Aktualitet

Vladimir Putin e ka sjellë Evropën në pragun e luftës

Putin ka shprehur një dëshirë të madh për të “ribashkuar” Russkiy Mir, botën ruse.

Published

on

Nga Gideon Rachman “Financial Times”       

Angela Merkel e përshkroi dikur Vladimir Putinin, si një udhëheqës që përdor metodat e shekullit XIX-të në shekullin XXI-të. Ajo që donte të thoshte ish-kancelarja gjermane, ishte se udhëheqësi rus është një njeri i luftës dhe nacionalizmit, në një epokë që supozohet se është e përcaktuar nga sundimi i ligjeve ndërkombëtare dhe globalizimi.

Merkel e bëri atë deklaratë pasi Rusia e aneksoi Krimenë në vitin 2014. Tani qeveritë e Shteteve të Bashkuara dhe Britanisë së Madhe, po paralajmërojnë se Putin është gati të nisë “luftën më të madhe në Evropë që nga viti 1945”, duke nisur një pushtim shumë më të gjerë të Ukrainës, përfshirë një sulm të drejtpërdrejtë ndaj kryeqytetit të saj, Kiev.

Në fundjavën që kaloi, pjesa më e madhe e elitës së sigurisë dhe politike perëndimore u mblodh në Gjermani për Konferencën e Sigurisë në Mynih. Krahas tensionit dhe parandjenjave të këqija, një nga emocionet dominuese qa u vu re ishte mosbesimi.

Shumë diplomatë dhe politikanë, kryesisht evropianë, refuzuan ende t’i besonin njoftimeve të bazuara në të dhënat e shërbimeve sekreteve që vinin nga Anglosfera. Pikëpamja e skeptikëve ishte se në rastin më të keq, luftimet do të mbeten të kufizuara vetëm në Ukrainën Lindore.

Ata spekulojnë se qëllimi i Putinit, është të krijojë një presion të madh politik, ekonomik dhe psikologjik, deri në pikën ku qeveria ukrainase mund të bjerë vetë, ose kur Perëndimi mund të bëjë lëshime të mëdha diplomatike ndaj Moskës.

Nga ana tjetër, ekziston një lloj tjetër mosbesimi në mesin e atyre, që janë të bindur se Putin është gati të “përparojë” dhe të nisë një pushtim të përgjakshëm në shkallë të plotë, i cili k sy qëllim rrëzimin e qeverisë ukrainase. Një politikë-bërës i nivelit të lartë, më tha se në mesin e një bisede me homologun e tij amerikan për luftën e afërt tha:”Ne të dy ndaluam një çast dhe i thamë njëri-tjetrit:S’mund ta besojmë që po e zhvillojmë këtë bisedë!”.

Dhe në fakt këto biseda përmbajnë skenarë vërtet befasues dhe shumë shqetësues. Zyrtarët perëndimorë besojnë se nëse ushtria ruse e sulmon apo rrethon Kievin, ka të ngjarë të përdorin taktikat brutale që Putin i ka përdorur më herët në Çeçeni dhe Siri.

Kjo do të nënkuptonte përdorimin masiv të artilerisë dhe fuqisë ajrore, dhe mundësinë e shkaktimit të mbi 50.000 të vdekurve në radhët e ushtrisë dhe civilëve brenda një jave. Po si arritëm deri në këtë pikë? Për këtë pyetje ka përgjigje afatshkurtra dhe afatgjata.

Në terma afatshkurtër, Shtëpia e Bardhë ka qenë e bindur se lufta ishte e mundshme që para Krishtlindjeve. Që në atë kohë, energjitë e administratës Biden u fokusuan drejt përpjekjes për ta detyruar Putinin të ndryshonte mendje, duke ia bërë të qartë se do të paguante një kosto të madhe ekonomike dhe diplomatike për luftën.

Amerikanët ka qenë gjithnjë pesimistë për shanset e tyre për të pasur sukses, por gjithsesi vendosën që ta provonin. Qeveritë e SHBA-së dhe Britanisë së Madhe, besojnë se vendimi për sulmin ndaj Ukrainës, është marrë tashmë që javën e kaluar.

Ata kanë shqyrtuar edhe mundësinë që rusët të kenë krijuar enkas sinjalet, sikur po përgatiten për luftë, si pjesë e një fushate presioni psikologjik. Por volumi i madh i përgatitjeve ushtarake në terren, i ka bindur ata për të kundërtën. Vendimi për të shkuar në luftë, duhet të shpërndahet në të gjithë sistemin rus. Ai s’mund të fshihet.

Edhe bisedat nervoze midis trupave ruse që besojnë se po shkojnë në luftë, po monitorohen me shumë kujdes. Besimi se lufta është e afërt, përforcohet më tej nga ngjarjet që po zhvillohen në terren:shtimi i luftimeve në Ukrainën Lindore; shtim i sulmeve kibernetike ; njoftimi se trupat ruse do të vazhdojnë të qëndrojnë në Bjellorusi; dhe lajmi se Rusia po organizon stërvitje me armë bërthamore, që synon të frikësojë kundërshtarët e saj.

Siç më tha një zyrtar i lartë evropian “është njëlloj si të shohësh një skenar filmi të interpretuar në çdo detaj”. Përpjekjet për ta parandaluar luftën po vazhdojnë. Por amerikanët besojnë se tani janë në kushtet e përpjekjeve, për ta detyruar Putinin të ndryshojë një vendim që tashmë e ka marrë.

Pyetja afatgjatë se si arritëm këtu, e gjen përgjigje prapa në kohë, në konferencën e Mynihut të vitit 2007. Pikërisht atje Putin mbajti një fjalim plot mllef, duke e denoncuar rendin e pasluftës së ftohtë dhe përdorimin e fuqisë amerikane në Irak dhe në mbarë botën.

Një vit më pas, Rusia hyri në luftë në Gjeorgjinë fqinje. Në vitin 2014, ndodhi sulmi i parë në Ukrainë dhe aneksimi i Krimesë. Udhëheqësit perëndimorë, e kërcënuan Rusinë me atë që Merkel e quajti “një dëm kolosal ekonomik dhe politik”.

Por Rusia i përballoi sanksionet, dhe në vitin 2018 organizoi me suksesin botërorin e futbollit. Nëse tani ai është gati të shmangë kërcënimet e sanksioneve perëndimore, kjo ndodh sepse ai i ka dëgjuar edhe më parë të gjitha ato.

Por një sulm në shkallë të plotë ndaj Ukrainës, do të përfaqësonte një përshkallëzim të madh edhe në raport me gatishmërinë e tij për të përdorur forcën, si dhe për të pranuar konfrontimin me perëndimin. Pas më shumë se 20 vitesh në pushtet, dhe duke qenë në moshën 69-vjeçare, ai mund të jetë tani duke e marrë me çështjen e trashëgimisë që do të lërë pas.

Putin ka shprehur një dëshirë të madh për të “ribashkuar” Russkiy Mir, botën ruse, e cila, siç e sheh ai, është sot e ndarë. Rikthimi i Ukrainës në orbitën e Moskës, mund të shihet si përfundimi i një detyre historike.

Nëse mendon vërtet si një udhëheqës i shekullit XIX-të, Putini do të besojë se një gjakderdhje e madhe është e justifikuar për ta bashkuar kombin. Në fund të fundit, ushtria e Abraham Lincoln e dogji Atlantën në vitin 1864 për të ruajtur unitetin e SHBA-së. Otto von Bismarck zhvilloi 3 luftëra për të bashkuar Gjermaninë, dhe është ende subjekt i biografive me tone admiruese.

Megjithatë, shumë analistë, përfshirë liberalët rusë, besojnë se Putinin e gënjen mendja në mënyrë të rrezikshme, nëse beson se këto lloj luftërash janë ende të mundura në Evropë.

Sot, çdo mizori e kryer nga forcat ruse do të regjistrohet në smartfonin e dikujt, dhe do të transmetohet në mbarë botën.

Të rinjtë rusë gëzojnë të njëjtat liri teknologjike dhe sociale si bashkëkohësit e tyre në Evropën Perëndimore. A do t’i pranojnë ata rreziqet, privimet dhe gabimet morale që mund të imponojë Putin? Pra me pak fjalë:A mundet ai të vazhdojë të përdorë metodat e shekullit XIX-të në shekullin XXI-të? Këtë mund ta zbulojmë shumë shpejt. /abcnews.al

Continue Reading

Bota

Ministri i Jashtëm i Iranit fjalim në OKB: Sulmi i Izraelit, ‘akt i egër agresioni’

Published

on

By

Nga Gjeneva, ministri i jashtëm i Iranit ka paralajmëruar se sulmi i Izraelit ndaj vendit të tij është një “moment historik për qytetërimin njerëzor” në të cilin vendet duhet të mbrojnë të drejtën ndërkombëtare.

Duke folur para Këshillit të të Drejtave të Njeriut të OKB-së, Abbas Araghchi tha se Izraeli sulmoi vendin e tij në “mes të një procesi diplomatik në vazhdim” me SHBA-në në lidhje me aftësinë bërthamore të Iranit – një proces që ai thotë se ka qenë “premtues”.

Ai e përshkruan sulmin e papritur të Izraelit si “një akt të egër agresioni”, një “shkelje të rëndë të kartës së OKB-së”, e cila sfidoi “standardet që përfaqëson ky këshill”.

Araghchi foli përpara bisedimeve me ministrat e jashtëm të Mbretërisë së Bashkuar, Francës dhe Gjermanisë, të cilat synojnë të ulin tensionet në konflikt midis Iranit dhe Izraelit dhe të rikthehen në negociatat diplomatike mbi aftësinë bërthamore të Iranit.

Por, ndërsa bisedimet pritet të fillojnë, të dyja palët duken shumë larg njëra-tjetrës: Izraeli ka thënë se nuk i ka arritur ende të gjitha qëllimet e tij në Iran dhe planifikon të vazhdojë sulmet e tij.

Irani këmbëngul se ka të drejtë të zhvillojë energji bërthamore për qëllime paqësore, diçka që Izraeli duket se nuk ka gjasa ta pranojë.

Continue Reading

Bota

UNICEF: Ka kolapsuar sistemi i ujit, fëmijët do të vdesin nga etja në Gazë

Published

on

By

Gaza po përballet me thatësirë të shkaktuar nga njeriu, pasi ka kolapsuar sistemi i ujit, tha Agjencia për Fëmijë e Kombeve të Bashkuara, UNICEF, më 20 qershor.

Fëmijët do të nisin të vdesin nga etja… Vetëm 40 për qind e impianteve për prodhimin e ujit janë funksionale”, tha zëdhënësi i UNICEF-it, James Elder, për gazetarët në Gjenevë.

Jemi shumë nën standardet e emergjencës sa i përket ujit të pijshëm për njerëzit në Gazë”, shtoi ai.

UNICEF-i gjithashtu raportoi për një rritje prej 50 për qind të fëmijëve nga gjashtë muaj deri në pesë vjeç që janë shtruar në spital për shkak të kequshqyerjes gjatë periudhës prill-maj në Gazë, si dhe për gjysmë milioni njerëz që po vuajnë nga uria.

Kjo agjenci tha se sistemi i shpërndarjes së ndihmave që udhëhiqet nga Fondacioni Humanitar për Gazën (GHF) – i mbështetur nga Izraeli dhe Shtetet e Bashkuara – po “e bën situatën dëshpëruese edhe më të rëndë.”

Më 20 qershor, të paktën 25 persona që po prisnin kamionët me ndihma u vranë nga zjarri izraelit në Netzarim, sipas autoriteteve shëndetësore në Rripin e Gazës. Një ditë më parë, të paktën 51 persona u vranë nga sulmet izraelite, përfshirë 12 që po përpiqeshin t’i afroheshin një qendre të operuar nga GHF-ja në pjesën qendrore të Gazës.

Nga sulmet izraelite të premten, edhe 12 persona të tjerë u vranë gjatë një sulmi ajror që goditi shtëpinë e një familjeje në Deir al-Balah, duke e çuar numrin e viktimave të asaj dite në 37.

Elder, i cili së fundmi ka qëndruar në Gazë, tha se kishte shumë dëshmi nga gra dhe fëmijë të plagosur ndërsa përpiqeshin të merrnin ndihma ushqimore, përfshirë një djalë të vogël që u plagos nga një sulm me tank dhe më pas vdiq nga plagët e marra.

Ai tha se mungesa e qartësisë publike për kohën kur janë të hapura qendrat e shpërndarjes së ndihmave – disa prej të cilave ndodhen në zona lufte – po shkakton viktima të shumta.

Ka pasur raste kur është shpërndarë informacioni se një vend është i hapur, por më pas është komunikuar në rrjetet sociale se është i mbyllur – por ai informacion është shpërndarë në një kohë kur në Gazë nuk kishte internet dhe njerëzit nuk kishin qasje në të,” tha ai.

Të mërkurën, GHF-ja tha përmes një deklarate se kishte shpërndarë 3 milionë vakte ushqimore në tri qendrat e ndihmës që operon, pa asnjë incident.

Lufta në Gazë filloi kur militantë të udhëhequr nga Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian – sulmuan jugun e Izraelit, duke vrarë afro 1.200 njerëz dhe duke marrë rreth 250 pengje. Izraeli thotë se 58 pengje mbeten ende në Gazë, megjithëse besohet se rreth 35 prej tyre janë të vdekur.

Që atëherë, lufta e Izraelit ka vrarë më shumë se 55.000 njerëz në Gazë, shumë prej tyre gra dhe fëmijë, sipas zyrtarëve shëndetësorë palestinezë.

Lufta ka shkaktuar shkatërrime të mëdha në territorin palestinez, ndërsa OKB-ja ka thënë se pothuajse e gjithë popullsia e Gazës është në prag të zisë së bukës./REL/

Continue Reading

Bota

Erdogan bisedë telefonike me Merz për luftën Izrael-Iran

Published

on

By

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdoğan ka zhvilluar bisedë telefonike me kancelarin gjerman, Friedrich Merz.

Sipas deklaratës së bërë në llogarinë e rrjeteve sociale të Kryesisë së Komunikimit të Presidencës së Turqisë, në bisedë u diskutua për konfliktin midis Izraelit dhe Iranit si dhe mbi çështjet bilaterale dhe rajonale.

Erdogan, ka paralajmëruar se përshkallëzimi i konfliktit mes Iranit dhe Izraelit mund të ketë pasoja serioze për rajonin dhe për Evropën, sidomos në rritjen e flukseve migratore.

Duke theksuar se zgjidhja e mosmarrëveshjes mbi programin bërthamor të Iranit është kthimi në tryezën e negociatave dhe se konflikti që filloi me sulmin e Izraelit ndaj Iranit e ka rritur kërcënimin për sigurinë rajonale në nivelin më të lartë, Erdogan vuri në dukje se pasojat e kësaj spiraleje dhune të shkaktuar nga sulmet izraelite mund të dëmtojnë rajonin dhe Evropën.

Spirala e dhunës e shkaktuar nga sulmet e Izraelit mund të dëmtojë rajonin dhe Evropën për sa i përket migracionit dhe mundësisë së rrjedhjes bërthamore”, e citoi zyra e tij të thoshte atë në një bisedë telefonike me kancelarin gjerman Friedrich Merz.

Presidenti Erdoğan në bisedë tha se Turqia po bën përpjekje për t’i dhënë fund konfliktit dhe për të siguruar paqen, dhe se këto përpjekje do të vazhdojnë.

Continue Reading

Bota

Qeveria britanike organizon fluturime çarter nga Izraeli për qytetarët e saj

Published

on

By

Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar po përgatit organizimin e fluturimeve çarter nga Izraeli për të ndihmuar qytetarët britanikë në zonë, ndërsa situata në rajon po përkeqësohet.

Sipas një njoftimi të Downing Street, qytetarëve britanikë u është kërkuar që të regjistrojnë praninë e tyre pranë Ministrisë së Jashtme për të qëndruar në kontakt me autoritetet dhe për të marrë udhëzime të mëtejshme lidhur me fluturimet.

PA Media raporton se qeveria po bashkëpunon ngushtë me autoritetet izraelite për të organizuar transportin jashtë rajonit, sapo hapësira ajrore të rihapet. Kryeministri Sir Keir Starmer ka bërë thirrje për një zgjidhje diplomatike mes palëve në konflikt.

Ne këshillojmë qytetarët britanikë që të vazhdojnë regjistrimin në Izrael dhe Territoret e Pushtuara Palestinase, për të qenë të kontaktueshëm dhe për udhëzime të mëtejshme mbi fluturimet,” tha një zëdhënës i qeverisë.

Sekretari i Jashtëm pritet të bëjë njoftimin zyrtar për organizimin e fluturimeve çarter nga aeroporti i Tel Avivit në ditët në vijim.

Continue Reading

Të kërkuara