Kulturë

Paraliza e gjumit, pse ndodh dhe cilët janë më të rrezikuar

Faktorët që nxisin paralizën e gjumit janë: Mungesa e gjumit, ndryshimet në rutinën e gjumit.

Published

on

Zgjohesh papritur dhe je plotësisht i ndërgjegjshëm dhe i zgjuar por nuk lëviz dot? Atëherë sapo ke përjetuar të ashtuquajturën “paralizë e gjumit”.

Ky problem është shumë i njohur por pak i studiuar nga ekspertët, megjithatë prej shekujsh, njerëzit, duke kërkuar shpjegim, kanë fajësuar për këtë problem praninë e demonëve apo alienëve.

Çfarë Është Paraliza e Gjumit
Paraliza e gjumit ka të bëjë me bllokimin fizik ndërkohë që njeriu është plotësisht i ndërgjegjshëm. Ajo ndodh kur njeriu endet mes fazës së gjumit dhe zgjimit. Gjatë këtij tranzicioni, njeriu nuk lëviz dot dhe nuk flet dot për disa sekonda deri në disa minuta. Disa njerëz thonë se gjatë kësaj faze, ata ndiejnë sikur po mbyten. Paraliza e gjumit zakonisht shoqërohet me çrregullime të tjera të gjumit, ose siç njihet ndryshe narkolepsia.

Paraliza e gjumit ndodh në dy raste: kur njeriu është gati të flejë ose kur është gati në të zgjuar. Në rastin e parë, njeriu ndien nevojën e thellë për të fjetur gjumë por e ka të vështirë të flejë. Paraliza në këtë rast pengon njeriun të lëvizë ose të flasë. Ka raste kur njeriu zgjohet pak përpara mbarimit të fazës REM të gjumit, ose siç njihet ndryshe gjumi i thellë. Kur njeriu është në fazën REM, trupi është në një gjendje të palëvizshme dhe tepër të qetë, ndaj zgjimi i papritur mund të ngjajë me paralizën.

Njerëzit Më Të Prekur Nga Paraliza e Gjumit
Ky problem zakonisht shfaqet në adoleshencë. Megjithatë, ka raste kur burra dhe gra të moshave të ndryshme e përjetojnë paralizën e gjumit një apo disa herë gjatë jetës.

Faktorët që nxisin paralizën e gjumit janë:
• Mungesa e gjumit
• Ndryshimet në rutinën e gjumit,
• Çrregullimet e shëndetit mendor
• E fjetura në pozicionin shtrirë në kurriz.
• Ngërçet e këmbës
• Përdorimi i medikamenteve të caktuara për shëndetin mendor
• Përdorimi i substancave narkotike.

Kur Duhet Të Konsultoheni Me Mjekun
Ekspertët thonë se nëse përjetoni paralizën e gjumit, duhet të shkoni për një konsultë tek mjeku. në rastet kur keni edhe shqetësimet e mëposhtme:
• Ankth,
• Plogështi gjatë ditës,
• Vështirësi për të fjetur.

Mjekësia moderne nuk ofron kura për trajtimin e paralizës së gjumit. Ekspertët thonë që nuk ka nevojë që njeriu të mendojë se është pushtuar nga ndonjë alien apo demon. Nëse flini shtrirë në kurriz, përpiquni të ndryshoni pozicion dhe përpiquni të rregulloni ciklin e gjumit ose edhe të zgjidhni problemet që ju lënë pa gjumë./AgroWeb

Continue Reading

Lajmet

Profesori i UBT-së, Blerim Emerllahu bëhet Ambasador Artist i kompanisë prestigjioze “Henri Selmer Paris”

Published

on

Klarinetisti dhe profesori i UBT-së, Blerim Emerllahu ka arritur një nga kulmet më të rëndësishme të karrierës së tij artistike — ai është përzgjedhur Ambasador Artist i kompanisë botërisht të njohur “Henri Selmer Paris”, e cila prej më shumë se një shekulli simbolizon cilësinë dhe ekselencën në prodhimin e instrumenteve frymore.

Ky është një moment historik, pasi për herë të parë një artist nga Kosova dhe shtetet e rajonit përfshihet në rrjetin global të artistëve të “Henri Selmer Paris”, që përfaqësojnë nivelin më të lartë të muzikës botërore.

Në kuadër të këtij bashkëpunimi, aktiviteti dhe zhvillimi artistik i Emerllahut do të menaxhohet drejtpërdrejt nga kompania franceze, duke e renditur atë përkrah emrave të njohur të muzikës klasike dhe xhazit ndërkombëtar.

“Kjo përfaqëson një arritje të madhe jo vetëm për karrierën time personale, por edhe për Kosovën dhe institucionin tonë, pasi është hera e parë që një artist nga rajoni përzgjidhet si ambasador i ‘Henri Selmer Paris’”, u shpreh profesori Emerllahu.

Ai falënderoi UBT-në, drejtuesit dhe kolegët për mbështetjen e vazhdueshme, duke shtuar se kjo arritje është një frymëzim për studentët dhe kontribuon në afirmimin ndërkombëtar të Fakultetit të Muzikës dhe të UBT-së në tërësi.

Continue Reading

Lifestyle

Sekretet e mëngjesit që dallojnë njerëzit inteligjentë nga të tjerët

Published

on

Njerëzit vërtet inteligjentë përdorin fillimin e çdo dite për të rritur produktivitetin e tyre.

1. Zgjohen para agimit

Njerëzit inteligjentë e kanë të thjeshtë zgjimin para agimit. Ata dalin nga shtrati e kanë qëllime për ditën që duan t’i përmbushin para mesditës. Njerëzit normalë shpesh e urrejnë zgjimin e hershëm.

2. Nuk shtypin kurrë butonin “snooze”

Shumë prej nesh vendosin të zgjohen herët, por sapo alarmi tingëllon, shtypim snooze. Njerëzit inteligjentë e dinë rëndësinë e daljes nga shtrati me alarmin e parë. Të shtypësh snooze mund të të lodhë më shumë dhe të shqetësojë orën e brendshme të trupit, duke sjellë probleme gjumi dhe shëndeti. Prandaj, rezistojini tundimit dhe dilni nga shtrati menjëherë.

3. Pijnë ujë

Njerëzit inteligjentë e dinë se duhet të hidratojnë trupin fillimisht. Uji në mëngjes përfiton metabolizmin, zvogëlon oreksin dhe e mban trupin të hidratuar gjatë gjithë ditës. Mos e nis me kafe mëngjesin.

4. Prioriteti i mëngjesit të shëndetshëm

Edhe pse koha është e ngarkuar, njerëzit inteligjentë e dinë rëndësinë e një mëngjesi të mirë. Nëse nuk kanë kohë në mëngjes, përgatitin ushqimin natën.

5. Nuk bëjnë scroll në telefon

Kontrolli i telefonit sapo zgjohemi është zakon. Ata e shmangin këtë, sidomos “doomscrolling”-un, sepse ai shkakton lodhje mendore dhe rrit ankthin.

6. Bëjnë ushtrime herët

Nga vrapi i gjatë deri te yoga, njerëzit inteligjentë e dinë që aktiviteti fizik në mëngjes është kyç.

7. Lexojnë

Leximi në mëngjes, veçanërisht jo fantazi, aktivizon mendjen dhe e përgatit për ditën. Njerëzit inteligjentë lexojnë 10-15 faqe çdo mëngjes, duke filluar ditën me mendje aktive, para se sfidat e punës të bëhen të vështira.

8. Shkruajnë në ditar

Metoda 3-5 faqe pas zgjimit, për të liruar mendjen. Njerëzit inteligjentë e përdorin këtë për të filluar ditën me mendje të qartë. Njerëzit normalë nuk mund ta imagjinojnë të shkruajnë kaq shumë faqe sapo të zgjohen.

9. Qëndrojnë larg inbox-it

Njerëzit inteligjentë nuk kontrollojnë email-in sapo zgjohen, sepse e dinë që dita e tyre do jetë e ngarkuar me e-mail-e. Ata zgjedhin kohën për veten e tyre para se të përfshihen në punë.

10. Praktikojnë vetëvlerësime ditore

Të flasësh me vete pozitivisht mund të duket qesharake për disa, por njerëzit inteligjentë e dinë se afirmimet e përditshme rrisin vetëbesimin, përgatitjen për ditën dhe zvogëlojnë stresin.

11. Bëjnë dush të ftohtë

Pak gjëra duken më të rënda se të dalësh nga shtrati i ngrohtë për një dush të ftohtë. Por përfitimet janë të mëdha: përshpejton metabolizmin, qarkullimin e gjakut, ul simptomat e depresionit dhe ankthit, dhe përmirëson energjinë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Kur arti bëhet shpresë: “La vita è bella” e përjetshme e Roberto Benignit

Published

on

Në ditëlindjen e Roberto Benignit, kinematografia botërore e kujton me dashuri dhe admirim njërën nga figurat më të ndritura të artit italian – aktorin, regjisorin dhe skenaristin që i dhuroi njerëzimit një nga veprat më të paharrueshme të historisë së filmit: “La vita è bella” (Jeta është e bukur).

Ky film, i realizuar në vitin 1997, mbetet një kryevepër që tejkalon kufijtë e kinemasë. Në të, Benigni arrin të ndërthurë me mjeshtëri humorin e pastër italian me tragjedinë e thellë të Holokaustit, duke e kthyer dhimbjen në poezi dhe shpresën në një akt të fuqishëm rezistence.

Historia e Guido-s – një burrë i thjeshtë që përdor imagjinatën për ta mbrojtur djalin e tij nga tmerret e kampit të përqendrimit, mbetet dëshmi e jashtëzakonshme e forcës së dashurisë dhe optimizmit njerëzor, edhe përballë së keqes më ekstreme.

Ajo që e bën “Jeta është e bukur” kaq të paharrueshme është aftësia unike e Benignit për ta kthyer tragjedinë në një himn për jetën.

Ai na mëson se humori nuk e mohon dhimbjen, por e zbut atë; se bukuria nuk shuhet në errësirë, përkundrazi, ndriçon kur shpresa duket më e brishtë.

Filmi u shpërblye me tre çmime “Oscar”, për aktorin më të mirë, filmin më të mirë në gjuhë të huaj dhe muzikën origjinale duke e vendosur Benignin në panteonin e legjendave të kinemasë botërore.

Por më shumë se çdo trofe, është ndikimi i filmit që vazhdon të jetojë: brez pas brezi e rizbulon si një kujtesë të përjetshme se dashuria dhe imagjinata janë armët më të forta të njeriut ndaj së keqes.

Në këtë ditë të veçantë, bota e kujton Roberto Benignin jo vetëm si një artist të madh, por edhe si një njeri që na dhuroi një mesazh të pavdekshëm: pavarësisht gjithçkaje, jeta është e bukur. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Subvencionet e QKK-së: Tre filma artistikë që do t’i mbushin kinematë në 2025

Published

on

Tre filmat “Lost Frames”, “Adet” dhe “Lumi” janë shpallur fitues në kategorinë Filmi i metrazhit të gjatë artistik në konkursin vjetor të Qendrës Kinematografike të Kosovës (QKK) për subvencionimin e projekteve filmike për vitin 2025.

“Lost Frames”, me producent Valon Bajgora dhe regjisor e skenarist Samir Karahoda, ka marrë mbështetjen më të lartë financiare, në vlerë 303,000 euro.

Filmi “Adet”, i prodhuar nga N.SH. CMB, me producent Shkumbin Istrefi, regjisor Mentor Shala e skenariste Lyra Xhoci, u subvencionua me 280,000 euro.

Filmi i tretë fitues, “Lumi”, i prodhuar nga ASHA SH.P.K., me producent Alban Zogiani dhe regjisor e skenarist Edon Rizvanolli, ka përfituar 230,000 euro.

Këto projekte u përzgjodhën pas konkursit publik të QKK-së, të hapur më 22 maj 2025, ku u dorëzuan 126 aplikime në 11 kategori të ndryshme filmike.

Pas procesit të vlerësimit profesional, Komisioni financiar i QKK-së miratoi mbështetjen për gjithsej 48 projekte filmike.

Juria ndërkombëtare e përzgjedhjes ishte e përbërë nga: Gentian Koçi, Hassan Oswald, Roshanak Behesht Nedjad, Soňa Morgenthalová, Visar Morina, Dea Gjinovci, Eneos Çarka, Iber Deari, Sevdije Kastrati dhe Shpëtim Selmani.

Ndërsa Komisioni financiar, në përbërje të Ilir Gjocaj, Fitim Shala dhe Virgjina Peja, ka aprovuar përfundimisht listën e projekteve që do të subvencionohen gjatë vitit 2025. /A.Z/UBT News/

 

 

 

 

Continue Reading

Të kërkuara