

Kulturë
Sterjo Spasse: Zëri që rindërtoi narrativën shqiptare
Published
1 year agoon
By
Betim GashiQendra Kombëtare e Librit dhe Leximit përkujtoi me nderim të thellë 110-vjetorin e lindjes së shkrimtarit të madh Sterjo Spasse (1914-1989). Një figurë qëndrore në prozën shqipe, Spasse u dallua si një ndër zërat më të fuqishëm të letërsisë së viteve ’30, duke sjellë një kontribut të çmuar në zhvillimin dhe modernizmin e romanit shqiptar.
Sterjo Spasse lindi në fshatin Gollomboç, një vend i cili përmes frymëzimit të tij të brendshëm do të rritej në një nga emrat më të ndritur të letrave shqipe. Që në hapat e parë të krijimtarisë së tij, ai tregoi një prirje të veçantë për të kapërcyer kufijtë e tematikës tradicionale romanore të kohës, duke i dhënë jetës letrare shqiptare një shtysë drejt modernizmit, një drejtim i cili do të shënjonte rrugëtimin e ardhshëm të prozës shqiptare.
Romani i tij “Pse?”, i botuar në vitin 1935, është një dëshmi e qartë e mendimit filozofik të autorit, duke u konsideruar si romani i parë filozofik i shkruar në gjuhën shqipe. Ky libër jo vetëm që sfidoi kufijtë e narrativës tradicionale, por gjithashtu vendosi një standard të ri për mënyrën se si mund të trajtohej proza në kontekstin shqiptar, duke u bërë një pikë referimi për zhvillimet letrare të mëvonshme.
Spasse nuk ishte thjesht një shkrimtar, por një personalitet me veprimtari të gjerë, duke dhënë kontribut në fusha të ndryshme të jetës intelektuale shqiptare. Ai shkroi punime pedagogjike, përpiloi tekste shkollore, përktheu vepra të rëndësishme, dhe botoi artikuj që përshkruanin e analizonin zhvillimet e kohës. Krijimtaria e tij letrare përfshin një gamë të gjerë veprash, nga tregimet e shkurtra tek romanet e fuqishme që trajtonin tema të ndërlikuara të jetës shqiptare.
Nga fillimet e tij letrare në vitet tridhjetë, Spasse arriti të ndikojë ndjeshëm në letërsinë shqiptare, duke nxjerrë në pah realitete të paprekura më parë në prozën shqipe. Veprat e tij, si “Kurorë rinie” dhe “Në krahët e një femre”, sollën një freski të re në letërsinë shqipe, ndërsa romanet e tij madhore, si “Nga jeta në jetë – Pse!?”, “Afërdita”, dhe “Ata nuk ishin vetëm”, e vendosën atë në piedestalin e letërsisë shqipe.
Një nga cilësitë që e bën Spassen të veçantë është aftësia e tij për të depërtuar thellë në shpirtin e njeriut, për të eksploruar ndjesitë dhe mendimet e brendshme të personazheve të tij, duke krijuar kështu një lloj proze introspektive që rrallë ishte parë më parë në letërsinë tonë. Romani i tij “Zgjimi”, për shembull, është përkthyer në anglisht në vitin 1980, duke i dhënë Spasses një njohje ndërkombëtare dhe duke dëshmuar fuqinë e prozës së tij për të kaluar kufijtë kombëtarë.
Sterjo Spasse, që ndërroi jetë në Tiranë në vitin 1989, mbetet një emër i paharruar në letërsinë shqipe. Veprat e tij vazhdojnë të jenë burim frymëzimi për brezat e rinj të shkrimtarëve dhe lexuesve. Në botën e letrave shqipe, ai mbetet një ndër ata pak autorë që me mjeshtëri e përkushtim arritën të ndryshojnë rrjedhën e prozës shqiptare, duke e drejtuar atë në shtigje të reja dhe të paeksploruara më parë. Me veprat e tij, Spasse e çoi prozën shqiptare drejt modernizmit, duke lënë pas një trashëgimi të çmuar që vazhdon të ndriçojë letrat tona edhe sot./UBTNews/
Magazinë
The Guardian: Angelina Jolie nuk është zgjedhja e duhur për filmin rreth modës, “Couture”
Published
20 seconds agoon
September 11, 2025By
UBT News
The Guardian ka shkruar se pamja e jashtëzakonshme dhe stili i veçantë, i mbuluar me tatuazhe, shpesh nuk i ka dhënë Angelina Joliet shumë hapësirë për të qenë aktore e larmishme.
Ajo prej kohësh nuk ka treguar interes të madh për aktrim. Që nga 2012, ka dalë fizikisht në ekran vshtatë herë, duke preferuar regjinë, familjen dhe punën e saj humanitare. Filmat që ka realizuar si regjisore kanë pasur qëllime fisnike, por kanë pasur pak vlerë artistike.
Filmi i fundit, “Without Blood”, u shfaq vitin e kaluar në Festivalin e Torontos, por nuk ka shpërndarje në SHBA. Ndërsa hyn në të 50-at, duket se Jolie po e rigjen pasionin për aktrimin. Pas dështimit katastrofal në arkat filmike të Marvelit “Eternals”, që kritiku i “The Guardian, Benjamin Lee e quan “fantastikisht i mërzitshëm”, ajo u lirua nga pritshmëritë për vazhdime në filma superheronjsh.
Filmi biografik i vitit të kaluar për këngëtaren e operas, Maria Callas, nuk i solli nominim për “Oscar”, por e ktheu Jolien në qendër të vëmendjes. Megjithatë, filmi i saj i ri, “Couture”, që u shfaq premierë në Toronto, sipas Lee’s, nuk funksionon në asnjë nivel dhe është po aq i hollë e i konsumueshëm sikur diçka e blerë në dyqane të zakonshme.
Regjia është e Alice Winocour, e cila më parë në Toronto solli dramën “Paris Memories”. Por kujdesi dhe delikatesa e atij filmi mungojnë krejtësisht te filmi “Couture”.
“Çdo personazh dhe çdo ide janë tepër sipërfaqësore për t’u dukur të vërteta”, shkruan Lee.
Winocour përpiqet t’i japë filmit ndjesi dokumentari, por, siç thotë një personazh në film: “Vetëm pse diçka është e vërtetë, nuk do të thotë që është interesante”. Në letër, roli i Jolies tingëllon intriguese.
Ajo luan rolin e Maxine, një regjisore filmash të frikshëm që përballet me dyshimin se do diagnostikohet me kancer të gjirit.
Maxine angazhohet nga shtëpi franceze e modës për të realizuar një film të shkurtër që do të hapë shfaqjen e tyre në Javën e Modës në Paris.
Historia ndërthuret me dy rrëfime tjera, një modele 18-vjeçare nga Sudani i Jugut, Anyier Anei, që merr shansin e parë të madh, dhe një grimere, Ella Rumpf, me ëndrra për t’u bërë shkrimtare.
Por, Lee shkruan se gjithçka është po aq e lehtë dhe e parëndësishme sa një pupël, me dramë konvencionale që rrotullohet rreth diagnozës së Maxine’s. Shikuesi ndien emocion kur Jolie shfaqet në situata që i ka përjetuar vetë, por asgjë nga mënyra si janë shkruar a realizuar skenat nuk e jep ndjesinë e përvojës reale, gjithçka duket e zakonshme si një film televiziv.
Kritiku ka shtuar se Jolie mbetet padyshim yll karizmatik, por jo me shumë thellësi në këtë rol. Ajo nuk arrin ta gjallërojë një personazh pa tipare të dallueshme dhe asnjëherë nuk e bën shikuesin të harrojë se kë po sheh.
Edhe flirtimi i shkurtër i personazhit me kameramanin, Louis Garrel, nuk sjell asgjë më shumë se skena të thata dhe pa pasion.
Dy personazhet e tjera gra, modelja e re dhe grimerja e papërmbushur, kishin potencial, por Winocour nuk arrin ta shndërrojë jetën e tyre të zakonshme në histori që mbajnë peshë.
Rezultati është një dramë e zbrazët, që në momentet e fundit të saj, me një zë të zbehtë rrëfyes dhe një stuhie shiu të dramatizuar, fillon të ndihet po aq e pakuptimtë sa një film bosh i sponsorizuar nga një brend mode.
“Filmi e bën botën e modës të duket vdekjeprurëse e mërzitshme, sikur Winocour e urren po aq sa edhe protagonistja e saj”, përmbyll Lee.
Magazinë
Shaka mes princave, Harry thumbon William
Published
15 hours agoon
September 10, 2025By
UBT News
Princ Harry ka zgjedhur humorin për të folur mbi marrëdhëniet e ndërlikuara mes vëllezërve një temë që lidhet drejtpërdrejt me përplasjen e tij të gjatë me Princin William.
Gjatë një daljeje në Mbretërinë e Bashkuar, para ceremonisë së çmimeve WellChild Awards 2025, Harry u takua me fituesin 17-vjeçar, Declan Bitmead, i cili i tha se kishte një vëlla më të vogël.
“Ta heq trurin, apo jo?”-ia ktheu me humor Duka i Sussex-it, duke lënë të nënkuptohet se vëllezërit mund të jenë “sfidues”. Kur më vonë mësoi se dy vëllezërit shkonin në të njëjtën shkollë, Harry shtoi: “Epo, kjo ndonjëherë e bën edhe më të vështirë.
”Harry është patron i fondacionit WellChild që prej vitit 2007, por marrëdhënia e tij me vëllain, William, ka qenë prej kohësh e tensionuar. Në librin autobiografik Spare (2023), rrëfeu se William i kishte thënë të silleshin sikur nuk e njihnin njëri-tjetrin gjatë kohës kur frekuentonin të njëjtën shkollë, Eton College. “Kjo më lëndoi shumë,” kujtoi Harry, duke shtuar se e kishte marrë shumë personalisht.
Shpresat për një ribashkim mes dy vëllezërve duket se janë zhdukur sërish. Kensington Palace bëri të ditur se William, ka një kalendar të mbushur me angazhime zyrtare gjatë ditëve kur Harry ndodhet në Londër, duke mbyllur kështu çdo mundësi për një takim mes tyre.
Harry ka udhëtuar pa Meghan Markle dhe dy fëmijët, Archie dhe Lilibet. Përveç pjesëmarrjes në WellChild Awards, do të vizitojë Community Recording Studio në Nottingham, ku pritet të shpallë një donacion të rëndësishëm për organizatën Children in Need, e cila mbështet punën kundër dhunës ndaj të rinjve.
Magazinë
Emily Osment zyrtarisht beqare, martesa e saj zgjati vetëm pesë muaj
Published
15 hours agoon
September 10, 2025By
UBT News
Emily Osment, aktorja amerikane e njohur (që shumica e publikës e mban mend nga seriali “Hannah Montana” dhe më vonë nga rolet e saj në komedi e drama të tjera televizive), sapo ka mbyllur zyrtarisht kapitullin e saj të parë martesor.
Ajo ishte martuar me muzikantin Jack Anthony (i njohur edhe si Farina), por martesa zgjati pak, vetëm pesë muaj. Ndarja ndodhi edhe më shpejt: pas më pak se dy muajsh jetese së bashku. Pra, pjesa tjetër ishte procedurë ligjore.
Në shtetin e Kalifornisë, ligji kërkon një periudhë gjashtëmujore pritjeje mes momentit që një çift aplikon për divorc dhe ditës kur bëhet efektiv. Për Emily dhe Jack, kjo periudhë përfundoi më 8 shtator 2025, duke e bërë divorcin final.
Çifti nuk ka pasur fëmijë dhe ndarja është bërë pa drama të mëdha ligjore apo konflikte publike. Ky ishte divorci i parë për Osment, e cila është 33 vjeç e vazhdon të ketë një karrierë aktive si aktore dhe këngëtare.
Në rrjetet sociale, lajmi është pritur me shumë reagime, kryesisht mbështetje për aktoren. Fansat e kanë inkurajuar, duke i uruar një fillim të ri në jetë. Për momentin, ajo nuk ka folur mbi arsyet e ndarjes. Megjithatë, burimet thonë se Emily është e fokusuar tek puna e saj dhe tek stabiliteti personal, pa dashur të hyjë në polemika rreth ish-bashkëshortit.
Kjo është një histori tipike e një martese të shkurtër në botën e famës, ku palët ndahen shpejt dhe aktorja dëshiron të lërë gjithçka pas dhe të ecë përpara në karrierë e në jetën e saj.
Përgatiti: A.Z. /UBT News/
Magazinë
Dje u lansua, sot po promovohet! Dua Lipa, ndër të parat me iPhone 17 Pro
Published
16 hours agoon
September 10, 2025By
UBT News
Dua Lipa ka ndezur rrjetin me një fotografi të re ku shfaqet duke mbajtur në dorë modelin më të ri të Apple – iPhone 17 Pro në ngjyrën unike “cosmic orange”.
Këngëtarja shqiptare me famë botërore ishte ndër të parat që u pa me Iphone, duke lënë fansat të habitur: “Si e mori kaq shpejt?”.
Në një kohë kur prezantimi i serisë së re iPhone 17 sapo është bërë dhe para-porositë nisin vetëm këtë të premte, më 12 shtator, videoja e artistes shqiptare me edicionin e ri ka pushtuar rrjetet sociale.
Komentet nuk kanë munguar, ku shumë ndjekës shprehën habinë se si këngëtarja arriti të siguronte një nga modelet më të kërkuara para publikimit zyrtar. Ajo në videon në Instagram xhiroi gjithçka me Iphone të ri, që nga koha kur zgjohet, angazhimet tjera e deri te koncertet.
Apple prezantoi katër modele të reja – iPhone 17, 17 Pro, Pro Max dhe versionin ultra të hollë 17 Air.

The Guardian: Angelina Jolie nuk është zgjedhja e duhur për filmin rreth modës, “Couture”

Termocentralet e vjetra, Kuba mbetet në terr

Osmani paralajmëron masa ligjore ndaj atyre që po përndjekin fëmijët e saj

Hungaria raporton rastin e parë të gjuhës së kaltër

Mëngjesi me shi kthehet në kaos – dhjetëra aksidente në rrugët e vendit

Volkswagen investon një miliard euro në inteligjencën artificiale

Ferizaj me strehimore për qentë endacakë

Përmbytet Durrësi, makinat mbesin të bllokuara në nënkalimin pranë portit

Haradinaj bën homazhe për viktimat e 11 shtatorit
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26