Lajmet

​Plakja e trurit sëmundja që po prek moshat e reja

E quajtur si “dementia e hershme” ky degjenerim i trurit tashmë prek moshat nga 30 deri në 65 vjeç.

Published

on

Dementia është një sëmundje që prek disa zona të trurit dhe dëmton memorien. Kjo sëmundje zakonisht plak një pjesë të trurit duke e përjashtuar atë tërësisht nga funksionet normale.

Për pasojë të gjitha proceset jetësore vështirësohen duke filluar që nga komunikimi i përditëshëm. Forma më e përhapur e dementias është sëmundja e Alzhaimer që zë 60-70% të rasteve.

Sipas të dhënave nga Organizata Botërore e Shëndetit, të cilit i referohet AgroWeb.org sot në botë ka më shumë se 50 milion njerëz të prekur nga kjo sëmundje. Ekspertët shprehen se çdo vit ka rreth 10 milion raste të reja të diagnostikuara me simptoma të ndryshme të dementias.

Teksa numri i të prekurve nga kjo sëmundje rritet mjekët vënë re se mosha e tyre është gjithnjë e më shumë në ulje. E quajtur si “dementia e hershme” ky degjenerim i trurit tashmë prek moshat nga 30 deri në 65 vjeç.

Kjo sëmundje njihet si degjenerative pasi vjen duke u përkeqësuar me kohën dhe fshin memorien afatgjatë dhe afatshkurtër. Një pacient i prekur nga dementia zakonisht ndryshon personalitet dhe sjellje edhe me persona të afërt të familjes.

Megjithëse rastet e zhvillimit të kësaj sëmundje mund të jenë të ndryshme në çdo person shenjat e para që kjo sëmundje jep janë të pagabueshme. Më poshtë AgroWeb.org ju liston disa nga format dhe simptomat më të përhapura të kësaj sëmundje tek moshat e reja.

Alzhaimer është forma më e përhapur e demantias në përgjithësi dhe kjo vlen edhe për moshat e reja. Kjo sëmundje zë 1/3 e të të gjithë të prekurve nga dementia. Vascular Dementia është e dyta në listë për nga format më të përhapura të kësaj sëmundje. Rreth 20% e të rinjve të prekur nga dementia vuajnë pikërisht nga kjo formë e saj.

Në të shumtën e rasteve kjo shfaqet tek personat 45-65 vjeç dhe shfaqet si pasojë e një trashëgimie familjare të sëmundjes. Sindroma Korsakoff zë 10% të të rinjve të prekur nga dementia dhe zakonisht shkaktohet nga mungesa e vitaminës B1 në trup.

Shkaku i dytë lidhet edhe me abuzimin me pijet alkoolike për një kohë të gjatë. Forma të tjera të dementias mund të përfshijnë sëmundje si Parkinsoni apo Huntingtoni të cilat gjithashtu prekin trurin dhe janë degjenerative për trupin.

Dementia njihet gjerësisht si sëmundje që prek dhe dëmton kujtesën, por ka edhe disa shenja të tjera paralajmëruese për këtë sëmundje. Përtej vështirësive me memorien një person në fazat e para të sëmundjes mund të hasë vështirësi të ndryshme.

Vështirësi në të folur

Vështirësi në përzgjedhjen e fjalëve të duhura

Vështirësi në fokusim apo arsyetim

Lajmet

Portieri i Kosovës Muriq huazohet te klubi italian

Published

on

Portieri i përfaqësueses së Kosovës, Arijanet Muriq do të nisë një aventurë të re në Itali në Seria A.

Ai është huazuar nga Ipsuiç te Sasuolo në Serinë A, ku vetë klubi italian i ka uruar mirëseardhjen gardianit 26-vjeçar.

Për portierin kosovar kjo është hera e parë që do të mbrojë në Itali, pasi ai më parë këtë e ka bërë në Angli, Turqi, Spanjë dhe Holandë.

Ai pritet të debutoj më 23 gusht në Serie A kundër kampionit në fuqi, Napolit.

Continue Reading

Lajmet

Kushtetuesja kërkon nga qeveria ndryshimin e statutit të SHSKUK-së

Published

on

By

Gjykata Kushtetuese ka marrë sot vendim rreth kërkesës së Institucionit të Avokatit të Popullit për statutin e Shërbimit Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovës (SHSKUK).

Avokati i Popullit kishte dërguar vitin e kaluar kërkesë në Kushtetuese pasi dyshonte se përmes këtij statuti, pikërisht paragrafit 1 të nenit 11, ishte paraparë mbyllja e shërbimeve shëndetësore në sektorit publik për ta favorizuar sektorin privat.

Kushtetuesja konsideron se paragrafi 1 i nenit 11, i miratuar përmes vendimit të Qeverisë më 27 dhjetor 2023, nuk është në pajtueshmëri me paragrafin 1 të nenit 51, në lidhje me paragrafin 1 të nenit 7 dhe paragrafin 4.

Gjykata njëzëri ka vendosur që kërkesa e Avokatit të Popullit është e pranueshme.

Avokati i Popullit kontestoi kushtetutshmërinë e paragrafit 1 të nenit 11 (Organizimi i shërbimeve shëndetësore në spitalet e përgjithshme) të Statutit (QRK) nr. 01/2023 të Shërbimit Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovës, i cili përcakton që spitalet e përgjithshme ofrojnë shërbimet shëndetësore: kirurgji e përgjithshme; interno; pediatri; gjinekologji dhe obstetrikë; dhe emergjenca mjekësore.

Avokati i Popullit pretendoi se kjo dispozitë e Aktit të kontestuar, pasi që nuk përcakton “kujdesin mendor” si shërbim dytësor shëndetësor që ofrohet nga spitalet e përgjithshme, “redukton” shërbimet shëndetësore për kujdes mendor për qytetarët; dhe stafin shëndetësor dhe administrativ në këto spitale, në kundërshtim me frymën e Ligjit për Shëndetësi, i ndryshuar dhe plotësuar me Ligjet Nr. 08/L-043 dhe Nr. 08/L-176 dhe Ligjin Nr. 05/L-025 për Shëndet Mendor; dhe se rrjedhimisht si akt i miratuar nga Qeveria kufizon të drejtat kushtetuese të përcaktuara në nenet 7, 24, 51 dhe 55 të Kushtetutës.

Pretendimet e Avokatit të Popullit u mbështetën nga deputeti i Kuvendit, Armend Zemaj, kryetarja e Federatës së Sindikatave të Shëndetësisë së Kosovës dhe kryetari i Odës së Mjekëve të Kosovës, ndërsa u kundërargumentuan nga kryeministri Albin Kurti.

Aktgjykimi i Gjykatës fillimisht sqaron që bazuar në nënparagrafin 1 të paragrafit 2 të nenit 113të Kushtetutës, Avokati i Popullit është i autorizuar të kontestojë kushtetutshmërinë e ligjeve, të dekreteve të Presidentit e të Kryeministrit dhe të rregulloreve të Qeverisë.

Gjykata në vlerësimin e pretendimeve të Avokatit të Popullit, iu referua parimeve të përgjithshme kushtetuese dhe atyre të Komisionit të Venecias për parimin e sundimit të ligjit dhe kufizimit të të drejtave dhe përcaktimit të detyrimeve me “ligj”.

Në kontekst të kompetencave të Qeverisë, si organ që ushtron pushtetin ekzekutiv, Aktgjykimi sqaron se kompetenca e saj për “nxjerrjen e akteve juridike ose rregulloreve” kufizohet në përcaktimet kushtetuese: “pajtueshmërinë me Kushtetutën dhe ligjet”, të përcaktuar në paragrafin 4 të nenit 92 të Kushtetutës; dhe “të nevojshme për zbatimin e ligjeve”, të përcaktuar në paragrafin 4 të nenit 93 të Kushtetutës.

Rrjedhimisht, Gjykata konstatoi se paragrafi 1 i nenit 11 Organizimi i shërbimeve shëndetësore në spitalet e përgjithshme të Aktit të kontestuar është në kundërshtim me paragrafin 1 të nenit 51 Mbrojtja Shëndetësore dhe Sociale, në lidhje me paragrafin 1 të nenit 7 Vlerat dhe paragrafin 4 të nenit 92 Parimet e Përgjithshme të Kushtetutës.

Continue Reading

Lajmet

Miliona të shpenzuara për mbijetesë në Premierligë, Sunderlandi i Xhakës i dyti në listë

Published

on

Sunderland që fitoi promovimin në maj të vitit të kaluar pas fitoreje në play-off ndaj Sheffield United, ka shpenzuar shumë gjatë merkatos verore, duke sjellë në skuadër emra të mëdhenj si mesfushori i Arsenalit, Granit Xhaka, dhe talentin e ri Habib Diarra.

Sipas analizës së Transfermarkt, skuadra që ka shpenzuar më shumë në merkato pas promovimit është Nottingham Forest, e cila në verën pas ngjitjes në sezonin 2021/22 shpenzoi plot 155.2 milionë euro për 13 lojtarë, duke arritur të mbijetojë me mund në Premierligë, duke përfunduar në vendin e 17-të.

Në vend të dytë është Sunderland me 153 milionë euro, dhe me një transferim të ri mund t’i kalojë Forest.

Në vend të tretë renditet Aston Villa, promovuar në sezonin 2019/20, që shpenzoi 148.6 milionë euro dhe gjithashtu arriti të mbijetojë. Burnley, që u promovua këtë sezon, ndodhet në vend të katërt me shpenzime prej 125.7 milionë eurosh.

Në vend të pestë dhe të gjashtë janë Ipswich dhe Southampton, të cilët shpenzuan shumë para sezonin e kaluar por u rrëzuan.

Fulham dhe Burnley kanë shpenzuar gjithashtu shifra të mëdha në sezonet kur u promovuan, por nuk arritën të mbijetonin.

Wolves dhe Leeds, me buxhete më të ulëta, kanë arritur të qëndrojnë në Premierligë.

Megjithëse shpenzimet e mëdha nuk garantojnë gjithmonë mbijetesën, Sunderland po tregon ambicie të madhe në rikthimin e saj në elitën e futbollit anglez.

Continue Reading

Lajmet

Komuna e Prishtinës: Punimet rreth Katedrales nuk ndërhyjnë në zonën e mbrojtur

Published

on

By

Punimet, që sot filluan rreth Katedrales “Nëna Terezë” në Prishtinë, nuk kanë të bëjnë me zonën e mbrojtur në Sheshin “Xhorxh Bush”, e cila një kohë të gjatë ishte shkas përplasjesh midis pushtetit komunal të Prishtinës dhe Ministrisë së Kulturës.

Drejtori i Transformimit në Komunën e Prishtinës, Gëzim Kastrati, tha se punimet që po zhvillohen janë pjesë e fazës së dytë dhe nuk ndërhyjnë në zonën që Ministria e Kulturës pretendon se është e mbrojtur.

Këtë pjesë ku jemi duke punuar tash është një zonë, e cila nuk ka kurrfarë interferimi me zonën mbrojtëse, në të cilën thirret Ministria e Kulturës ose Inspektorati. Për këtë arsye kjo pjesa rreth Katedrales, një pjesë e Sheshit ‘Xhorxh Bush’ dhe rruga ‘Mark Sopi’, aty mundemi të punojmë në çdo kohë. Tash është faza e dytë, ku është duke u bërë ndërrimi i infrastrukturës nëntokësore. Do të thotë përreth Katedrales edhe rruga ‘Mark Sopi’ me një pjesë të sheshit ‘Xhorxh Bush” ato nuk interferohen në këtë zonën, në të cilën po pretendohet se është e mbrojtur. Ne po punojmë brenda mundësive tona aq sa po kemi mundësi t’i kryejmë punët tona”, tha Kastrati.

Continue Reading

Të kërkuara