Lajmet

Kush është Viktor Bout, tregtari rus i lidhur me shkëmbimin e amerikanëve të mbajtur nga Moska?

Për gati dy dekada, Bout u bë tregtari më famëkeq i armëve në botë.

Published

on

I quajtur ndryshe “tregtari i vdekjes” për aftësinë e tij për të kapërcyer embargot e armëve, Bout, 55 vjeç, ishte një nga njerëzit më të kërkuar në botë përpara arrestimit të tij në vitin 2008 me akuza të shumta në lidhje me trafikun e armëve.

Për gati dy dekada, Bout u bë tregtari më famëkeq i armëve në botë, duke u shitur armë shteteve të ndryshme, grupeve rebele dhe kryekomandantëve vrasës në Afrikë, Azi dhe Amerikën e Jugut.

Fama e tij ishte e tillë saqë ndikoi në frymëzimin e një filmi hollivudian, “Lord of War” i vitit 2005, ku luajti Nicholas Cage si Yuri Orlov, një tregtar armësh i bazuar lirshëm në Bout.

Megjithatë, origjina e Bout mbeti e mbuluar me mister. Biografitë përgjithësisht pajtohen se ai ka lindur në vitin 1967 në Dushanbe, në atë kohë kryeqyteti i Taxhikistanit Sovjetik, afër kufirit me Afganistanin.

Një gjuhëtar i talentuar, i cili më vonë përdori njohuritë e tij në anglisht, frëngjisht, portugalisht, arabisht dhe persisht për të ndërtuar perandorinë e tij ndërkombëtare të armëve, Bout thuhet se ndoqi klubin e Esperantos Dushanbe si një djalë i ri, duke mësuar rrjedhshëm gjuhën artificiale.

Pasoi një periudhë në ushtrinë sovjetike, ku Bout tha se arriti gradën e togerit, duke shërbyer si përkthyes ushtarak, duke përfshirë në Angola, një vend që më vonë do të bëhej qendror për biznesin e tij.

Përparimi i madh i Bout erdhi në ditët pas rënies së bllokut komunist në vitet 1989-91, duke fituar para nga një tepricë e papritur e armëve të hedhura të epokës sovjetike për të nxitur një seri luftërash civile vëllavrasëse në Afrikë, Azi dhe më gjerë.

Me shpërbërjen e flotës së madhe ajrore të Bashkimit Sovjetik, Bout ishte në gjendje të merrte 60 avionë të vjetër ushtarakë sovjetikë me bazë jashtë Emirateve të Bashkuara Arabe, me anë të të cilëve ai mund të furnizonte produktet e tij në mbarë botën.

Nga një bazë në Emiratin e Gjirit, Sharjah, ai ndërthuri perandorinë e tij të trafikut të armëve me një biznes logjistik në dukje të padëmshëm, duke këmbëngulur gjithmonë kur e pyetën se ai ishte një sipërmarrës legjitim me klientë të respektuar dhe nuk kishte rast për t’u përgjigjur.

Megjithatë, Bout, i cili u shfaq për herë të parë në radarin e CIA-s mes raporteve për një qytetar të fshehtë rus që tregtonte armë në Afrikë, ishte në fillim të mijëvjeçarit një nga njerëzit më të kërkuar në botë.

Por Bout, klientët e të cilit përfshinin grupe rebele dhe milici nga Kongo, në Angola dhe Liberi, kishte pak ideologji të fortë, duke u prirur të vendoste biznesin mbi politikën.

Në Afganistan, ai u shiste armë kryengritësve islamikë talibanë dhe armiqve të tyre në Aleancën Veriore pro-perëndimore, sipas “Merchant of Death: Guns, Planes, and the Man Who Makes War Possible”.

Biografia thotë se Bout e furnizoi me armë ish-presidentin e Liberisë dhe kryekomandantin e luftës, Charles Taylor, fraksionet të ndryshme kongoleze dhe grupin militant islamik filipinas Abu Sayyaf.

Fundi erdhi vetëm në vitin 2008, pas një operacioni nga Administrata Amerikane e Zbatimit të Drogës, ku Bout u gjurmua në shumë vende në një hotel luksoz në Bangkok.

Pas më shumë se dy vitesh grindje diplomatike në të cilat Rusia këmbënguli se Bout ishte i pafajshëm dhe rasti i tij ishte i motivuar politikisht, Bout u ekstradua në Shtetet e Bashkuara, ku u përball me një sërë akuzash, duke përfshirë konspiracion për të mbështetur terroristët, Komplot për të vrarë amerikanët dhe Pastrim parash.

Bout u gjykua për akuzat që lidhen me FARC, të cilat ai i mohoi, dhe në vitin 2012 u dënua nga një gjykatë në Manhattan me 25 vjet burg, dënimi minimal i mundshëm.

Që atëherë, shteti rus ka qenë i etur për ta rikthyer atë./UBTNews/

Lajmet

Konsumatorët në të gjithë Ballkanin bojkotojnë supermarketet në shenjë proteste kundër rritjes së çmimeve

Published

on

Konsumatorët në Ballkan po bojkotojnë supermarketet për të protestuar kundër rritjes së çmimeve ushqimore dhe përkeqësimit të krizës së kostos së jetesës. Bojkoti ka filluar në Kroaci, ku grupi i të drejtave të konsumatorëve “Halo, inspektore” ka udhëhequr një protestë të premten e kaluar. Ky bojkot, që përfshin zinxhirët e supermarketeve Eurospin, Lidl dhe DM, është shtrirë më pas edhe në vende të tjera të Ballkanit Perëndimor, si Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi dhe Serbia.

Në Kroaci, grupi ka shpërndarë fotografi të supermarketeve bosh dhe ka bërë thirrje për një bojkot njëjavor të blerjeve, duke kërkuar që kroatët të shmangin shpenzimet, përfshirë ato që nuk kanë lidhje me ushqimin. Lëvizja ka pasur një ndikim të dukshëm, pasi transaksionet në zinxhirët e supermarketeve ranë me 44% të premten e kaluar, me një rënie totale prej 53% në shitje.

Kryeministri i Malit të Zi, Milojko Spajiq, ka mbështetur lëvizjen, duke thënë se si qytetar, ai e mbështet protestën. Për këtë lëvizje, qeveria kroate ka reaguar duke shtuar 40 produkte të tjera në listën e artikujve me çmime të kufizuara, duke përfshirë djathra, kafe dhe produkte të tjera të domosdoshme. Inflacioni në Kroaci ka arritur 4.5% në dhjetor, që është niveli më i lartë në eurozonë.

Në përgjigje të bojkotit, disa supermarkete kanë vendosur të ulën çmimet. Kaufland ka njoftuar se do të ulë çmimet për mbi 1,000 produkte nga 5 shkurti, ndërsa Konzum ka deklaruar se do të injektojë 1 milion euro për uljen dhe ngrirjen e çmimeve për 250 produkte vendase që nuk janë të kufizuara nga qeveria.

Kjo lëvizje ka ndezur një diskutim të gjerë në Ballkanin Perëndimor mbi mënyrat më të mira për të mbrojtur konsumatorët dhe për të luftuar kundër rritjes së çmimeve, duke nxitur kërkesa për veprime të mëtejshme nga qeveritë dhe institucionet për të adresuar krizën e kostos së jetesës./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Bethoven, Da Vinçi dhe Kyri’ në kartëmonedhat e reja euro

Published

on

Banka Qendrore Evropiane (BQE) ka zbuluar një përzgjedhje paraprake të dizajneve për kartëmonedhat e reja të euros që pritet të lëshohen në të ardhmen, duke përfshirë figura të njohura të historisë dhe kulturës evropiane, si Ludvig van Beethoven, Mari Kyri dhe Leonardo da Vinci.

Sipas presidentes së BQE-së, Christine Lagarde, këto kartëmonedha do të reflektojnë identitetin e përbashkët evropian dhe diversitetin që e bën Evropën të fortë. “Kultura evropiane feston hapësirat e përbashkëta kulturore që kanë formësuar identitetin evropian gjatë shekujve dhe ‘personalitetet ikonike evropiane'”, tha Lagarde gjatë një njoftimi nga selia e BQE-së në Frankfurt.

Dizajni i kartëmonedhave përfshin figura të njohura si laureatja e çmimit Nobel, Mari Kyri, kompozitori gjerman Ludvig van Beethoven dhe artisti italian Leonardo da Vinci, duke nderuar kështu trashëgiminë kulturore të kontinentit. Në anën e pasme të kartëmonedhave, mund të shfaqen elemente që lidhen me kulturën dhe arsimin, si një bibliotekë ose universitet.

Një tjetër grup dizajnesh do të përqendrohet te “Lumenjtë dhe zogjtë”, duke simbolizuar qëndrueshmërinë dhe diversitetin e ekosistemeve natyrore të Evropës. Ky dizajn mund të përfshijë imazhe të institucioneve evropiane, si Parlamenti Evropian ose Komisioni Evropian, si një mënyrë për të theksuar angazhimin e Evropës për ruajtjen e mjedisit dhe pasurimin e trashëgimisë kulturore.

“Ne jemi të emocionuar të prezantojmë këto motive që pasqyrojnë angazhimin tonë ndaj Evropës dhe festojnë trashëgiminë e saj kulturore dhe natyrore”, tha Lagarde, duke theksuar rëndësinë e këtyre kartëmonedhave si një simbol të unitetit dhe identitetit evropian./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Inflacioni francez mbetet i qëndrueshëm, BQE ul normat e interesit

Published

on

Inflacioni në Francë është rritur me një ritëm të qëndrueshëm në fillim të vitit, duke qëndruar në 1.8% në janar, i njëjti nivel si në dhjetor. Kjo shifër mbetet nën objektivin 2% të Bankës Qendrore Evropiane (BQE), duke ofruar mundësinë që BQE të ulë normat e interesit në muajt në vijim për të stimuluar më tej rritjen ekonomike.

Këto të dhëna janë publikuar vetëm një ditë pas vendimit të BQE-së për të ulur normën bazë të interesit me 25 pikë bazë, një masë që synon lehtësimin e kushteve të financimit dhe nxitjen e aktivitetit ekonomik në eurozonë.

Presidentja e BQE-së, Christine Lagarde, komentoi këtë ulje të normës, duke theksuar se inflacioni po ngadalësohet në përputhje me pritshmëritë, por paralajmëroi se ekonomia evropiane ende përballet me disa sfida, përfshirë besimin e dobët të konsumatorëve dhe pasigurinë që shkaktojnë tarifat e mundshme nga administrata amerikane. Ajo shtoi se, megjithë ngadalësimin e inflacionit, rritja ekonomike mbetet e ngadaltë.

Indeksi i çmimeve të konsumit (CPI) i Francës u rrit me 1.4% në janar krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, pas një rritjeje prej 1.3% në dhjetor. Në baza mujore, CPI ra me 0.1%, kryesisht për shkak të uljes së çmimeve të veshjeve dimërore, këpucëve dhe transportit. Nga ana tjetër, çmimet e energjisë, ushqimeve, duhanit dhe produkteve të sigurimit kanë pasur rritje.

Edhe pse të dhënat e inflacionit janë relativisht të qëndrueshme, qeveria franceze po përballet me një krizë buxhetore. Për të adresuar deficitin e lartë, kryeministri François Bayrou ka propozuar një projekt-ligj të ri për financat publike. Megjithatë, ai përballet me sfida politike, pasi Asambleja Kombëtare do të zhvillojë një votë mosbesimi ndaj tij javën e ardhshme.

Tregjet dhe analistët do të kenë sytë te Gjermania, e cila pritet të publikojë të dhënat e saj të inflacionit më vonë këtë javë, që mund të ofrojnë një pamje më të gjerë të situatës ekonomike në eurozonë./UBTNews/

 

Continue Reading

Lajmet

Pas SHBA-së edhe Zvicra ndërpret ndihmën ekonomike për Shqipërinë

Published

on

By

Qeveria zvicerane ka vendosur të përfundojë programet e saj të ndihmës zhvillimore për Shqipërinë, Bangladeshin dhe Zambian deri në fund të vitit 2028, pas shkurtimit të fondeve nga Parlamenti zviceran.

Ky vendim është pjesë e një uljeje të përgjithshme të buxhetit të bashkëpunimit ndërkombëtar, e cila prek edhe vendet e tjera përfituese të ndihmës zvicerane.

Sipas një deklarate zyrtare, Parlamenti zviceran ka shkurtuar 110 milionë franga zvicerane (121 milionë dollarë) nga buxheti i bashkëpunimit ndërkombëtar për vitin 2025 dhe 321 milionë franga për periudhën 2026-2028. Si pasojë, Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC) do të ndërpresë programet dypalëshe të zhvillimit në këto vende.

Megjithatë, pavarësisht këtyre masave, ndihma humanitare dhe mbështetja për Ukrainën nuk do të preken, duke reflektuar prioritetet strategjike të politikës së jashtme zvicerane.

Vendimi i Zvicrës vjen vetëm një ditë pas njoftimit të Ambasadës Amerikane në Tiranë, e cila informoi institucionet shqiptare për pezullimin e fondeve të mbështetjes nga SHBA.

Ky veprim është rezultat i urdhrit ekzekutiv të Presidentit Donald Trump, i cili urdhëroi rishikimin e të gjitha programeve të ndihmës së huaj dhe pezullimin e tyre deri në përshtatjen me prioritetet e reja të politikës së jashtme të administratës së tij.

Sekretari i Shtetit Marco Rubio konfirmoi zbatimin e këtij urdhri ekzekutiv, duke theksuar se “asnjë ndihmë ndërkombëtare e SHBA-së nuk do të shpërndahet nëse nuk është plotësisht në përputhje me politikën e jashtme të Presidentit të Shteteve të Bashkuara”.

Continue Reading

Të kërkuara