Kulturë

Pse tradhtojmë? Katër arsyet kryesore

Kur një partner kryen një akt tradhtie, lidhja e besimit është thyer.

Published

on

Nuk ka (thuajse) asgjë më të keqe sesa të zbuloni se partneri juaj ju ka tradhtuar. Një marrëdhënie e mirë romantike bazohet në besimin reciprok, respektin, admirimin dhe tërheqjen.

Kur një  partner kryen një akt tradhtie, lidhja e besimit është thyer. Ndoshta nuk ndiheni më të respektuar apo admiruar. Më e keqja nga të gjitha, nuk dini më sesi janë ndjenjat e tyre ndaj jush.

Përkundër këtyre pasojave potencialisht shkatërruese, ne shpesh tradhtojmë partnerët tanë. Sondazhet sugjerojnë se më shumë se 60% e njerëzve kanë tradhtuar partnerin ose bashkëshortin e tyre romantik afatgjatë të paktën një herë (Brogaard, 2015, kap. 8).

Pse kaq shumë prej nesh nuk janë besnikë? Këtu janë 4 arsyet më të shpeshta

– Ne tradhtojmë sepse dëshirojmë emocion dhe paparashikueshmëri

Shumica prej nesh mendojnë se “faza e muajit të mjaltit” e marrëdhënieve është mënyra si dashuria romantike supozohet të jetë gjatë gjithë kohës. Këto faza të marrëdhënieve romantike i ngjajnë profilit kimik të çrregullimeve psikologjike si çrregullimi i ankthit të përgjithësuar (GAD) dhe çrregullimi obsesiv-kompulsiv (OCD). Gjatë kësaj kohe, nivelet e dopaminës rriten, duke shkaktuar ndjenja ekstaze dhe energjie.

Për shkak se faza e muajit të mjaltit në marrëdhëniet romantike shpesh gjeneron nivele të ulëta të trurit të serotoninës dhe nivele të larta të dopaminës, kjo fazë shpesh shkakton ndjenja të kënaqësisë ekstreme, të kombinuara me ndjenja të paparashikueshmërisë dhe pasigurisë. Edhe pse ky koktej emocional pasqyron një gjendje jo të shëndetshme të trurit, njerëzit mund t’i dëshirojnë këto emocione. Mungesa e tyre më pas, ju jep idenë se diçka nuk shkon.

Tradhtia është e fshehtë dhe potencialisht e rrezikshme, prandaj mund të ndihet emocionuese dhe të na japë adrenalinë. 

– Tani, është më e lehtë se kurrë të takosh e të shohësh njerëz të tjerë tërheqës

Një arsye tjetër pse ne tradhtojmë është thjesht sepse mundemi. Përpara fillimit të viteve 1970, ishte shumë më e zakonshme që gratë të ishin nëna në shtëpi dhe burrat në punë. Këto struktura shtypëse shoqërore u siguruan grave shumë pak mundësi për të tradhtuar. Nga ana tjetër, edhe pse burrat ishin më pak të kufizuar, ata kishin më pak gjasa për të gjetur njerëz për të tradhtuar, të paktën pa i kërkuar me qëllim.

Atëherë, ishte gjithashtu më e vështirë për të fshehur tradhtinë. Sot, ka 1001 mënyra për të bërë diçka pa i lënë të tjerët të kuptojnë ndonjë gjë. Për më tepër, sot kalojmë më shumë kohë larg partnerëve, kemi më shumë kontakte me njerëz të tjerë, virtuale dhe në jetën e vërtetë etj.

– Tradhtia mund të sinjalizojë se diçka nuk shkon

Ndonjëherë tradhtia është një shenjë se diçka nuk është në rregull në lidhjen tuaj afatgjatë. Nëse ju qëndroni bashkë për arsye ekonomike, për hir të fëmijëve, për shkak të pronave të përbashkëta, komoditetit etj, mund të keni më shumë gjasa të kërkoni intimitet, admirim, kënaqësi dhe respekt diku tjetër.

– Herë pas herë, ndodh të tradhtosh

Në një festë pushimi në kompani, mund të pini pak më shumë seç duhet dhe ta gjeni veten duke puthur kolegun në një korridor. Ndërsa të gjitha tradhtitë cënojnë besimin e partnerëvë tanë, një puthje e padëshiruar në një cep pas disa gotash mund të jetë relativisht e pafajshme. Por, nëse ju dhe kolegu (ose kolegia), pas kësaj përfundoni duke shkuar në shtëpi, kjo nuk është dhe aq e pafajshme. Ndryshe nga një puthje e vetme e shpejtë, të shkosh vullnetarisht në shtëpinë e dikujt kërkon marrjen e një vendimi të qëllimshëm.

E njëjta gjë vlen edhe për shkeljet e përsëritura. Nëse vazhdoni ta gjeni veten duke puthur kolegët në korridoret në festat e kompanisë, me siguri po e bëni me qëllim, edhe nëse nuk jeni plotësisht të vetëdijshëm për “qëllimin” në atë kohë.

Burimi: Psychology Today

Continue Reading

Lifestyle

Si t’i lani siç duhet leckat e mikrofibrës?

Published

on

Leckat e mikrofibrës janë bërë një ndihmë e pazëvendësueshme në pastrimin e shtëpisë, pasi kapin pluhurin, papastërtitë dhe bakteret më mirë se çdo material tjetër.

Falë strukturës së tyre të veçantë, mund të thithin disa herë më shumë lëng se pesha e tyre e pastrojnë sipërfaqet pa përdorur kimikate shtesë. Janë ekologjike, të ripërdorshme dhe ekonomike, leckë cilësore mund të përballojë deri në 500 larje nëse trajtohet si duhet.

Ato prodhohen nga fibra sintetike ultra të holla, kombinim poliesteri e poliamidi, që janë deri 100 herë më të holla se qimet e njeriut.

Në vetëm një inç katror gjenden mbi 200.000 fibra, të cilat kapin edhe grimcat më të vogla të pluhurit. Për këtë arsye, leckat e mikrofibrës janë të buta, të qëndrueshme dhe nuk lënë gjurmë në sipërfaqet më të ndjeshme, si xhami, pasqyra apo ekrane.

Si përdoren dhe sa shpesh duhet t’i lajmë?

Fuqia epastruese i bën ideale për çdo sipërfaqe: dysheme, mobilie, xhama, sipërfaqe pune, madje edhe makina.

Mund të përdoren për pastrim të thatë ose të lagur, si dhe për lustërim.

Për të ruajtur efikasitetin, lecka duhet të lahet rregullisht, pas çdo përdorimi ose pas përdorimit të tretë.

Fibra mbajnë baktere, pluhur dhe lagështi që mund të shkaktojnë erë të keqe dhe të ulin aftësinë thithëse.

Nëse nuk lahen si duhet, sipërfaqet mund të mbeten me njolla dhe vija të vështira për t’u hequr.

Larja – dorazi apo në makinë?

Leckat e mikrofibrës duhet të lahen veçmas nga rrobat tjera, pasi tërheqin pushin dhe grimcat tjera. Para larjes, tundni për të hequr grimcat më të mëdha. Për lecka shumë të ndotura përdorni ujë të ngrohtë; për ato më pak të ndotura, ujë të ftohtë.

Përdorni detergjent të butë, asnjëherë zbutës rrobash, sepse mbyll mikroporet e fibrave dhe pengon thithjen.

Për njolla të forta, mund t’i lini të njomura në ujë të ngrohtë me pak detergjent për 10–15 minuta para larjes.

Larja me dorë: mbushni lavamanin me ujë të ftohtë, shtoni disa pika detergjent, lini lecka të zhyten 15 minuta, pastaj fërkoni lehtë. Shpëlajini mirë dhe shtrydhni ujin e tepërt. Mos përdorni ujë të valë, pasi dëmton fibrat.

Tharja dhe ruajtja

Pasi të lahen, më së miri lecka të thahen natyralisht, të shtrira në sipërfaqe të rrafshët ose të varura, larg diellit. Nëse përdorni makinën e tharjes, vendosni temperaturë të ulët. Para dhe pas tharjes, pastroni filtrin e pushit për të shmangur ngjitjen e grimcave përsëri.

Kur të jenë tharë plotësisht, palosni e ruani në vend të thatë, larg pluhurit dhe lagështisë. Nëse vëreni se nuk thithin më si më parë, janë bërë të ashpra ose kanë erë të pakëndshme që nuk largohet pas larjes, është koha për t’i zëvendësuar.

Me mirëmbajtje të duhur, një leckë cilësore mund të zgjasë deri në dy vjet ose të përballojë 300–500 larje. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Mbrëmje historike e Filharmonisë së Kosovës, performancë e fuqishme

Published

on

Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, e ka cilësuar si një emocion të veçantë mbrëmjen artistike të Filharmonisë dhe Operës së Kosovës, ku u dha premiera e veprës “La Tempesta sul Lago” nga Domenico Bartolucci.

Nën drejtimin e mjeshtrit italian Jacopo Sipari di Pescasseroli, solistët Besa Llugiqi, Ivana Hoxha, Carlos Cardoso dhe Biagio Pizzuti ofruan një përvojë të paharrueshme, ndërsa koret e përgatitura nga Hajrullah Syla shtuan emocion dhe fuqinë e performancës.

Ky koncert paraprin prezantimin e Filharmonisë dhe Operës së Kosovës në Romë më 23 nëntor.

“Ishte një mbrëmje që tregon fuqinë dhe nivelin e artistëve e institucioneve tona kulturore dhe na mbush me krenari,” tha Ministri Çeku. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Nga Azerbajxhani në Shqipëri, udhëtim mes artit të qilimave në GAT

Published

on

Galeria e Artit Tiranë ka prezantuar një koleksion të veçantë qilimash tradicionalë dhe bashkëkohorë në ekspozitën “Qoftë e shëndetshme dora që krijon – Arti i qilimave: Azerbajxhan & Shqipëri”.

Ekspozita sjell në fokus traditën e endjes përmes historive, teknikave dhe mjeshtërisë së artizanëve që ruajnë e po ashtu e përcjellin këtë trashëgimi të rëndësishme kulturore.

Qilimat shumëngjyrësh paraqiten si një pikëtakim mes kulturave shqiptare dhe azerbajxhanase, ndërsa artizanët e të dy vendeve ndajnë punimet dhe përvojat e tyre, duke treguar pasionin që kalon brez pas brezi.

Ky dialog artistik do të qëndrojë i hapur për publikun deri më 20 janar 2026.

Ekspozita, e kuruar nga Edit Pula dhe Azerkhalcha, përfaqëson një bashkëpunim të rëndësishëm mes Galerisë së Artit Tiranë dhe kompanisë azerbajxhanase Azerkhalcha, i cili nisi nëntë muaj më parë me mbështetjen e Ambasadës së Azerbajxhanit. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Kulturë

Ledia Xhoga sjell romanin e saj të suksesshëm pranë lexuesve kosovarë

Published

on

Në edicionin e radhës të programit “Në bisedë / In Conversation”, Heritage Space mirëpret për herë të parë në Prishtinë shkrimtaren dhe dramaturgen shqiptaro-amerikane Ledia Xhoga.

Ajo do të zhvillojë një diskutim me shkrimtaren dhe përkthyesen Doruntina Vinca, i cili do të fokusohet në romanin e saj të parë, “Keqkuptimi”, i nominuar në listën e gjatë për Booker Prize 2025.

Romani “Keqkuptimi” trajton trashëgimitë e errëta familjare dhe të vendlindjes, si dhe kufirin delikat mes dhembshurisë dhe vetëmbrojtjes.

Në qendër të ngjarjes është një përkthyese shqiptare në Nju Jork, qnjë përfshihet në historinë e një të mbijetuarit të torturave në Kosovë.

Duke u përballur me makthet e klientit e përpjekjet për t’i ndihmuar të tjerët, nis të përjetojë ringjalljen e kujtimeve të mohuara prej kohësh.

Ledia Xhoga, e lindur në Tiranë dhe aktualisht me banim në Bruklin dhe Catskills, ka fituar me këtë roman New York City Book Award, ndërsa është finaliste edhe për Center for Fiction First Novel Prize. Shkrimet e saj janë botuar në platforma prestigjioze si Electric Literature, Lit Hub, Brooklyn Rail, Large Hearted Boy, Intrepid Times, Hobart dhe revista të tjera letrare.

Doruntina Vinca—shkrimtare, hulumtuese dhe përkthyese nga Prishtina, me bazë në Tiranë notohet për punën e saj mbi gjuhën, letërsinë feministe dhe mënyrat se si teksti krijon forma të reja të shpërndarjes së dijes.

Ngjarja organizohet në kuadër të platformës Heritage Space, e zbatuar nga CHwB Kosova, e mbështetur nga Qeveria Suedeze, duke ofruar mundësi të veçantë për publikun me një nga zërat më të rëndësishëm të letërsisë bashkëkohore shqiptaro-amerikane. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara