Bota

Analizë: Tregjet financiare botërore reagojnë ndaj fitores së Trumpit!

Published

on

Një mandat i dytë si president i SHBA-së për Donald Trump po shkakton shqetësim për ekonominë gjermane, duke nxitur njëkohësisht tregjet e aksioneve. Në Gjermani, ku ekonomia është shumë e varur nga eksportet, ka frikë veçanërisht për tarifat, të cilat Trump i kishte bërë një pikë kyçe bisedimi në fushatën e tij për të mbrojtur ekonominë amerikane.

Industria, shoqatat e tregtisë së jashtme paralajmërojnë kufizime tregtare

Industria gjermane e sheh me shqetësim rikthimin e Trump në Shtëpinë e Bardhë. Federata e Industrive Gjermane (BDI) deklaroi të mërkurën se “tarifat me bazë të gjerë prej 10 ose edhe 20% për të gjitha importet dhe 60% për importet nga Kina do të dëmtonin masivisht jo vetëm Gjermaninë dhe BE-në, por edhe ekonominë e SHBA”.

Dirk Jandura, presidenti i shoqatës gjermane të tregtisë së jashtme BGA, theksoi gjithashtu se “bota ka nevojë për më pak, jo më shumë kufizime tregtare.”

“Një president i SHBA nuk mund dhe nuk duhet të jetë kurrë vetëm dhe ekskluzivisht ‘Amerika e para’,” tha Jandura.

SHBA është partneri dhe aleati më i rëndësishëm tregtar i Gjermanisë në një kohë trazirash globale.

“Ne po llogarisim në një vazhdimësi të marrëdhënieve tradicionalisht të mira transatlantike,” tha Jandura.

Ekonomistët kanë frikë nga përshkallëzimi dhe reduktimi i rritjes

Ekonomistët presin që Trump fillimisht mund të vendosë tarifa selektive, mbresëlënëse vitin e ardhshëm dhe të kërcënojë me masa të mëtejshme.

“Në vetvete, një përshkallëzim i tillë i tensioneve tregtare mund të na çojë në uljen e parashikimit tonë të rritjes për vitin 2025 për Gjermaninë [aktualisht 0.5%] me rreth 0.2 pikë përqindjeje dhe parashikimet tona për vendet e tjera evropiane me rreth 0.1 pikë përqindje,” thanë ekonomistët në “Berenberg Bank”.

”Nëse SHBA do të vendoste një tarifë prej 10% për të gjitha importet nga Evropa, dëmi mund të ishte edhe më i madh,” thanë ata.

Kryeekonomisti i “Commerzbank”, Jorg Kramer, shpjegoi se “tarifat jo vetëm që do t’i bëjnë mallrat gjermane në SHBA më të shtrenjta, por gjithashtu ka të ngjarë të çojnë në tarifa hakmarrëse nga BE, të cilat do të rëndojnë më tej tregtinë e jashtme.”

Instituti Ekonomik Gjerman miqësor ndaj punëdhënësve konsideron se ka ndodhur “skenari më i keq”. Ai parashikon një “luftë tregtare” që mund t’i kushtojë ekonomisë gjermane deri në 180 miliardë euro (192,5 miliardë dollarë) për katër vjet.

Presidenti i Institutit të Kielit për Ekonominë Botërore (IfW), Moritz Schularick, gjithashtu e vlerësoi një fitore të Trumpit si negative. Ai deklaroi se ky shënon “momentin ekonomikisht më sfidues në historinë e Republikës Federale [Gjermanisë], sepse sfidat masive të jashtme ekonomike dhe të politikës së sigurisë po afrohen, për të cilat ne nuk jemi të përgatitur.”

Investitorët e aksioneve shfrytëzojnë mundësinë, humbjet në tregjet kineze

Investitorët iu përgjigjën fitores së Trump me një shtim blerjeje në tregun gjerman të aksioneve. Indeksi standard gjerman DAX u rrit me pak më shumë se 1% në 19,470 pikë deri në mesditë (1100 GMT). Herë pas here, barometri i bursës ishte rritur edhe më lart, madje synonte një nivel rekord.

Tregjet më të mëdha aziatike fillimisht reaguan ndryshe. Ndërkohë që pati fitime në Japoni, tregjet kineze shënuan humbje.

Aksionet e automobilave në rënie, Tesla e Musk-ut aleat i Trump-it me fitime të forta

Në tregtimin e aksioneve gjermane, sektori i automobilave ishte dukshëm një humbës. Investitorët kanë frikë nga tarifat ndëshkuese të SHBA-së për importet gjermane. Humbjet e aksioneve varionin nga 3,7% te “Mercedes-Benz” në 5% te BMW dhe deri në 6% te “Porsche”.

Në të kundërt, aksionet e prodhuesit të makinave elektrike luksoze “Tesla” u rritën me më shumë se 12%. Miliarderi i teknologjisë dhe shefi ekzekutiv i “Tesla”-s, Elon Musk, qëndroi pranë Trump gjatë fushatës.

Kriptovalutat në rritje

Trump ishte gjithashtu i preferuari i shumicës së komunitetit të kriptomonedhave. Pas zgjedhjeve në SHBA, Bitcoin u rrit në një nivel rekord prej pak më shumë se 75,000 dollarë.

Në platformën “Bitstamp”, çmimi u ngjit në 75,080 dollarë pas mbylljes së qendrave të votimit. Monedha digjitale më e vjetër dhe më e njohur nuk ka qenë kurrë kaq e shtrenjtë.

Bitcoin kishte arritur nivelin e tij të mëparshëm të të gjitha kohërave më 13 mars 2024, me një çmim prej 73,738 dollarë.

Çmimet e naftës bien – Dollari i fortë rëndon

Çmimet e naftës fillimisht ranë. Dollari amerikan reagoi me fitime ndaj lajmeve për një tjetër presidencë të Trump, e cila uli kërkesën për naftë bruto.

Duke qenë se nafta e papërpunuar përgjithësisht tregtohet në tregun botëror në dollarë, fitimet në monedhën amerikane e bëjnë produktin më të shtrenjtë në vendet jashtë zonës së dollarit.

Një fuçi (159 litra) Brent i Detit të Veriut për dërgesë në janar kushtoi 74,19 dollarë të mërkurën në mëngjes. Kjo ishte 1,34 dollarë më pak se një ditë më parë.

Çmimi për një fuçi të SHBA West Texas Intermediate (WTI) për dorëzim në dhjetor ra me 1,39 dollarë në 70,60 dollarë.//

Bota

Irani konfirmon vrasjen e një shkencëtari tjetër bërthamor në sulmet ajrore izraelite

Published

on

By

Irani konfirmoi sot vrasjen e një shkencëtari tjetër bërthamor gjatë sulmit të fundit ushtarak të Izraelit kundër vendit, raporton Anadolu.

Sipas agjencisë gjysmëzyrtare të lajmeve Tasnim, Universiteti i Shkencës dhe Teknologjisë i Iranit njoftoi se inxhinieri Soleiman Soleiman, i diplomuar në Departamentin e inxhinierisë kimike, u vra në sulmet izraelite.

Tasnim tha se Soleimani ishte një “shkencëtar bërthamor i Iranit i cili u vra në sulmet e regjimit sionist”.

Konfirmimi vjen pas pretendimit të Izraelit se ka vrarë 11 ekspertë bërthamorë dhe kishte goditur disa qendra kërkimore të lidhura me programin bërthamor të Teheranit si pjesë e një operacioni ushtarak 12-ditor.

Teherani nuk ka dhënë detaje të mëtejshme mbi rrethanat e vdekjes së Soleimanit ose vendndodhjen e saktë të sulmit.

Konflikti 12-ditor midis Izraelit dhe Iranit shpërtheu më 13 qershor pasi Izraeli nisi sulme ajrore ndaj caqeve ushtarake, bërthamore dhe civile iraniane, duke vrarë të paktën 606 persona dhe duke plagosur 5.332 të tjerë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë së Iranit.

Teherani nisi sulme hakmarrëse me raketa dhe dronë ndaj Izraelit, duke vrarë të paktën 29 persona dhe duke plagosur më shumë se 3.400, sipas shifrave të publikuara nga Universiteti Hebraik i Kudsit.

Konflikti u ndal me një armëpushim të sponsorizuar nga SHBA-ja që hyri në fuqi më 24 qershor.

Continue Reading

Bota

Gjykata refuzon të shtyjë gjykimin kundër Netanyahut

Published

on

By

Një gjykatë në Izrael refuzoi kërkesën e kryeministrit Benjamin Netanyahu, për të shtyrë dëshmimin e tij në gjyqin për korrupsion, pasi presidenti amerikan, Donald Trump, tha se ky rast gjyqësor duhet të anulohet.

Të enjten, avokati i Netanyahut i kërkoi gjykatës që të mos e thërriste kryeministrin për të dhënë dëshminë për dy javë, duke thënë se atij i duhet të përqendrohet në “çështje të sigurisë” pas luftës 12-ditore mes Izraelit dhe Iranit.

Gjykata e qarkut në Jerusalem tha në vendimin e publikuar online se “forma aktuale [e kërkesës së Netanyahut] nuk ofron bazë apo justifikim të detajuar për anulimin e seancave dëgjimore”.

Trump tha të enjten se gjykimi kundër Netanyahut ishte një “gjueti shtrigash”, duke shtuar se gjykimi “duhet të anulohet menjëherë ose të falet ky hero i madh”.

Netanyahu e ka falënderuar Trumpin për mbështetjen e tij në luftën e shkurtër të Izraelit kundër Iranit, që përfundoi me një armëpushim të arritur më 24 qershor.

Kryeministri izraelit ka mohuar çdo keqbërje dhe mbështetësit e tij e kanë përshkruar gjykimin si të motivuar politikisht.

Në rastin e parë penal, ai dhe gruaja e tij, Sara, akuzohen se kanë pranuar më shumë se 260.000 euro në formë të dhuratave luksoze sikurse cigare, bizhuteri dhe shampanja nga miliarderë në këmbim të favoreve politike.

Në dy raste të tjera, Netanyahu akuzohet se tentoi të negocionte mbulim më favorizues nga dy media izraelite.

Gjatë mandatit aktual, që e ka nisur në fund të vitit 2022, Qeveria e Netanyahut kishte propozuar një sërë reformash gjyqësore që kritikët thanë se ishin të dizajnuara që të dobësonin rolin e gjykatave.

Netanyahu ka kërkuar disa herë shtyrje që kur nisi gjykimi ndaj tij në maj të vitit 2020, duke përmendur si arsyetim luftën në Gazë që nisi më 2023 dhe më pas luftimet në Liban, si dhe gjatë këtij muaji konfliktin me Iranin./REL

Continue Reading

Bota

Izraeli kryen sulme ajrore në zonat pyjore dhe malore në Libanin jugor

Published

on

By

Izraeli kreu sulme ajrore sot duke synuar pyjet në Ali Al-Taher dhe malësitë e Kfar Tebnit dhe Nabatiyeh Al-Fouqa në Libanin jugor.

Agjencia kombëtare libaneze e lajmeve NNA raportoi se sulmet përfshinin përdorimin e raketave me goditje të forta të cilat shkaktuan shpërthime masive në të gjithë rajonin.

Në më pak se 10 minuta, avionët armiqësorë rifilluan bombardimet e tyre të rënda në të njëjtën zonë, shtoi NNA.

Ndërkohë, ushtria izraelite pretendoi në një deklaratë se kreu sulm ajror në një vendndodhje të Hezbollahut të vendosur në malin Shqif në Libanin jugor.

Sipas ushtrisë, sulmi shënjestroi vendndodhjen nën pretekstin e parandalimit të rindërtimit të saj.

Forcat izraelite kanë kryer sulme pothuajse të përditshme në Libanin jugor, duke pretenduar se kanë synuar aktivitetet e grupit libanez, Hezbollah pavarësisht një armëpushimi midis Izraelit dhe Libanit që u arrit nëntorin e kaluar.

Armëpushimi i dha fund muajve të luftës ndërkufitare midis Izraelit dhe Hezbollahut, e cila u përshkallëzua në një konflikt të plotë në shtator.

Continue Reading

Bota

Irani kryen një valë arrestimesh dhe ekzekutimesh pas konfliktit me Izraelin

Published

on

By

Autoritetet iraniane kanë kryer një valë arrestimesh dhe ekzekutimesh të shumta të personave të dyshuar për lidhje me agjencitë e inteligjencës izraelite, pas luftës së fundit midis dy vendeve.

Kjo vjen pas asaj që zyrtarët e përshkruajnë si një infiltrim të paprecedentë të agjentëve izraelitë në shërbimet iraniane të sigurisë.

Autoritetet dyshojnë se informacioni që i është dhënë Izraelit luajti rol në një seri vrasjesh të profilit të lartë gjatë konfliktit. Kjo përfshinte vrasjet e synuara të komandantëve të lartë nga Trupat e Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) dhe shkencëtarëve bërthamorë, të cilat Irani ia atribuon operativëve të agjencisë së inteligjencës Mossad të Izraelit që punojnë brenda vendit.

Të tronditur nga shkalla dhe saktësia e këtyre vrasjeve, autoritetet kanë vënë në shënjestër këdo që dyshohet se bashkëpunon me inteligjencën e huaj, duke thënë se kjo është për hir të sigurisë kombëtare.

Por shumë njerëz kanë frikë se kjo është gjithashtu një mënyrë për të heshtur mospajtimin dhe për të forcuar kontrollin mbi popullsinë.

Gjatë konfliktit 12-ditor, autoritetet iraniane ekzekutuan tre persona të akuzuar për spiunazh për Izraelin. Të mërkurën – vetëm një ditë pas armëpushimit – tre individë të tjerë u ekzekutuan me akuza të ngjashme.

Zyrtarët kanë njoftuar që atëherë arrestimin e qindra të dyshuarve në të gjithë vendin me akuza për spiunazh. Televizioni shtetëror ka transmetuar rrëfime të supozuara nga disa të ndaluar, të cilët supozohet se kanë pranuar bashkëpunimin me inteligjencën izraelite.

Grupet dhe aktivistët e të drejtave të njeriut kanë shprehur frikë për zhvillimet e fundit, duke përmendur praktikën e gjatë të Iranit për nxjerrjen e rrëfimeve të detyruara dhe kryerjen e gjyqeve të padrejta. Ka shqetësime se mund të pasojnë më shumë ekzekutime.

Ministria e Inteligjencës e Iranit pretendon se është e angazhuar në një “betejë të pamëshirshme” kundër asaj që e quan rrjete të inteligjencës perëndimore dhe izraelite – duke përfshirë CIA-n, Mossadin dhe MI6.

Sipas Agjencisë së Lajmeve Fars, e cila është e lidhur me IRGC-në, që nga fillimi i sulmit të Izraelit ndaj Iranit më 13 qershor, “rrjeti izraelit i spiunazhit është bërë shumë aktiv brenda vendit”. Fars raportoi se gjatë 12 ditëve, forcat iraniane të inteligjencës dhe sigurisë arrestuan “më shumë se 700 individë të lidhur me këtë rrjet”.

Iranianët i kanë thënë BBC Persian se kanë marrë mesazhe paralajmëruese nga ministria e inteligjencës e Iranit, duke i informuar se numrat e tyre të telefonit ishin shfaqur në faqet e mediave sociale që lidheshin me Izraelin. Ata u udhëzuan të largoheshin nga këto faqe ose të përballeshin me ndjekje penale.

Qeveria iraniane ka shtuar gjithashtu presionin mbi gazetarët që punojnë për mediat në gjuhën persiane jashtë vendit, duke përfshirë BBC Persian dhe Iran International dhe Manoto TV me seli në Londër.

Sipas Iran International, IRGC-ja arrestoi nënën, babanë dhe vëllain e njërës prej prezantueseve të saj televizive në Teheran për të ushtruar presion mbi të që të jepte dorëheqjen për shkak të mbulimit të konfliktit Iran-Izrael nga kanali.

Prezantuesja mori një telefonatë nga babai i saj – e nxitur nga agjentë të sigurisë – duke e nxitur të jepte dorëheqjen dhe duke e paralajmëruar për pasoja të mëtejshme.

Continue Reading

Të kërkuara