tona dhe integrim më i thellë në kornizën ekonomike evropiane, duke na mundësuar që të garojmë në një shkallë të gjerë”, tha Kurti gjatë ceremonisë së nënshkrimit.

Kryeministri kosovar tha se është i bindur se kjo marrëveshje do të sjellë përfitime për bizneset, industritë dhe qytetarët.

Kryesuesja e EFTA-s, Cecilie Myrseth, tha se kjo marrëveshje është arritje e madhe për integrimin e Kosovës në sistemin global.

Jam e bindur se kjo do të shtyjë përpara rritjen ekonomike, duke krijuar mundësi për bizneset e reja dhe qytetarët në të dyja palët”, tha ajo.

Vitin e kaluar, Kosova ka shënuar rritje ekonomike prej rreth 4 për qind dhe rënie të inflacionit. Por, shteti përballet me nivel të lartë të importit, krahasuar me atë të eksportit.

Myrseth nga EFTA tha se viteve të fundit, tregtia mes shteteve të EFTA-s është rritur shumë dhe ka arritur në mbi 176 milionë euro.

Me lidhjen e Marrëveshjes për Tregti të Lirë mund të presim që tregtia të rritet edhe më shumë”, theksoi ajo.

EFTA tha se përveç shërbimeve financiare janë përfshirë edhe të drejtat e pronësisë intelektuale.

Kosova tha se me marrëveshja të tilla synon të tërheqë investitorët e huaj që të investojnë në vend.

EFTA është krijuar më 1960 me synimin që të promovojë tregtinë e lirë.

Marrëveshja për Tregti të Lirë, që Kosova nënshkroi me EFTA-n, ofron mundësi të shumta, përfshirë për importimin dhe eksportimin e mallrave.

Konsumatorët dhe kompanitë mund të përfitojnë nga çmime më të lira, ndërkaq kompanitë vendore mund t’i shesin produktet e tyre në tregjet e huaja me më shumë lehtësi.

Marrëveshje për Tregti të Lirë Kosova ka nënshkruar edhe me vendet e Evropës Qendrore (CEFTA). Kjo marrëveshje, ku bëjnë pjesë shtetet e Ballkanit Perëndimor dhe Moldavia, synon rritjen e tregtisë së mallrave dhe shërbimeve, eliminimin e barrierave tregtare mes palëve dhe tërheqjen e investimeve./REL/

Continue Reading

Bota

Kroatët në luftë me ‘çmimet e larta’, bëjnë thirrje për bojkot të marketeve

Published

on

Në Kroaci, qytetarët po përdorin fuqinë e rrjeteve sociale për të kërkuar uljen e çmimeve të ushqimeve, duke organizuar një bojkot të gjerë të dyqaneve. Më 24 janar, ata kanë ftuar qytetarët të mos blejnë asgjë dhe të trajtojnë atë ditë si një ditë pushimi, në një përpjekje për të ushtuar presion mbi shitësit dhe bizneset.

Bojkoti është shpërndarë gjerësisht përmes platformave si WhatsApp, Reddit dhe Facebook, ku qytetarët shpresojnë të ndikojnë në çmimet e larta të ushqimeve që kanë ngjallur shqetësim në vend. “Në Kroaci ka bojkot kundër çmimeve të larta të ushqimeve. Njerëzve u kërkohet të mos blejnë asgjë atë ditë, absolutisht asgjë”, thuhet në mesazhet që qarkullojnë në rrjetet sociale.

Shumë nga ata që e mbështesin bojkotin, po ashtu sjellin shembuj nga vende të tjera, si Mbretëria e Bashkuar, ku bojkotet kanë çuar në uljen e çmimeve të karburanteve, dhe Itali, ku qytetarët ndërprenë pirjen e kafesë në kafene për shkak të çmimeve të larta pas hyrjes së euros.

Ky bojkot ka shkaktuar debate, me disa që besojnë se një ditë bojkot nuk është mjaftueshëm për të bërë ndryshim dhe sugjerojnë që protesta të zgjasë për një javë. Ftesa për bojkot ka pasuar një periudhë të rritjes së çmimeve, që ka ndikuar fort te buxheti i qytetarëve të zakonshëm./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

Agjencia e Kosovës për Forenzikë merr donacion për ekspertiza të ADN-së

Published

on

By

Agjencia e Kosovës për Forenzikë ka pranuar sot pajisje në formë donacioni për ekspertizë të ADN-së, si pjesë e programit “Zgjidhja e rasteve të personave të zhdukur nga lufta në Kosovë”.

Programi implementohet nga ICMP dhe mbështetet nga BE përmes Ambasadës së Suedisë – programi Agjencia Suedeze për Bashkëpunim Ndërkombëtar për Zhvillim dhe Ambasada e Italisë në Prishtinë.

Ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla tha se me pranimin e këtij donacioni do të lehtësohet procesi i zbulimit përmes ADN-së, në mënyrë që të bëhet identifikimi i personave të zhdukur përmes mbetjeve mortore.

Pajisjet e pranuara nga ICMP për ekspertiza të ADN-së janë teknologjia e fundit në këtë fushë dhe do të ndikojnë në ngritjen dhe përmirësimin e kapaciteteve të Agjencisë së Kosovës për Forenzikë, në fushën e hetimit kriminal dhe ekspertizës forenzike sipas standardeve ndërkombëtare ISO17025-2017.

Ky projekt si objektiv kryesor e ka fuqizimin e kapaciteteve vendore në çështjen e testimit të ADN-së lidhur me identifikimin e personave të zhdukur. Vlera totale e kontingjentit të pajisjeve është rreth 38 mijë euro

Agjencia e Kosovës për Forenzikë që nga viti 2020 është duke marrë pjesë në projektin rajonal te ICMP-së, që ka për objektiv fuqizimin e kapaciteteve vendore në çështjen e testimit të ADN-së lidhur me identifikimin e personave të zhdukur.

Kujtojmë, edhe 26 vjet pas përfundimit të luftës nuk dihet ende për fatin e mbi 1600 personave në Kosovë.

Continue Reading

Bota

Zgjidhet kryetari i ri i Kuvendit të Greqisë, si u ndanë votat në Parlamentin e vendit fqinj

Published

on

Nikitas Kaklamanis u zgjodh kryetar i ri i Kuvendit të Greqisë me 247 vota, pas një mbështetje të gjerë nga shumica e deputetëve në Parlament. Kandidatura e tij u mbështet nga partitë ND, PASOK, SYRIZA, Hellenic Solution, spartanët dhe shumica e deputetëve të pavarur. Nga ana tjetër, KKE, Niki, E Majta e Re dhe Pleussi Eleftherias ishin të pranishëm, por nuk votuan për Kaklamanis. Në votim munguan disa deputetë, përfshirë Dimitris Natsios, Rallia Christidou dhe Nikos Vrettos.

Kaklamanis, i cili u propozua për këtë post nga kryetari i partisë Demokracia e Re, Kyriakos Mitsotakis, pas dorëheqjes së Kostas Tasoulas, shprehu falënderimet e tij pas shpalljes së rezultatit. Ai e cilësoi zgjedhjen e tij si një moment të rëndësishëm në karrierën e tij politike, duke e quajtur një “gëzim, nder dhe përgjegjësi të madhe”./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara