Aktualitet

​Kush humbi e kush fitoi në pandemi, parashihet vit i vështirë ekonomik edhe në vitin 2021

Published

on

Përveç shëndetit publik, pandemia Covid-19 në vitin që lamë pas goditi edhe ekonominë e vendit, në masë të madhe disa veprimtari të bizneseve dhe punëtorët e sektorit privat.

Masat kufizuese ndaj bizneseve, ndikuan që të bie qarkullimi vjetor mbi 1.2 miliard euro, dhe u shuan mijëra veprimtari të bizneseve. Kësisoj si pasojë e pandemisë humbën punën mbi 60 mijë punëtorë sipas Agjencisë së Statistikave.

E në anën tjetër mbështetja e shtetit ishte e vonuar, e paktë dhe e ndarë në mënyrë të barabartë. Kjo formë e mbështetjes është kritikuar nga njohës të ekonomisë, të cilët parashikojnë një rënie të rritjes ekonomike deri 8 për qind, si dhe vit të vështirë për ekonominë edhe më 2021.

Hulumtuesi në Institutin GAP, Blend Hyseni thotë për KosovaPress se qeveria e ardhshme duhet të hartojë një strategji ekonomike për të dalë nga kjo krizë ekonomiko-sociale. Hyseni ka treguar për veprimtaritë e bizneseve të cilat pësuan humbje të mëdha financiare në pandemi dhe ato që nuk kanë ndier krizën dhe shënuan rritje të të hyrave.

“Kemi disa biznese që janë përballur me kufizime të orarit ose hapësirës së operimit që kanë pasur rënie në të hyra, por prapë kanë mundur me operua me një pjesë të kësaj kohe gjatë pandemisë, si dhe kemi një pjesë tjetër të bizneseve që kanë vazhduar punën pothuajse në rrjedhja normale. Prandaj, këto masa ose këto kufizime të ndryshme ndaj bizneseve kanë bërë që edhe kjo krizë mos me qenë e njëjtë me të gjitha bizneset. Kjo shihet edhe në deklarimin e qarkullimit në Administratën Tatimore të Kosovës. Industria e artit, arkëtimit dhe rekreacionit që është prekur më së shumti nga masat kufizuese ka rënie të qarkullimit deri në 80 për qind. Pastaj vijnë këto aktivitetet e patundshmërisë, transporti, magazinimi, akomodimi, restorantet të cilat kanë pasur rënie 43-44 për qind. Pastaj janë kategoritë tjera që kanë pasur më pak masa kufizuese ndaj tyre e deri te ato që nuk kanë pasur kufizime fare siç janë barnatoret ose furnizimi me energji elektrike me ujë e këto të cilat kanë pasur rritje të të hyrave gjatë kësaj periudhe. Në anën tjetër ndihmesa e qeverisë po ashtu nuk ka marrë për bazë këto humbje të bizneseve dhe ka qenë e barabartë për të gjithë. Një ndër ndihmesat e fundit që është dhënë nga Qeveria është kjo pjesa e 60 milionë euro që është dhënë në bazë të numrit të punëtorëve dhe jo në bazë të dëmit ekonomik”, thekson ai.

Një gjë pozitive e Ligjit për rimëkëmbje ekonomike, sipas Hysenit që edhe ka marrë mbështetjen nga të gjitha partitë politike, është ajo e rritjes së garancionit për fondin për garanci kreditore, i cili i mundëson për vitin e ardhshëm me shpresë të rriten investimet. Megjithatë, ai po parash një vit të vështirë të përballueshëm më 2021.

“Viti 2021 do të jetë i vështirë i përballueshëm për bizneset, për shkak që është një borxh i akumuluar gjatë gjithë vitit që padyshim se do të reflektohet në vitin e ardhshëm. Sa do të jetë e vështirë do të varet kur fillohet vaksinimi i qytetarëve”, thotë Hyseni.

Profesori universitar, Muhamet Sadiku ka thënë për KosovaPress se pandemia ka bërë goditje të madhe edhe në sferën ekonomike për të gjitha shtetet në botë dhe në veçanti ndikim negativ ka pasur në shtetet e vogla siç është Kosova dhe vendet në zhvillim.

Prandaj ka kërkuar nga qeveria strategji dhe ofertë ekonomike për ta ringjallë ekonominë dhe punësimin, pasi siç thotë vendin e punës e kanë humbur rreth 80 mijë punëtorë. Krahas saj profesori Sadiku ka thënë se nevojitet edhe inkorporimi i fondeve ndërkombëtare.

“Nevojat më të mëdha janë për të gjeneruar ofertën në treg, për të bërë ringjalljen e bizneseve, për të ringjallur punësimin, për të ringjallur këmbimin tregtar, për të përmirësuar jetën sociale të popullatës. Unë kam parasysh se qeveria ka bërë përpjekje me mjetet që i ka, të bëjë një infuzion social në Kosovë. Të bëjë një infuzion për bizneset e veta, por jashtë loje për fat të keq në këtë strategji po e quaj të rimëkëmbjes ka mbetur inkorporimi i fondeve të jashtme të cilat do të jenë të konsiderueshme në ringjalljen ekonomike të shteteve në përgjithësi, por sidomos të shteteve të Ballkanit perëndimor. Prandaj, është e nevojshme që krahas kësaj përpjekje nacionale për të reaguar, për të zbutur pasojat në nivelin e bruto produktit dhe në nivelin e punësimit. Kosova duhet medeomos që edhe pjesën e fondeve ndërkombëtare t’i inkorporojë dhe vërtet të kemi një strategji të qartë, të qëndrueshme, e cila nuk do të vlejë për tre-katër muaj, por një strategji e cila do të aplikohet në dy tre vjetët e fundit në mënyrë që Kosova të kthehet në një pozitë normale që ishte para se të fillonte kjo sëmundje…03’43 Kosova do të duhej ta bënte sa më shpejtë një analizë gjithëpërfshirëse mbi pozitën e ekonomisë pas veprimit të pandemisë, pozitën në sektor të punësimit, në sektor të mbrojtjes sociale. Vlerësimet janë se gjatë kësaj periudhe rreth 80 mijë njerëz e kanë humbur punën, dhe kërkohet që me analiza të mëtutjeshme të targetohet kjo goditje e madhe sociale e cila ka ndodhur në Kosovë”, thotë ai.

Profesori Sadiku shton se nëse vazhdon ky trend i ndikimit të pandemisë me këtë goditje mund të ketë rënie të rritjes ekonomike rreth 8 për qind, që është mjaft serioze në rastin e Kosovës.

Këtë rënie ekonomike dikush po e ndërlidhë edhe me krizën politike.Ish-kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Safet Gërxhaliu thotë se Kosova nuk ka luks t’i ketë tri qeveri brenda një viti.

“Dështimi politik në vitin 2020 në Kosovë, duhet një mësim i cili nuk duhet të përsëritet në të ardhmen. Kosova nuk e ka komoditetin dhe luksin që brenda një viti kalendarik t’i ketë tri qeveri, një shtet i varfër, një shtet i ri dhe besoj që kjo e dëmton ardhmërinë dhe ngufat perspektivën për qytetarët e Kosovës. Dua të besoj që çdo qeveri që do të vjen në të ardhmen do ta kthejë faqen e historisë drejt ardhmërisë dhe jo nga e kaluara. Ekonomia e dijes, shëndetësia, sundimi i rendit dhe ligjit duhet të jenë shtyllat kryesore, por mbi të gjitha këto do të mund të jenë objektiva. Megjithatë, në qoftë se nuk do të arrihet uniteti politik, atëherë do të jemi një vend që mund të jemi i shpallur i dështuar. Këtë nuk e meriton sakrifica e luftës, këtë nuk e meritojnë qytetarët e Kosovës. Rinia e Kosovës meriton një perspektivë dhe një ardhmëri më të ndritshme”, deklaron Gërxhaliu.

Më 13 mars 2020 që kur u paraqiten dy rastet e para me Covid-19 në Kosovë vendi sikur shtetet tjera mori masa për mbyllje totale deri më 1 qershor. Nevojat për një mbështetje nga shteti për qytetarët, punëtorët dhe bizneset ishte e madhe, por që nga ajo kohë u miratuan vetëm dy pako, Pakoja emergjente fiskale dhe së voni Ligji për rimëkëmbje ekonomike që mundëson edhe tërheqjen e 10 për qind të Trustit.

Në këtë kohë nuk qëndruan mirë financiarisht edhe disa ndërmarrje publike, Telekomi i Kosovës, “Trepça” dhe disa të tjera. Në atë kohë pati shkarkime të anëtarëve të bordeve dhe emërime nëpër ndërmarrje publike nga Qeveria Kurti, që kësisoj vazhdoi edhe me Qeverinë Hoti.

Viti 2020 e karakterizoi Kosovën edhe me tkurrje të të hyrave buxhetore, që janë paraparë të jenë mbi 300 milionë euro. Si rrjedhojë e këtyre zhvillimeve deficiti tregtar në llogarinë e mallrave gjatë kësaj periudhë regjistroi vlerën prej 2.26 miliardë euro që paraqet një rënie vjetore prej 11.4 për qind. 

Aktualitet

UBT përgatit liderët e së ardhmes në energji: Edhe pak vende të lira për regjistrim

Published

on

UBT njofton se kanë mbetur edhe pak vende të lira për regjistrim në programin Inxhinieri e Energjisë, një ndër drejtimet më inovative dhe më me perspektivë për të ardhmen.

Ky program synon të përgatisë profesionistë të aftë të kombinojnë energjitë tradicionale dhe burimet e rinovueshme, të përdorin teknologjitë më të fundit dhe të menaxhojnë në mënyrë efikase resurset energjetike, duke kontribuar në ndërtimin e një të ardhmeje të gjelbër dhe të qëndrueshme.

Të gjithë të interesuarit që regjistrohen përfitojnë nga bursa 20%, një lehtësim i rëndësishëm për të rinjtë që duan të jenë pjesë e gjeneratës së re që transformon industrinë energjetike.

Falë qasjes moderne të mësimdhënies, laboratorëve të pajisur me teknologjitë më të reja dhe stafit akademik me përvojë, studentët e UBT-së jo vetëm që fitojnë njohuri teorike, por edhe aftësi praktike që i bëjnë të kërkuar në tregun vendor dhe ndërkombëtar të punës.

Regjistrimi bëhet thjeshtë dhe shpejt përmes linkut: APLIKO TANI ONLINE!

Continue Reading

Aktualitet

​Nora Gjakova nis rrugëtimin si trajnere e xhudos

Published

on

Federata e Xhudos së Kosovës ka nisur një kapitull të ri me përfshirjen e kampiones olimpike, Nora Gjakova, në rolin e trajnere asistente të ekipit të meshkujve. Ajo tashmë i është bashkuar stafit teknik dhe po punon me plot energji e përkushtim në stërvitjet që po mbahen në Bordeaux të Francës.

Në këtë grumbullim, ekipi i meshkujve po përgatitet intensivisht për garat e rëndësishme që i presin në muajt e ardhshëm. Nën drejtimin e trajnerëve dhe me mbështetjen e Norës, xhudistët Akil Gjakova, Shpati Zekaj, Dardan Cena dhe Anes Veseli po zhvillojnë seanca të forta stërvitore, duke dhënë maksimumin në çdo hap të përgatitjeve.

Përfshirja e Nora Gjakovës në stafin e trajnerëve shihet si një vlerë e madhe për ekipin, duke sjellë përvojën e saj të pasur ndërkombëtare dhe frymën e suksesit që ka shoqëruar karrierën e saj si sportiste.

Kosova shpreson se ky kombinim i përvojës dhe energjisë së re do të sjellë rezultate të reja pozitive për xhudon kosovare në arenën ndërkombëtare.

Continue Reading

Bota

Presidenti serb Vuçiq do të jetë pjesëmarrës në paradën ushtarake në Kinë

Published

on

Presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiq do të jetë pjesë e paradës ushtarake në Kinë, duke dëshmuar kështu lidhjet e ngushta të Beogradit zyrtar me regjimin komunist në Pekin.

Me ftesë të presidentit kinez Xi Jinping, 26 liderë të huaj do të marrin pjesë në përkujtimet e Ditës së Fitores në Pekin, njoftoi të enjten ndihmës ministri i Jashtëm Hong Lei.

Kina do të organizojë një paradë masive ushtarake më 3 shtator për të përkujtuar 80-vjetorin e fitores ndaj Japonisë dhe përfundimin zyrtar të Luftës së Dytë Botërore.

Në mesin e shumë liderëve që do të marrin pjesë janë edhe lideri rus Vladimir Putin, me të cilin regjimi në Beograd mban lidhje të ngushta, lideri veri-korean Kim Jong-Un dhe përfaqësues nga Vietnami, Laosi Mongolia, Nepali, Kazakistani, Uzbekistani, Irani, Kongo, Zimbabveja, Sllovakia, Kuba etj.

Continue Reading

Aktualitet

Gjykata Supreme refuzon ankesën e Korab Mushkolajt për certifikim në zgjedhjet lokale

Published

on

Gjykata Supreme e ka hedhur poshtë ankesën e kandidatit të Partisë Demokratike të Kosovës për kryetar të Deçanit, Korab Mushkolaj, paraqitur kundër vendimit të PZAP-së pasi iu refuzua certifikimi për zgjedhjet e 12 tetorit.

“Ankesa është e pa themeltë”, ka vendosur Supremja.

Zyra për Regjistrim, Certifikim dhe Kontrollin Financiar të Subjekteve Politike pas vërtetimit se Mushkolaj është i angazhuar me aktemërim të përhershëm të Ministrisë së Jashtme si zyrtar i lartë, i pati kërkuar PDK-së që ta zëvendësojë atë, por partia pati refuzuar ta bëjë këtë gjë. Zyra më pas ka rekomanduar certifikimin e të gjithë kandidatëve të tjerë të PDK-së, përveç Mushkolajt. PZAP po ashtu ia ka refuzuar ankesën Mushkolajt, siç parashihet me Ligjin për Shërbimin e Jashtëm, i cili nuk lejon kandidimin e një anëtari të shërbimit të jashtëm.

Gjykata Supreme e ka pranuar konstatimin e PZAP-së, teksa ka theksuar se moscertifikimi i Mushkolajt nuk është i kundërligjshëm.

“Prandaj, nga këtu, kjo Gjykatë, konsideron se në rastin konkret juridik, është marrë vendim i drejtë, me të cilin nuk është bërë diskriminim dhe lidhur me rastin konkret nuk është cenuar e drejta zgjedhore dhe ndonjë e drejtë themelore e paraparë me Ligj dhe me Kushtetutën e Republikës së Kosovës, nuk janë shkelur parimet themelore të procesit zgjedhor të parapara shprehimisht me dispozitat e nenit 4 të Ligjit Për Zgjedhjet e Përgjithshme në Republikën e Kosovës dhe me dispozitat përkatëse të Konventës Evropiane të Drejtave të Njeriut”, thuhet në vendim.

Continue Reading

Të kërkuara