Lajmet

Rusia duhet të kishte mësuar nga Napoleoni

Nuk është çudi që analistët ushtarakë po flasin për moralin e ulët në mesin e forcave ruse.

Published

on

Nga Dell Dailey & James P.Farwell

Ushqimi, karburanti dhe kujdesi mjekësor, dhe jo plumbat apo bombat, mund të përcaktojnë se kush e fiton luftën në Ukrainë. Me vlerësimin e NATO-s se humbjet e rusëve në të vrarë dhe të plagosur mund të jenë deri në 40.000, komunikimet e përgjuara të trupave pushtuese zbulojnë se ato po vuajnë nga uria dhe i ftohti.

Nuk është çudi që analistët ushtarakë po flasin për moralin e ulët në mesin e forcave ruse. Rritja e numrit të viktimave dhe mungesa e furnizimeve, mund të sjellin një katastrofë ushtarake të rusëve kundër ushtrisë dhe popullit ukrainas më të vogël në numër, por shumë të vendosur për të mbrojtur vendin e tyre.

Situata aktuale paraqet një ironi të madhe historike. Vladimir Putin mbështetet shumë për këshilla ushtarake tek shefi i tij i Shtabit të Përgjithshëm Valeri Gerasimov. Gerasimov u bë i njohur për artikullin e tij të vitit 2013 në “Military-Industrial Kurier” dhe për fjalimin e tij të vitit 2017 në Akademinë e Shkencave Ushtarake.

Shumë analistë besonin se komentet e tij përbënin një doktrinë të re të luftës hibride. Në fakt ushtria ruse nuk e ka një doktrinë të tillë. Ajo e trajton luftën si konflikt të armatosur. Kjo qasje është në kontrast të dukshëm me atë të administratës presidenciale të Kremlinit, e cila përqafon qasje jo-kinetike, pra të luftës informative ndaj konflikteve.

Komentet e Gerasimov në vitin 2013, pasqyronin botëkuptimin e tij mbi karakterin bashkëkohor të luftës, pas analizës ruse të konflikteve të zhvilluara nga Perëndimi gjatë një periudhe 30-vjeçare. Fjalimi i tij i vitit 2017 në Akademinë e Shkencave Ushtarake, tregonte se si mund të përdoren veprimet kinetike për të arritur tek efekte jo-kinetike.

Toni i të dyve ishte mbrojtës. Thelbi është se ndërsa Gerasimov mund të ketë fituar një reputacionin e një strategu të madh, fokusi i tij ishte në mbrojtjen aktive, dhe jo në sulm. Kjo është e rëndësishme të nënvizohet, sepse kur Putin mblodhi një rreth të ngushtë bashkëpunëtorësh për të planifikuar se si ta detyronte Ukrainën të kapitullonte ndaj kërkesave të Rusisë, ai po i drejtohej një gjenerali, ekspertiza e të cilit nuk kishte rrënjë në konfliktin e armatosur sulmues.

Ne kemi argumentuar, dhe besojmë ende se grumbullimi i ushtrisë ruse përpara pushtimit që nisi më 24 shkurt, ishte një ushtrim në kuadër të luftës së informacionit. Larg skenarit që po shohim tani, Putini priste që qeveria e Ukrainës të pranonte kërkesën e tij dhe që qytetarët ukrainas të mirëprisnin rreshtimin me Rusinë dhe jo me Perëndimin.

Pikëpamja jonë është se emocionet e mposhtën gjykimin e shëndoshë të Putinit, dhe ai ndërmori pushtimin aktual, që po sjell efektet e kundërta politike, dhe ka prodhuar një situatë që mund të çojë në rrëzimin përfundimtar të Putinit nga pushteti.

Në takimin e tij të Sigurisë Kombëtare të datës 22 shkurt, Putinit sulmoi ashpër publikisht  shefin e Shërbimit të Inteligjencës së Jashtme, Sergei Naryshkin, por edhe zyrtarë të tjerë të lartë si Ministrin e Jashtëm Sergei Lavrov.

Mediat e lajmeve kanë raportuar se FSB-ja i ka informuar vazhdimisht ukrainasit mbi komplotet për të vrarë presidentin Volodimir Zelenski. Këto mund të paraqesin një kundërshtim më të thellë – ndoshta në rritje – kundër luftës dhe Putinit brenda shërbimeve të inteligjencës, dhe një rrezik real për vazhdimësinë e qëndrimit të tij në pushtet.

Të dhënat tregojnë se ky mentalitet ishte arsyeja kryesore e dështimit të bujshëm për të përcaktuar një strategji koherente ushtarake ose politike për Ukrainën, ose për të planifikuar ekzekutimin taktik të saj. Siç e konfirmojnë përgjimet radiofonike nga forcat ruse, rezultati është se automjeteve ushtarake kanë mbetur pa karburant.

Po ashtu, ushtria ruse ka pak ushqim dhe kujdes mjekësor, duke e detyruar Putinin që t’i lutet Kinës ta furnizojë me ushqime, për të ushqyer trupat e tij. Putin dhe Gerasimov do të kishin bërë mirë të studionin pushtimin fatkeq të Napoleon Bonapartit në Rusi në vitin 1812, përpara se të planifikonin aventurën e tyre të keqe në Ukrainë.

Duke e shpërfillur këshillën e Ministrit të tij të Jashtëm, Sharl–Moris dë Talejran, që ishte  kundër pushtimit të Rusisë, Napoleoni vazhdoi përpara me planin e tij. Siç e kanë vënë në dukje historianë si Frenk Meklin, mendimet e dëshiruara dhe vetë-mashtrimi e mposhtën racionalitetin.

Ai mori me vete furnizime për 400.000 burra për 50 ditë, edhe pse ushtria e tij pushtuese kishte 675.000 njerëz. Koordinimi ishte një rrëmujë e vërtetë. Rusët nuk u sollën ashtu siç priste Napoleoni, pjesërisht edhe për shkak se ai nuk arriti të çlironte bujkrobërit.

Askush nuk mendoi se si t’i dërgonte furnizimet në pjesën e përparme të frontit, dhe një e treta e furnizimeve ushqimore u konsumuan gjatë transportit. Sëmundjet vranë shumë lopë dhe kuaj, por dhe trupat franceze. Hollivudi e përshkruan tërheqjen nga Moska si çekiçin që e dërrmoi pushtimin. Megjithatë, fushata e Napoleoni ishte e humbur që para se të fillonte. Tërheqja ishte akti fatal përfundimtar.

Planifikimi ushtarak i gabuar i Gerasimov i bën jehonë fatit të Napoleonit. Dështimi i tij i ofron Ukrainës mundësinë që t’i japi rusëve një goditje të fortë, dhe me shumë gjasa që t`i imponojnë një fund të pranueshëm të armiqësive.

Shtetet e Bashkuara duhet të inkurajojnë ukrainasit që të përdorin çdo mjet për të dobësuar  më tej moralin e trupave ruse duke dërguar mesazhe se Putini po bën luftë për egon e tij personale, dhe jo për interesat e Rusisë. Po ashtu, SHBA-ja duhet gjithashtu të sigurojnë që ukrainasit të kenë çdo mjet komunikimi të nevojshëm për ta përhapur atë mesazh.

Karl Von Klauzeviç shkroi dikur se fati i luftës vendoset nga një kombinim i vullnetit moral, pra i të pasurit vullnet ose pasion për të luftuar, dhe i një kauze ose qëllimi për të cilin ia vlen të vdesësh. Ukraina i ka të gjitha këto. Pushtuesit nuk zotërojnë asnjërën prej tyre. Lufta e fortë e informacionit mund ta shfrytëzojë këtë dobësi, dhe ndoshta të ndihmojë në arritjen e një rezultati pozitiv për Ukrainën ndaj një konflikti të armatosur të karakterizuar nga krimet ruse të luftës dhe vrasjet e të pafajshmëve.

Thënë këtë, ne theksojmë se zgjidhja e këtij konflikti qëndron në fund tek diplomacia. Shtetet e Bashkuara duhet të shmangin një përshkallëzim të situatës, dhe nuk mund t’i nënshtrohen shantazhit bërthamor të Moskës.

T’i tregosh Putinit se nuk mund të dominojë në këtë luftë, do ta ndihmojë atë të angazhohet në diplomaci serioze, e cila në mënyrë të pashmangshme do të prodhojë lëshime nga të dyja palët, që të ruajnë sovranitetin e Ukrainës dhe t`i japin fund luftës.

“National Interest” – Bota.al

Lajmet

A është kosi i kulluar më i shëndetshëm se kosi i zakonshëm?

Published

on

Kosi i trashë apo kosi i kulluar është bërë një nga ushqimet më të dashura të dietës mesdhetare. Që nga viti 2017, prodhimi i kosit të kulluar në New York e ka tejkaluar atë në Greqi (pasi njihet si kos grek).

Ky kos i trashë e kremoz përftohet duke i hequr hirrën (lëngun) kosit, gjë që e bën më të koncentruar dhe më të pasur me lëndë ushqyese.

The New York Times ka folur me ekspertët e ushqyerjes që tregojnë disa arsye pse kosi i kulluar është kaq i shëndetshëm.

I pasur me proteina

Pasi i hiqet hirra, kosi i trashë ka përqendrim të madh proteinash. Një kuti prej 150 gramësh kos të kulluar pa yndyrë përmban 15.4 gramë proteina, më shumë se dyfish krahasuar me kosin e zakonshëm. Kjo është më shumë se një e katërta e nevojës ditore për një të rritur që peshon 72 kilogramë.

“Proteinat e kosit të kulluar janë të plota, që do të thotë se përmbajnë nëntë aminoacidet esenciale që trupi nuk mund t’i prodhojë vetë”, tha Ethan Balk, profesor në Universitetin e New Yorkut.

Sipas Angie Hasemann Bayliss, drejtoreshë në UVA Health, ani pse shumica e njerëzve marrin mjaftueshëm proteina, është më mirë që ato të vijnë nga ushqime të pasura me lëndë ushqyese si kosi i kulluar, sesa nga suplementet.

I mirë për zorrët

Kosi i trashë, si çdo lloj kosi, përmban probiotikë, bakteret “e mira” që ndihmojnë ekuilibrin e mikrobiomës së zorrëve.

“Probiotikët ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të sistemit tretës e kanë rol në parandalimin e disa llojeve të kancerit”, ka theksuar dietologia Elaine Siu nga City of Hope Cancer Center.

Edhe gastroenterologu Andrew T. Chan nga Harvard Medical School ka gjetur se ata që konsumonin kos të paktën dy herë në javë kishin 20 për qind më pak gjasa të zhvillonin një lloj kanceri të zorrës së trashë, krahasuar me ata që hanin më rrallë.

Edhe pse studimi nuk provon drejtpërdrejt se kosi ul rrezikun, Chan thotë se “gjetjet përforcojnë idenë se ushqimet e fermentuara si kosi mund të ndihmojnë në mbrojtjen nga kanceri”.

Burim i vitaminës B12

Një porcion 150 gramë kos të trashë pa yndyrë ofron pak më shumë se 1 mikrogram vitaminë B12, gati gjysmën e sasisë që një i rritur ka nevojë. “Vitamina B12 është thelbësore për krijimin e qelizave të kuqe të gjakut, për energjinë dhe funksionimin e sistemit nervor”, tha shpjeguar Bayliss.

Si ta konsumoni më mirë kosin e kulluar?

Ekspertët këshillojnë që të zgjidhni kos të trashë sa më natyral dhe me pak përbërës. Versionet e aromatizuara shpesh përmbajnë shumë sheqer të shtuar apo aditivë. Për më tepër, është mirë ta kombinoni me fibra, pasi probiotikët ushqehen me to.

“Mund të shtoni fruta si manaferra, mango apo pjeshkë, ose fara dhe arra”, ka sugjeruar Elaine Siu.

Kosi në fjalë mund të përdoret edhe në ushqime të kripura, si salcat e sallatat.

Për shembull:

-si bazë për salcë me tranguj dhe nenexhik apo majdanoz (ngjashëm me tarator),

-për marinimin e salmonit apo mishit të pulës,

-si përbërës në sallata me perime të freskëta.

Continue Reading

Lajmet

Maqedonci në paradën kroate për 30 vjetorin e operacionit “Stuhia”: Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon

Published

on

By

Ministri në detyrë i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, ka marrë pjesë në paradën e ushtrisë kroate, në rastin e shënimit 30 vjetorit të operacionit “Stuhia”.

Ky operacion i ushtrisë kroate ishe vendimtar në çlirimin e Kroacisë.

Maqedonci tha se në këtë operacion morën pjesë edhe shumë shqiptarë – duke kontribuar në çlirimin e Kroacisë.

Tutje, ka thënë se sot – dy shtetet, Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon.

Në paradën e ushtrisë kroate, për të shënuar 30 vjetorin e Operacionit “Stuhia” (“Oluja”), vendimtar për çlirimin e Kroacisë. I ftuar nga Zëvendëskryeministri dhe Ministri i Mbrojtjes i Republikës së Kroacisë, z. Ivan Anušić, me nderime e ndoqa këtë parakalim të Forcave të Armatosura të Republikës së Kroacisë, më i madhi i tillë i ushtrisë kroate që nga pavarësimi i Kroacisë më 25 qershor 1991.   Operacioni “Stuhia” (Operacija Oluja), ishte një operacion i ushtrisë kroate (HV) i zhvilluar nga 4 deri më 7 gusht të vitit 1995, kundër trupave të kuazi-shtetit të vetëshpallur, Republikës Serbe të Krajinës. I pasuar me luftime deri më 14 gusht, Operacioni “Stuhia” ishte vendimtar në Luftën Kroate për Pavarësi (1991 – 1995)”, ka thënë ai.

Shumë shqiptarë ishin pjesë e këtij operacioni dhe luftuan krah për krah me ushtarët kroatë, duke i kontribuar çlirimit të popullit kroat dhe pavarësimit të Kroacisë nga Jugosllavia e dominuar nga Serbia. Luftërat në Jugosllavi gjatë dekadës së fundit të shekullit XX, e kanë përafruar popullin shqiptar me popullin kroat, përballë politikave hegjemoniste dhe kriminale të Serbisë. Kosova dhe Kroacia janë dy shtete aleate që angazhohen për paqe në rajon, sepse shqiptarët dhe kroatët janë dy popuj miq, që besojnë te demokracia dhe fqinjësia e mirë. Ne nuk e harrojmë të kaluarën, andaj do të angazhohemi së bashku që ajo të mos përsëritet”, ka thënë Maqedonci./D.B/EO

Continue Reading

Lajmet

Transportonte marihuanë drejt Kosovës, kërkohet paraburgim për shtetasin e Shqipërisë

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Gjakovë ka njoftuar se ka paraqitur kërkesë në Gjykatën Themelore në Gjakovë për caktimin e masës së paraburgimit prej 30 ditësh ndaj të dyshuarit me inicialet G.B., shtetas i Republikës së Shqipërisë, nën dyshimin për veprën penale të shitblerjes së paautorizuar të narkotikëve të Kodit Penal të Republikës së Kosovës.

Sipas njoftimit të Prokurorisë, më 08.09.2025, rreth orës 17:55, në fshatin Ponoshec, Komuna e Gjakovës, gjatë një kontrolli rutinë të realizuar nga patrulla e policisë kufitare e SPMK–Ponoshec, është ndalur një veturë me targa të huaja, e cila drejtohej nga i dyshuari G.B., i cili kishte hyrë në Kosovë nga Shqipëria.

Gjatë komunikimit me të dyshuarin, policia ka ndier një aromë të dyshimtë për substanca narkotike.

Pas pyetjes nëse posedonte ndonjë send të jashtëligjshëm, i dyshuari kishte mohuar, por me asistimin e njësisë K9 dhe gjatë kontrollit të detajuar të automjetit, janë zbuluar dy qese me narkotik të dyshuar të llojit marihuanë, të fshehura në bagazh, me peshë prej 1 kg e 048 gram, një qese e vogël me peshë 1.77 gram, e fshehur nën plastikën e fshesave të automjetit, si dhe automjeti, 246 euro dhe 5,000 lekë shqiptare janë sekuestruar nga autoritetet policore si prova materiale.

Prokuroria ka bërë të ditur se ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer veprën penale të blerjes, posedimit, shpërndarjes dhe shitjes së paautorizuar të narkotikëve dhe për këtë arsye ka kërkuar që ndaj tij të caktohet masa e paraburgimit për shkak të rrezikut të ikjes dhe mundësisë së përsëritjes së veprës penale.

I dyshuari ndodhet aktualisht në ndalim 48-orësh, me vendim të Prokurorit të Shtetit, dhe do të dalë para gjykatës për shqyrtimin e kërkesës për paraburgim./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Arrestohet një person i dënuar për posedim të paautorizuar të armëve dhe narkotikëve

Published

on

By

Policia e Kosovës në Prishtinë ka arrestuar një person të dënuar me 1 vit burgim i cili ishte në kërkim. Bëhet fjalë për një 38 vjeçar – shtetas i Kosovës, me inicialet J.XH.

Personi i kërkuar ishte i dënuar me 1 vit burgim për veprën penale “Blerje, posedim dhe shitje e paautorizuar e narkotikëve dhe mbajtje ose posedim i paautorizuar i armëve”.

I njëjti pas arrestimit nga ana e policisë është dërguar në vuajtje të dënimit./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara