Kulturë

Tingujt kabaistikë të kompozitorit Aleksandër Peçi emocionojnë publikun vjenez

Aleksandër Peçi ka arritur sukses tek publiku vjenez me koncertin e tij.

Published

on

ATSH/ Kompozitori i njohur Aleksandër Peçi ka arritur sukses tek publiku vjenez me koncertin e tij, ku u interpretuan pjesët kontemporane të krijmtarisë së tij nga 3 instrumentistë të talentuar shqiptarë.

Koncerti u dha në sallën Alten Rathais të Bank Austria, një nga sallat më prestigjioze të Vienës, duke dhuruar një natë magjike në këtë ambient aristokrat, ku muzika shqiptare kumboi e jashtëzakonshme nën interpretimin e instrumentistëve Kosti Deti Janela Nini dhe Kristi Hifzi.

Kompozitori Peçi shprehu mirënjohjen për profesor Markus Prause me të cilin studiojnë Kosti dhe Kristi i cili mundësoi sallën e koncertit si një nderim ndaj kauzës së modernizimit të muzikës ku Peçi është i fokusuar.

Në nisje të koncertit, publiku u informua nga vetë kompozitori Aleksandër Peçi në lidhje me metodën e tij të Kabaizmi dhe logon apo vulën e tij kompozicionale: Polygravite CC2 Composition.

Kristi Hifzi hapi koncertin me overtonet e Sonatës 7 Spektralia, duke marrë ovacione nga publiku. Eshtë hera e tetë që luhet kjo sonatë brenda pak vitesh në disa metropole: Tiranë, Trieste, Vienë Pragë, Moskë.

Janela Nini luajti më pas “Walzt of sëan” ( Vals i mjelmës). Nga nëntori kur u shfaq premiera e kësaj vepre e deri në koncertin e Vjenës është luajtur 5 herë. Pas kësaj poetike të “Valsit të Mjelmës” publikun e pushtoi kontrasti i fuqishëm me tone dramatike i sonatës n2 për violin e piano.

Koncertin e vijoi Kosti Deti me “Fryn veriu”, perlën korçare të Tefta Tashkos. Maja emocionale do të vinte me “Sonata 4 Kabacells”, vepër të cilën vetë kompozitori i njohur Aleksandër Peçi e cilëson si modelin më të mirë të metodës së tij kompozicionale. Për më se 20 minuta Kosti Deti hipnotizoi publikun me polifoninë tejet origjinale të kësaj sonate, ngritur mbi celulat e kabasë, mbi dhimbjen, protestën e revoltën e saj. Publiku shpërtheu në duartrokitje.

Kompozitori Peçi i emocionuar nga ky koncert i suksesshëm mori edhe lajmin se Sonata n4 Kabacells ishte zgjedhur të luhej nga Kosti në Sallën e Filarmonisë së Vjenës, hera e parë që një sonatë shqiptare të luhet në Muzikverein. Kompozitori Peçi po ashtu u ftua të jepte klasë master në Konservatorin e Vienës mbi metodën e tij të kompozicionit.
Të pranishëm mes publikut vjenez ishin edhe ambasadori shqiptar në Vjenë, Roland Bimo.

Kabaizmi i Peçit

Kabaizimi ose muzika kabaistike është platforma e re kompozicionale me të cilën Aleksandër Peçi ka hyrë në muzikën e fundshekullit të 20-të dhe në shekullin 21.
Kabatë janë inde lakrimoze antike që polifonizojnë e transformohen në një Univers Kabaizmi në shek 21, duke suprimuar muskulaturën metronomike e çliruar muzikën nga vijendarëset e masave, inde lakrimoze që dhimbjen e përthyejnë në kaleidoskope dritë – hije me Logon Polygravite CC2 Composition të Peçit, për t’i dhënë sinjale vendbanimit të shpirtit.

Kabaizmi është një estetikë e dhimbjes, vajtimit, vuajtjes, lutjes, lamentacionit .Kabaizmi është një metodë kompozimi që reflekton polifoninë dhe kabanë shqiptare.

Continue Reading

Kulturë

Prezantohet botimi i letrave të diplomatit francez Anton Vas

Published

on

Në kuadër të projektit “Prishtina në histori”, Varg dhe Trembelat do të prezantojnë botimin e letrave të diplomatit francez Anton Vas, i cili në vitin 1812, gjatë periudhës së Napolonit dhe luftës me Rusinë, u caktua të ngrinte një nënkonsullat francez në Prishtinë.

Promovimi do të mbahet më 31 tetor 2025, në ora 11:00, në ambientet e Institut Français në Pejton.

Dokumentet, të siguruara nga Arkivi i Ministrisë së Punëve të Jashtme të Francës, pasqyrojnë përvojën e Vasit në një qytet kyç tregtar dhe diplomatik.

Misioni i tij ishte mbrojtja e tregtarëve francezë dhe forcimi i pranisë tregtare të Francës në rajon, përballë rivaliteteve ndërkombëtare dhe sfidave lokale.

Korrespondenca dokumenton marrëdhëniet e Vasit me autoritetet lokale, përfshirë Maliq Pashë Gjinollin dhe nipin e tij Jashar Pashë, si dhe sfidat që përballonte një diplomat francez në Prishtinën e fillimit të shekullit XIX.

Në redaktimin e studiuesit Yll Rugova, letra sjellin jo vetëm ngjarjet historike, por edhe atmosferën dhe përvojën personale të autorit.

Botimi u realizua pas transkriptimit, përkthimit dhe redaktimit të kujdesshëm të materialeve mikrofilmike, me mbështetjen e Komunës së Prishtinës, Ambasadës së Francës në Kosovë dhe specialistëve të arkivave.

Ky libër ofron një pasqyrë të veçantë mbi lidhjet historike midis Francës dhe Kosovës, duke nxjerrë në pah rëndësinë e Prishtinës si qendër tregtare dhe diplomatike në fillim të shekullit XIX. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Sanremo 2025: Carlo Conti zbulon se do të ketë 28 artistë të mëdhenj në garë

Published

on

Carlo Conti, drejtor artistik dhe prezantues i Festivalit të Sanremos, ka zbuluar detaje mbi edicionin e ardhshëm të festivalit gjatë fjalës së tij në ngjarjen ‘Luce!’ në Firence.

Conti theksoi se prioriteti i tij mbetet përzgjedhja e këngëve dhe artistëve, duke e krahasuar këtë proces me zgjedhjen e “biftekut më cilësor”.

“Çdo vit mbërrijnë rreth 500–600 këngë për Sanremo, dhe këtë vit duhet të zgjedhim 26 nga Big (artistët e mëdhenj), ndoshta deri në 28,” tha ai, duke shtuar se vitin e kaluar ishte shumë e vështirë përzgjedhja për shkak të shumësisë së këngëve të bukura.

Sa i përket pjesëmarrjes në Eurovision, Conti po ashtu sqaroi se rregullat mbeten të njëjta si vitin e kaluar: fituesi i Sanremos shkon automatikisht në festivalin evropian.

Në rast të tërheqjes, moskualifikimit ose anulimit, drejtimi artistik i Sanremos dhe RAI-t do të zgjedhin një artist zëvendësues.

Si shembull, ai përmendi rastin e këtij viti, kur Olly u tërhoq dhe vendin e tij e mori Lucio Corsi, i cili kishte përfunduar i dyti në festival. Conti përfundoi duke thënë se rregullorja funksionoi mirë dhe nuk ka nevojë të ndryshohet. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Lifestyle

Pse duhet t’i lini gjethet në oborr? Truku i thjeshtë që ndihmon natyrën dhe xhepin tuaj

Published

on

Një truk i thjeshtë, 100% natyral që kursen para, ndihmon kopshtin dhe planetin – gjithçka fillon nga gjethet në oborr.

Për shumë njerëz, pamja e fshesave dhe qeseve të mbushura me gjethe është pjesë e zakonshme e pastrimit vjeshtor. Megjithatë, ndërsa kopshtaria ekologjike ao bëhetmë e njohur, shumë po e vënë në dyshim këtë praktikë tradicionale.

Heqja e gjetheve nuk është gjithmonë zgjidhja më e mirë – përkundrazi, ato mund të jenë një ndihmë e madhe për kopshtin dhe mjedisin.

Pse është e rëndësishme të mos i hidhni gjethet?

Sipas Agjencisë Amerikane për Mbrojtjen e Mjedisit, çdo vit rreth 10 milionë ton mbetje kopshti përfundojnë në deponi, ku gjatë dekompozimit prodhojnë metan – një gaz me ndikim të fuqishëm në ngrohjen globale.

Në fakt, gjethet luajnë një rol të rëndësishëm në shëndetin e tokës dhe ekosistemit.

“Ato veprojnë si një mulç natyral falas: ndihmojnë në ruajtjen e lagështisë, parandalojnë barërat e këqija, mbrojnë rrënjët e bimëve dhe rikthejnë lëndët ushqyese në tokë”, shpjegon Mary Phillips nga National Wildlife Federation.

Nëpër to kalojnë dimrin shumë insekte të dobishme, si larvat e xixëllonjave apo fluturat, ndërsa shërbejnë edhe si burim ushqimi për zogjtë gjatë muajve të ftohtë, shton arkitektja e peizazhit L. Be Laskowski-Sholar.

Si t’i mbani gjethet pa humbur pamjen e rregullt të oborrit?

Zgjidhja më e thjeshtë dhe natyrale është t’i lini gjethet aty ku bien.

“Kjo është mënyra më e mirë për të mbështetur pllenuesit dhe për të ruajtur ekuilibrin natyror”, thekson Phillips.

Nëse ju shqetëson ideja se mund të dëmtojnë barin, shpërndani në shtresë të hollë.

“Shtresa e lehtë dekompozohet gjatë dimrit e ushqen tokën, shtresat e trasha dëmtojnë barin në zonat e lagështa”, THA Krista De Cooke.

Një mënyrë tjetër është t’i shpërndani rreth pemëve ose në shtretërit e luleve, ku ato do të funksionojnë si mbulesë natyrale mbrojtëse kundër të ftohtit. “Në pranverë, bimët do ta shpërthejnë lehtësisht shtresën e gjetheve”, shton De Cooke.

Për pamje të rregullt, mund të vendosni një bordurë rreth pemëve ose të krijoni “rrethe gjetjesh”, për t’u dhënë atyre funksion të dukshëm estetik. Disa kopshtarë ekologjikë ndërtojnë “gardhe të vdekura”, struktura dekorative prej degësh ku mund të grumbullohen gjethet.

“Përdorni gurë ose trungje për të përcaktuar kufijtë, që tufat e gjetheve të duken të planifikuara, jo të shpërfillura”, këshillon De Cooke.

Gjatë dimrit, ato do të dekompozohen dhe do ta pasurojnë tokën për mbjelljet e pranverës.

Kujdes me vendin ku i lini gjethet

Mos i grumbulloni pranë hyrjeve, shtigjeve apo afër mureve të shtëpisë, pasi krijohet lagështi ose të tërhiqen insekte të padëshiruara. Në zonat ku ka rriqna apo brejtës, shtigjet duhet të mbahen të pastra.

Kur është koha më e mirë për t’i shpërndarë gjethet?

Ekspertët këshillojnë që kjo të bëhet në fillim të vjeshtës, para se të grumbullohen shumë dhe para se insektet të fillojnë të strehohen në to.

“Shumë insekte futen në shtresat e gjetheve sapo temperaturat bien 10°C, është mirë të veproni para këtij momenti”, shpjegon De Cooke.

Në pranverë, prisni para se t’i zhvendosni apo t’i përdorni për kompostim, insektet që dalin prej tyre ndihmon kopshtin të lulëzojë sërish.

“Lërini natyrën të bëjë punën e vet,” përfundon Phillips. “Gjethet që dikur i shihnim si mbeturina, janë në të vërtetë një dhuratë për tokën, për kopshtin dhe për planetin.” /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

125 vite pa Naim Frashërin, figurën qendrore të Rilindjes Kombëtare

Published

on

Naim Frashëri u lind më 25 maj 1846 në fshatin Frashër të Dangëllisë. Arsimin fillestar e mori në vendlindje, ku pranë teqesë bektashiane filloi të mësonte edhe gjuhën perse.

Më 1865, familja e tij u shpërngul në Janinë, ku Naimi vijoi studimet në gjimnazin “Zosimea”,  një ndër shkollat më të njohura të kohës.

Pas kthimit në atdhe, nisi hapat e parë në krijimtarinë poetike shqipe, i ndikuar nga bejtexhinjtë dhe më pas nga letërsia persiane.

Në vitin 1885, botoi përmbledhjen poetike në persisht “Tehajylat” (Ëndërrime). Frashëri mori pjesë aktive në Lidhjen Shqiptare të Prizrenit, sidomos në mbledhjen e degëve të Jugut që u mbajt në Frashër më 1878.

Ai u përkushtua me pasion ndaj zgjimit kombëtar, duke promovuar gjuhën shqipe, letërsinë kombëtare dhe arsimimin në gjuhën amtare. Synimi i tij ishte që çdo shqiptar të kishte mundësinë të mësonte dhe të përparonte në gjuhën e vet.

Më 1882, Naimi u vendos në Stamboll, ku u angazhua në mënyrë të palodhur në veprimtarinë atdhetare, arsimore dhe kulturore.

Me punën e tij të frytshme, u bë një ndër figurave qendrore të Rilindjes Kombëtare Shqiptare dhe u quajt me nder “Apostulli i Shqiptarizmës”. Gjatë më pak se dy dekadave, ai botoi një krijimtari të gjerë në disa gjuhë, shqip, persisht dhe greqisht – duke lënë pas poezi, poema, tekste shkollore, prozë dhe përkthime. Ndër veprat e tij më të njohura janë:

“Bagëti e Bujqësija” (1886) – një himn për jetën bujqësore dhe dashurinë për atdheun;

“Luletë e verësë” (1890) – përmbledhje me poezi lirike, filozofike dhe atdhetare;

“Istori e Skënderbeut” (1898) – poemë epike kushtuar heroit kombëtar;

“Ëndërrime” – lirika në persisht;

“O alithis pothos ton Skyperaton” (Dëshira e vërtetë e shqiptarëve, 1886) – poemë në gjuhën greke që pasqyron idealin e lirisë shqiptare.

Krijimtaria e Frashërit vazhdon të botohet, lexohet dhe studiohet si një gur themeli i letërsisë shqipe dhe i vetëdijes kombëtare.

Naim Frashëri ndërroi jetë në Stamboll më 20 tetor 1900. Në vitin 1937, eshtrat e tij u sollën në atdhe dhe sot prehen me nderime në Memorialin e Rilindësve Kombëtarë në Tiranë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara