Shëndeti

Përfitimet shëndetësore të vajit të peshkut

Vaji i peshkut është një nga suplementet ushqimore më të konsumuara.

Published

2 years ago

January 16, 2023

Betim Gashi

Edhe pse mund të rrisë nivelin e kolesterolit “të mirë”, mendohet se nuk mund të ulë nivelin e kolesterolit “të keq”.

Vaji i peshkut është një nga suplementet ushqimore më të konsumuara. Është i pasur me acide yndyrore omega-3, të cilat janë shumë të rëndësishme për shëndetin.

Çfarë është vaji i peshkut?

Vaji i peshkut është një vaj i nxjerrë nga indet e peshkut. Zakonisht vjen nga peshku me vaj, si harenga, toni, açugeja dhe skumbri.

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) rekomandon konsumimin e një deri në dy peshq në javë. Kjo për shkak se acidet yndyrore omega-3 në peshk kanë një efekt të dobishëm në shëndetin e njeriut, transmeton Vijesti.me.

Megjithatë, nëse nuk hani një deri në dy racione peshk në javë, konsumimi i vajit të peshkut mund t’ju ndihmojë të merrni mjaftueshëm acide yndyrore omega-3 në trupin tuaj. Acidet yndyrore kryesore omega-3 në vajin e peshkut janë acidi eicosapentaenoic (EPA) dhe acidi docosahexaenoic (DHA).

Vaji i peshkut dhe shëndeti i zemrës

Sëmundjet e zemrës janë shkaku kryesor i vdekjeve në mbarë botën. Studimet tregojnë se njerëzit që konsumojnë peshk kanë një shkallë shumë më të ulët të sëmundjeve të zemrës.

Vaji i peshkut ka një efekt pozitiv në shëndetin e zemrës dhe enëve të gjakut në disa mënyra:

Niveli i kolesterolit: Mund të rrisë nivelin e kolesterolit “të mirë” HDL. Megjithatë, konsiderohet se nuk mund të ulë nivelin e kolesterolit “të keq” LDL.

Trigliceridet: Mund të ulë nivelin e triglicerideve me rreth 15 deri në 30 për qind.

Presioni i gjakut: Edhe në doza të vogla, ai ndihmon në uljen e presionit të gjakut tek njerëzit me nivele të larta.

Pllaka: Mund të parandalojë formimin e pllakave që shkaktojnë ngurtësimin e arterieve dhe mund t’i bëjë ato të formuara më të qëndrueshme.

Mund të ndihmojë në trajtimin e disa çrregullimeve mendore

Truri i njeriut përbëhet nga pothuajse 60 për qind yndyrë, dhe një pjesë e madhe e këtyre yndyrave janë acide yndyrore omega-3. Kjo është arsyeja pse acidet yndyrore omega-3 janë thelbësore për funksionimin normal të trurit.

Disa studime tregojnë se njerëzit me çrregullime të caktuara mendore kanë nivele më të ulëta të acideve yndyrore omega-3 në gjakun e tyre. Interesante, hulumtimet tregojnë se suplementet e vajit të peshkut mund të parandalojnë ose përmirësojnë simptomat e disa çrregullimeve mendore.

Për shembull, aplikimi i vajit të peshkut mund të zvogëlojë shanset për çrregullime psikotike.

Depresioni pritet të bëhet sëmundja e dytë jo e transmetueshme më e zakonshme deri në vitin 2030. Është interesante të theksohet se pacientët me depresion të madh kanë nivele më të ulëta të acideve yndyrore omega-3 në gjakun e tyre.

Studimet tregojnë se vaji i peshkut dhe suplementet e acideve yndyrore omega-3 mund të përmirësojnë simptomat e depresionit.

Me kalimin e moshës, funksioni i trurit ngadalësohet dhe rreziku i sëmundjes së Alzheimerit rritet. Njerëzit që hanë peshk priren të përjetojnë një rënie më të ngadaltë të funksionit njohës në pleqëri. Disa studime kanë treguar se përdorimi i vajit të peshkut, ose marrja e acideve yndyrore omega-3, mund të përmirësojë kujtesën tek të rriturit e shëndetshëm dhe të moshuar.

Vaji i peshkut dhe obeziteti

Obeziteti mund të rrisë ndjeshëm rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të tjera, duke përfshirë sëmundjet e zemrës, diabetin e tipit 2 dhe sëmundjet malinje.

Disa studime tregojnë se suplementet e vajit të peshkut, të kombinuara me dietë ose stërvitje, mund t’ju ndihmojnë të humbni peshë.

Efekte pozitive në shëndetin e syve

Ashtu si truri, sytë mbështeten në acidet yndyrore omega-3. Shëndeti i syve fillon të bjerë në pleqëri, gjë që mund të çojë në degjenerim makular të lidhur me moshën (AMD). Konsumimi i peshkut shoqërohet me një rrezik të reduktuar të AMD.

Vaji i peshkut dhe inflamacioni

Inflamacioni është mënyra e sistemit imunitar për të luftuar infeksionin. Megjithatë, inflamacioni kronik është i lidhur me sëmundje të rënda, të tilla si obeziteti, diabeti, depresioni dhe sëmundjet e zemrës.

Reduktimi i inflamacionit mund të ndihmojë në trajtimin e simptomave të këtyre sëmundjeve. Meqenëse vaji i peshkut ka veti antiinflamatore, ai gjithashtu mund të ndihmojë në trajtimin e kushteve që përfshijnë inflamacion kronik në patogjenezën e tyre.

Për shembull, te njerëzit nën stres dhe ata që janë obezë, vaji i peshkut mund të zvogëlojë prodhimin dhe shprehjen e gjeneve të molekulave inflamatore të quajtura citokina. Mendohet se suplementet e vajit të peshkut mund të reduktojnë ndjeshëm dhimbjet e kyçeve, ngurtësimin dhe nevojat për mjekim te njerëzit me artrit reumatoid.

Efektet në lëkurë

Lëkura është organi më i madh në trupin e njeriut dhe përmban shumë acide yndyrore omega-3. Shëndeti i lëkurës mund të përkeqësohet gjatë gjithë jetës, veçanërisht në pleqëri ose pas ekspozimit të tepërt në diell.

Përveç kësaj, ka një sërë çrregullimesh të lëkurës që mund të përfitojnë nga suplementet e vajit të peshkut, duke përfshirë psoriazën dhe dermatitin.

Vaji i peshkut dhe shtatzënia

Acidet yndyrore omega-3 janë thelbësore për rritjen dhe zhvillimin e hershëm. Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme që nënat të marrin mjaftueshëm omega-3 gjatë shtatzënisë dhe gjatë ushqyerjes me gji. Suplementet e vajit të peshkut tek gratë shtatzëna dhe ato në laktacion mund të përmirësojnë koordinimin e duarve dhe shëndetin e syve tek të porsalindurit.

Disa studime tregojnë se përdorimi i vajit të peshkut tek gratë shtatzëna ul rrezikun e zhvillimit të alergjive te fëmijët.

Astma dhe gjendjet alergjike

Astma, e cila mund të shkaktojë ënjtje në mushkëri dhe ndjenjën e gulçimit, po bëhet më e zakonshme te foshnjat.

Studime të shumta tregojnë se vaji i peshkut mund të zvogëlojë simptomat e astmës, veçanërisht në fëmijërinë e hershme dhe adoleshencën. Në një rishikim të studimeve, marrja e peshkut ose acideve yndyrore omega-3 nga nëna u zbulua se zvogëlon rrezikun e astmës tek fëmijët me 24 deri në 29 për qind.

Shëndeti i kockave

Me kalimin e moshës, kockat fillojnë të humbasin mineralet thelbësore, duke bërë që kockat të thyhen më shumë. Kjo mund të çojë në kushte të tilla si osteoporoza dhe osteoartriti.

Kalciumi dhe vitamina D janë shumë të rëndësishme për shëndetin e kockave, por disa studime tregojnë se acidet yndyrore omega-3 mund të jenë gjithashtu të dobishme për shëndetin lokomotor. Njerëzit që konsumojnë sasi më të larta të acideve yndyrore omega-3 kanë densitet më të lartë kockash.

Dozimi

OBSH rekomandon marrjen ditore prej 0,2 deri në 0,5 gram (200-500 mg) të acideve yndyrore omega-3, të kombinuara EPA dhe DHA. Megjithatë, nëse jeni shtatzënë, ushqeni me gji ose keni një rrezik të shtuar të sëmundjeve të zemrës, nevojat tuaja ditore janë më të larta.

Shëndeti

Katër ushqime që ju bëjnë të humbni peshë

Published

2 hours ago

April 1, 2025

Albina Zeneli

Sheqerna të thjeshta, të tilla si sheqeri që konsumojmë në dietën tonë, nëse hahen në sasi të mëdha krijojnë të ashtuquajturat rreth vicioz.

Në fakt, sheqernat e thjeshta vijnë shpejt në gjakun tonë dhe arrijnë një koncentrim të lartë.

Pas rritjes së shpejtë, ka një rënie të shpejtë, andaj trupi dërgon sinjale se dëshiron një dozë të re sheqeri.

Për të thyer këtë rreth vicioz, rekomandohet të merren ushqimet e mëposhtme, të cilat, pavarësisht faktit se përmbajnë sheqerna, kanë lëndë ushqyese të nevojshme për organizmin.

Këto janë 4 ushqimet që ndihmojnë të dobësoheni:

Mollë;
Misër;
Patate;
Domate. /UBT News/

Shëndeti

Kundër shëndoshjes së fytyrës! Çfarë duhet të bëni?

Published

7 hours ago

April 1, 2025

Albina Zeneli

Humbja në peshë mund të jetë sfiduese, sidomos nëse bëhet fjalë për zona specifike të trupit. Humbja e dhjamit në zonën e fytyrës në veçanti bëhet shumë frustruese.

Ushtrime për fytyrën

Përmirësojnë paraqitjen e fytyrës, luftojnë shenjat e plakjes, përmirësojnë muskujt e fytyrës. Ekspertët rekomandojnë fryrjen e brendshme të faqeve dhe kalimin e ajrit nga njëra anë në tjetrën. Mbledhja e buzëve në formën e një puthjeje dhe lëvizja në anë është efikase.

Ata rekomandojnë buzëqeshjen e hapur me dhëmbët shtrënguar për disa sekonda. Ushtrime të tilla duhen bërë dy herë në ditë për 8 javë.

Ushtrimet Kardio

Dhjami i tepërt në fytyrë është rezultat i shëndoshjes së tepërt në pjesët tjera të trupit. Aerobia dhe ushtrimet kardio rrisin ritmin e zemrës dhe përshpejtojnë rënien nga pesha.Ekspertët rekomandojnë 20-40 minuta ushtrime të tillë në ditë.

Uji

Thelbësor për rënien nga pesha. Konsumi i ujit përshpejton metabolizmin me 24 përqind. Hidratimi shmang akumulimin e lëngjeve në organizëm dhe parandalon fryrjen e trupit.

Kufizimi i alkoolit

Nëse e teproni me alkolin do të ndiheni dhe dukeni më të fryrë, sepse ofron shumë kalori e rrit gjasat e shtimit në peshë. Sasia e lejuar e pijeve alkolike është një deri në dy gota në ditë për meshkujt dhe një gotë në ditë për femrat.

Karbohidratet e rafinuara

Biskotat e ëmbla apo të kripura qofshin si dhe makaronat janë ndër fajtorët më të mëdhenj të shtimit në peshë, janë të përpunuara e nuk kanë ushqyes të shëndetshëm apo fibër. Praktikisht këto karbohidrate janë sheqer që nxit rrezikun e teprimit me ushqimin.

Gjumi

Thelbësor për rënien nga pesha, mungesa e tij rrit nivelin e kortizolit, hormoni i stresit që shkakton efekte anësore të shumta ndër të cilat edhe shtimi në peshë. Nivelet e larta të kortizolit rrisin oreksin dhe tjetërsojnë metabolizmin duke shtuar depozitat e dhjamit.

Kujdes me kripën

Konsumi i tepërt nxit fryrjen jo vetëm në fytyrë por trup. Kripa nxit akumulimin e ujit në trup. Ushqimet e përpunuara ofrojnë 77 përqind të kripës që konsumon njeriu në ditë.

Shëndeti

Pse mpihen duart, kur duhet të shqetësoheni?

Published

8 hours ago

April 1, 2025

Albina Zeneli

Duart përmbajnë disa nga nervat më të ndjeshëm në trup. Sikur edhe njëri nga këto nerva ose një pjesë e tyre është e ndrydhur ose disi e dëmtuar, fillojnë problemet.

Truri juaj nuk mund të marrë të gjitha informacionet ndjesore që duart tuaja po e dërgojnë, rezultati është mpirja.

Studimet thonë se një nga shkaqet më të zakonshme të mpirjes së dorës është sindroma e tunelit të kyçit të dorës. Nervi i mesëm, që shkon poshtë parakrahut deri në pëllëmbën tuaj, qëllon të ndrydhet.

Kjo gjendje është e zakonshme për njerëzit që shpenzojnë kohë duke punuar në kompjuter a edhe në telefonat celularë. Simptomat e tunelit të kyçit të dorës përfshijnë ndjesi që një ose më shumë gishtërinj, fryhen dhe japin pickime.

Çfarë tjetër mund të jetë shkak për mpirjen e duarve tuaja? Edhe disa faktorë të tjerë me rëndësi.

Çrregullime të tiroides

Edhe çrregullim i tiroideve çon në mpirjen e dorës. Një gjendër tiroide nën-aktive ose hipotirodizmi rezulton në dëmtimin e nervave që transportojnë informacion midis trurit, palcës kurrizore dhe gjymtyrëve.

Teprimet me alkoolin

Pirja e rëndë çon në neuropati alkoolike ose dëme nervore. Gjysma e gjithë përdoruesve të alkoolit zhvillojnë një formë të kësaj gjendje, thonë studimet. Shenjat përfshijnë mpirje në krahë ose këmbë, ndjesi të çuditshme dhe pickime në gjymtyrët tuaja, dhe dobësi të muskujve.

Kistet dhjamore

janë grumbullime dhjamore jo-kancerogjene që formohen kudo, kanë tendencë të shfaqen edhe rreth kyçeve. Sipas studimeve mjekësore, kistet dhjamore janë të zakonshme. Nëse formohet në dore, mpirja është një simptomë e zakonshme. Këto kiste nganjëherë zhduken vetë.

Skleroza e shumëfishtë

Një sëmundje në të cilën sistemi imunitar sulmon një substancë yndyrore që mbron fibrat nervore të trurit dhe palcës kurrizore. Kjo rezulton në mpirjen e dorës. Sëmundja godet në çdo moshë, ka gjasa të shfaqet gjatë moshave 20 dhe 30 vjeçare. Femrat kanë dy herë më shumë të ngjarë se meshkujt të vuajnë nga skleroza e shumëfishtë.

Goditja në tru

Mpirja e duarve ose ndjesia e shpimeve mund të jetë shenjë se jeni duke marrë një goditje në tru. Rreth 10% e të gjitha viktimave të goditjes janë më të rinj se 45 vjeç. Edhe duke qenë të aftë dhe fizikisht aktivë, nuk do të thotë që nuk jeni në rrezik.

Diabeti

Urinimi i shpeshtë, etja e tepruar e nivelet e larta të sheqerit në gjak janë shenjat e paradiabetit. Shumë njerëz që zhvillojnë diabet të tipit të plotë 2 se kuptojnë. Nëse nuk trajtohet, mpirja e duarve zhvillohet si pasojë e dëmtimit nervor të lidhur me diabetin. /UBT News/

Shëndeti

Si të ruani funksionet mendore gjatë moshës së shtyrë?

Published

3 days ago

March 29, 2025

Albina Zeneli

Studimet kanë treguar se truri ka nevojë për stimulim të vazhdueshëm për të mbajtur funksionet e tij të shëndetshme.

Aktivitetet si leximi, lojërat që kërkojnë mendim dhe ushtrimet e trurit janë të dobishme për ruajtjen e kujtesës dhe funksioneve mendore.

Një mundësi e shkëlqyer për të mbajtur trurin aktiv është angazhimi në aktivitete sociale dhe intelektuale, siç janë bisedat me miqtë, lojërat e mendjes dhe zgjidhja e problemit.

Këto stimulojnë aktivitetin mendor dhe të ndihmojnë në forcimin e lidhjeve ndërmjet neuroneve.

Përveç stimulimit intelektual, ushtrimet fizike janë të rëndësishme për shëndetin e trurit.

Aktivitetet fizike si ecja, vrapimi dhe joga ndihmojnë në rritjen e qarkullimit të gjakut në tru dhe përmirësojnë funksionet kognitive, duke ndihmuar në ruajtjen e kujtesës dhe shpejtësisë mendore.

Një regjim i shëndetshëm i jetesës që përfshin dietë të balancuar, aktivitet fizik të rregullt dhe stimulim mendor, është thelbësor për ruajtjen e shëndetit të trurit gjatë moshës së shtyrë dhe parandalimin e humbjes së funksioneve mendore.