Kenia është shteti afrikan që njohu pavarësinë e Kosovës të mërkurën më 26 prill, duke sjellë kështu njohje pas më shumë se 4 vjet “pauzë”. Kjo është njohja e 118-të që i bëhet Kosovës dhe po konsiderohet një hap i rëndësishëm për forcimin e subjektivitetit të shtetit. Ky zhvillim riktheu kritikat ndaj Ministrisë së Jashtme të Kosovës për mungesë të strategjisë në këtë drejtim.

Por, kush e siguroi njohjen?
I pari që njoftoi për këtë lajm ishte ish-presidenti Behgjet Pacolli, pas të cilit shkruan edhe presidentja Vjosa Osmani dhe kryeministri në detyrë Albin Kurti.
Në njoftimin zyrtar, Kenia e quajti Pacollin të deleguar special të presidentes Osmani. E vet presidentja e falënderoi atë për “angazhim të vazhdueshëm”.
“Një mirënjohje e veçantë shkon për të gjithë ata që kontribuuan në këtë proces. Falënderim të veçantë për angazhimin e vazhdueshëm të ish-Presidentit dhe ish-ministrit të punëve të Jashtme të Kosovës, Behgjet Pacolli”, shkroi Osmani.
Ndërkaq, Kurti falënderoi Osmanin dhe Pacollin për rolin e tyre, sic tha ai, krahas edhe të gjithë atyre që kontribuan në këtë arritje.
Por, ndryshe reagoi ministrja në detyrë e Punëve të Jashtme, Donika Gërvalla.
Në reagimin e saj të mërkurën ajo nuk përmendi Pacollin por tha se “nga takimi i parë që kemi pasur në vitin 2021 bashkë me presidenten Vjosa Osmani me ish-presidentin Uhuru Kenyatta, kemi parë rrugën graduale drejt njohjes reciproke”.
Ndërkaq, Pacolli, i cili publikoi fotografi nga ceremonia e nënshkrimit, tha se vendimi është “fryt i një pune të gjatë, të palodhur, me përkushtim e sakrificë, që nga viti 2009”.
Kosova nuk arriti të sigurojë asnjë njohje në këto vjet. E fundit ishte më 2021 kur Izraeli njohu pavarësinë e shtetit.
Drejtoresha ekzekutive Arbëresha Loxha Stublla vlerëson këtë njohje si një ndryshim pozitiv në dinamikën e punëve të jashtme të Kosovës, por theksoi se ajo nuk është rezultat i përpjekjeve të Ministrisë së Punëve të Jashtme.
“Kjo njohje nga Kenia na vjen pas më shumë se katër viteve kur patëm njohjen e fundit që ishte njohja nga Izraeli. Pra, kanë qenë më shumë se katër vite që kjo qeveri nuk ka arritur të sigurojë njohje nga asnjë shtet mosnjohjes i Kosovës. Ne e mirëpresim dhe vlerësojmë shumë njohjen e re, sepse është një ndryshim në dinamikat pasive të punëve të jashtme të Kosovës, ose të atyre të cilët janë përgjegjës për politiken e jashtme të Kosovës. Mirëpo, duket se e njëjta nuk është që ka ardhur si rezultat i përpjekjeve të MPJD-së në këtë rast për të siguruar njohje nga Kenia, por duket që e njëjta është siguruar nga zotëri Behgjet Pacolli. Natyrisht, në do të rezervoheshin të diskutonim më tepër rreth kësaj, për faktin që ka shumë mungesë të informacioneve se si konkretisht ka ardhur deri të njohja”, thotë Loxha-Stublla.
Loxha-Stublla ka theksuar se mungesa e njohjeve për më shumë se katër vjet është një dështim i qeverisë dhe MPJD-së për të krijuar një strategji të qartë dhe për të angazhuar lobimin në nivel ndërkombëtar.
“Çdo njohje e re është tejet e rëndësishme për forcimin e subjektivitetit të Republikës së Kosovës. Por, marrë parasysh se kanë kaluar më shumë se katër vjet që nuk kemi pas fare njohje, kjo e bënë ende më të rëndësishme. Ne gjithmonë u kemi bërë thirrje Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe përkatësisht dikasterit të Punëve të Jashtme që të kenë një strategji të qartë se si do të sigurojnë njohje, sepse njohjet janë të domosdoshme për të forcuar subjektivitetin e Republikës, por edhe për të garantuar më tutje pavarësinë dhe subjektivitetin ndërkombëtar të Kosovës. Nëse do të kishte përpjekje dhe strategji të qartë për sigurim të njohjeve, lobim të vazhdueshëm dhe një qasje konkrete për të bindur shtetet për të njohë Kosovën, konsideroj që do të kishim rezultate. Por, meqenëse nuk kemi pasur asnjë rezultat mund t’i faturohet MPJD-së si dështim në këtë drejtim. Ka mungesë të lobimit, të një strategjie të qartë se si të arrihen njohjet dhe punës konkrete në këtë drejtim”, nënvizon Loxha- Stublla.

Në anën tjetër edhe njohësi për çështje politike, Emrush Ujkani vlerëson se meritat më të mëdha për këtë njohje i ka Pacolli.
“Është një njohje shumë e rëndësishme dhe kjo padyshim që e fuqizon subjektivitetin juridik të vendit tonë në arenën ndërkombëtare. Është dashtë të ketë diplomaci më aktive, por, po fokusohemi tek kjo fundit, besoj se ka një kontribut të pakontestueshëm zotëri Pacolli në këtë njohje, ai ka bërë njoftim qysh në një kohë më herët që institucionet e Kosovës duhet të presin lidershipin e këtij shteti, të bashkëpunojmë më ta, sepse njohja vetëm është e kryer. Por, a është dashtë të punohet më shumë nga institucionet e Kosovës në mënyrë të veçantë nga ata që janë bartës të diplomacisë së Kosovës në këto vite, s’ka nevojë të komentohet, sepse, ka nevojë të punohet edhe tash kur po flasim, e lëre më për një mandat të tërë”, thotë Ujkani.
Kenia tha se “e ka njohur Kosovën në interes të paqes dhe sigurisë ndërkombëtare, integritetit territorial dhe në avancimin e forcimit të marrëdhënieve me vendet e Ballkanit, duke përkujtuar se shpallja e pavarësisë së Kosovës mori miratimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë”.
Presidentja Osmani ishte takuar me homologun në Kenia tri herë gjatë vitit të kaluar.
Osmani tha se marrëdhëniet në mes të Kosovës dhe Kenias do të thellohen në fusha të ndryshme