Intoleranca ndaj homoseksualëve nuk është veçori e lindjes së Evropës. Pikë ndarjeje mes Lindjes dhe Perëndimit homoseksualiteti u bë për herë të parë pas rënies së komunizmit.
“Devijim anësor” quhej homoseksualitetin në kohën e komunizmit. Por pikë ndarjeje mes Lindjes dhe Perëndimit homoseksualiteti u bë për herë të parë pas rënies së komunizmit. Që prej viteve 1989/90 kryesisht politikanët nacionalistë në vendet e Evropës Lindore, që glorifikojnë popullin e vet si “tolerant” përballë Perëndimit “invadues”, “misionar”, shprehin hapur intolerancë maksimale ndaj lesbikeve dhe homoseksualëve.
“Jini jotolerantë, jini normalë!”, lexoje të shkruar në posterat e një partie ekstremiste të djathtë në Bullgari. Jo të gjithë armiqtë e homoseksualëve do të shpreheshin kaq brutalisht. Kujt i pëlqen ta quajë veten jotolerant? Por kjo parti ka prekur nervin.
Në fakt mungesa e tolerancës nuk është aspak karakteristikë e Evropës Lindore, dhe me siguri as homofobia. Përkundrazi, kur bëhet fjalë për orientimin seksual, prej kohësh ka pasur më shumë tolerancë në Evropën Lindore sesa për shembull në Gjermani apo në Britaninë e Madhe.
Ishin vendet perëndimore ato që inskenuan skandalet e mëdha historike të “kurvërisë mes burrave” në epokën borgjeze: në Angli ishin aferat në lidhje me Oscar Wilde dhe më vonë me Peter Wildeblood, në Gjermani me princin zu Eulenburg, me udhëheqësin e organizatës naziste SA Ernst Röhm dhe në vitet 1980 me gjeneralin e Bundeswehr-it Günter Kießling.
Dikur Lindja ishte më përpara
Në Evropën Lindore kjo temë nuk u mor aq seriozisht. Ndëshkime për seks mes burrave në Poloni që prej pavarësisë në 1918 ka pasur po aq pak sa në Francë apo Itali. Në Bashkimin Sovjetik kjo temë ndante stalinistët dhe bolshevikët nacionalistë nga reformatorët dhe revolucionarët: ndëshkimet u shfuqizuan nën Leninin dhe u rivendosën nën Stalinin.
Komunistët çekosllovakë donin ta dekriminalizonin homoseksualitetin që në vitin 1950, por iu desh t’i përkuleshin vetos nga Moska. Seksi mes burrave të rritur në RDGJ u përjashtua nga ndëshkimi në 1957, në Hungarinë 1961 dhe më në fund në Çekosllovaki një vit më vonë. Nga ana tjetër Britania e Madhe nuk qe e gatshme ta bënte këtë para vitit 1967, Republika Federale e Gjermanisë në 1969 dhe Austria në 1971.
Jotolerant ishte Veriperëndimi
Nëse historikisht në kontinent ka ekzistuar ndonjëherë një vijë ndarëse në çështjet e tolerancës seksuale, atëherë mund të thuhet se ajo ndante një Lindje dhe Jugperëndim më tolerant nga një Veriperëndim jotolerant. Edhe pas rënies së perdes së hekurt në 1989/90 me ndryshimet dhe përmbysjet e shumta kësaj teme fillimisht nuk iu kushtua ndonjë vëmendje e veçantë.
Kur në vitin 2000 BE ndaloi diskriminimin ndaj homoseksualëve në vendin e punës, në Poloninë katolike, e cila në atë kohë drejtohej nga kryeministri protestant Jerzy Buzek, u shfaq një indinjatë e zbehtë. Por një farë kundërshtimi ndaj rregulloreve të tilla qe i zakontë në radhët e konservatorëve kudo në Evropë; Polonia nuk përbënte përjashtim.
Një luftë kulturore me kontradikta
Por më pas debati për barazinë midis homoseksualëve dhe lezbikeve, për regjistrimin e bashkëjetesës dhe martesën homoseksuale u kthye në një luftë kulturore Lindje-Perëndimme një potencial të lartë mobilizues, që nga viti 1989. Paradoksalisht ishin konotacionet politike, që e bënë temën “seksi”. Nga ana tjetër kultura pop e trajtoi temën në mënyrë kritike ose ironike.
Në Rusi dyshja e vajzave “t.A.T.u.” luante me konotacionet homoseksuale, në Serbi këngëtarja Marija Sherifovic fitoi në Eurovision dhe u bë një ikonë kombëtare. Pak më vonë në krye të vendit u vendos një kryeministre homoseksuale. Për Serbinë veçanërisht kjo qe një mundësi për të shprehur ambivalencën. Me ikona lesbike mund të tregosh tolerancë, pa irrituar fort të djathtën patriarkale me kultet e tyre të forta burrërore.
Homoseksualiteti si import
Sidoqoftë kundërshtitë vazhdojnë. Baret homoseksuale duhet të kamuflohen. Shoqatat e homoseksualëve dhe aktivistët e të drejtave civile luftojnë fort në të gjithë rajonin për të mundësuar paradat e krenarisë të komunitetit LGBT në sa më shumë qytete. Çdo paradë e mbajtur, pavarësisht nga sulmet, festohet si një fitore.
Serbi: Ligji për të drejtat e komunitetit LGBTQI
Atje ku është tepër e vështirë madje edhe e rrezikshme të shfaqesh, si në disa vende të Ballkanit, politikanët ose diplomatët perëndimorë marshojnë nganjëherë në krye – dhe mbështesin kështu padashur pretendimin se homoseksualiteti vjen nga Perëndimi dhe është i huaj për popullin e tyre.
Një shpjegim psikologjik
Për çfarë diskutohet këtu? Argumentet as që nevojiten në këtë debat. “Ato që citohen janë: ekzistenca dhe vazhdimësia e popullit, demoralizimi i ushtrisë, rreziku për martesën: të gjitha këto janë vetëm justifikime”, thotë studiuesi i seksit nga Berlini, Martin Dannecker.
Dannecker interpreton psikologjikisht homofobinë, edhe aktualen lindore. Pas armiqësisë qëndron një “skepticizëm i thellë në lidhje me koherencën e vlerave”. Në kohë pasigurie, vetëm “natyra” jep siguri të patundur – të paktën në dukje. Për t’i dhënë autoritet shtetit të dobët, të pasigurt, shteti dhe familja thuhen gjithmonë në të njëjtën frymë”, shprehet ai.
Seksualitet „në kundërshtim me natyrën”
Në të vërtetë norma “e natyrshme” së cilës i referohen, rezulton e dyshimtë. Kjo shihet në faktin se për ta përmbushur atë, ju duhet të “shtrëngoni rripin” vazhdimisht, thotë Dannecker. Me sa duket, homoseksualëve dhe pakicave të tjera seksuale u mungonte disiplina e nevojshme.
Por pse duhet të shtrëngosh veten, nëse sjellja e drejtë, e natyrshme është e vetëkuptueshme? Kontradiktës nuk mund t’i shpëtojë askush, që lufton për rolet tradicionale gjinore dhe kundër seksualitetit “në kundërshtim me natyrën”: Nëse natyra dikton gjithçka me aq saktësi, sa pretendojnë homofobët, identitetet gjinore nuk do të influencoheshin dot nga asnjë realitet i jetës, nga asnjë paradë krenarie homoseksuale dhe nga asnjë turbullirë e “propagandës homoseksuale”. Kështu që në fakt mund të bënin sehir fare të relaksuar.
Nga vjen urrejtja?
Sipas Dannecker homoseksualët urrehen, “sepse përfaqësojnë pasivitetin”. Jo vetëm personalisht shumë njerëz në Evropën Lindore përjetojnë që janë të dënuar me pasivitet. Për më tepër i gjithë kombi, me të cilin identifikohen, jeton këtë fat lëndues. Ai instruktohet, manipulohet, bëhet një marrës pasiv në raport me Perëndimin, i cili paraqitet si pjesa dhënëse, dhuruese, e thënë me një fjalë: bëhet grua.https://imasdk.googleapis.com/js/core/bridge3.458.0_en.html#goog_1630161456Volume 90% Shiko videon02:20
Refugjatët LGBTQI në Lesbos ndihen të kërcënuar
Homoseksualët “lejojnë veten të bëhet diçka me ta”; kjo ndez urrejtjen. “Ata tradhtojnë betimin e bashkësisë”, thotë Dannecker. Për më tepër humbja e pozitës sociale, që kanë pësuar shumë njerëz, përjetohet si humbje e potencës.
“Sqarim negativ”
Dannecker bën dallimin midis Lindjes dhe Perëndimit jo vetëm përsa i përket valës homofobike pas vitit 2000, por edhe historisë së trajtimit të homoseksualitetit. Në Perëndim, veçanërisht në Angli dhe Gjermani, pas një periudhe të gjatë problematizimi ndodhi një lloj “sqarimi negativ”.
Në vend që të vazhdonin ta mallkonin thjesht si mëkat, për një kohë të gjatë u bënë përpjekje për të psikopatologjizuar homoseksualitetin, për ta interpretuar atë si një devijim mendor ose si një neurozë. Perëndimorët donin të gjenin “arsyet”, pse dikush ishte homoseksual. “Por nuk u gjet asgjë”, thotë Dannecker. Rugëdalja e fundit ishte pranimi.
Homoseksualët si ikona heretike të djallit
Ndërsa në Lindje, veçanërisht në Rusi, ku në traditën ortodokse veprimi ka përparësi para “motivimit të brendshëm”, nuk ishte fjala për atë që njeriu ndjente, por për atë që bënte. Pjesë të mëdha të opinionit publik reaguan me agresivitet ndaj elementit demonstrativ, ekzibicionist, instruktues në lëvizjen për të drejtat e LGBT.
Madje vetë sociologu Igor Kon, një luftëtar meritor për njohjen e homoseksualëve në Rusi, shprehu një farë irritimi lidhur me paradat: “Dikujt ata u kujtonin grupet studentore të propagandës në kohët e ish- Bashkimi Sovjetik, që duhej t’u mësonin fshatarëve në kooperative, se si të korrnin.” Toleranca u kthye në temë diskutimi dhe homoseksualët u bënë ikona, ashtu si në paradat perëndimore – por ikona heretike të djallit. Ky nuk është sinjal shpresëdhënës për akceptancën e tyre në të ardhmen.
Agjencia për mbrojtje civile në Gazë tha se sulmet ajrore izraelite kanë vrarë të paktën dhjetë persona më 5 qershor, teksa ushtria izraelite po vazhdon ofensivën në territorin palestinez.
Zëdhënësi i kësaj agjencie, Mahmud Bassal, tha për AFP-në se sulmet vdekjeprurëse shënjestruan një zonë ku po strehohen personat e zhvendosur në Han Junis, disa shtëpi në Qytetin e Gazës dhe në Deir el-Balah.
Ushtria izraelite ende nuk ka komentuar për këto raportime.
Izraeli ka intensifikuar ofensivën e tij, duke thënë se synon të mposhtë Hamasin – grupin palestinez të shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – i cili sulmoi Izraelin më 7 tetor 2023, sulm që nxiti luftën në Gazë.
Sulmi i paprecedent i Hamasit la të vrarë afër 1.200 persona, shumica civilë, dhe grupi palestinez rrëmbeu edhe afër 250 të tjerë.
Ndërkaq, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gazën e udhëhequr nga Hamasi, të paktën 4.335 persona janë vrarë që kur Izraeli rinisi ofensivën më 18 mars. Numri i përgjithshëm i viktimave që nga nisja e luftës, sipas kësaj ministrie, ka arritur në 54.607. Kjo ministri thotë se shumica e viktimave ishin civilë./REL/
Presidenti amerikan, Donald Trump, ka nënshkruar një vendim që ua ndalon hyrjen në Shtetet e Bashkuara të qytetarëve nga 12 shtete, përfshirë nga Afganistani dhe Irani.
Një ndalesë të tillë udhëtimi, Trump e kishte ndërmarrë edhe gjatë mandatit të parë presidencial.
Presidenti amerikan tha se ndalesa e udhëtimit është e nevojshme për të mbrojtur amerikanët nga sulmet terroriste, sikurse sulmi që ndodhi më 1 qershor në Kolorado. Autoritetet kanë thënë se një grup personash që protestonin në mbështetje të pengjeve izraelite që mbahen nga Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian – u sulmuan nga një shtetas egjiptian.
“Sulmi i fundit terrorist në Kolorado ka vënë në pah rreziqet ekstreme që i kanosen vendit tonë nga hyrja e shtetasve të huaj që nuk kanë kaluar nëpër kontrolle siç duhet, si dhe nga ata që vijnë këtu si vizitorë të përkohshëm dhe qëndrojnë më gjatë sesa lejohet me vizat që posedojnë. Ne nuk i duam ata”, tha Trump përmes një video-mesazhi.
Sipas policisë, i dyshuari për sulmin në Kolorado, Mohammed Sabry Soliman, hodhi mjete plasëse dhe spërkati grupin me benzinë të ndezur. Pesëmbëdhjetë persona u plagosën. Zyrtarët e sigurisë kombëtare të SHBA-së thanë se Soliman gjendej në SHBA në mënyrë të paligjshme, pasi ai kishte tejkaluar afatin e qëndrimit të vizës së tij turistike.
Trump e krahasoi ndalesën e re të udhëtimit me “kufizimet e ashpra të udhëtimit” që ai vendosi ndaj një numri shtetesh, kryesisht myslimane më 2017, pak pasi nisi mandatin e parë presidencial. Ai tha se ai vendim ishte një nga politikat më të suksesshme të mandatit të tij të parë dhe ishte pjesë e rëndësishme e parandalimit të sulmeve të mëdha terroriste nga jashtë në SHBA, duke përmendur sulmet terroriste që kanë ndodhur në Evropë në vitet e fundit.
“Nuk do të lejojmë që ajo që ndodhi në Evropë të ndodhë në Amerikë”, tha Trump. “Ne nuk mund të kemi një migrim të hapur nga asnjë vend prej nga nuk mund të bëjmë një verifikim të sigurt dhe të besueshëm”.
Përveç Afganistanit dhe Iranit, shtetet që përfshihen në ndalesën e re janë: Burma, Çadi, Republika e Kongos, Guinea Ekuatoriale, Eritrea, Haiti, Libia, Somalia, Sudani dhe Jemeni. Ndalesa e udhëtimit do të hyjë në fuqi më 9 qershor.
Edhe pse kufizimi nuk prek udhëtarët nga Egjipti, Trump tha se “në dritë të ngjarjeve të fundit”, ai ka urdhëruar sekretarin e Shtetit që ta informojë lidhur me rishikimin e praktikave dhe procedurave të Egjiptit “për të konfirmuar nëse kapacitetet e tyre aktuale të kontrollit dhe verifikimit janë të mjaftueshme”.
Përveç ndalimit të udhëtimit do të ketë edhe kufizime shtesë për vizitorët nga Burundi, Kuba, Laosi, Sierra Leone, Togo, Turkmenistani dhe Venezuela, thuhet në vendimin e nënshkruar nga presidenti Trump.
Trump tha se mbetet “i përkushtuar për t’u angazhuar me shtetet që janë të gatshëm të bashkëpunojnë në përmirësimin e këmbimit të informacioneve dhe për procedurat për menaxhimin e identitetit, si dhe për të adresuar rreziqet që lidhen me terrorizmin dhe sigurinë publike”.
Ndalesa e udhëtimit, e vendosur gjatë mandatit të parë të Trumpit, ua ndalonte shtetasve nga shtatë shtete, kryesisht myslimane – Irak, Siri, Iran, Sudan, Libi, Somali dhe Jemen – që të udhëtonin në SHBA. Ai vendim kishte shkaktuar kaos dhe paqartësi në aeroportet e këtyre shteteve dhe në aeroportet amerikane, pasi udhëtarëve ose iu ndalua hipja në avion për në SHBA ose ata u ndaluan sapo arritën në tokën amerikane.
Udhëtarët e prekur nga vendimi përfshinin studentë dhe staf akademik, si dhe biznesmenë, turistë dhe persona që vizitonin miqtë dhe të afërmit e tyre.
Trump e mbrojti vendimin duke u thirrur në çështje të sigurisë kombëtare dhe duke argumentuar se vendimi nuk bazohej në paragjykime kundër myslimanëve. Vendimi i rishikua gjatë betejave ligjore, teksa një version i vendimit u mbështet nga Gjykata Supreme më 2018.
Ndalesa e re e udhëtimit vjen pas një vendimi ekzekutiv të lëshuar nga Trumpi në janar, i cili kërkonte nga Departamenti i Shtetit, nga ai i Sigurisë Kombëtare si dhe nga drejtori i Inteligjencës Kombëtare, që të përgatisnin një raport mbi “qëndrimet armiqësore” ndaj SHBA-së. Urdhri ekzekutiv kërkonte edhe një vlerësim nëse hyrja e qytetarëve nga disa vende përbënte rrezik për sigurinë kombëtare./REL/
Komisioni Evropian i ka dhënë dritën jeshile Bullgarisë për t’u anëtarësuar në eurozonë më 1 janar 2026, duke shënuar hapin e dytë të rëndësishëm të shtetit brenda një viti në rrugën drejt integrimit të plotë në Bashkimin Evropian.
KE-ja, e cila u mblodh më 4 qershor për të marrë një vendim lidhur me këtë çështje, tha se Bullgaria i përmbush katër kriteret nominale të konvergjencës që përdoren për të vlerësuar nëse një vend është i gatshëm të adoptojë euron.
“Euroja është një simbol i prekshëm i forcës dhe unitetit evropian”, tha presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Banka Qendrore Evropiane pritet po ashtu që të publikojë mendimin e saj më 4 qershor, dhe zyrtarët bullgarë kanë thënë se presin një vlerësim pozitiv edhe nga ky institucion.
Këshilli i Bashkimit Evropian do të marrë vendimin përfundimtar për pranimin e Bullgarisë në eurozonë, duke u bazuar në opinionet e KE-së dhe Bankës Qendrore Evropiane, si dhe në diskutimet me Eurogrupin dhe Këshillin Evropian.
Edhe pse pranimi i euros ishte një nga kushtet për anëtarësimin në BE, dështimet legjislative – përfshirë reformat për luftimin e pastrimit të parave, shqetësimet për inflacionin dhe bllokadat politike (Bullgaria ka mbajtur shtatë procese zgjedhore në katër vjetët e fundit) – e kanë bërë këtë rrugëtim të vështirë për Sofjen.
Një vendim në favor të adoptimit të euros është hapi i dytë i madh i Bullgarisë brenda një viti në rrugën e shtetit drejt integrimit në BE.
Në janar, Sofja u bë anëtare me të drejta të plota e zonës Shengen dhe kufijtë e Bullgarisë me Greqinë dhe Rumaninë tani janë plotësisht të hapur.
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka deklaruar se po punon “me ritëm të shpejtë” për të zbatuar marrëveshjen tregtare me SHBA-në, pas vendimit të Presidentit Donald Trump për të dyfishuar tarifat e çelikut dhe aluminit në 50%.
Megjithatë, Mbretëria e Bashkuar është përjashtuar përkohësisht nga rritja e tarifave, ndërsa një taksë mbetet në 25%.
Eksportuesit britanikë mund të përballen me një normë më të lartë tarifash nëse marrëveshja për heqjen e tarifave të çelikut dhe aluminit midis Britanisë dhe SHBA-së nuk hyn në fuqi. Kancelarja Rachel Reeves e ka mirëpritur përjashtimin e përkohshëm nga tarifat më të larta, ndërsa përfaqësuesit e industrisë kanë theksuar se bizneset britanike përballen me pasiguri të madhe për të ardhmen.
Pjesa më e madhe e çelikut global, i cili ishte destinuar fillimisht për SHBA-në, mund të devijohet në tregun e Mbretërisë së Bashkuar për shkak të tarifave të larta që do të ndikojnë në eksportet amerikane. Ky fenomen është tashmë duke ndodhur, dhe prodhuesit e çelikut në Britani kërkojnë veprime nga qeveria për të kufizuar importet e çelikut, të cilat po ulën çmimet dhe po dëmtojnë bizneset e tyre lokale.
Gareth Stace, drejtor ekzekutiv i UK Steel, tha se “importet po vërshojnë tregun e Mbretërisë së Bashkuar, duke ulur çmimet e çelikut dhe duke marrë pjesë të tregut”. Ai shtoi se është e rëndësishme që Britania të ruajë stabilitetin e tregut të brendshëm, ndërsa lufton për të stabilizuar eksportet e saj drejt SHBA-së.
