Lajmet

​Studimi i ri: Truri i gruas ndryshon në mënyrë drastike gjatë shtatzënisë

Published

on

Shtatzënia shkakton ndryshime të mëdha në trupin e femrës, dhe një studim i ri tregon se truri gjithashtu pëson ndryshime të mëdha, disa kalimtare dhe disa të gjata.

Shkencëtarët thanë se për herë të parë hartuan ndryshimet që ndodhin kur truri i një gruaje riorganizohet në përgjigje të shtatzënisë, bazuar në skanimet e bëra 26 herë, duke filluar tri javë para konceptimit, deri në nëntë muajt e shtatzënisë dhe më pas dy vjet pas lindjes.

Studimi dokumentoi një rënie të gjerë të vëllimit të lëndës gri kortikale, rajonit të rrudhosur të shtresës më të jashtme të trurit, si dhe një rritje në integritetin mikro-strukturor të lëndës së bardhë të vendosur më thellë në tru. Të dyja ndryshimet koinciduan me një rritje të niveleve të hormoneve estradiolit dhe progesteronit.

“Është mjaft tronditëse që në vitin 2024 ne nuk kemi pothuajse asnjë informacion për atë që ndodh në tru gjatë shtatzënisë. Kjo punë ngre më shumë pyetje sesa përgjigjet, dhe ne po gërvishtim vetëm sipërfaqen e këtyre pyetjeve”, tha Elizabeth Chrastil, një neuroshkencëtare pranë Universitetit të Kalifornisë, gjithashtu objekt i këtij hulumtimi.

Chrastil tha se gjatë studimit ajo nuk ishte në dijeni të të dhënave që tregonin ndryshime në trurin e saj dhe se nuk ndihej ndryshe.

Shkencëtarët thanë se që kur studimi përfundoi, ata kanë vënë re të njëjtin model në disa gra të tjera shtatzëna që i janë nënshtruar skanimeve të trurit në një iniciativë kërkimore në vazhdim të quajtur projekti i trurit të nënës, i cili synon të rrisë numrin e subjekteve në qindra.

“Studimet e mëparshme kanë marrë skanime të trurit para dhe pas shtatzënisë. Por ne kurrë nuk kemi parë metamorfozë të trurit”, shtoi Emily Jacobs, një neuroshkencëtare pranë Universitetit të Kalifornisë.

Skanimet treguan një reduktim mesatar prej rreth 4 për qind të lëndës gri në afërsisht 80 për qind të rajoneve të trurit të studiuara. Rikuperimi i vogël pas lindjes nuk e ktheu volumin në nivelet e para shtatzënisë. Studiuesit thanë se nuk është e qartë nëse humbja e lëndës gri është një gjë e keqe.

“Disa nga ndryshimet që vumë re mund të jenë gjithashtu një përgjigje ndaj kërkesave të larta fiziologjike të shtatzënisë, duke treguar se sa i adaptueshëm mund të jetë truri”, tha Laura Pritschet, një studente post-doktoratë pranë Universitetit të Pensilvanisë dhe autore kryesore e studimit.

Në të ardhmen, studiuesit shpresojnë të shqyrtojnë se si variacionet në këto ndryshime mund të ndihmojnë në parashikimin e fenomeneve të tilla si depresioni pas lindjes dhe se si pre-eklampsia, një gjendje serioze e presionit të gjakut që mund të zhvillohet gjatë shtatzënisë, mund të ndikojë në tru.

Aktualitet

Rama: Dita e Kongresit të Manastirit, pjesë e zinxhirit të besëlidhjeve të shqiptarëve

Published

on

Kryeministri Edi Rama theksoi sot se Dita e Alfabetit është një festë e përjetshme për të gjithë shqiptarët, duke e cilësuar atë si një ngjarje historike të madhe, që kremtohet edhe në Shqipëri. Gjatë fjalës së tij në Kuvendin Kombëtar për gjuhën shqipe, në kuadër të temës “Sfidat e Gjuhës Shqipe në shekullin XXI”, Rama lidhi këtë ditë me eventin historik të Samitit të tretë të Diasporës, i cili u mbajt në Tiranë vitin e kaluar. Ai theksoi se shqipja ishte një nga temat kryesore të këtij samiti dhe se, si rezultat, u arritën përfundime dhe angazhime të rëndësishme për gjuhën shqipe.

Kryeministri Rama vuri në dukje se Dita e Alfabetit, e cila përkon me 22 nëntorin, është bërë një festë kombëtare për shqiptarët në Maqedoninë e Veriut, falë përpjekjeve të politikanit të njohur shqiptar Arben Xhaferi, i cili kërkoi që kjo datë të shpallej festë kombëtare për shqiptarët e rajonit. “Ky vit e gjeti këtë festë të rëndësishme si një festë të përvitshme për të gjithë shqiptarët, që kremtohet jo vetëm në Maqedoninë e Veriut, por edhe në Shqipëri”, tha Rama.

Ai gjithashtu lidhi ngjarjen e Kongresit të Manastirit me procesin historik të bashkimit të shqiptarëve. “Dita e Kongresit të Manastirit është pjesë e zinxhirit të Besëlidhjeve të shqiptarëve”, tha Rama, duke kujtuar ngjarjet historike të rëndësishme që lidhin shqiptarët, si Kuvendi i Lezhës dhe Lidhja e Prizrenit. Sipas tij, Kongresi i Manastirit, i cili zhvilloi një debat të rëndësishëm për krijimin e alfabetit të gjuhës shqipe, është një moment kyç i historisë shqiptare.

Rama përshkroi me pasion dhe respekt pjesëmarrësit e Kongresit të Manastirit, duke përmendur figurat kryesore si At Gjergj Fishtën, Petro Nini Luarasin, Mit’hat Frashërin dhe Hoxhën Hasan Tahsin, të cilët dhanë kontribut të jashtëzakonshëm për të krijuar një alfabet të veçantë për gjuhën shqipe. Ai theksoi se ky ishte një akt guximi dhe vendimmarrje historike që shprehu identitetin dhe botëkuptimin unik të shqiptarëve.

Kryeministri Rama ndau edhe një poezi të famshme të Ndre Mjedës, e cila shpreh bukurinë dhe unitetin e gjuhës shqipe:

“Përmbi za që lshon bylbyli,
gjuha shqype m’shungullon;
përmbi er’ që jep zymbyli,
pa da zemren ma ngushllon.
Geg’ e tosk’, malsi, jallia
jan’ nji komb, m’u da, s’duron;
fund e maj’ nji a Shqypnia
e nji gjuh’ t’gjith’ na bashkon.”

Rama mbylli fjalimin e tij duke theksuar se Dita e Kongresit të Manastirit është një nga ngjarjet më të rëndësishme në historinë e shqiptarisë, dhe se pas saj qëndron një trashëgimi e çmuar e identitetit dhe unitetit kombëtar shqiptar./UBTNews/

Continue Reading

Aktualitet

Serbia kërcënon bujqit në Luginën e Preshevës, tenton anulimin e subvencioneve nga Kosova

Published

on

Këshilli Kombëtar Shqiptar (KKSH) në Luginën e Preshevës, ka hapur një konkurs për të mbështetur bujqit lokalë me një ndihmë financiare prej 1 milion eurosh, të dhuruar nga Qeveria e Republikës së Kosovës. Konkursi ka tërhequr interesin e bujqve, të cilët kanë aplikuar për të përfituar subvencione për zhvillimin e kulturave bujqësore. Komisioni i KKSH-së ka nisur shqyrtimin e aplikimeve, ndërsa një situatë e re dhe shqetësuese ka lindur lidhur me kërcënimet e ardhura nga Serbia, që mund të bllokojnë këtë proces.

Kryetari i KKSH-së, Nevzad Lutfiu, ka deklaruar se Ministria për të Drejtat e Njeriut dhe Minoriteteve e Serbisë ka kërkuar që Këshilli të sqarojë se në cilën dispozitë ligjore është mbështetur për të hapur konkursin për subvencionimin e kulturave bujqësore, të financuar nga fondi i Kosovës. Ministria serbe ka dhënë një afat 8-ditor për të marrë një përgjigje, dhe në rast se KKSH nuk e anulon konkursin, ka kërcënuar se do ta ndërmarrë vetë këtë hap.

Lutfiu ka sqaruar se ky veprim erdhi pas një shkrese të dërguar nga subjekti politik Alternativa për Ndryshim, që aktualisht udhëheq në Bujanoc, e cila informoi Ministrinë serbe për hapjen e konkursit nga KKSH për subvencionimin e bujqësisë. Sipas Lutfiut, kjo kërkesë nga Serbia është një përpjekje për të bllokuar mbështetje financiare për bujqit shqiptarë të Luginës.

Në reagimin e tij, Lutfiu ka theksuar se KKSH nuk do të anulojë vendimin dhe se çdo veprim është ndërmarrë me qëllimin e vetëm për të mbështetur familjet shqiptare të Luginës, të cilat mbijetojnë nga sektori bujqësor. Ai ka theksuar gjithashtu se disa nga akterët e Alternativës për Ndryshim, që tani udhëhoqën Bujanocin, vetë kanë aplikuar për të përfituar nga ky konkurs, duke e bërë të pabazuar çdo kritikë ndaj tij.

Lutfiu ka njoftuar se do t’i përgjigjen kërkesës së Ministrisë serbe, por njëkohësisht ka kërkuar nga Qeveria e Kosovës që, nëse ky proces bllokohet nga Serbia, të ndërmarrë masa reciprociteti ndaj serbëve në Kosovë. Ai ka kujtuar se në vitin 2024, Qeveria serbe ka ndarë rreth 139 milionë euro për serbët në Kosovë, ndërsa ndihma e Kosovës për bujqit shqiptarë të Luginës mund të bllokohet në vlerën 1 milion euro.

Ky zhvillim ka krijuar një tension të ri në marrëdhëniet mes Kosovës dhe Serbisë, duke theksuar përpjekjet e Beogradit për të ndërhyrë në proceset që kanë të bëjnë me përkrahjen e shqiptarëve në Luginë të Preshevës, dhe kërcënimet për të frenuar çdo iniciativë që vjen nga Kosova për të mbështetur komunitetin shqiptar atje./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

KRU “Prishtina” njofton për intervenime në disa zona

Published

on

By

Kompania Rajonale e Ujësjellësit “Prishtina”, ka njoftuar se sot do të ketë disa intervenime.

“Sot ekipet e mirëmbajtjes do të intervenojnë në këto zona shërbimi: Rr.”Demë Ahmeti”, Rr.”Bajram Bahtiri”, Rr.”Bahtir Jahiri”, Rr.”Asllan Pireva”, Rr.”27 Nëntori”, Rr.”Marko Pollo”, Rr.”Harmonia”, Lagja Ulpiana”, thuhet në njoftim.

Gjithashtu, në njoftim thuhet se jo në çdo intervenim mund të ndërpritet furnizimi me ujë dhe se kjo varet krejtësisht nga natyra e defektit.

Continue Reading

Kulturë

Dita Botërore e Televizionit

Published

on

Sot, më 21 nëntor, shënohet Dita Botërore e Televizionit, një ditë e shpallur nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara me anë të rezolutës 51/205 të datës 17 dhjetor 1996. Ky vendim historik u mor pas njohjes të ndikimit të madh që televizioni kishte dhe ka ende në jetën e përditshme të shoqërive të ndryshme, duke luajtur një rol kyç në formimin e opinionit publik dhe përcaktimin e rrjedhës së ngjarjeve botërore.

Përmes kësaj dite, Kombet e Bashkuara synojnë të ndalin vëmendjen për rolin e paçmueshëm që televizioni ka luajtur dhe vazhdon të luajë, jo vetëm si një mjet informimi, por edhe si një mjet që ka fuqinë të ndikojë në qëndrimet e politikës ndërkombëtare, duke sjellë në dritë konflikte, kërcënime për paqen dhe sigurinë, si dhe çështje të tjera ekonomike dhe sociale të rëndësishme për shoqëritë globale.

Megjithëse sot mund të duket se televizioni është duke humbur terren për shkak të shpërthimit të teknologjisë dhe mundësive të reja të transmetimit të përmbajtjes përmes platformave dixhitale dhe internetit, Dita Botërore e Televizionit nuk është një kremtim i thjeshtë i këtij mjeti komunikimi. Ajo është një reflektim mbi filozofinë që televizioni ka përfaqësuar dhe përfaqëson ende në botën moderne: një simbol të fuqishëm të komunikimit dhe globalizimit.

Televizioni ka qenë një nga shtyllat kryesore që ka mundësuar lidhjen e njerëzve në një shkallë globale, duke i mundësuar atyre të jenë të informuar për ngjarjet që ndodhin në çdo cep të botës. Ai ka pasur, dhe vazhdon të ketë, një ndikim të thellë në politikën botërore dhe në formësimin e opinionit publik, duke pasur një ndikim të drejtpërdrejtë në vendimmarrjet e qeverive dhe në lëvizjet shoqërore dhe kulturore.

Megjithatë, televizioni, si një mjet masiv i komunikimit, nuk është më i vetmi. Teknologjia e internetit dhe përhapja e platformave të transmetimit, siç janë shërbimet e transmetimit të përmbajtjes (streaming), kanë ndryshuar paradigmat e konsumit të informacionit. Platforma si Netflix, YouTube, dhe social media ofrojnë mundësi të reja për shikueshmëri dhe ndërveprim me përmbajtjen, duke i mundësuar individëve të konsumojnë informacionin sipas dëshirës dhe kohës së tyre. Megjithatë, edhe pse këto kanale alternative kanë fituar terren, televizioni tradicional, i cili transmetohet përmes valëve të radios dhe antenave, vazhdon të jetë një element i rëndësishëm në shumë pjesë të botës.

Ndërsa shumica e kanaleve tradicionale televizive janë duke përjetuar një rënie të ngadaltë të audiencës në favor të shërbimeve të internetit dhe përmbajtjes digjitale, mbetet për t’u parë se si do të zhvillohet e ardhmja e televizionit si një medium masiv. A do të shohim një rënie të mëtejshme të kanaleve tradicionale televizive, duke i lënë vendin platformave moderne, apo mund të ndodhë që të dy formatet, tradicional dhe dixhital, të bashkëjetojnë dhe të konkurrojnë paralelisht për vëmendjen e shikuesve?

Kjo është një pyetje e hapur dhe një sfidë që kërkon vëmendje, sepse televizioni – si një nga mjetet më të fuqishme të komunikimit – mbetet ende një faktor i rëndësishëm për ndihmën në formimin e shoqërive dhe politikave të përbashkëta globale. Në këtë ditë, kur përkujtojmë rëndësinë e tij, është e nevojshme të reflektojmë mbi rolin që ai ka luajtur dhe vazhdon të luajë në ndihmën e integrimit të shoqërive dhe zhvillimit të dialogut ndërkulturor. /UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara