Fotografi dhe piktori i njohur Leon Çika u nda sot nga jeta në moshën 71 vjeçare, duke lënë pas një trashëgimi të pasur në fushën e arteve vizuale, si një nga artistët më të shquar të periudhës moderne shqiptare. Çika ka lindur në vitin 1954 në Tiranë, në një familje me origjinë nga Dardha e Korçës. I diplomuar në Akademinë e Arteve të Tiranës, ai ndoqi një karrierë të shquar si piktor i arteve grafike, dhe njëkohësisht ndihmoi në zhvillimin e fotografisë si një formë të artit në Shqipëri.

Fotografi i njohur filloi kontaktin e tij me fotografinë pas përfundimit të studimeve, kur u caktua si piktor skenograf në Pallatin e Kulturës “Gramsh”. Puna e tij më pas e çoi në pozita udhëheqëse në fushën e fotografisë, ku punoi si drejtor i departamentit të fotografisë në Agjencinë Telegrafike Shqiptare (ATSH). Aty, Çika krijoi një koncept të ri për imazhet fotografike, duke larguar përfundimisht klishetë dhe duke sjellë një frymë të re dhe modernizim në gazetari dhe fotografi.

Pas viteve ’90, ai punoi si pedagog i fotografisë në Akademinë e Arteve dhe si reporter dhe producent për disa televizione dhe agjenci lajmesh, duke kontribuar si një figurë kyçe në zhvillimin e medias vizuale shqiptare. Vepra e tij ka përfshirë dy drejtime të rëndësishme: fotografi dokumentare dhe zyrtare, si dhe fotografi artistike, një pasion i tij i thellë.

Një nga kontributet më të çmuara të Çikës ka qenë realizimi i cikleve të veprave fotografike mbi natyrën dhe peizazhet shqiptare, duke pasqyruar bukuritë e Shqipërisë me një forcë emocionale dhe shpirtërore të veçantë. Ai gjithashtu ka realizuar një botim të veçantë, një përmbledhje me 300 peizazhe urbane të qytetit të Beratit, një nga qytetet më të bukura të Shqipërisë, i cili është një dëshmi e pasurisë kulturore dhe natyrore të vendit.

Në fushën e ekspozitave, Çika ka marrë pjesë në një sërë ekspozitash kombëtare dhe ndërkombëtare, duke përfshirë ekspozita të organizuara nga Ministria e Punëve të Jashtme të Shqipërisë dhe Galerinë Kombëtare të Arteve. Ai gjithashtu ka fituar shumë çmime për kontributet e tij në artin fotografik, përfshirë Çmimin Kombëtar për Pankartën më të Mirë të realizuar gjatë përvjetorit të çlirimit kombëtar nga nazistët dhe medaljen “Naim Frashëri” për merita të shquara në art.

Leon Çika ka qenë një figurë e rëndësishme në artin dhe kulturën shqiptare, dhe humbja e tij është një dhimbje e thellë për komunitetin artistik dhe kulturor të Shqipërisë. Ai lë një pasuri të madhe të veprave që do të vazhdojnë të inspirojnë dhe të ruajnë kujtimin e tij për shumë vite./UBTNews/

Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit (MEKI) njoftoi sot lirimin nga detyra të drejtorit të Teatrit Kombëtar, Altin Basha. Lajmi u bë i ditur përmes një deklarate zyrtare nga ministria, e cila theksoi se ky vendim u mor pas një propozimi nga ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, dhe u miratua nga Këshilli i Ministrave.

Në përputhje me vendimin, MEKI njoftoi se një proces përzgjedhjeje për drejtorin e ri të Teatrit Kombëtar do të hapet së shpejti. Ky ndryshim ka për qëllim përmirësimin e nivelit drejtues dhe të cilësisë së menaxhimit të këtij institucioni, me fokus në aspekte të rëndësishme si menaxhimi ekonomik dhe financiar, administrata e mirë, si dhe rritja e transparencës institucionale.

Përveç kësaj, MEKI ka theksuar se kjo lëvizje synon të sjellë një frymë të re komunikimi publik dhe bashkëpunimi, si dhe të krijojë mundësi për rritjen e angazhimit me komunitetin artistik dhe profesional, duke siguruar një menaxhim më efikas dhe të hapur.

Në përfundim të këtij procesi, MEKI njoftoi se Indrit Çobani do të komandohet si drejtues i përkohshëm i Teatrit Kombëtar, deri në përfundimin e procedurave të përzgjedhjes për drejtorin e ri.

Ky ndryshim vjen pas një periudhe diskutimesh dhe reflektimesh për transformimin e menaxhimit të institucioneve kulturore në vend, dhe thekson angazhimin e MEKI për përmirësimin e qeverisjes dhe zhvillimin e mëtejshëm të sektorit kulturor në Shqipëri./UBTNews/

Abaz Kupi, një figurë e shquar e historisë shqiptare dhe një nacionalist i përndjekur nga regjimi komunist, lindi në Krujë në vitin 1892. Jeta e tij është një testimoniale e angazhimit të pandërprerë për liri dhe pavarësi, e mbushur me sakrifica dhe përpjekje të mëdha për t’i shërbyer atdheut të tij. Ndërsa në vitin 1912 ai mbështeti Esat Pashë Toptanin, Kupi, i njohur për karakterin e tij të fortë dhe vendosmërinë, u përfshi më vonë në vitin 1920 në një tjetër moment kritik të historisë shqiptare. Ai u rreshtua pranë Mustafa Krujës në luftën kundër Ahmet Zogut, një kundërshtim që do të pasonte me një periudhë tensioni për Kupi-n, ndonëse ai arriti të shkëputej nga kjo marrëdhënie për t’u bërë komandant i Krujës dhe, më pas, major në xhandarmërinë e Durrësit gjatë periudhës 1932-1939.

Në vitin 1939, kur Italia fashiste pushtoi Shqipërinë, Abaz Kupi, i njohur gjithashtu me nofkën “Bazi i Canës”, udhëhoqi qëndresën heroike të trupave shqiptare në Durrës. Gjatë këtyre orëve të zisë, Kupi qëndroi i palëkundur për 36 orë, duke kundërshtuar me çdo mjet pushtuesin italian. Pas këtij momenti, ai u largua drejt Stambollit për të shpëtuar nga pushtimi. Gjatë vitit 1939, familja e tij u internua në Himarë, ndërkohë që ai u rikthye në atdhe pas pushtimit të Shqipërisë nga forcat gjermane gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Abaz Kupi luajti një rol të rëndësishëm në organizimin e qëndresës gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke qenë një nga nismëtarët e Mbledhjes së Pezës më 16 shtator 1942, ku u zgjodh anëtar i Këshillit Antifashist Nacionalçlirimtar (KANÇ). Po ashtu, ai mori pjesë aktive në Konferencën e Mukjes, mbajtur në gusht të vitit 1943, e cila synonte bashkimin e forcave për të luftuar pushtuesit, por u kundërshtua më pas nga Enver Hoxha, i cili hodhi poshtë marrëveshjet e arritura. Pas këtyre ngjarjeve, në 19 nëntor 1943, Kupi u largua nga Kryesia e Këshillit të Përgjithshëm Nacionalçlirimtar dhe, vetëm dy ditë më vonë, formoi Lëvizjen e Legalitetit, e cila synonte rikthimin e Mbretit Zog në Shqipëri. Kupi kaloi vitet e fundit të jetës së tij në mërgim, duke u larguar përfundimisht nga atdheu më 24 tetor 1944. Pas këtij largimi, familja e tij vuajti persekutimin e regjimit komunist; djali i tij u arrestua në vitin 1945, ndërsa bashkëshortja dhe vajzat e tij u internuan në Tepelenë dhe më pas nëpër kampet e Myzeqesë.

Abaz Kupi mbetet një nga simbolet më të spikatura të luftës për liri, duke u përballur me shumë peripeci dhe të papritura, por gjithmonë besnik ndaj idealit të tij për një Shqipëri të lirë dhe të pavarur. Vdekja e tij më 9 janar 1976 e mbylli një jetë të shëndritshme me sakrifica për atdhenë, duke u lënë pas një trashëgimi të paharruar në historinë e kombit shqiptar./UBTNews/