

Lajmet
Studimi: Infeksionet në adoleshencë mund të jenë një shkas për sklerozën e shumëfishtë
Gjenet luajnë një rol të madh.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiGjatë periudhës shumë të gjatë që nga përshkrimi i parë i sklerozës së shumëfishtë (MS) në vitin 1868, ekspertët nuk e dinin saktësisht se cilët faktorë ndikojnë në shfaqjen e kësaj sëmundjeje.
Tani dihet se gjenet luajnë një rol të madh në të gjithë këtë, përkatësisht ekziston një rrezik më i lartë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë nëse një nga anëtarët e familjes e ka pasur atë tashmë.
Epidemiologu Scott Montgomery pranë Kolegjit mbretëror universitar në Londër dhe kolegët e tij, kohët e fundit kryen një studim që tregoi se shfaqja e MS pas moshës njëzet vjeç është e lidhur me disa lloje infeksionesh gjatë adoleshencës.
Sipas hulumtimit “Lidhja e mononukleozës infektive në fëmijërinë dhe adoleshencën me rrezik për diagnoza të mëvonshme të sklerozës së shumëfishtë”, mononukleoza, e njohur si sëmundja e puthjes, mund të jetë një faktor rreziku për MS të fillimit të mëvonshëm në adoleshencë.
Shkencëtarët kanë sugjeruar më parë se infeksione të tilla mund të jenë më të theksuara te njerëzit që janë të prirë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, pasi sistemet e tyre imune janë të ndryshme. Por një shpjegim tjetër, ai me të cilin merret ky studim, është se vetë infeksioni mund të jetë një shkaktar për MS.
Për të përcaktuar nëse infeksionet ishin një faktor rreziku, ekspertët analizuan historinë mjekësore të vëllezërve dhe motrave, duke qenë se ata ndajnë pjesën më të madhe të materialit gjenetik dhe kanë një jetë të ngjashme familjare.
Ata filluan nga supozimi se nëse njëri nga vëllezërit e motrat merr mononukleozë dhe më vonë zhvillon sklerozë të shumëfishtë, ndërsa tjetri nuk e merr sëmundjen dhe nuk zhvillon MS, do të thoshte se mononukleoza, dhe jo ndonjë predispozitë gjenetike specifike, ishte ajo që shkaktoi shfaqjen e MS.
Nga ana tjetër, nëse vetëm njëri nga vëllezërit e motrat ka mononukleozë, dhe të dy më vonë kanë zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, kjo do të thotë që përgjegjësia qëndron vetëm në predispozicionin gjenetik, shkruan “The Conversation”.
Shkencëtarët analizuan të dhënat nga 2.5 milionë njerëz në Suedi. Pak më shumë se 6.000 prej tyre u zhvilluan MS pas moshës 20-vjeç. Ata zbuluan se mononukleoza midis moshës 11 dhe 19 ishte e lidhur me një rrezik të rritur ndjeshëm të MS pas moshës 20-vjeç. Rreziku më i lartë për MS u vërejt në infeksionet e mononukleozës midis moshës 11 dhe 15 (afërsisht në pubertet), me rrezikun që ulet me moshën dhe zhduket pothuajse plotësisht deri në moshën 25 vjeç.
Ekspertët besojnë se mononukleoza gjatë adoleshencës mund të stimulojë zhvillimin e MS pasi mund të depërtojë në tru dhe të dëmtojë qelizat nervore. Sistemi imunitar më pas sulmon një pjesë të nervave, pra zhvillohet një sëmundje autoimune e cila nga ana e saj dëmton sistemin nervor dhe mund të jetë një shkas për shfaqjen e sklerozës së shumëfishtë.
Lajmet
Ndeshje e zjarrtë sonte në Pallatin e Rinisë në Basketboll
Published
36 seconds agoon
October 1, 2025By
UBT News
Sigal Prishtina e nis sot rrugëtimin e saj në sezonin e ri të European North Basketball League (ENBL).
Bardhekaltrit do të përballen me ekipin norvegjez BC Gimle në ndeshjen e parë të këtij edicioni, e cila zhvillohet në Pallatin e Rinisë dhe Sportit në Prishtinë, me fillim nga ora 19:00.
Për Prishtinën kjo do të jetë herë e dytë që merr pjesë në këtë ligë evropiane, ku synimi është të shkojë sa më larg në garë.
Skuadra nga kryeqyteti do të luajë gjithsej tetë ndeshje në fazën e grupeve, katër si vendas dhe katër si mysafirë.
Në këtë edicion të ENBL-së, për herë të parë do të garojë edhe skuadra tjetër kosovare, KB Peja, çka e bën pjesëmarrjen kosovare edhe më domethënëse në arenën ndërkombëtare.
Kundërshtarët e Prishtinës në këtë sezon janë:
BK Opava (Çeki), BC Gimle (Norvegji), Brussels Basketball (Belgjikë), Slovan Bratislava (Sllovaki), Tindastoll Saudarkrokur (Islandë), Keila Coolbet (Estoni), Manchester Basketball (Britani e Madhe), KK Dinamo Zagreb (Kroaci)
Prishtina kërkon të nisë me fitore para tifozëve të saj dhe të hedhë hapin e parë drejt kualifikimit në fazat e mëtejshme të garës./S.K/KP/
Lajmet
Chicago Fire rikthehet në playoff pas fitores ndaj Inter Miamit
Published
1 hour agoon
October 1, 2025By
UBT News
Chicago Fire siguroi kualifikimin në fazën eliminatore të Major League Soccer pas një fitoreje të bujshme 5-3 ndaj Inter Miami, në një ndeshje të mbushur me gola dhe emocione.
Skuadra e drejtuar nga Gregg Berhalter, ish-trajneri i Shteteve të Bashkuara, u tregua më e freskët dhe më e organizuar se Miami, që po zhvillonte ndeshjen e gjashtë brenda 17 ditësh.
Megjithëse Luis Suarez shënoi dy herë në pjesën e dytë për të rikthyer shpresat e skuadrës së Lionel Messit, Interi nuk mundi të përballonte ritmin e lartë të kundërshtarëve.
Chicago e nisi vrullshëm takimi kur D’Avilla zhbllokoi rezultatin në minutën e 11-të, ndërsa Jonathan Dean e dyfishoi pas gjysmë ore lojë. Pavarësisht golit të Aviles për Miamin në minutën e 39-të, Rominingue Kouame riktheu epërsinë prej dy golash pak para pushimit.
Pas intervalit, Suarez mori përgjegjësitë dhe me dy gola të shënuar në minutat 57 dhe 74 barazoi 3-3. Por energjia e Chicagos në fazën sulmuese solli diferencën në fund.
Justin Pledger Reynolds i dha avantazhin 4-3 në minutën e 80-të, ndërsa vetëm tre minuta më vonë Brian Gutierrez vulosi fitoren me një goditje të fuqishme nga distanca.
Ky sukses i kthen “Zjarrfikësit” në playoff për herë të parë që nga viti 2017, duke shënuar një hap të madh në rikthimin e klubit nën drejtimin e Berhalter.
“Kualifikimi ishte objektivi ynë i parë, por synimi mbetet të ndërtojmë një skuadër që mund të fitojë trofe”, deklaroi trajneri pas ndeshjes.
Chicago Fire tani mund ta shohë me optimizëm vazhdimin e sezonit, ndërsa Inter Miami duhet të përmirësojë mbrojtjen nëse dëshiron të shkojë larg me Messin e Suarezin në fushë./S.K/KP/
Lajmet
Osmani: Protestat studentore të vitit 1997, ishin lajmëtari i lirisë
Published
1 hour agoon
October 1, 2025By
UBTnews
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani thekson se protestat studentore të vitit 1997, ishin lajmëtari i lirisë.
Osmani ka shkruar në Facebook se në vitin 1997, studentët e Kosovës u ngritën jo vetëm për të drejtat e tyre, por për dinjitetin e një populli të tërë.
“Ata kishin fuqinë e zërit, guximin e zemrës dhe besimin se e ardhmja nuk mund të ndërtohej mbi frikë, padrejtësi dhe terror. Në rrugët e Prishtinës, në auditoriumet e mbyllura, në sheshet e mbushura me thirrje e pankarta, u shkrua një kapitull i artë i rezistencës sonë”, thuhet në njoftim.
Sipas njoftimit, protestat studentore të vitit 1997, ishin lajmëtari i lirisë, nga të cilat secili hap shndërrohej në akt heroizmi dhe secila thirrje për drejtësi bëhej kushtrim për liri e pavarësi.
“Sot, kur kujtojmë atë ditë të lavdishme, përulemi me respekt para atij brezi që guxoi të sfidojë padrejtësinë me forcën e paqes. Studentët e 97-tës na mësuan se liria nuk dhurohet, por fitohet, dhe e ardhmja nuk pritet, por ndërtohet”, ka shkruar Osmani.
28 vjet më pare ishte Lëvizja Studentore e atëhershme që organizoi protestat, të cilat u organizuan për të kundërshtuar pushtimin e Kosovës nga Serbia dhe kthimin e studentëve në objektet universitare, nga ku studentët ishin dëbuar nga regjimi i kasapit Slobodan Millosheviq në fillim të viteve të 90-ta./D.B/KP
Lajmet
Ambasada Amerikane në Kosovë kufizon përditësimet në Facebook
Published
2 hours agoon
October 1, 2025By
UBTnews
Ambasada Amerikane në Prishtinë ka kufizuar përditësimet në Facebook, për shkak të krizës buxhetore në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, transmeton KkosovaPress.
Për herë të parë pas shtatë vitesh, qeveria amerikane është mbyllur pasi liderët e Partisë Demokratike dhe asaj Republikane nuk arritën të bien dakord për një financim të përkohshëm. Si rrjedhojë, mijëra punonjës që paguhen nga buxheti shtetëror do të jenë në pushim pa pagesë, derisa të arrihet një marrëveshje mes partive.
Në njoftimin e Ambasadës amerikane thuhet se llogaria në Facebook nuk do të përditësohet rregullisht derisa të rifillojnë operacionet e plota. Kjo, për shkak të mungesës së fondeve të alokuara, thuhet në njoftimin në Facebook.
“Kjo llogari në Facebook nuk do të përditësohet rregullisht derisa të rifillojnë operacionet e plota, me përjashtim të informacionit urgjent të sigurisë. Në këtë kohë, shërbimet e planifikuara të pasaportave dhe vizave në Shtetet e Bashkuara dhe në Ambasadat dhe Konsullatat e SHBA-së jashtë vendit do të vazhdojnë gjatë mungesës së fondeve të alokuara, sipas situatës. Ne nuk do ta përditësojmë këtë llogari derisa të rifillojnë operacionet e plota, me përjashtim të informacionit urgjent të sigurisë”, thuhet po aty.
Për informacion mbi shërbimet dhe statusin e funksionimit, vizitoni travel.state.gov.
Kjo është mbyllja e parë e qeverisë pas shtatë vitesh, që nga mandati i parë i presidentit aktual.
Në atë kohë, qeveria qëndroi e mbyllur për 35 ditë, nga fundi i vitit 2018 deri në fillim të vitit 2019./D.B/KP

Ndeshje e zjarrtë sonte në Pallatin e Rinisë në Basketboll

Chicago Fire rikthehet në playoff pas fitores ndaj Inter Miamit

Osmani: Protestat studentore të vitit 1997, ishin lajmëtari i lirisë

Ambasada Amerikane në Kosovë kufizon përditësimet në Facebook

E vërteta e fshehur pas infarkteve tek të rinjtë

Derbi Barcelona-PSG në Ligën e Kampionëve ndez sonte mbrëmjen evropiane

A e dini pse peshqirët kanë vija në skaje?

Ambasada amerikane në Shqipëri del me njoftim për vizat pasi u mbyll qeveria federale

Cardi B sulmon Nicki Minajn pas akuzave për falsifikim të shitjeve të albumit
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet3 months ago
UBT sjell për herë të parë në Kosovë ekspozitën kushtuar vizionarit dhe inxhinierit Karl Gega