Lajmet

Analizë: Tregjet financiare botërore reagojnë ndaj fitores së Trumpit!

Published

on

Një mandat i dytë si president i SHBA-së për Donald Trump po shkakton shqetësim për ekonominë gjermane, duke nxitur njëkohësisht tregjet e aksioneve. Në Gjermani, ku ekonomia është shumë e varur nga eksportet, ka frikë veçanërisht për tarifat, të cilat Trump i kishte bërë një pikë kyçe bisedimi në fushatën e tij për të mbrojtur ekonominë amerikane.

Industria, shoqatat e tregtisë së jashtme paralajmërojnë kufizime tregtare

Industria gjermane e sheh me shqetësim rikthimin e Trump në Shtëpinë e Bardhë. Federata e Industrive Gjermane (BDI) deklaroi të mërkurën se “tarifat me bazë të gjerë prej 10 ose edhe 20% për të gjitha importet dhe 60% për importet nga Kina do të dëmtonin masivisht jo vetëm Gjermaninë dhe BE-në, por edhe ekonominë e SHBA”.

Dirk Jandura, presidenti i shoqatës gjermane të tregtisë së jashtme BGA, theksoi gjithashtu se “bota ka nevojë për më pak, jo më shumë kufizime tregtare.”

“Një president i SHBA nuk mund dhe nuk duhet të jetë kurrë vetëm dhe ekskluzivisht ‘Amerika e para’,” tha Jandura.

SHBA është partneri dhe aleati më i rëndësishëm tregtar i Gjermanisë në një kohë trazirash globale.

“Ne po llogarisim në një vazhdimësi të marrëdhënieve tradicionalisht të mira transatlantike,” tha Jandura.

Ekonomistët kanë frikë nga përshkallëzimi dhe reduktimi i rritjes

Ekonomistët presin që Trump fillimisht mund të vendosë tarifa selektive, mbresëlënëse vitin e ardhshëm dhe të kërcënojë me masa të mëtejshme.

“Në vetvete, një përshkallëzim i tillë i tensioneve tregtare mund të na çojë në uljen e parashikimit tonë të rritjes për vitin 2025 për Gjermaninë [aktualisht 0.5%] me rreth 0.2 pikë përqindjeje dhe parashikimet tona për vendet e tjera evropiane me rreth 0.1 pikë përqindje,” thanë ekonomistët në “Berenberg Bank”.

”Nëse SHBA do të vendoste një tarifë prej 10% për të gjitha importet nga Evropa, dëmi mund të ishte edhe më i madh,” thanë ata.

Kryeekonomisti i “Commerzbank”, Jorg Kramer, shpjegoi se “tarifat jo vetëm që do t’i bëjnë mallrat gjermane në SHBA më të shtrenjta, por gjithashtu ka të ngjarë të çojnë në tarifa hakmarrëse nga BE, të cilat do të rëndojnë më tej tregtinë e jashtme.”

Instituti Ekonomik Gjerman miqësor ndaj punëdhënësve konsideron se ka ndodhur “skenari më i keq”. Ai parashikon një “luftë tregtare” që mund t’i kushtojë ekonomisë gjermane deri në 180 miliardë euro (192,5 miliardë dollarë) për katër vjet.

Presidenti i Institutit të Kielit për Ekonominë Botërore (IfW), Moritz Schularick, gjithashtu e vlerësoi një fitore të Trumpit si negative. Ai deklaroi se ky shënon “momentin ekonomikisht më sfidues në historinë e Republikës Federale [Gjermanisë], sepse sfidat masive të jashtme ekonomike dhe të politikës së sigurisë po afrohen, për të cilat ne nuk jemi të përgatitur.”

Investitorët e aksioneve shfrytëzojnë mundësinë, humbjet në tregjet kineze

Investitorët iu përgjigjën fitores së Trump me një shtim blerjeje në tregun gjerman të aksioneve. Indeksi standard gjerman DAX u rrit me pak më shumë se 1% në 19,470 pikë deri në mesditë (1100 GMT). Herë pas here, barometri i bursës ishte rritur edhe më lart, madje synonte një nivel rekord.

Tregjet më të mëdha aziatike fillimisht reaguan ndryshe. Ndërkohë që pati fitime në Japoni, tregjet kineze shënuan humbje.

Aksionet e automobilave në rënie, Tesla e Musk-ut aleat i Trump-it me fitime të forta

Në tregtimin e aksioneve gjermane, sektori i automobilave ishte dukshëm një humbës. Investitorët kanë frikë nga tarifat ndëshkuese të SHBA-së për importet gjermane. Humbjet e aksioneve varionin nga 3,7% te “Mercedes-Benz” në 5% te BMW dhe deri në 6% te “Porsche”.

Në të kundërt, aksionet e prodhuesit të makinave elektrike luksoze “Tesla” u rritën me më shumë se 12%. Miliarderi i teknologjisë dhe shefi ekzekutiv i “Tesla”-s, Elon Musk, qëndroi pranë Trump gjatë fushatës.

Kriptovalutat në rritje

Trump ishte gjithashtu i preferuari i shumicës së komunitetit të kriptomonedhave. Pas zgjedhjeve në SHBA, Bitcoin u rrit në një nivel rekord prej pak më shumë se 75,000 dollarë.

Në platformën “Bitstamp”, çmimi u ngjit në 75,080 dollarë pas mbylljes së qendrave të votimit. Monedha digjitale më e vjetër dhe më e njohur nuk ka qenë kurrë kaq e shtrenjtë.

Bitcoin kishte arritur nivelin e tij të mëparshëm të të gjitha kohërave më 13 mars 2024, me një çmim prej 73,738 dollarë.

Çmimet e naftës bien – Dollari i fortë rëndon

Çmimet e naftës fillimisht ranë. Dollari amerikan reagoi me fitime ndaj lajmeve për një tjetër presidencë të Trump, e cila uli kërkesën për naftë bruto.

Duke qenë se nafta e papërpunuar përgjithësisht tregtohet në tregun botëror në dollarë, fitimet në monedhën amerikane e bëjnë produktin më të shtrenjtë në vendet jashtë zonës së dollarit.

Një fuçi (159 litra) Brent i Detit të Veriut për dërgesë në janar kushtoi 74,19 dollarë të mërkurën në mëngjes. Kjo ishte 1,34 dollarë më pak se një ditë më parë.

Çmimi për një fuçi të SHBA West Texas Intermediate (WTI) për dorëzim në dhjetor ra me 1,39 dollarë në 70,60 dollarë.//

Rajoni

Presidenti i Austrisë nderon Rektorin e UBT-së, Dr. Edmond Hajrizi, me Medaljen e Artë të Meritave

Published

on

Presidenti i Austrisë, Alexander Van der Bellen e ka dekoruar Presidentin dhe Rektorin e UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi me Medaljen e Artë të Meritave, një çmim që u jepet personaliteteve të larta botërore.

Dekorata e lartë iu dorëzua Rektorit Hajrizi, në një ceremoni solemne organizuar sot në Parkun Inovativ të UBT-së, nga Ambasadori i Austrisë në Kosovë, z. Georg Schnetzer.

Kjo dekoratë është ndarë me dekret shtetëror nga Presidenti Austrisë, Van der Bellen, më 23 prill 2025. Ajo nderon kontributin e jashtëzakonshëm të Rektorit Hajrizit në zhvillimin dhe avancimin e sistemit arsimor në Kosovë, si dhe në forcimin e marrëdhënieve akademike, shkencore dhe kulturore ndërmjet Austrisë dhe Kosovës.

Në fjalën e tij, ambasadori Schnetzer vlerësoi ndikimin afatgjatë që Rektorit Hajrizi ka pasur në fushën e arsimit dhe bashkëpunimit ndërkombëtar.

“Është një nder i veçantë për mua që sot, në emër të Republikës së Austrisë, t’ia dorëzoj këtë medalje të rëndësishme Profesor Edmond Hajrizit. Ky çmim, i ndarë nga Presidenti Federal Alexander Van der Bellen, përfaqëson mirënjohjen e Austrisë për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në përmirësimin e cilësisë së arsimit në Kosovë dhe për forcimin e lidhjeve të qëndrueshme ndërmjet dy vendeve tona në fushën e shkencës, kërkimit dhe shkëmbimeve akademike”, deklaroi ambasadori Schnetzer.

Ai shtoi se UBT është shndërruar në një urë të fortë akademike mes Austrisë dhe Kosovës, duke nxitur partneritete të qëndrueshme dhe bashkëpunime të frytshme në shumë fusha.

Në fjalën e tij falënderuese, Prof. Dr. Edmond Hajrizi e cilësoi këtë medalje si një nder të jashtëzakonshëm dhe me domethënie të veçantë personale.

“Kjo medalje ka një kuptim jashtëzakonisht të veçantë për mua, sepse më jepet nga shteti i Austrisë, një vend që për më shumë se 30 vjet e kam quajtur shtëpinë time të dytë. Në një kohë kur Kosova po kalonte periudha të vështira, Austria ishte vendi që hapi dyert për ne, duke na dhënë mundësinë të ëndërrojmë, të zhvillohemi dhe të kontribuojmë për të ardhmen”, theksoi Rektori Hajrizi.

Ai shtoi se modeli austriak i arsimit ka qenë një nga frymëzimet kryesore në ndërtimin e filozofisë akademike të UBT-së:

“Austria është një lider global në inovacion, arsim dhe zhvillim. Ajo ka krijuar një ekosistem të jashtëzakonshëm që lidh ngushtë akademinë me industrinë, duke u ofruar studentëve mundësinë të aplikojnë dijen në praktikë. Kjo qasje është bërë pjesë thelbësore e punës sime dhe e modelit që kemi ndërtuar në UBT”, tha Rektori Hajrizi.

Hajrizi, i nderuar për këtë çmim jetësor, falënderoi të gjithë bashkëpunëtorët e shumtë, ndërkombëtarë e vendorë, që ndihmuan në rrugëtimin dhe të arriturat e tij jetësore.

Ai theksoi mbështetjen e familjen së tij, si një nga elementet më të rëndësishme të suksesit dhe të arritjeve së tij, veçanërisht bashkëshorten e tij, Fisnete Hajrizi, e cila ishte bashkrijuese, përkrahëse e vazhdueshme e vizionit dhe ideve të tij, nga fillimi deri në realizimin final.

Përveç rolit të tij akademik, Prof. Hajrizi është ndërmarrës vizionar që ka themeluar më shumë se 30 kompani dhe laboratorë inovacioni, si dhe Parkun e parë të Shkencës, Inovacionit dhe Teknologjisë në Kosovë. Ai është anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Arteve, fitues i disa çmimeve ndërkombëtare dhe pjesëmarrës aktiv në iniciativa që promovojnë arsimin, kërkimin shkencor, inovacionin dhe zhvillimin e qëndrueshëm.

UBT, i themeluar në vitin 2001 nga Prof. Hajrizi, ku mandej nisi me vetëm 29 studentë dhe sot numëron mbi 10000 studentë në disa kampuse. Institucioni është ndërtuar mbi modelet dhe standardet akademike austriake, me një qasje ndërdisiplinore dhe të orientuar drejt praktikës. Në vitet e para të funksionimit, UBT ka përfituar ndjeshëm nga ekspertiza e profesorëve dhe hulumtuesve të Universitetit Teknik të Vjenës (TU Wien) dhe institucioneve të tjera akademike austriake.

Sot, institucioni vazhdon bashkëpunime të shumta me universitete, institute kërkimore dhe qendra ekselence në Austri, ndërsa programi EUROTRIP i UBT-së u mundëson studentëve vizita studimore dhe eksperienca praktike në institucione austriake.

Përveç dimensionit akademik, UBT ka kontribuar ndjeshëm edhe në forcimin e marrëdhënieve ekonomike ndërmjet Austrisë dhe Kosovës, përmes bashkëpunimeve me Dhomën Ekonomike Federale të Austrisë (WKÖ), organizatën austriake për zhvillim ekonomik WIFI, si dhe institucione të tjera partnere. Universiteti organizon rregullisht aktivitetin tradicional “Ditët e Austrisë”, që ka shërbyer si platformë për shkëmbim idesh, përvoja dhe mundësi bashkëpunimi.

Gjithashtu, UBT ka qenë një nga promotorët kryesorë të futjes së modelit austriak të arsimit profesional dual në Kosovë, duke kontribuar në reformimin e sistemit arsimor në vend.

Ceremonia e dorëzimit të medaljes u mbyll me një pritje solemne, ku morën pjesë përfaqësues institucionesh, profesorë, studentë, bashkëpunëtorë ndërkombëtarë dhe miq të institucionit.

Continue Reading

Lajmet

​KQZ nuk certifikon kandidatët e Listës Serbe

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka certifikuar sot kandidatët për deputetë të subjekteve politike që marrin pjesë në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 28 dhjetorit, me përjashtim të Listës Serbe, e cila nuk mori miratimin e komisionit.

Kundër certifikimit të kandidatëve të Listës Serbe votuan anëtarët e KQZ-së nga Lëvizja Vetëvendosje, Sami Kurteshi dhe Alban Krasniqi. Sipas tyre, kjo parti është e përkrahur nga Beogradi zyrtar dhe nuk duhet të certifikohet për pjesëmarrje në zgjedhje.

Pas votimit, rezultati ishte tre vota për, dy kundër dhe gjashtë abstenime. Me këtë balancë votash, kryesuesi i KQZ-së njoftoi se certifikimi i listës së kandidatëve të Listës Serbe refuzohet.

Lista Serbe kishte dorëzuar gjithsej 33 kandidatë për zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Kosovës, që do të mbahen më 28 dhjetor.

Continue Reading

Lajmet

Specialja liron me kusht Isni Kilajn

Published

on

Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit tё Specializuar tё Kosovёs kanë njoftuar se është liruar me kusht Isni Kilaj.

Njoftimi thekson se Kilaj mbetet i akuzuar në gjykimin aktual dhe për lirimin e tij janë caktuar disa kushte që synojnë të zvogëlojnë rrezikun e ndikimit të tij ndaj dëshmitarëve në ҫështjen gjyqësore kundër të tij  dhe po ashtu përcaktohet se në rast se Kilaj do të shkelë cilindo prej kushteve të lirimit të tij, do të lëshohet një fletarrestim për arrestimin e tij të menjëhershëm.

Në vendimin e tij të 3 dhjetorit, 2025, Gjykatësi konstatoi se rrethanat kishin ndryshuar që prej rishikimit të paraburgimit të  Kilajt në tetor 2025 dhe se mbajtja e tij në paraburgim nuk ishte më as e arsyeshme, as proporcionale.

Megjithëse Gjykatësi konstatoi se ekzistonte njëfarë rreziku që në qoftë se lirohet, Kilaj mund të pengojë ecurinë e procesit ose të kryejë vepra penale të tjera, ai arriti në përfundimin se në rrethanat konkrete e drejta themelore e Kilajt për liri peshon më shumë se këto rreziqe tjera gjyqësore në Dhomat e Specializuara, bëhet e ditur në njoftim.

Në njoftim thuhet po ashtu se ndër faktorë të tjerë, Gjykatësi mori parasysh se koha që Kilaj ka kaluar në paraburgim në këtë moment tejkalon dënimin minimal sipas ligjit me të cilin ai do të përballej në qoftë se do të shpallej fajtor për veprat penale për të cilat është akuzuar.

Kilaj mbetet i akuzuar në gjykimin aktual dhe për lirimin e tij janë caktuar disa kushte që synojnë të zvogëlojnë rrezikun e ndikimit të tij ndaj dëshmitarëve në ҫështjen gjyqësore kundër të tij ose në ҫështje të Në vendim përcaktohet se në qoftë se z. Kilaj do të shkelë cilindo prej kushteve të lirimit të tij, do të lëshohet një fletarrestim për arrestimin e tij të menjëhershëm./S.K/EO/

Continue Reading

Sport

Vdes në moshën 74-vjeçare boksieri Nazif Gashi

Published

on

Presidentja Vjosa Osmani ka ngushëlluar familjen e boksierit, Nazif Gashi i cili ndërroi jetë në moshën 74-vjeçare.

Ajo ka thënë se kujtimi për Gashin do të mbetet i paharruar dhe inspirues për brezat që vijnë.

“Me pikëllim të thellë morëm lajmin për ndarjen nga jeta të Nazif Gashit, njërit prej emrave më të shquar në historinë e sportit të Kosovës dhe pjesëtar i gjeneratës së artë të boksit prishtinas.Si boksier i klubit “Prishtina”, u bë simbol i guximit, disiplinës dhe përkushtimit. Fitoret dhe paraqitjet e tij na bënë krenar dhe e shndërruan Prishtinën në njërin prej klubeve më të suksesshme të kohës. Ju shpreh ngushëllime të sinqerta familjes, të afërmve, Federatës së Boksit të Kosovës dhe gjithë komunitetit sportiv”, thuhet në telegramin e ngushëllimit të presidentes.

Gashi ishte pjesë e gjeneratës së artë të Prishtinës që për shumë vite, dominoi në shtetin e dikurshëm federativ.

Për vdekjen e Gashit kanë njoftuar familjarë të tij./S.K/EO/

 

Continue Reading

Të kërkuara