Kulturë

Sterjo Spasse: Zëri që rindërtoi narrativën shqiptare

Published

on

Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit përkujtoi me nderim të thellë 110-vjetorin e lindjes së shkrimtarit të madh Sterjo Spasse (1914-1989). Një figurë qëndrore në prozën shqipe, Spasse u dallua si një ndër zërat më të fuqishëm të letërsisë së viteve ’30, duke sjellë një kontribut të çmuar në zhvillimin dhe modernizmin e romanit shqiptar.

Sterjo Spasse lindi në fshatin Gollomboç, një vend i cili përmes frymëzimit të tij të brendshëm do të rritej në një nga emrat më të ndritur të letrave shqipe. Që në hapat e parë të krijimtarisë së tij, ai tregoi një prirje të veçantë për të kapërcyer kufijtë e tematikës tradicionale romanore të kohës, duke i dhënë jetës letrare shqiptare një shtysë drejt modernizmit, një drejtim i cili do të shënjonte rrugëtimin e ardhshëm të prozës shqiptare.

Romani i tij “Pse?”, i botuar në vitin 1935, është një dëshmi e qartë e mendimit filozofik të autorit, duke u konsideruar si romani i parë filozofik i shkruar në gjuhën shqipe. Ky libër jo vetëm që sfidoi kufijtë e narrativës tradicionale, por gjithashtu vendosi një standard të ri për mënyrën se si mund të trajtohej proza në kontekstin shqiptar, duke u bërë një pikë referimi për zhvillimet letrare të mëvonshme.

Spasse nuk ishte thjesht një shkrimtar, por një personalitet me veprimtari të gjerë, duke dhënë kontribut në fusha të ndryshme të jetës intelektuale shqiptare. Ai shkroi punime pedagogjike, përpiloi tekste shkollore, përktheu vepra të rëndësishme, dhe botoi artikuj që përshkruanin e analizonin zhvillimet e kohës. Krijimtaria e tij letrare përfshin një gamë të gjerë veprash, nga tregimet e shkurtra tek romanet e fuqishme që trajtonin tema të ndërlikuara të jetës shqiptare.

Nga fillimet e tij letrare në vitet tridhjetë, Spasse arriti të ndikojë ndjeshëm në letërsinë shqiptare, duke nxjerrë në pah realitete të paprekura më parë në prozën shqipe. Veprat e tij, si “Kurorë rinie” dhe “Në krahët e një femre”, sollën një freski të re në letërsinë shqipe, ndërsa romanet e tij madhore, si “Nga jeta në jetë – Pse!?”, “Afërdita”, dhe “Ata nuk ishin vetëm”, e vendosën atë në piedestalin e letërsisë shqipe.

Një nga cilësitë që e bën Spassen të veçantë është aftësia e tij për të depërtuar thellë në shpirtin e njeriut, për të eksploruar ndjesitë dhe mendimet e brendshme të personazheve të tij, duke krijuar kështu një lloj proze introspektive që rrallë ishte parë më parë në letërsinë tonë. Romani i tij “Zgjimi”, për shembull, është përkthyer në anglisht në vitin 1980, duke i dhënë Spasses një njohje ndërkombëtare dhe duke dëshmuar fuqinë e prozës së tij për të kaluar kufijtë kombëtarë.

Sterjo Spasse, që ndërroi jetë në Tiranë në vitin 1989, mbetet një emër i paharruar në letërsinë shqipe. Veprat e tij vazhdojnë të jenë burim frymëzimi për brezat e rinj të shkrimtarëve dhe lexuesve. Në botën e letrave shqipe, ai mbetet një ndër ata pak autorë që me mjeshtëri e përkushtim arritën të ndryshojnë rrjedhën e prozës shqiptare, duke e drejtuar atë në shtigje të reja dhe të paeksploruara më parë. Me veprat e tij, Spasse e çoi prozën shqiptare drejt modernizmit, duke lënë pas një trashëgimi të çmuar që vazhdon të ndriçojë letrat tona edhe sot./UBTNews/

Lifestyle

Si të kujdeseni për flokët, sa shpesh duhet të priten?

Published

on

Prerja e flokëve është një pjesë thelbësore e kujdesit personal, dhe mënyra se si bëhet duhet të përshtatet me tipin e flokëve dhe stilin që dëshironi.

Edhe pse çdo person ka nevojat e tij, ekspertët rekomandojnë disa udhëzime për t’i mbajtur flokët të shëndetshëm dhe të bukur.

Flokët e shkurtër kërkojnë më shumë vëmendje dhe duhen prerë çdo 3-7 javë, në varësi të shpejtësisë së rritjes.

Nëse dëshironi të ruani një gjatësinë të caktuar, mund ta shtyni pak më shumë prerjen, deri në 4-5 javë.

Flokët e gjatë mund të presin më shumë, çdo 2-3 muaj, përveçse nëse janë shumë të dëmtuar.

Majat e flokëve të gjatë janë më të ndjeshme ndaj dëmtimit, ndaj prerjet e rregullta ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të tyre.

Flokët kaçurrela kërkojnë më pak prerje, çdo 10 javë, flokët me onde kanë nevojë për prerje më të shpeshtë për të hequr majat e dëmtuara.

Flokët e dëmtuar janë më të ndjeshëm dhe duhen prerë çdo 8 javë për të larguar majat e djegura e stimuluar rritjen e flokëve të rinj.

Për të pasur flokë të shëndetshëm dhe të bukur, është e rëndësishme të merrni parasysh jo vetëm stilin që dëshironi, por edhe gjendjen dhe ritmin e rritjes së flokëve tuaj. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Del në ankand rezidenca verore e Benito Musolinit në Rimini

Published

on

Rezidenca verore e ish-diktatorit italian Benito Musolini, e njohur si “Villa Mussolini”, që ndodhet pranë qytetit Rimini në bregdetin e Adriatikut, do të dalë në ankand, raportojnë mediat italiane.

Pronari aktual ka vendosur ta nxjerrë vilën në shitje, ndërsa ofertat mund të paraqiten deri më 22 dhjetor.

Bashkia e Rixhonës ka shfaqur interes për të blerë pronën, që është përdorur falas për aktivitete kulturore dhe ekspozita, me leje nga pronarët e mëparshëm.

Bashkia synon ta blejë përfundimisht dhe të kryejë restaurime në ndërtesë.

Vila, e ndërtuar rreth vitit 1890, përfaqëson stilin tipik të shtëpive të pushimit në bregdetin e Adriatikut. Pronësia e saj ka ndryshuar disa herë, derisa në vitin 1934, Rakele Musolini, bashkëshortja e diktatorit, e bleu dhe e shndërroi në rezidencë verore të familjes.

Pas ekzekutimit të Musolinit nga partizanët italianë në 1945 dhe përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, vila kaloi në pronësi të shtetit.

Edhe pse emri i pronës ka qenë shkak debatesh dhe polemikash, bashkia e Rixhonës ka vendosur të ruajë emrin historik “Villa Mussolini”. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Hapet Java e Filmit të Frankofonisë në Prishtinë

Published

on

Në Prishtinë u hap Java e Filmit të Frankofonisë, një ngjarje e cila këtë vit zhvillohet nën temën “Moda dhe Kultura”.

Aktivitetet u çelën zyrtarisht me premierën e filmit “Couture” të Angelina Jolie, duke i dhënë tonin artistik dhe estetik këtij edicioni.

Publiku u magjeps nga një performancë artistike unike, që ndërthurte modën dhe teatrin, me synimin për të reflektuar ndikimin e kinematografisë franceze në botën e modës.

Në qendër të kësaj performance u shqua aktorja e Teatrit Kombëtar të Kosovës, Arta Selimi, e cila u paraqit me një veshje të veçantë dhe simbolike.

Veshja e saj ishte e frymëzuar nga filmi klasik francez “Peau d’âne” (Lëkura e gomarit), duke sjellë në skenë një atmosferë përrallore, elegante dhe magjike. Ajo përfaqësoi një bashkim harmonik midis modës bashkëkohore dhe estetikës filmike franceze.

Ky kombinim mes artit të filmit dhe dizajnit të modës shënoi një moment kulmor në hapjen e Javës së Filmit të Frankofonisë, duke dëshmuar fuqinë e bashkëpunimit kulturor dhe artistik ndërmjet vendeve frankofone dhe krijuesve kosovarë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Si ta heqësh stresin natyrshëm?

Published

on

Nëse nuk dimë si të përballemi në mënyrë të shëndetshme me stresin, plakemi më shpejt, dëmtojmë aftësitë tona kognitive, humbasim energjinë dhe bëhemi më pak aktivë e të paqartë në mendime.

Për ta shmangur këtë, më poshtë gjeni disa këshilla të dobishme për menaxhimin e stresit:

Ruani një qëndrim pozitiv.

Pranoni se ka situata që nuk mund t’i kontrolloni.

Shprehni ndjenjat dhe mendimet tuaja me qetësi në vend që të reagoni në mënyrë agresive ose pasive.

Mësoni dhe praktikoni teknika relaksimi, si frymëmarrja e thellë, meditimi apo joga.

Bëni aktivitet fizik rregullisht. Një trup në formë ndihmon edhe mendjen të përballojë më mirë stresin.

Ushqehuni shëndetshëm. Trupi ka nevojë për ushqim të mirë për t’u rikuperuar pas situatave stresuese.

Shmangni përdorimin e alkoolit si mënyrë për të lehtësuar stresin.

Kërkoni mbështetje nga miqtë dhe njerëzit e afërt.

Menaxhoni kohën në mënyrë efektive, në mënyrë që të shmangni ngarkesën dhe presionin e panevojshëm. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara