Kulturë, Lifestyle

​Dhimbja e familjarëve të të pagjeturve përmes fotografive

Publikuar

Për 23 vjet radhazi, sytë e saj rrallë janë tharë nga lotët. E lodhur nga mosha e mërzia, ajo mezi ec e qëndron në këmbë. Hasime Doqi nga Klina, çdo ditë pret një lajm për djalin e saj dhe kujton amanetin që ia ka lënë ditën e 6 majit. “Para çdo feste po mërzitem shumë, shpirti po më dhemb se nuk e di ku e kam djalin”, është fjalia që shoqëron fotografinë bardh e zi.

Nënë Hasimja është pjesë e 35 fotografive të familjarëve të personave të zhdukur që janë ekspozuar në “Sheshin Skënderbeu” në Prishtinë me rastin e Ditës Ndërkombëtare të të Zhdukurve me organizim të Kryqit të Kuq.

Mes lotëve, ajo rrëfen për ditën kur pa e dëgjoi fjalët e fundit të djalit të saj, i cili e la siç thotë ajo me pasoja të mëdha.

“Djalit, eshtrat nuk po ia gjejmë askund. Djali i djalit 14 muajsh edhe ai, vdiq vëllai 47 vjet… Rrafsh që 1 muaj ditë, sytë e mi nuk janë ter asnjëherë vetëm duke qarë… Kur po vijnë këto ditë nuk po mundem të qëndrojë. Me 6 maj që ma kanë marrë në Dobërdol, edhe fjalën e fundit ma ka thënë ‘nëna jem këtë çikë amanet po ta lë’. I thash ani djali jem se kurban i çikës bëhem, por dashtë Zoti nuk ju gjen asgjë. Por, i kam dëgjuar krismat, kam qenë ulur dhe thash djemtë na i vranë. Po tash po rroj me pasoja të mëdha”, tregon e moshuara mes lotëve.

Përveç dhimbjes, ajo flet me indinjatë edhe për atë që kanë bërë institucionet për të dhe shumë familjarë të tjerë nga Kosova.

“Jo, nuk kanë punuar si duhet. Asnjë absolut, kanë punuar për karriget e veta, për neve nuk kanë punuar asgjë. Nëse kishin punuar në fillim, kështu nuk do të zgjatej. Por, nuk kanë punuar dhe na kanë hedhur kështu si ‘mishin e domit’. S’po i intereson askujt për neve edhe po duhet me u përmbajt siç mundemi”, shton ajo.

Të pakënaqur po shprehen edhe familjarë të tjerë, ku Bajram Çerkinaj nga Qendra Burimore për Personat e Zhdukur thekson se kjo çështje ka stagnuar tërësisht.

“Kemi pritur 30 gushtin që të mos jetë kaq punë e stagnuar apo të thuhet bash e ndalur, sikur edhe vitet e tjera ku kemi pasur një numër të madh të pagjeturve dhe sot ku kemi 1617 të pagjetur. Çka ka ndodhë brenda këtij 30 gushtit, unë të them se ky 30 gusht, unë mendoj se nuk është ka e lëshon politika duke e lëshuar të shkojë përpara për zbardhjen e fatit të të pagjeturve. Ne nuk kemi tjetër kërkesë, për zbardhjen e fatit të të pagjeturve duhet të kyçen të gjithë ata njerëz që janë humanë. Edhe politika është pak më e gjerë dhe të kryejë të tjera punë. Kemi pasur shumë takime, mendimi i familjarëve është që politika të qëndrojë larg kësaj çështje që është një ankth plot 23 vjet”, deklaron ai.

Derisa sheh fotografitë e ekspozuara të familjarëve të personave të zhdukur, ai thekson se të gjitha këto tregojnë dhimbjen. Ai kërkon nga institucionet që të punohet në zbardhjen e fatit të të pagjeturve dhe politika të qëndrojë larg.

“Mjerisht politika e Brukselit i përfshin të gjithë këta, edhe serbët edhe shqiptarët. Edhe Beogradi edhe Prishtina. Nuk bën grupi punues të jetë i stagnuar plot që 15 muaj nuk ka pasur takim. Pse? Se politika nuk po i len të punojë në pjesën humane, por i ka shti në ombrellën politike dhe nuk i lëshon të punojë dhe të paktën t’i kthehet një asht familjarëve”, shton ai.

Koordinatorja e programit të personave të pagjetur në kuadër të Kryqit të Kuq, Adelinë Syla shprehet se është e dhimbshme se akoma mbi 1 mijë e 600 persona figurojnë të zhdukur. Sipas saj, familjarët janë gjithmonë në pritje e ankth.

“Qëllimi kryesor i kësaj ekspozite është sensibilizimi me familjarët e personave të zhdukur, përmes fotografive që i kemi realizuar. Siç e shihni fotografitë janë bardh e zi dhe anash fotografive janë thëniet, të cilat i kanë thënë familjarët e personave të zhdukur, gjatë vizitave që i kemi bërë ne si Kryq i Kuq i Kosovës… Jemi munduar që të përfshijmë të gjitha komunat me familjarët që kanë pranuar të jenë pjesë e ekspozitës. Janë gjithsejtë 35 fotografi, normalisht nuk kemi pasur mundësi t’i përfshijmë të gjithë, për shkak se edhe numri është i madh. Jemi munduar të prekim të gjitha komunat që kanë persona të zhdukur”, përfundon Syla.

Ekspozita me familjarët e personave të zhdukur do të qëndrojë e hapur deri në orën 18:00. Kujtojmë që Kosova kërkon zbardhjen e fatit edhe të mbi 1 mijë e 600 personave, në mesin e tyre edhe mbi 100 fëmijë. 

Kulturë, Lifestyle

Ndriçimi i kontributit të Ali Aliut: 90 vjet për letërsinë dhe shkencën shqiptare

Publikuar

nga

Akademia e Shkencave, në bashkëpunim me Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit, nderuan sot Ali Aliun në 90-vjetorin e lindjes së tij me një aktivitet të veçantë, duke rikujtuar dhe çmuar kontributin e tij të jashtëzakonshëm në fushën e letërsisë dhe shkencës.

Ali Aliu lindi më 1934 në Kranjë të Prespës dhe gjatë jetës së tij ai shquhet si një figurë e rëndësishme në kulturën dhe shkencën shqiptare. Duke filluar nga shkollimi i tij në vendlindje deri te studimet universitare në Beograd dhe karriera si gazetar, shkrimtar, dhe pedagog, Aliu ka lënë një gjurmë të ndritur në historinë intelektuale të rajonit.

Puna e tij e pasionuar në fushën e letërsisë bashkëkohore shqiptare, si dhe angazhimi i tij në zhvillimin e arsimit dhe kulturës në Kosovë dhe më gjerë, e bën Ali Aliun një figurë të shquar dhe frymëzuese për brezat e ardhshëm.

Përveç kontributit të jashtëzakonshëm shkencor dhe kulturor, Ali Aliu është vlerësuar me shumë çmime dhe nderime, duke përfshirë çmimin për librin më të mirë të vitit dhe çmimin “Krenaria e Prespës”. Ai gjithashtu është dekoruar me “Nderin e Kombit” nga Presidenti i Shqipërisë, një nder i merituar për angazhimin dhe kontributin e tij të pazëvendësueshëm në fushën e kulturës dhe shkencës.

Me një karrierë të pasur dhe një ndikim të qëndrueshëm në shoqëri, Ali Aliu mbetet një figurë e rëndësishme dhe frymëzuese për të gjithë. Në këtë ditë të veçantë, për 90-vjetorin e tij, ai nderohet si një pikë referimi për kontributin e shquar dhe përkatësinë e tij në historinë e shkencës dhe kulturës shqiptare, shkruan Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Ali Aliu është një figurë e jashtëzakonshme në skenën intelektuale dhe politike të Kosovës dhe rajonit të Ballkanit. Përveç angazhimit të tij në politikë, Ali Aliu është një studiues i shquar i letërsisë bashkëkohore shqiptare dhe ka kontribuar në zhvillimin e kulturës dhe arsimit në Kosovë dhe rajon. Si anëtar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, ai ka ndikuar në promovimin e vlerave kulturore dhe shkencore në vend.

Bashkë me kontributin e tij akademik, Aliu ka shërbyer si profesor në Universitetin e Evropës Juglindore në Tetovë për më shumë se një dekadë, duke ndihmuar në formimin e brezave të rinj të shkencës. Nëpërmjet punës së tij të palodhur dhe kontributit të shquar në fushën e shkencës, letërsisë, dhe politikës, Ali Aliu ka lënë një gjurmë të ndjeshme në historinë dhe kulturën e Kosovës dhe të rajonit në tërësi./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Teatri mbi ujë: Java Kulturore Franceze në Liqenin e Tiranës me ‘Fous de Bassin’

Publikuar

nga

Java Kulturore e Francës nga 13 deri më 19 maj, po shënohet me një shumëllojshmëri aktivitetesh. Koncerte, ekspozita, shfaqje, gatimi, lojëra, dhe shfaqje cirku do të jenë pjesë e kësaj feste të artit dhe kulturës, duke pasur mundësinë të zbulojnë thesaret e kulturës franceze në zemër të Tiranës.

Por, shkëlqimi i kësaj jave është në datat 15 dhe 16 maj, kur trupa e njohur franceze, Ilotopie, sjell spektaklin “Fous de Bassin” nga Ilotopie, trupa e njohur e teatrit bashkëkohor në Francë. Kjo shfaqje ujore dhe piroteknike do të sjellë magjinë dhe shkëlqimin e artit në përmasa të pazakonshme. Kjo është një mundësi e rrallë për të përjetuar një përzierje të mahnitshme të muzikës, akrobatikës, dhe magjisë së ujit në një përmasë të pazakontë.

Kryebashkiaku Erion Veliaj fton të gjithë qytetarët të bashkohen në këtë aventurë artistike. Në këtë shfaqje, 15 artistë francezë do të shkëlqejnë në ujë me performancën e tyre të jashtëzakonshme. Në këtë mjedis të mrekullueshëm, publiku do të mbërrijë të marrë pjesë në një udhëtim emocionues për 50 minuta, duke kuptuar përse “Fous de Bassin” është adhuruar në qytete të ndryshme në të gjithë botën.

Kjo shfaqje nuk është vetëm një përvojë artistike, por një ftesë për të zgjeruar horizontet e imagjinatës. Në të gjithë botën, nga Londra në Buenos Aires, spektakli ka kapur zemrat e të gjithë atyre që e kanë parë. “Fous de Bassin” e cila organizohet nga kompania teatrore Ilotopie, më herët është shfaqur në të gjithë botën, nga Londra, Çikago, Sidnei, Buenos Aires, Singapor, Marseja, Lioni, Portugalia, Kolumbia, Venezuela, Maroku, Belgjika, Venecia apo Roma. Tani, është rradha e Shqipërisë. /UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Trendet e kinemasë në Maqedoninë e Veriut: Rritja e vizitorëve dhe shfaqjeve

Publikuar

nga

Në vitin 2023, Maqedonia e Veriut shënon një rritje të shkëlqyer në prodhmin e shfaqjeve kinematografike, sipas raporteve të fundit nga Enti Shtetëror i Statistikave. Sipas të dhënave, gjatë vitit të shkuar janë realizuar 12,596 shfaqje kinematografike, duke shënuar një rritje prej 11.2% krahasuar me vitin 2022.

Enti Shtetëror i Statistikave ka konfirmuar se numri i vizitorëve në kinema për vitin 2023 ka arritur në 350,637, duke treguar një interes të vazhdueshëm të publikut për përvojën kinematografike. Në të njëjtën kohë, numri i shfaqjeve filmike ka arritur në 1,027, duke bërë që oferta të jetë më e pasur për publikun.

Një fakt interesant është se shumica e vizitorëve (317,153) janë të huaj, gjë që tregon një atraktivitet të lartë të kinemasë së Maqedonisë së Veriut për turistët. Edhe shumica e shfaqjeve filmike (749) janë filmat e huaj, që tregon një përqendrim të vazhdueshëm të preferencave të publikut ndaj kinemasë ndërkombëtare, shkruan Portalb.

Për të mbështetur këtë rritje në aktivitetin kinematografik, në Maqedoninë e Veriut janë në total të regjistruara 18 kinema, të cilat ofrojnë një gamë të gjerë të produksioneve filmike për publikun e tyre besnik./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Dera enigmatike: Zbulimi i grafiteve të Luftës Revolucionare në kështjellën e Doverit

Publikuar

nga

Në një frëngji mesjetare në Dover të Kentit, është zbuluar një gjetje e pazakontë, një derë prej druri e mbuluar plotësisht me grafit nga periudha e luftërave revolucionare franceze. Kjo derë ka shenja të shumta, duke përfshirë ekzekutime publike dhe gdhendje të ndryshme që shfaqin një anije me vela, si dhe figura të varura.

Grafikët janë shtuar në derën në vitet 1790 nga ushtarë anglezë të vendosur në Kështjellën Dover, gjatë periudhës së luftës midis Britanisë dhe Francës gjatë Revolucionit Francez. Në total, mbi 50 figura individuale janë gdhendur në derë, duke përfshirë një gamë të gjerë të skenave dhe simboleve, si një anije me vela dhe ekzekutime publike.

Derë e thjeshtë prej druri u zbulua rastësisht në majë të kullës së Shën Gjonit, që për shumë dekada ishte e padisponueshme për publikun. Konservimi i derës zbuloi detajet e plota të grafitit, duke bërë të mundur vëzhgimin e kujdesshëm të gdhendjeve të lashta.

Paul Pattison, historian i lartë i pronave në English Heritage, ka vlerësuar gjetjen si “shumë domethënëse”, duke theksuar kontekstin historik dhe kulturor të kohës. Ai thekson se Dover në atë periudhë ishte një qendër e rëndësishme ushtarake dhe komunitare, ku ekzekutimet publike ishin një praktikë e zakonshme.

Grafitët në derën e kullës së Shën Gjonit tregojnë një gamë të gjerë të interesave dhe preokupimeve të ushtarëve të asaj kohe. Në mes tyre, një figure e caktuar duket të përshkruajë një oficer ushtarak francez, me shumë mundësi të jetë një fantazi e një Napoleoni të imagjinuar duke u varur.

Gjithashtu përshkruhet një gdhendje e detajuar dhe e saktë e një anijeje me vela me një direk, ka shumë të ngjarë një prerës me tetë armë të përdorura nga Marina Mbretërore, si dhe nga kontrabandistët. Një simbol tjetër përshkruan një kupë dhe kryq të zbukuruar, ndoshta për të përfaqësuar kungimin e shenjtë të krishterë.

Ky zbulim është vlerësuar si një gjetje e rëndësishme arkeologjike dhe historike, e cila do të ekspozohet për publikun si pjesë e një ekspozite të planifikuar për të shfaqur historinë e kështjellës së Doverit dhe periudhën e konflikteve mesjetare dhe gjeorgjiane.

Përktheu nga Guardian: D.E

 

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara