Aktualitet

Pse njerëzit ‘vdesin’ për thashetheme?

Pse thashethemet janë kaq interesante?

Published

2 years ago

December 3, 2023

Betim Gashi

Për sa kohë kemi pasur gjuhë, kemi pasur thashetheme. Në fakt, disa studiues kanë argumentuar se gjuha ka evoluar tek njerëzit pikërisht në mënyrë që ne të mund të flasim për njëri-tjetrin. Thashethemet janë shumë pjesë e natyrës njerëzore dhe se në trupin e vrullshëm të jetës shoqërore parahistorike një dashuri për thashethemet evoluoi sepse ishte e dobishme për njerëzit e hershëm që e bënin mirë.

Dhe kështu, historia e thashethemeve është historia e njerëzimit. Kur ndiqni lajmet e natës në televizion, do të shihni një paradë historish për njerëzit: përçarja në Familjen Mbretërore; skandalet dhe gënjeshtrat e politikanit të ditës; divorci i çrregullt mes dy VIP-ave; jeta e errët e vrasësit. Ne na pëlqejnë historitë e pangopura për jetën e fshehtë të të tjerëve, veçanërisht kur ato histori na lejojnë të bëjmë gjykime morale për njerëzit e përfshirë.

Pse thashethemet janë kaq interesante?

Disa thashetheme janë interesante për ne vetëm sepse japin informacione reputacioni për një person specifik. Për shembull, nëse do t’ju thoja që isha në një bar mbrëmë dhe se pashë një burrë duke pirë pije, ju do të më shikonit sikur të isha shumë i shqetësuar dhe do të pyesja veten pse do të ndjeja nevojën për të ndarë një gjë të tillë. një informacion çmendurisht jo interesant. Nga ana tjetër, nëse rezulton se njeriu që pashë duke pirë ishte shoku ynë i përbashkët Bill, dhe ne të dy e dimë se Bill është një alkoolist që nuk ka pirë për më shumë se 10 vjet, historia bëhet menjëherë më interesante sepse se për kë bëhet fjalë.

Thashethemet e tjera janë interesante për ne, pavarësisht se kujt kanë të bëjnë. Historitë për njerëzit që i mbijetuan një eksperience kërcënuese për jetën na magjepsin, sepse na mësojnë diçka që do të ishte shumë e kushtueshme për të mësuar nga dora e parë. Një informacion i tillë na jep një shans për të vlerësuar dobinë e strategjive për trajtimin e situatave të rrezikshme që mund të hasim në të ardhmen. Ne mund të përgatitemi për t’u përballur me sulmet e peshkaqenëve, vrasësit serialë ose mbijetesën në shkretëtirë duke ndjekur nga afër historitë rreth njerëzve që janë përballur me sukses pikërisht me këto sfida.

Ne i duam thashethemet për të njëjtën arsye që duam tregimet

Është për këtë arsye që dashuria jonë për thashethemet dhe dashuria jonë për historitë janë dy anët e së njëjtës medalje. Psikologu evolucionar Steven Pinker beson se për shkak se tregimi na pajis të përballemi me situata të jetës reale që mund të ndodhin më vonë, njerëzit që tërhiqeshin nga historitë kishin një avantazh evolucionar ndaj atyre që nuk ishin të tillë. Edhe një vështrim i përciptë në historitë e fëmijëve në kohë zbulon një preokupim për të dhënë mësime që mund të kenë pasoja jetë ose vdekje. Përrallat shpesh të tmerrshme të Grimm-it, në veçanti, janë plot me mësime se çfarë ndodh me fëmijët që enden vetë në pyll, pavarësisht paralajmërimeve të prindërve të tyre.

Përshtatshmëria e dashurisë sonë për trillimet e frikshme mund të ndihmojë gjithashtu për të shpjeguar pse njerëzit shpenzojnë rregullisht kohë dhe para për të terrorizuar veten duke shkuar në filma horror dhe duke vizituar shtëpi të përhumbura komerciale. Filmat horror dhe shtëpitë e përhumbura shkaktojnë ndjenja frike sepse shtypin butona në trurin tonë që na paralajmërojnë për rrezik të mundshëm. Megjithatë, na pëlqen të trembemi nga këto gjëra dhe është argëtuese sepse e dimë që nuk është e vërtetë dhe se jemi të sigurt. Filmat e frikshëm nxisin provën mendore të strategjive të arratisjes dhe mbijetesës dhe gjithashtu na mësojnë diçka për pikat e forta dhe dobësitë tona.

Prandaj, ne i duam historitë për shkak të vlerës së tyre mbijetese, dhe i duam thashethemet sepse thashethemet nuk janë asgjë më shumë se histori për njerëzit.

Dhe ndoshta për shkak se njerëzit janë të prirur në mënyrë unike të magjepsen nga thashethemet, ne kemi një marrëdhënie kaq të torturuar me to; ne i urrejmë thashethemet, por edhe më shumë e urrejmë të ngecim jashtë qarkut të thashethemeve. Ata prej nesh që kanë arritur një moshë të caktuar e kuptojnë se sa e pakëndshme mund të jetë të kalosh shumë kohë duke u parë në pasqyrë, dhe që njerëzimi të shikojë kolektivisht në pasqyrën e së kaluarës sonë dhe të shohë “një thashetheme” që shikon prapa, mund të jetë shqetësuese të thuash. më e pakta. Rrjedhimisht, shumë prej nesh preferojnë të mendojnë për thashethemet si diçka që bëjnë njerëzit “të tjerë”. Kur ne vetë po flasim për dikë, mund të besojmë vërtet se thjesht po “shprehim shqetësim” ose “ndajmë informacione të rëndësishme”. Mund të jetë e lehtë të mashtrojmë veten sepse përkufizimi i thashethemeve duket paksa i rrëshqitshëm dhe subjektiv.

Ashtu si gjyqtari i Gjykatës së Lartë të SHBA-së, Potter Steëart, shpalli shkëlqyeshëm në vitin 1964 se ai “e dinte pornografinë kur e pa”, nëse biseda gjykohet si thashetheme apo diçka më e pafajshme mund të jetë shumë në veshin e shikuesit./Classlifestyle

Aktualitet

TikTok rikthehet sërish në Shqipëri

Published

6 hours ago

June 9, 2025

Albina Zeneli

TikTok klikohet dhe hapet në Shqipëri, raporton “A2NewsCNN”. Platforma TikTok, e bllokuar nga qeveria shqiptare, ka filluar të funksionojë sërish.

Ndonëse ndalesa është ende në fuqi, qasja në të mund të kryhet lehtësisht edhe pa VPN, shkruan mediumi shqiptare.

Qeveria e Shqipërisë në mars kishte marrë vendim për ta ndaluar për një vit TikTok-un.

Lëvizja erdhi pas vrasjes me thikë në Tiranë të 14-vjeçarit Martin Cani nga një bashkëmoshatar, pas një sherri të nisur në rrjetet sociale.

Kryeministri Edi Rama, njoftoi këtë nismë të qeverisë dhe më pas ajo u hodh për konsultim me prindërit nëpër shkolla në dhjetor të vitit 2024. Rama tha në atë kohë se mbyllja e kësaj platforme do të bëhej në javët e para të janar, ndërsa vendimi u mor në mars.

“Periudha zgjedhore duket se nuk ka lodhur vetëm politikën por edhe sistemet online të shtetit. Zotimi i qeverisë për të mbyllur një vit TikTok nuk zgjati më shumë se një muaj pasi me përfundimin e procesit elektoral, aksesi në këtë platformë, de facto është lehtësuar sërish”, ka shkruar “A2newsCNN”.

Bota

Putin nënshkruan strategjinë Detare të Rusisë deri në vitin 2050

Published

7 hours ago

June 9, 2025

UBTNews

Presidenti rus Vladimir Putin nënshkroi strategjinë për zhvillimin e Marinës Ruse për periudhën deri në vitin 2050 në fund të muajit të kaluar, bëri të ditur ndihmësi presidencial Nikolai Patrushev.

“Drafti përfundimtar i strategjisë iu paraqit për shqyrtim kreut të shtetit dhe ai e nënshkroi më 30 maj,” tha Patrushev, i cili është edhe kryetar i Bordit Detar. Ai kujtoi se vendimi për përgatitjen e kësaj strategjie ishte marrë në një takim në Kremlin në korrik 2024.

“Me udhëzimet e presidentit, Ministria e Mbrojtjes përgatiti draftin e strategjisë, i cili më pas u finalizua nga Bordi Detar, duke marrë parasysh propozimet e agjencive dhe organizatave federale,” shtoi ai.

Bota

Los Angeles: 10 protestues arrestohen gjatë përleshjeve me policinë

Published

7 hours ago

June 9, 2025

UBTNews

Dhjetë protestues janë arrestuar gjatë përleshjeve me policinë në qendër të Los Angeles, gjatë protestave kundër bastisjeve të imigracionit që kanë përfshirë Kaliforninë gjatë fundjavës, njoftoi shefi i policisë së qytetit, Jim McDonnell, në një konferencë për shtyp të dielën vonë.

Policia përdori gaz lotsjellës dhe flakadanë për të shpërndarë turmat gjatë ditës së djeshme. Sipas CNN, forcat e rendit goditën dhe shtynë protestuesit gjatë kryerjes së arrestimeve.

Departamenti i Policisë së Los Angeles (LAPD) njoftoi se e gjithë zona qendrore e qytetit është shpallur “zonë e paligjshme për tubim”, duke zgjeruar kështu urdhrin e mëparshëm për shpalljen e tubimit jashtë Qendrës së Paraburgimit Metropolitan si të paligjshëm.

Rreth 300 anëtarë të Gardës Kombëtare të Kalifornisë janë angazhuar në Los Anxhelos, sipas zyrës së Guvernatorit Gavin Newsom. Guvernatori i kërkoi administratës së Trump të anulojë vendosjen e forcave federale, të cilën e cilësoi “të paligjshme”, dhe të lejojë autoritetet lokale të ruajnë rendin publik.

Për më tepër, rreth 500 marinarë në detyrë aktive janë në “status të përgatitur për t’u vendosur” dhe mund të dërgohen nga qendra e luftimeve në Twentynine Palms, Kaliforni, nëse trazirat vazhdojnë. Sekretari i Mbrojtjes, Pete Hegseth, kishte paralajmëruar të shtunën për këtë mundësi.

Gjatë ditës ka pasur ndërprerje të trafikut në disa rrugë kryesore, përfshirë autostradën US 101, që lidh Los Anxhelosin me qytete të tjera të Kalifornisë si San Francisko. Autostrada u mbyll për rreth 90 minuta në pasdite pasi qindra protestues hynë në rrugë. Më pas, korsitë në drejtim të jugut u mbyllën përsëri për shkak të protestuesve që hodhën sende mbi automjetet e policisë.

Bota

Policia e Los Angelesit shpall tubimin të paligjshëm, Trump reagon me thirrje për ndërhyrje të trupave

Published

7 hours ago

June 9, 2025

UBTNews

Policia e Los Angelesit u ka bërë thirrje protestuesve që të largohen menjëherë nga rrugët, pasi një tubim është shpallur i paligjshëm në zonën qendrore të qytetit.

Në një postim në platformën “X”, Departamenti i Policisë së Los Angelesit (LAPD) njoftoi:

“Demonstruesit kanë marshuar drejt zonës LA dhe po bllokojnë të gjitha korsitë e trafikut në Figueroa dhe 11th St. Një tubim i paligjshëm është shpallur në zonën e Qendrës së Los Anxhelosit. Ju duhet të largoheni menjëherë nga zona.”

Më herët gjatë mbrëmjes, shefi i policisë së LAPD, Jim McDonnell, deklaroi se policia mbështet të drejtën për protesta paqësore, por paralajmëroi se çdo akt dhune apo kriminaliteti do të përballet me masa të menjëhershme nga autoritetet.

Në anën tjetër, ish-presidenti Donald Trump reagoi përmes platformës së tij “Truth Social”, duke e cilësuar situatën si shqetësuese dhe duke bërë thirrje për veprime të ashpra ndaj protestuesve.

“Mos i lini këta banditë t’ia mbathin pa u ndëshkuar. Bëjeni Amerikën përsëri të madhe!” shkroi Trump.

Në një tjetër postim të mëvonshëm, ai shtoi: “Duket shumë keq në Los Anxhelos. Sillni trupat! Arrestoni njerëzit me maskë, tani!”

Situata vazhdon të jetë dinamike dhe autoritetet mbeten në gatishmëri për të ruajtur rendin dhe sigurinë publike.