Më pak se 20 për qind e pronave në Kosovë janë të regjistruar në emër të grave. Nga më shumë se 625 mijë prona të regjistruara në Kosovë, vetëm 126 mijë janë në pronësi të grave. Ani pse ligji mundëson që gratë të gëzojnë të drejtën e trashëgimisë, kjo nuk ndodhë në praktikë. Profesorë e ekspertë ligjor konsiderojnë se shteti e ka për detyrë që gratë të gëzojnë këtë të drejtë. Kështu u tha në tryezën e diskutimit me temë “Të drejtat pronësore të grave: Korniza ligjore, teoria dhe praktika”, të organizuar nga Institucioni i Avokatit të Popullit.

Gjendja aktuale e të drejtave pronësore të grave, sipas Avokatit të Popullit, Naim Qelaj, nuk është e mirë.

“Gjendja aktuale e të drejtave pronësore sipas statistikave që kemi siguruar nga Agjencioni Kadastral i Kosovës nuk është e mirë. Më pak se 20 për qind të grave sot kanë të regjistruar pronat në emër të tyre. Kjo nuk është matës i saktë i respektimit të të drejtave pronësore të grave sepse vetëm regjistrimi i pronave nuk tregon krejt aspektet që ndërlidhen me të drejtat pronësore. Mbi bazën e ankesave dhe shqetësimeve që janë ngritur ne si institucion i Avokatit të Popullit kemi parë që problemet janë me numrin e vogël të grave që marrin pjesë në procedurat e trashëgimisë, pastaj problemet në ndarjen e pasurisë së fituar në martesë dhe problemet që janë me ndarjen e pasurisë familjare”, u shpreh Qelaj.

Sipas tij, gjatë zbatimit të kornizës ligjore aktuale po haset në vështirësi për implementim.

“Krejt këto aspekte shqetësuese për ne ndërlidhen me shumë faktorë, duke filluar nga korniza ligjore për të cilën ne shpesh herë jemi pajtuar dhe kemi konstatuar që është e mirë dhe është në përputhje me nevojat dhe në përputhje me standardet ndërkombëtare. Por që gjatë zbatimit në praktikë të këtij legjislacioni natyrisht haset në vështirësi në problematika dhe krejt këtë kornizë ligjore është mirë të analizohet edhe në perspektivë për të ardhmen duke e ndërlidhur me atë që ka parashikuar Kodi Civil, i cili fatkeqësisht nuk po kalon dhe ka mbetur në draft”, shtoi Avokati i Popullit.

Avokati i Popullit, Naim Qelaj tha se problematikë mbetët edhe ndarja e pasurisë bazuar në vlerësimin e kontributeve mes bashkëshortëve.

Në tryezën e diskutimit me temë “Të drejtat pronësore të grave: Korniza ligjore, teoria dhe praktika”, Xhevat Azemi i cili është ekspert ligjor foli për numrin e grave që kanë pronat në emër të tyre.

“Nëse ju referohemi statistikave, gjendja nuk është shumë e favorshme. Unë i kam nxjerrë të premten e kaluar të dhënat në Agjencinë Kadastrale. Në Kosovë janë të regjistruar gjithsej 625 mijë e 913 pronarë, prej tyre 126 mijë e 166 apo 20.16 për qind janë femra. Përveç këtyre janë edhe një numër i pronave të regjistruara në emër të bizneseve që edhe aty ka femra, por prapë kjo nuk e ndryshon. Pra, 12 mijë e 355 pronarë janë bizneset por edhe kjo nuk e ndryshon këtë përqindje… Në krahasim me vitin 2015 ka një rritje prej 5 për qind, kurse në krahasim me vitin 2018 rritja është bukur e vogël, tash është një 20, nuk ka ndonjë rritje të kësaj përqindje”, theksoi ai.

Më tej, Azemi shtoi se është konsideruar se shkaqet për një gjendje të tillë janë të drejtat zakonore, normat kulturore, informaliteti e mungesa e informimit.

Trashëgimia familjare në Kosovë është e rregulluar me ligjin për familje, sipas të cilit, e drejta e trashëgimisë u takon të gjithë anëtarëve të familjes pa marrë parasysh gjininë.

Presidenti i zgjedhur i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka njoftuar emërimin e Linda McMahon si Sekretare e Arsimit në administratën e tij të ardhshme. McMahon, e cila ka shërbyer si administratore e Administratës së Biznesit të Vogël gjatë mandatit të parë të Trump, do të drejtojë Departamentin e Edukimit. Ajo është gjithashtu një nga themelueset e “World Wrestling Entertainment” (WWE) dhe ka një histori të gjatë angazhimi në sektorin publik, përfshirë një periudhë si anëtare e Bordit të Arsimit në shtetin e Konektikatit.

Trump theksoi se emërimi i McMahon është një hap i rëndësishëm për të fuqizuar prindërit dhe për t’u dhënë atyre më shumë kontroll mbi edukimin e fëmijëve të tyre. Në një deklaratë, ai tha se McMahon do të punojë pa u lodhur për të zgjeruar mundësitë e zgjedhjeve edukative në të gjithë SHBA-në dhe për të siguruar që prindërit të kenë mundësinë të bëjnë zgjedhje më të mira për arsimin e fëmijëve të tyre. McMahon gjithashtu ka shërbyer si një nga anëtarët kryesorë që mbikëqyrte arsimin publik në Konektikat, duke përfshirë edhe sistemin e Shkollës së Mesme Teknike.

Në përfundim, Trump e lavdëroi McMahon për përvojën e saj të pasur dhe angazhimin e saj të palëkundur për të përmirësuar sistemin arsimor amerikan. Sipas tij, McMahon do të përdorë këtë përvojë për të fuqizuar brezin e ardhshëm të studentëve dhe punëtorëve dhe për ta bërë Shtetet e Bashkuara “numrin një” në arsim në botë./UBTNews/

Bashkimi Evropian thotë se Qeveria e Kosovës nuk mund të hartojë statutin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe jashtë dialogut të Brukselit. Sipas tyre, çdo propozim duhet të diskutohet me Serbinë, ndërmjetësuesin e BE-së si dhe të jetë në përputhje me marrëveshjen e vitit 2013 dhe 2015. Përkitazi me këtë, në unionin evropian kërkojnë nga ekzekutivi kosovar që pa vonesa ta dërgojnë draft-statutin e Asociacionit, të hartuar nga BE-ja në Gjykatën Kushtetuese.

Një ditë pasi kryeministri Albin Kurti tha se nuk mund të bëjë asociacione të komunave në cilësinë e shefit të qeverisë dhe se iu takon komunave të bëjnë asociacionin, në BE thonë se Qeveria nuk mund të heqë dorë nga përgjegjësitë e saj në kuadër të dialogut apo t’ua delegojë ato komunave me shumicë serbe.

Në anën tjetër, njohësit e procesit të dialogut thonë se pavarësisht presionit ndërkombëtar ndaj Qeverisë së Kosovës për dërgimin e draft-statutit të Asociacionit në Gjykatë Kushtetuese, një gjë e tillë nuk pritet të ndodh. Sipas tyre, kryeministri Albin Kurti nuk do të dërgojë draft-statutin e Asociacionit në Kushtetuese pa përfunduar zgjedhjet e 9 shkurtit, pasi një gjë e tillë do të ndikonte në humbjen e votave në zgjedhje.

Zëdhënësi i Bashkimit Evropian, Peter Stano, thotë se kryeministri Albin Kurti duhet të ecë përpara në zbatimin e Marrëveshjes Bazë të Brukselit dhe aneksit të Ohrit, të arritur në vitin 2023, rrjedhimisht edhe të nisë hapat për themelimin e Asociacionit.

“Sipas Marrëveshjeve përkatëse të Dialogut të 2013 dhe 2015, Statuti për themelimin e AKS-së duhet të hartohet dhe të diskutohet në dialog. Çdo propozim duhet të diskutohet me Serbinë dhe ndërmjetësuesin e BE-së, dhe të jetë në përputhje me marrëveshjet e vitit 2013 dhe 2015. Kjo gjithashtu do të thotë se Qeveria e Kosovës nuk mund të hartojë Statutin jashtë dialogut. Qeveria nuk mund të heqë dorë nga përgjegjësitë e saj në kuadër të dialogut apo t’ua delegojë ato komunave me shumicë serbe të Kosovës”, thuhet në përgjigjen e tij.

Më tej, Stano shton se draft-statuti evropian për Asociacionin bazohet në modelet dhe praktikat e mira evropiane si dhe në kornizën ligjore të Kosovës.

Sipas tij, Kurti e ka pranuar në parim draft-statutin, në prani të liderëve evropianë dhe se i njëjti është mbështetur nga 27 vendet e BE-së. Andaj, siç thotë ai kualifikimi i këtij dokumenti si një “non-paper” shpërfill ftesën e Këshillit të Bashkimit Evropian për të vazhduar mbi këtë bazë dialogun e Brukselit.

“Ky Draft Statut Evropian bazohet në modelet dhe praktikat e mira evropiane, si dhe në kornizën ligjore të Kosovës. Drafti iu prezantua kryeministrit Kurti personalisht nga ndërmjetësuesi i BE-së së bashku me Këshilltarët e Sigurisë Kombëtare të Francës, Gjermanisë dhe Italisë, si dhe Përfaqësuesin Special të SHBA-së. Në një takim të nivelit të lartë në mbështetje të dialogut në prani të presidentit Macron, kryeministrit Meloni dhe kancelarit Scholz, të dyja palët pranuan në parim Draft Statutin Evropian. Në konkluzionet e tij të dhjetorit 2023, Këshilli Evropian përshëndeti ‘gatishmërinë e Serbisë dhe Kosovës për të pranuar draft-statutin e paraqitur palëve nga ndërmjetësuesi i BE-së’. Ky është një njohje formale e dokumentit nga të 27 shtetet anëtare të BE-së. Etiketimi i projektstatutit Evropian si “thjesht një non-paper” shpërfill ftesën e Këshillit të Bashkimit Evropian për të vazhduar mbi këtë bazë dhe vonon më tej perspektivën e krijimit të tij”, përfundon ai.

Në anën tjetër, profesori i marrëdhënieve ndërkombëtare, Dritëro Arifi, thotë se Bashkimi Evropian e ka bërë obligim për Kosovën draft-statutin e Asociacionit të hartuar nga ata. Sipas tij, një gjë e tillë po shihet në bazë të qëndrimeve të institucioneve të BE-së dhe liderëve evropianë.

Megjithatë, ai thekson se nuk pret që kryeministri Kurti të dërgojë draftin në Gjykatë Kushtetuese para zgjedhjeve të 9 shkurtit. Pas përfundimit zgjedhor, sipas tij, kushdo që do të jetë kryeministër “me një buzëqeshje të butë do të dërgojë draft-statutin e Asociacionit në Gjykatën Kushtetuese”.

Arifi: Draft-statuti i Asociacionit është bërë obligim për Kosovën

“Nëse tash i shohim të gjitha komponentët, ato që po kërkon Bashkimi Evropian është zyrtare dhe tani ai është bërë dokument ndërkombëtarë dhe obligim i Kosovës. Për fat të keq aty Bashkimi Evropian ka të drejtë. Në një mënyrë edhe Komisioni Evropian dhe Këshilli i Evropës dhe të gjithë krerët e BE-së po e thonë se Kosova e ka obligim. Tash është vetëm çështje e kohës që pas zgjedhjeve me 10 shkurt kushdo që të jetë kryeministër me një buzëqeshje të butë të dërgojë në Gjykatë Kushtetuese. Ky është rezultati më i mundshëm me u arrit në atë periudhë kohore. Bashkimi Evropian po kërkon diçka për momentin që të bëjë presion te palët, por nuk besoj se para zgjedhjeve do të ketë diçka serioze në këtë drejtim”, deklaron Arifi.

Ndërkaq, analistja politike, Magbule Shkodra, deklaron se kryeministri Albin Kurti po heziton të dërgojë draft-statutin e Asociacionit në kushtetuese për shkak të së kaluarës së tij dhe kundërshtimit të madh që i ka bërë kësaj teme.

Sipas saj, Kurti nuk do të dërgojë draftin në Kushtetuese edhe për shkak të zgjedhjeve të 9 shkurtit dhe rrezikut që kjo temë t’i humbë vota.

Shkodra: Kurti nuk do të dërgojë draft-statutin në Kushtetuese pa përfunduar zgjedhjet e 9 shkurtit

“Zotëri Kurti nuk do të dërgojë draft-statutin pa përfunduar zgjedhjet e 9 shkurtit. Porsa të përfundojnë zgjedhjet dhe të shohim rezultatin zgjedhor, qeveria e ardhshme kushdo që të jenë në krye të saj do të ketë obligim të dërgojë këtë draft-statut në Gjykatën Kushtetuese. Disa herë e kam cekur se është plotësisht e papranueshme që zotëri Kurti të mos ketë besim në Gjykatën Kushtetuese. Unë besoj në Gjykatën Kushtetuese dhe jam e bindur se nëse do të ketë diçka që është në kundërshtim me Kushtetutën e Kosovës, gjykata sikurse ka bërë në të kaluarën do të bëjë përsëri”, thotë ajo.

Kryeministri Albin Kurti dje deklaroi se nuk mund të bëjë asociacione të komunave në cilësinë e shefit të qeverisë, pasi një gjë e tillë, siç tha ai, iu takon komunave ta bëjnë.

Kurti: Si kryeministër nuk mund të bëj asociacion të komunave

“Unë si kryeministër i Republikës së Kosovës, dhe si kryetar i partisë politike më të madhe në vend e kuvend, i lëvizjes më të jashtëzakonshme që kanë shqiptarët në shekullin 21, mund të bëj asociacion të argumenteve në diskurs, ose asociacion të projekteve në program, por nuk mund të bëj asociacion të komunave në republikë, i takon komunave ta bëjnë asociacionin”, ka thënë Kurti.

Në vitin 2013, Kosova ka nënshkruar Marrëveshjen e Brukselit, e cila u ratifikua edhe nga Kuvendi i Kosovës me shumicë prej dy të tretave. Mes tjerash, aty parashihet edhe themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe.

Përkitazi me këtë temë, Kosova u dakordua edhe për marrëveshjen e parimeve për Asociacionin në vitin 2015, derisa në kuadër të marrëveshjes së Brukselit dhe aneksit të Ohrit të arritur në vitin 2023, parashihet zbatimi i marrëveshjeve të kaluara dhe krijimi i një vetëmenaxhimi për komunitetin serb në Kosovë.

UNICEF në partneritet me Bashkimin Evropian në Kosovë shënuan sot Ditën Botërore të Fëmijëve, për çka u theksua rëndësia e mbrojtjes së të drejtave të tyre.

Ambasadori i BE-së në Kosovë, Aivo Orav tha se data 20 nëntor është shumë e rëndësishme sepse para shumë vitesh janë miratuar dokumente të rëndësishme për të drejtat e fëmijëve në Kombet e Bashkuara.

Ai tha se këto dokumente kanë rol të rëndësishëm për të gjithë fëmijët mbarë botës.

Orav u shpreh se “fëmijët janë fillimi, mesi dhe fundi i të gjitha tregimeve”.

Ai potencoi se Kosova ka përfunduar kornizën legjislative për mbrojtjen e fëmijëve, derisa shtoi se tashmë fokusi duhet të jetë te zhvillimi i skemave financiare për fëmijët e cenueshëm dhe familjet në nevojë për ndihma sociale.

Ndërkaq, ministrja e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit, Arbërie Nagavci potencoi se në Ditën Botërorë të Fëmijëve riafirmoj përkushtimin për të mbrojtur përkushtimin për të drejtat e fëmijëve. Ajo tha se tematika e zgjedhur këtë vit në kuadër të kësaj dite tregon rëndësinë e dëgjimit të zërit të fëmijëve sot dhe çdo ditë.

Në kuadër të kësaj dite, Nagavci tregoi se MASHT-i ka hapur zyrtarisht javën kundër braktisjes së shkollimit.

Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu tha se është punuar me prioritet në hartimin e politikave sociale të përgjithshme, duke avancuar sipas saj të drejtat e fëmijëve.

Haxhiu theksoi se është zhvilluar një reformë e thellë e cila në fokus ndër të tjera ka kujdesin, mbrojtjen dhe mirëqenien sociale të fëmijëve, në veçanti të kategorisë së cenueshme.

Ndër të tjera, ajo përmendi se Qeveria e Kosovës ka ndarë rreth 1 milionë euro më shumë se këtë vit nga buxheti i Kosovës, për organizatat që merren me çështje familjare.

Ndërkaq, drejtori në Zyrën për Qeverisje të Mirë, Habit Hajredini tha se përkundër arritjeve në këtë fushë, ka shumë punë për të bërë për të drejtat e fëmijëve.

Në kuadër të kësaj ngjarje, fëmijët e pranishëm patën mundësinë t’iu bënin pyetje drejtuesve të institucioneve në Kosovë dhe jo vetëm, lidhur me kërkesat dhe ankesat e tyre.