Shëndet

Jo pranë qepëve: Shmangni këto gabime dhe patatet do t’ju zgjasin me muaj

Published

4 years ago

September 2, 2021

Betim Gashi

Edhe pse patatet nuk duhet të vendosen në frigorifer, ato do të zgjasin më shumë nëse i ruani në një vend të freskët dhe të errët.

Më saktësisht, në një vend ku temperatura është deri në 10 gradë dhe me një lagështi prej 90 deri 95 për qind. Prandaj, bodrumi do të ishte një vend ideal për ruajtjen e patateve dhe do të zgjasë atje për ditë, në mos muaj.

Mos i mbani patatet jashtë në sipërfaqen e punës. Ruani ato në një sirtar, në një shportë, në një dollap, në një qese letre … në çdo vend që është i errët, dhe patatet duhet të zgjasin një deri në dy javë pa asnjë problem.

Një qese plastike transparente, si ajo që keni sjellë në shtëpi nga dyqani ose tregu, nuk është vërtet ideale për ruajtjen e patateve, të cilat, edhe pse shpesh e harrojmë, janë bimë.

Nëse ekspozohen ndaj dritës së diellit, patatet do të tkurren dhe kalben. Por kini kujdes që patatet të mos i ruani për shembull në pjesën e poshtme të sirtarit, dhe më në fund t’i harroni plotësisht ato për muajt e ardhshëm.

Siguroni qarkullimin e ajrit

Është më mirë të mbani patatet në një qese letre, rrjetë ose kanavacë, dhe vendet e ruajtjes me një zgjidhje të mirë ventilimi janë të mundshme.

Patatet lëshojnë dyoksid karboni dhe ujë në formën e avullit, kështu që pa një rrjedhje të mirë të ajrit ato do të gjenden në një mjedis të lagësht. Nëse doni t’i mbani në një qese plastike, sigurohuni që ajo të mos jetë e lidhur fort dhe e shtrënguar.

Mos i mbani patatet pranë qepëve

Ne shpesh i mbajmë këto dy perime pranë njëra -tjetrës, por ky nuk është një vendim i mirë. Qepët inkurajojnë patatet të mbijnë, dhe e njëjta gjë ndodh nëse i mbani së bashku me avokado, banane dhe mollë.

Shmangni vendet e nxehta

Edhe nëse nuk keni një hapësirë magazinimi më të freskët se kuzhina juaj, sigurohuni që të shmangni vendet më të nxehta në dhomë: mos i ruani patatet pranë furrës, nën lavaman ose mbi frigorifer.

Kur të jetë më e ngrohtë se temperatura ideale e ruajtjes, patatet do të fillojnë të mbijnë. Por edhe vendet jashtëzakonisht të ftohta nuk janë një zgjedhje e mirë, kështu që kurrë mos i mbani patatet në frigorifer.

Metabolizmi i patates ndryshon në një mënyrë më të komplikuar në temperatura më të ftohta, gjë që rezulton në dekompozimin e niseshtës në sheqerna. Kjo do të thotë që patatet e lëna në frigorifer do të kenë shije më të ëmbël me kalimin e kohës, dhe kur të gatuhen, ka më shumë të ngjarë të marrin një ngjyrë kafe jo tërheqëse.

Shëndet

Varianti K: Mutacioni më infektues që po përhapet shpejt në botë

Published

2 hours ago

December 10, 2025

UBT News

Virusi i gripit AH3N2 ka pësuar mutacion dhe transmetueshmëria e tij është më e lartë.

Varianti K i këtij virusi ka rritur numrin e të shtruarve në spitale në vende të tjera të botës.

Në Shqipëri nuk ka vend për panik, thonë ekspertët, pasi ky virus ka qarkulluar në vendin tonë edhe më parë, dhe edhe pse ka një ndryshim, mbetet brenda të njëjtës familje.

Viruset e gripit pësojnë ndryshime për variantin e ri K nuk duhet të ketë panik, dhe pse nuk është në përbërjen e vaksinës për 2025–2026.

Vaksina na mbron gjithsesi duke rritur imunitetin. Në vende të ndryshme, varianti K i AH3N2 ka rritur numrin e të shtruarve në spitale dhe të atyre që rendin për t’u vaksinuar. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Kombinimet e rrezikshme të suplementeve! Çfarë nuk duhet marrë kurrë bashkë?

Published

3 hours ago

December 10, 2025

UBT News

Përdorimi i pakontrolluar i suplementeve mund të sjellë më shumë dëm sesa përfitim, paralajmërojnë mjekët.

Ata theksojnë se suplementet duhet të merren vetëm kur vërtetohet mungesa e një vitamine apo minerali dhe nën këshillim profesional.

Kombinimet e gabuara mund të zvogëlojnë efektin e njëri-tjetrit ose të shkaktojnë mungesa të rëndësishme ushqyese.

P.sh., konsumimi i kafesë me suplemente hekuri ul ndjeshëm përthithjen. Dr. Karan Rajan shpjegon se edhe marrja e sasive të mëdha të kalciumit ndikon negativisht në përthithjen e hekurit. Po ashtu, disa kombinime të suplementeve mund të shkaktojnë komplikime.

Kombinimet që duhet shmangur:

Kalcium dhe hekur – Nuk rekomandohet të merren njëkohësisht; duhet një interval prej së paku dy orësh. Hekuri përthithet më mirë me vitaminë C, ndërsa kalciumi nuk duhet marrë me ushqime të pasura me hekur.

Zink dhe kalcium – Konkurojnë për përthithje në zorrë, ndaj duhet të merren të ndara me të paktën dy orë diferencë.

Zink dhe hekur – Dozat e larta të hekurit (mbi 25 mg) ulin përthithjen e zinkut. Zinku duhet marrë pas disa orësh.

Çaji jeshil dhe hekuri – Ulin përthithjen e hekurit. Konsumimi i tepruar i çajit jeshil mund të çojë në mungesë hekuri.

Vitamina C dhe vitamina B12 – Vitamina C në doza të larta zvogëlon përthithjen e B12. Duhet të merren të ndara me disa orë.

Zink dhe magnez – Zinku në doza të larta pengon përthithjen e magnezit, prandaj rekomandohet marrja në kohë të ndryshme të ditës.

Mjekët këshillojnë që suplementet të përdoren me kujdes dhe vetëm kur janë të nevojshme, për të shmangur probleme shëndetësore të panevojshme. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Uleni temperaturën pa ilaçe, këshilla të thjeshta dhe efektive

Published

20 hours ago

December 9, 2025

UBT News

Virozat e ndryshme shkaktojnë temperaturë të lartë trupore, e cila mund të shkaktojë lodhje dhe ndjesi jo komode.

Ekzistojnë disa mënyra për të ulur temperaturën pa përdorur ilaçe, por është e rëndësishme të mbani mend se nëse zgjat për disa ditë, duhet të konsultoheni me mjekun.

Kjo sepse trupi mund të jetë duke luftuar ndonjë infeksion më serioz.

Ja dy metoda të thjeshta dhe efektive që mund t’ju ndihmojnë:

1. Patate:

Merrni një patate dhe pritini në rrathë të hollë. Vendosini rrathët brenda çorapeve dhe vishni, duke i mbajtur derisa të ndjeni se temperatura ka rënë. Patatja ndihmon në ftohjen e trupit në mënyrë natyrale. Kujdes: mos e mbani shumë gjatë, pasi mund të ulë temperaturën në nivele të tepërta.

2. Dush me ujë të vakët:

Kur keni temperaturë, dush me ujë të vakët ndihmon në uljen e saj. Mos përdorni ujë të ftohtë, sepse kjo shkakton të dridhura dhe të përkeqësojë gjendjen tuaj. Një dush i vakët ndihmon trupin të freskohet pa stres dhe rrit komoditetin gjatë shërimit.

Përveç këtyre, është e rëndësishme të qëndroni të hidratuar, të pushoni, të hani ushqime të lehta.

Kujdesi natyral dhe pushimi janë çelësi për rikuperim më të shpejtë. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Keni ngrënë aksidentalisht disa fara molle? Ja çfarë duhet të dini

Published

23 hours ago

December 9, 2025

UBT News

Nëse keni ngrënë disa fara molle pa dashje, zakonisht nuk ka arsye për shqetësim.

Lëvozhga e fortë e jashtme i mbron substancat e tyre të dëmshme, prandaj shumica e njerëzve nuk përjetojnë efekte anësore.

Por, nëse farat përtypen, shtypen ose konsumohen në sasi të mëdha, ato mund të bëhen toksike.

Rreziqet kryesore:

Mbytja: Farat e vogla mund të bllokojnë rrugët e frymëmarrjes, veçanërisht tek fëmijët ose personat me vështirësi në gëlltitje. Për këtë arsye, është më e sigurt të hiqni bërthamën para se të hani.

Helmimi: Farat përmbajnë amigdalinë, që në trup mund të shndërrohet në cianur hidrogjeni, një substancë toksike. Gëlltitja e farave të plota zakonisht nuk është e rrezikshme, por përtypja rrit rrezikun. Simptomat mund të përfshijnë dhimbje koke, të përziera, marramendje, rrahje të shpejta të zemrës dhe në raste të rënda humbje të vetëdijes.

Probleme tretjeje: Përtypja e një numri të madh farash shkakton fryrje ose dhimbje barku, sidomos tek personat me probleme të tretjes.

Alergjitë: Rrallë, disa persona mund të kenë reaksione alergjike ndaj farave, duke përfshirë skuqje, ënjtje ose vështirësi në frymëmarrje. Në këtë rast, kërkoni menjëherë ndihmë mjekësore.

Sa është e rrezikshme?

Ekspertët vlerësojnë se një dozë toksike për një të rritur është rreth 150–200 fara të përtypura, varësisht nga pesha dhe lloji i mollës. Pra, ngrënia aksidentale e disa farave nuk paraqet rrezik.

Hiqni gjithmonë bërthamën dhe farat para konsumimit, veçanërisht për fëmijët.

Mos përtypni farat e mëdha ose të shumta rregullisht. /A.Z/UBT News/