Teknologji
Dita Ndërkombëtare e Privatësisë
Nevoja për të mbrojtur të dhënat personale është një shqetësim në rritje.
Published
4 years agoon
By
Betim Gashi28 janari shënon Ditën Evropiane të Mbrojtjes së të Dhënave Personale, njohur si Dita Ndërkombëtare e Privatësisë. Kjo ditë është pjesë e së drejtës në privatësi, si një nga të drejtat dhe liritë elementare të njeriut.
Nevoja për të mbrojtur të dhënat personale është një shqetësim në rritje në shoqëritë informative bashkëkohore të cilat karakterizohen me zhvillime teknologjike. Përderisa individët duhet të mbrohen nga mbledhja e padëshiruar, përdorimi dhe transferimi i të dhënave të tyre nga palët e treta, kjo nuk duhet të pengojë në rrjedhën e lirë të informatave që është e nevojshme për të nxitur debatin lidhur me çështjet me interes të përgjithshëm në shoqëritë demokratike.
Nenet 8 dhe 10 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut mbështesin të drejtën për respektimin e të drejtës për jetën private dhe të drejtën për lirinë e shprehjes dhe kërkojnë një drejtpeshim të duhur mes tyre në raste konflikti. Para 40 vitesh, Konventa 108 e Këshillit të Evropës për Mbrojtjen e Individëve lidhur me procesimin automatik të të dhënave personale ishte traktati i parë ndërkombëtar që përcaktoi standardet në këtë fushë, duke formësuar kështu mbrojtjen e privatësisë dhe të dhënave në Evropë dhe më tej.
Në vitin 2018, u miratua një protokoll amandamentues për të modernizuar Konventën (i njohur si Konventa 108+) në mënyrë që të trajtojë sfidat të cilat rezultojnë nga përdorimi i informatave të reja dhe teknologjitë komunikuese si dhe për të fuqizuar zbatimin e vet efektiv.
Në nivel të BE-së, Rregullorja e vitit 2016 për Mbrojtjen e Përgjithshme të të Dhënave (RMPD) (në origjinal: GDPR, Regulation (EU) 2016/679) parasheh një kornizë konkrete dhe ligjore për mbrojtjen e të dhënave dhe konsiderohet si një rregullore më gjithëpërfshirëse dhe e avancuar në mbarë botën.
Në nivel vendor, Ligji nr. 06/L –082 për Mbrojtjen e të Dhënave Personale u miratuar me qëllim të mbrojtjes përkatëse të të dhënave personale duke i dhënë kështu Agjencisë për Informim dhe Privatësi (AIP) rolin kyç për mbikëqyrjen e zbatimit të tij.
Teknologji
Përjetoni avantazhin e privatësisë me Samsung Galaxy. liria fillon nga siguria
Published
4 hours agoon
November 20, 2025By
UBT News
Në epokën digjitale duket sikur kemi bërë një marrëveshje të heshtur: komoditeti në këmbim të privatësisë.
Çdo klikim, çdo pëlqim dhe çdo hap që bëjmë regjistrohet, analizohet dhe kthehet në të dhëna tregu.
Ndihemi më pak si pronarë të pajisjeve dhe më shumë si produkti që shitet.
Por, a duhet të jetë patjetër kështu?
A është e mundur të përfitojmë nga teknologjia më e fundit pa i dorëzuar çelësat e jetës sonë personale?
Për Lirën – një profesioniste në fillim të karrierës, që e vlerëson autonominë mbi gjithçka, kjo nuk ishte pyetje filozofike. Ishte domosdoshmëri. Ajo u lodh duke u ndjerë e pasigurt sa herë që instalonte një aplikacion të ri apo dërgonte një dokument personal. Ajo kërkonte kontroll. Donte që privatësia e saj të mos ishte një mburojë pasive, por një forcë aktive. Dhe pikërisht këtë forcë e gjeti te Samsung Galaxy.
Themeli i besimit: Knox Vault
Hapi i parë drejt autonomisë ishte të dinte se identiteti i saj ishte i mbrojtur në mënyrë reale. Ajo zbuloi se Samsung nuk e trajton sigurinë vetëm si softuer, por si sistem të fortifikuar fizik.
Këtu hyri në skenë Samsung Knox Vault.
Përfytyroni kasafortë të vërtetë, harduerike, të integruar brenda telefonitm me procesorin dhe memorien e izoluar nga pjesa tjetër e sistemit. Ruhen të dhënat biometrike të Lirës, fjalëkalimet, çelësat e aksesit.
Tani ajo hap telefonin ose përdor aplikacionet bankare me një qetësi të re. Çelësat e identitetit nuk janë më linja kodesh, qëndrojnë të kyçur në një kasafortë që hakerat nuk mund ta prekin.
Kjo siguri e padukshme i dha asaj bazën për të vepruar pa frikë.
Fuqia për të vendosur rregullat: Privacy Dashboard
Dikur Lira kishte ndjesinë se aplikacionet po e vëzhgonin në heshtje. Sot, me Galaxy-n e saj, ajo është personi që vendos rregullat. Me Privacy Dashboard, mjafton një shikim të kuptojë saktësisht cilat aplikacione kanë përdorur kamerën, mikrofonin apo vendndodhjen e saj në 24 orët e fundit.
Dhe nëse diçka nuk i pëlqen? E ndryshon menjëherë. Revokon lejon me një klik.
Telefoni i saj nuk është më një kuti e zezë; është një hapësirë transparente ku ajo kontrollon gjithçka. Transparenca është forma më e pastër e fuqisë.
Autonomia në ndarje: Private Share
Momenti kur Lira ndjeu fuqinë e saj ishte kur duhej të ndante një dokument konfidencial me të dhëna personale. Dikur kjo do t’i shkaktonte ankth. Tani ajo përdori Private Share.
Ajo vendosi rregullat e dërgimit:
• caktoi një afat skadence – skedari do të zhdukej automatikisht pas 24 orësh;
• bllokoi gjithçka, nga screenshot deri te ri-shpërndarja.
Ndau informacionin, ruajti pronësinë. Kur shtypi “Dërgo”, s’humbi kontrollin, përkundrazi e forcoi atë.
Provoni vetë ndjesinë e kontrollit
Lira nuk është specialiste sigurie. Ajo është dikush që vendosi të mos jetë më spektatore në jetën e saj digjitale. Edhe ju mund të bëni të njëjtën gjë.
Me Try Galaxy, Samsung ju lejon të eksploroni ndërfaqen dhe veçoritë e sigurisë së Galaxy direkt nga telefoni që keni aktualisht – pa asnjë angazhim.
Shkarkojeni dhe provoni se çfarë do të thotë të kesh një panel kontrolli për jetën tënde digjitale.
Zbuloni se si privatësia, kur mbrohet siç duhet, nuk është pengesë, por superfuqi – fuqia për të qenë vetvetja, pa frikë. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Elon Musk: Brenda 20 viteve puna tradicionale mund të zhduket
Published
5 hours agoon
November 20, 2025By
UBT News
Miliarderi i teknologjisë, Elon Musk, bëri një deklaratë të guximshme mbi të ardhmen e punës dhe shoqërisë gjatë Forumit të Investimeve SHBA-Saudite në Uashington.
Ai tha se përparimi i inteligjencës artificiale dhe robotikës humanoide do të ndryshojë ekonominë globale, në një mënyrë që brenda 10 deri në 20 viteve, puna tradicionale nuk do të jetë më e domosdoshme.
Sipas Musk, njerëzit do të punojnë vetëm për kënaqësi, ashtu siç luajnë sporte ose lojëra kompjuterike.
Ai shtoi se teknologjia e avancuar do të eliminojë varfërinë, duke e kthyer mungesën e mjeteve në problem inxhinierik e jo shoqëror.
Robotët do të kryejnë shumicën e punëve, ndërsa njeriu do ketë luksin të zgjedhë nëse dëshiron të punojë apo jo. Ai e krahasoi të ardhmen me mundësinë për të blerë gjithçka në dyqan ose për të rritur vetë ushqimet në oborr, thjesht për kënaqësinë e procesit.
Në të njëjtën konferencë, Musk njoftoi një partneritet strategjik teknologjik: kompania xAI bashkëpunon me Humain, firmë e mbështetur nga shteti saudit, për të ndërtuar qendrën më të madhe të të dhënave të xAI jashtë SHBA-së.
Projekti, i zhvilluar me Nvidia, ka kapacitet deri 500 megavat energji elektrike, duke treguar intensifikimin e garës globale për inteligjencën artificiale. Vizioni i Musk është optimist, ai pranoi se ky ndryshim kërkon kohë, infrastrukturë të re dhe riorganizim të shoqërisë.
Sidoqoftë, drejtimi është i pandalshëm: shoqëria do të evoluojë drejt një realiteti ku puna fizike nuk do të jetë e detyrueshme dhe ku koncepti i parasë mund të humbasë gradualisht rëndësinë.
Nëse këto parashikime realizohen, brezat e ardhshëm mund të jetojnë në një botë ku punë për kënaqësi dhe zgjedhja personale do të jenë norma, duke shënuar një revolucion të ri shoqëror dhe ekonomik. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Teknologjia që rrit jetën e baterisë deri në 6 orë shtesë
Published
6 hours agoon
November 20, 2025By
UBT News
Shkencëtarët kanë gjetur një mënyrë për të zgjatur jetën e baterisë së telefonave dhe tabletëve edhe për disa orë.
Ata shpjegojnë se nëse përdoruesit transferojnë të dhënat e aplikacioneve të tyre të preferuara në shërbimet cloud, bateria mund të zgjasë deri në 60% më shumë.
Teknologjia identifikon pjesët e aplikacioneve që konsumojnë më shumë energji dhe i zhvendos ato në cloud duke përdorur një teknikë të quajtur “code-offloading”.
Me këtë metodë, smartfonët mund të zgjasin jetën e baterisë deri në 6 orë shtesë në rastet më të favorshme.
Shkencëtarë kompjuterikë nga Aston University në Birmingham kanë zhvilluar një softuer prototip që ruan të dhënat në një kombinim hibrid, si në cloud ashtu edhe në aplikacion.
Kur aplikacioni ekzekutohet me pjesët që harxhojnë më shumë bateri nga cloud, pajisja nuk përdor komponentët e veta, duke kursyer energji dhe duke zgjatur jetën e baterisë. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Apple humbet dizajnerin kryesor të iPhone Air
Published
10 hours agoon
November 20, 2025By
UBT News
Abidur Chowdhury, një nga dizajnerët kryesorë që kontribuoi në zhvillimin e iPhone Air, është larguar nga Apple për t’u bashkuar me një startup të paidentifikuar të inteligjencës artificiale.
Chowdhury u bë i njohur për publikun pasi u shfaq në videon prezantuese të iPhone Air.
Edhe pse ai nuk ishte i vetmi përgjegjës për drejtimin e projektit, largimi i tij ka lënë boshllëk të ndjeshëm në ekipin e dizajnit të kompanisë.
Ai i’u bashkua Apple 6 vjet më parë, në një periudhë të afërt me largimin e dizajnerit Jony Ive, i cili themeloi agjencinë kreative, LoveFrom.
Një tjetër projekt i lidhur me Ive, i quajtur io, u ble nga OpenAI, megjithëse Ive dhe LoveFrom vazhdojnë të operojnë si entitete të pavarura.
iPhone Air raportohet se po përballet me shitje të dobëta, por burimet thonë se kjo nuk lidhet drejtpërdrejt me largimin e Chowdhury.
Më herët qarkulluan thashetheme se iPhone Air 2 mund të vonohet, por jo domosdoshmërisht të anulohet plotësisht. /A.Z/UBT News/
Përjetoni avantazhin e privatësisë me Samsung Galaxy. liria fillon nga siguria
Maldivet bëjnë revolucionin anti-duhan: Ndalohet përgjithmonë për të lindurit pas 2007-ës!
Orav përgëzon Hamzën, pas zgjedhjes në krye të PDK-së: Pres me padurim të punoj me të
Agim Ademi flet për shortin e Kosovës
Catherine Zeta-Jones dhe Michael Douglas: 25 vite dashuri të pandryshuar
AUV asgjëson 2934 kilogramë tranguj të konservuar
Zgjedhjet lokale të 12 tetorit, ngrihet aktakuzë ndaj dy personave
4 ditë zgjedhore brenda një viti – KQZ tregon hapat pas shpalljes së zgjedhjeve të parakohshme
Rrezikohet pezullimi i transportit publik në Prishtinë
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
