Kryetari i Prishtinës, Perparim Rama njoftoi me një shkrim në se libri “Fragmente të arkitekturës bashkëkohore shqiptare”, me autorë Armand Vokshi, Blerta Vula Rizvanolli dhe Nesila Hajdini, u promovua me një event të veçantë në ambientin e lashtë të Hamamit të Kryeqytetit.

Tutje te postimi i Ramës shkruhet se ky libër përmban projekte të arkitekturës moderne të realizuara nga arkitektë nga Shqipëria, Maqedonia dhe Kosova, duke kapur momentet e fundit dhe punën e tyre në terren. Ai ofron një vështrim të qartë në rrugën që po ndjekin arkitektët shqiptarë dhe në estetikën eksteriore që po bëhet pjesë e identitetit të qyteteve shqiptare. Ky bashkëveprim i shpirtit të artit, profesionalizmit dhe modernizmit shfaqet me një shkëlqim të veçantë në këtë vëllim dhe është gëzim për Kryetarin që një promovim i tillë po zhvillohet në Prishtinë, në një ambient kaq të veçantë si Hamami i lashtë.

Libri i Armand Vokshit dhe Nesila Hajdinit përmbledh 42 projekte të kryera në pesë vitet e fundit nga arkitektë shqiptarë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi. Autorët për “Shqiptarja” theksojnë se veprat përfaqësojnë tri gjenerata arkitektësh dhe një shumëllojshmëri funksionesh dhe tipologjish ndërtimore, duke ofruar një panoramë të arkitekturës së bashkëkohshme në Shqipëri. Poashtu, libri shpalos zhvillimin e arkitekturës së kohës sonë në territoret shqiptare duke rrëfyer frymën e kohës së sotme. Nga vilat, shkollat, objektet banimore, qendrat tregtare, zyrat, hotelieria, dhe deri te objektet industriale, autorja Nesila Hajdini thekson se, pavarësisht funksionalitetit, këto projekte kanë një qëllim të përbashkët dhe shfaqin koncepte dhe frymë inovative. Libri përmban arkitekturën që reflekton kohën tonë, duke treguar angazhimin e arkitektëve për të qenë në përputhje me nevojat dhe tendencat e epokës së tyre. Ndërsa në lidhje me rolin e arkitektit në një projekt, ajo vlerëson se ata mundohen të jenë prezentë dhe të shfaqin zërin e tyre kreativ, pavarësisht ndikimit të politikave./UBTNews/

Në një sallë të mrekullueshme plot me tinguj dhe emocione, një kapitull i madh në historinë e muzikës klasike të Kosovës po mbyllet. Pas 18 vjetësh në udhëheqje, profesori dhe dirigjenti i njohur, Baki Jashari përfundon mandatin e tij si drejtor i Filharmonisë së Kosovës.

Të martën, Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, priti Baki Jasharin dhe bëri të ditur ndërprerjen e punës në krye të institucionit të kulturës, duke e përshëndetur kontributin e Baki Jasharit në zhvillimin dhe forcimin e muzikës klasike në Kosovë. Jashari është falënderuar nga komuniteti muzikor për përkushtimin dhe pasionin e tij për artin, për punën e palodhshme për të promovuar muzikën klasike dhe për t’i dhënë Filharmonisë së Kosovës një identitet dhe një zë në arenën ndërkombëtare.

Besa Luzha nga komuniteti artistik në rrjetin social në Facebook në komentin e saj, iu është falënderuar Jasharit për punën e deritanishme dhe i uron për angazhimin e ri, me përgjegjësi  Dardan Selimajt.

Imer Hakaj, Drejtor i Inspektoriatit për Trashëgimi Kulturore në MKRS, ka shkruar se drejtori i Filharmonisë së Kosovës, Jashari ka bërë një punë të madhe dhe të shkëlqyeshme gjatë gjithë kohës se punës së tij për institucionin. Kurse për faktin që ministri Ceku, e ka vlerësuar si personalitet, e lëvdoi ministrin dhe punën e këtij institucioni. Por ashtu si në çdo fund të një rruge të gjatë, në horizont shfaqet një fillim i ri. Emërimi i Dardan Selimajt si ushtrues detyre i drejtorit të Filharmonisë së Kosovës shënon një kapitull të ri në historinë e këtij institucioni të madh. Selimaj, një zyrtar i brendshëm i institucionit, përfaqëson një pasuri të brendshme të talenteve dhe pasionit për muzikën klasike, dhe shpresat për të ardhmen e ndritshme të Filharmonisë. Praktikisht Dardan Selimaj, një figurë e njohur në korridoret e institucionit, nga e hëna e javës së ardhshme do të përballet me një sfidë të re që është – ushtrimi i detyrës së menaxherit të institucionit.

Dardan Selimaj, si ushtrues i detyrës së drejtorit të Filharmonisë së Kosovës, fillon me një vlerësim të programit të vitit të aprovuar nga ana programore. Ai për Kohën Ditore vë në pah rëndësinë e mbajtjes së kontinuitetit dhe vazhdimin e bashkëpunimit me akterë të rëndësishëm të skenës së muzikës klasike, si në vend edhe jashtë vendit. Selimaj shpreh qëllimin për të kontribuar në reformën organizative të Filharmonisë së Kosovës, në bashkëpunim me kolegët e dy njësive, Orkestrës dhe Korit. Selimaj si anëtar i korit të Filarmonisë së Kosovës, kaloi vite duke performuar në skenat prestigjioze të rajonit, duke i dhënë zë një simfonie të madhe. Në vitin 2014, ai u hodh në detin e filmit dokumentar, duke drejtuar për herë të parë “There is Light Inside”, një opus që ndriçon çdo cep të globit. Për fat të keq, kjo epistole nuk mund të përfundojë pa një vlerësim për kontributin në artin dhe kulturën e Kosovës./UBTNews/

Përmbledhi: Dionesa Ebibi

Mbrëmja e 13 prillit 2024 ishte një datë e rëndësishme për Diasporën Shqiptaro-Amerikane. Në ambiente të Fordham Preparatory School, në sallën e Leonard Theatre, u organizua një ngjarje e veçantë për premierën e një filmi dokumentar të quajtur “Shpëtimtari i Kosovës, Joe Dio Guardi”.

Filmi është prodhuar nga aktori i njohur shqiptaro-amerikan Hysen Zeqaj, është një portret i jetës dhe veprimtarisë së Joe Dio Guardit, një politikan i lartë amerikan me prejardhje arbëreshe. Në këtë dokumentar, Zeqaj ka dhënë një përshkrim të detajuar të angazhimit të Dio Guardit në ndihmë të Kosovës gjatë periudhës së konfliktit, shkruan Qemal Zylo për Gazeta Dielli.

Historia e vërtetë e përpjekjeve të tij, mundit dhe sakrificave për të sensibilizuar politikanët amerikanë dhe opinionin publik për situatën e rëndë në Kosovë është paraqitur në një mënyrë që prek zemrat. Duke filluar nga angazhimi i tij në Kongresin Amerikan deri te krijimi i organizatës shqiptaro-amerikane “Liga Qytetare Amerikane” (AACL), Dio Guardi u bë një zë i fortë për të drejtat e shqiptarëve në Ballkan. Fotot dhe pamjet filmike të shfaqura në dokumentar janë një dëshmi e mjeshtërisë së prodhimit, dhe lidhjet e Dio Guardit me politikanët më të lartë të Amerikës tregojnë për ndikimin e tij të madh në sensibilizimin e opinionit dhe mobilizimin e shqiptarëve për të drejtat e tyre.

Dokumentari u shqua nga fakte historike dhe ngjarje të padiskutueshme që shënuan përpjekjet dhe angazhimin e Joe Dio Guardit për të sensibilizuar botën për situatën e Kosovës nën regjimin e Millosheviçit. Duke filluar nga aktivitetet e tij në Kongresin Amerikan, deri te udhëtimet në Kosovë pas bombardimeve të NATO-s, Dio Guardi u shndërrua në një zë të fuqishëm për të drejtat e shqiptarëve në Ballkan.

Pjesëmarrësit në premierën e filmit përshëndetën përpjekjet e Dio Guardit dhe vlerësuan kontributin e tij në ndërgjegjësimin e opinionit publik për ngjarjet në Kosovë. Përfaqësues të shoqatave dhe medias shqiptaro-amerikane, si dhe personalitete të njohura të diasporës, morën pjesë në këtë ngjarje të rëndësishme për të ndarë një moment reflektimi dhe mirënjohje për figurën e jashtëzakonshme të Joe Dio Guardit.

Pjesëmarrësit e mbrëmjes u falënderuan reciprokisht për bashkërendimin dhe mbështetjen e tyre në këtë ngjarje të rëndësishme. Figurat e rëndësishme të diasporës, përfshirë ambasadorin e Kosovës në NY, deputetët shqiptarë në parlamentin e Serbisë dhe të Kosovës, si dhe personalitete të shoqatave dhe biznesmenët e suksesshëm, i shprehën respektin e tyre DioGuardit dhe bashkëpunimit të tyre për të avancuar çështjet e rëndësishme për komunitetin shqiptaro-amerikan. Në të njëjtën mënyrë, prezantimi i personaliteteve të ndritura të diasporës në këtë mbrëmje u bë një shprehje e fortë e solidaritetit dhe unitetit të komunitetit shqiptaro-amerikan. Për të parë filmin morën pjesë personalitete si Konsulli i Përgjithshëm i Kosovës në Nju Jork, Ambasadori Blerim Reka, Shaip Kamberi, deputet shqiptar në Parlamentin e Serbisë, Kryeatri i Komunës së Bujanocit, Nagip Arifi,  Ardita Sinani, këshilltare në qeverinë e Republikës së Kosovës dhe personalitete tjera.

Përmes misioneve të shumta në rajonin e Ballkanit, DioGuardi dhe e shoqja e tij Shirley Cloyes DioGuardi monitoruan dhe raportuan për kushtet sociale, ekonomike dhe politike në Kosovë dhe rajonin për Kongresin Amerikan. Pjesëmarrja e tyre aktive në fushatën e bombardimeve të NATO-s në Kosovë dhe angazhimi i tyre në drejtim të çështjeve të shqiptarëve në gjyqin e Hagës ndaj Millosheviçit i bën ata figura të rëndësishme për popullin shqiptar, shkruan Gazeta Dielli.

Përmbledhi: Dionesa Ebibi

Ekspozita e skulpturave dhe kukullave artizane që përshkruan historitë e ish-të burgosurve në Spaç shënon një moment të rëndësishëm për të mbajtur gjallë kujtimet dhe për të nderuar vuajtjet e tyre nën regjimin diktatorial. Duke kombinuar artin me historinë, kjo ekspozitë sjell përpara publikut portrete të rralla dhe histori të mahnitshme, duke e bërë të mundur që brezat e ardhshëm të mësojnë dhe të kuptojnë kohën e errët të historisë së tyre kombëtare.

Në një ngjarje të rrallë, historia e 49 ish-të burgosurve politik në Spaç u ngrit në piedestalin e artit, në formën e një ekspozite të veçantë. Portretet e tyre, të krijuara me delikatesë me përdorimin e allçisë, shkëlqyen në dritën e ekspozitës, duke sjellë përpara syve historitë e tyre të mrekullueshme dhe rrugën e tyre të dhimbshme nëpër burgjet e regjimit të ashpër.

Hysen Ismailhaxhiaj, një nga ish-të burgosurit, që kishte kaluar 20 vite të jetës së tij nën hijen e Spaçit, ishte një prej tyre. Me zë të qartë dhe me fytyrën e përmbledhur nga vuajtjet, ai shpërthente një fjalë të fortë: “Ky sistem nuk mund të jetohet, është i papranueshëm”.

Historia e tij, e përcjellë nëpërmjet kësaj ekspozite, ishte një thirrje për të mos harruar gjakun dhe vuajtjet e atyre që kishin përballuar të njëjtën shteg të vështirë.

Bajram Dyrmishi, një tjetër ish-i burgosur, kujtonte me trishtim vitet e tij në burgun e Spaçit.

“Kam qenë nga viti 77-82. U dënova 7 për propagandë. Nuk bëra asgjë, por na fusnin kot në burg. Ruheshim. Jam nga Skrapari. U dënova sikur isha kundra partisë. 47 vjeç isha kur u dënova dhe me fëmijë. Punoja specialist ndërtimi. Më keq skishte. Punonim 3 turne. Futeshim nën tokë dhe nxirrnim bakër. Mërzitesha shumë. Njëherë më erdhi gruaja. Ata që vdisnin i cconin në një gjysmë metre. Më kanë vdekur shumë njerëz të njohur. Për ne që punonim ushqimi ishte mirë, ata që nuk punonin ishte keq”, tha Bajram Dyrmishi ish-i burgosur politik, 95 vjeç.

Edhe Gjon Prendi, me historinë e tij të rrugës nëpër burgjet komuniste ndau tregimin e tij. Nëpërmjet ekspozitës, ai dhe të tjerë si ai u bënë dëshmitarë të një periudhe të errët në historinë e Shqipërisë. Por më e veçanta ishte forma se si këto histori u transmetuan nëpërmjet artit. Kukullat artizanale, me fytyra të ngulitura në shprehje të ndryshme, sjellën përpara pamjet e tyre si figura të ndryshme nga një pasqyrë e shkatërruar e kohës. Çdo kukullë, një histori; çdo ekspresion, një vuajtje e fshehur nën hijen e kujtimit.

Kuratorët e kësaj ekspozite udhëtuan nëpër 8 qytete të vendit, për të grumbulluar jo vetëm portrete dhe kukulla, por edhe historitë personale të ish-të burgosurve. Kjo ekspozitë nuk ishte vetëm një shfaqje e artit, por një ftesë për të reflektuar mbi një periudhë të errët në historinë e Shqipërisë dhe për të nderuar atë që vuajtën dhe përjetuan në këto burgje simbolike./UBTNews/