Në hënën e parë të prillit, një shkëlqim kulturor u përhap në Prishtinë si një flluskë e ngjarjeve dhe aktivitetesh të larmishme, duke filluar nga shfaqjet teatrale që hapin sipërfaqen e tyre të pabesueshme për fëmijët e mrekullueshëm deri te koncertet që përshkruajnë melodi të çuditshme për zemrën dhe shpirtin. Komuna e Prishtinës, me një mjeshtëri të rrallë, përmbysi një kulturë të gjithëpërfshirëse në kalendarin e saj kulturor, duke e shpërndarë këtë thesar të artit në profilin e tyre zyrtar në Facebook.

Çdo ditë të këtij muaji, kalendarin e tyre e përshkuan me ngjarje, duke e nisur prej Teatrit Dodona që bëri fëmijët të gëzohen me aventurat e tyre magjike deri te mbrëmjet e mbushura me ritme të Defy Them, ku muzika i shndërroi të gjithë në një det të ngjyrave të ndryshme dhe tingujve të shkëlqyeshëm.

Kështu, kalendari u mbush me aktivitete të ngjarjeve të ndryshme, duke sjellë një përzgjedhje të pastër të artit dhe kulturës, duke rritur jo vetëm shpirtin, por edhe imagjinatën e qytetarëve të Prishtinës. Nga shfaqjet teatrale në Teatrin Dodona deri te koncertet e mrekullueshme nëpër kafene të ndryshme, muaji i prillit u bë një udhëtim i pandashëm në botën e artit dhe kulturës për banorët e kryeqytetit.

Në datën 12 prill, Teatri Dodona do të mbajë dy repriza të shfaqjes për fëmijë “Pula Këlloçkë e Abës Loçkë” në orën 12:00 dhe 13:00. Në të njëjtën ditë në “Defy Them”, një lokal me ambiente të krijuara për koncerte, do të organizohet një mbrëmje me muzikë funky pop, duke përfshirë performancat e Dhjetori Band dhe Auron Deva Bend, fillimi në orën 20:00. Nga data 15 deri më 18 prill, në Kino Armata në orën 19:00 do të mbahet një koncert në bashkëpunim me Prifest, një festival i njohur në Prishtinë. Më 16 prill, në Rezidenca 17 në orën 18:00, do të zhvillohet një prezantim i projekteve foto-dokumentare në një ekspozitë. Në datën 17 prill në “Defy Them”, në orën 20:00 do të mbahet një masterclass për gitarë me Genc Blakqorin, një muzikant të njohur lokal. Në 18 prill në Teatrin Dodona në orën 19:30, do të zhvillohet shfaqja “Departamenti i Ëndrrave – Skena e mbrëmjes”, një prej shfaqjeve teatrale më të pritur në kalendarin kulturor të qytetit. Në 20 prill në Teatrin Dodona, në orën 12:00 dhe 13:00 do të ketë premierën e shfaqjes për fëmijë “Keci dhe Ujku”. Në të njëjtën ditë në “Defy Them” në orën 20:00 do të mbahet një mbrëmje post-punk me performancën e bandës Cosse.

Më 23 prill në Project Space 17 në orën 18:00 do të zhvillohet një diskutim me artisten Dhurata Hoti, duke u fokusuar në punën dhe projektet e saj artistike. Në të njëjtën ditë, në Bibliotekën “Hivzi Sulejmani” në Dardani në orën 13:00 do të organizohet një aktivitet në këmbim të Ditës Ndërkombëtare të Librit dhe të të Drejtave të Autorit. Në datën 24 prill në Kino Armata në orën 19:00 do të shfaqet një film dokumentar për familjen Deliu, duke ofruar një shans për publikun për të njohur më mirë historinë e tyre. Në 25 prill në Teatrin Dodona në orën 19:30 do të ketë premierën e shfaqjes “Shtëpia e Nënës Elena – Skena e mbrëmjes”, një prej ngjarjeve më të pritura nga dashamirët e teatrit në qytetin e Prishtinës. Më 30 prill, në festimin e Ditës Ndërkombëtare të Jazzit, “Prishtina Jazz Catz” do të performojnë në një ngjarje të veçantë të organizuar për këtë rast, duke filluar nga ora e pasdites.

Po ashtu, në Kino Armata, fillon një tjetër aktivitet në bashkëpunim me KFOS (Kosova Foundation for Open Society). Film dokumentar “20 days in Mariupol” do të shfaqet në orën 19:00. Kjo është një përvojë kinematografike që sjell historinë e qytetit të Mariupol në Ukrainë për një periudhë prej 20 ditësh.

Konsiderohet se kalendarët kulturorë përfaqësojnë një mënyrë për të promovuar artin, kulturën dhe ekspresionin njerëzor në mënyra të ndryshme, duke krijuar një mjedis të përbashkët për të eksploruar, mësuar dhe ndarë eksperiencat. Në kontekstin e Prishtinës, kalendari kulturorë është tërësisht i rëndësishëm për kulturën dhe shoqërinë në përgjithësi, dhe ndikimi i tyre është i padiskutueshëm. Po ashtu, kalendarët kulturorë ofrojnë një platformë për përhapjen e artit dhe kulturës në një gamë të gjerë disiplinash, duke përfshirë teatrin, muzikën, kinemanë, letërsinë, artin vizual, etj. Në këtë rast, aktivitetet nga shfaqjet teatrale për fëmijë deri te koncertet dhe ekspozitat foto-dokumentare kontribuojnë në diversifikimin dhe përmirësimin e kulturës së qytetit./UBTNews/

© Dionesa Ebibi

Në një qytet të shkëlqyer që rrëfen historinë në çdo rrugë, mes kanaleve të shkëlqyera dhe pallateve shumëvjeçare, një ngjarje e jashtëzakonshme ecën rrugëve të Venecias çdo dy vjet. Është ‘Biennale di Venezia’, një festë e artit modern që ka ngjallur zemrat e vizitorëve për më shumë se një shekull.

Për herë të parë, një poet dhe artist venecian, Riccardo Selvatico, u frymëzua për të organizuar këtë spektakël të jashtëzakonshëm në vitin 1895, për të festuar qindvjetorin e lindjes së një tjetër poeti të madh, Dante Alighieri. Ndërkohë që pasqyronte dritën e diellit në kanale, ky festim i artit u bë një tregim për të gjithë të interesuarit e artit modern në Itali. Me kalimin e kohës, ngjarja filloi të përforcohej dhe të zgjeronte horizontet e saj. Çdo dy vjet, Venecia u mbulua me një valë ngjyrash, ide dhe inovacione artistike. Arkitektura u bashkua me pikturën, muzika u ndesh me kinemanë, duke krijuar një përzierje të artit modern që nuk kishte barriera. Në vitin 1980, Biennale di Venezia u shpërnda në disa pjesë, duke sjellë në jetë bienale të veçanta për arkitekturën dhe kinemanë. Pallatet e mrekullueshme u bënë ambient për krijimtarinë e re dhe kreativitetin, duke lënë një gjurmë të pakëputur në historinë e artit modern. Për një moment, në këtë qytet magjik, artistët dhe publiku bashkohen për të shkruar një kapitull të ri në historinë e artit modern.

Ekspozita e 60-të Ndërkombëtare nën udhëheqjen e Adriano Pedrosa

Në një ngjarje që shënon një moment historik për botën e artit, nën drejtimin e kuratorit të njohur Adriano Pedrosa, Ekspozita e 60-të Ndërkombëtare e Artit do të zbulojë thesarin e kreativitetit ndërkombëtar në një spektakël që do të mbajë frymën e vizitorëve nga 20 prilli deri në 24 nëntor 2024. Para këtij spektakli të madh, parahapja e ngjarjes do të fillojë më 17, 18 dhe 19 prill, duke hapur rrugën për një udhëtim të mrekullueshëm në botën e artit.

Në këtë rrugëtim magjik, Adriano Pedrosa, personaliteti frymëzues nga Brazili, do të udhëheqë si kurator, duke sjellë me vete një bagazh të pasur me përvojë dhe njohuri artistike. Pedrosa, drejtori artistik i Museu de Arte de São Paulo Assis Chateaubriand – MASP, njihet për vizionin e tij të jashtëzakonshëm në organizimin e ekspozitave të artit. Me një listë të mbushur me sukses, duke filluar nga ekspozitat e famshme “Historitë e vallëzimit” deri te “Historitë braziliane”, ai ka demonstruar aftësitë e tij unike në prezantimin e artit në një mënyrë që përshkruan historinë dhe kulturën. Në vitin 2023, Pedrosa u nderua me çmimin prestigjioz Audrey Irmas për ekselencën kuratoriale, një pasqyrë e njohjes së talentit dhe përkushtimit të tij për artin. Me këtë emërim si kurator i Ekspozitës Ndërkombëtare të Artit, Pedrosa shënon një moment të veçantë, duke u bërë i pari latino-amerikan në këtë rol dhe duke e vendosur qendrën e artit në hemisferën jugore në qendër të vëmendjes së botës artistike. Nën udhëheqjen e Adriano Pedrosa, kjo ekspozitë do të jetë një ngjarje që nuk do të harrohet lehtësisht, duke lënë shenjën e saj të ndjeshme në historinë e artit ndërkombëtar.

Kosova me “The Echoing Silences of Metal and Skin” të Doruntina Kastratit

Në zemër të Bienales së Venecias, një pavion i veçantë ngritet nën qiellin e bukur italian, duke sjellë me vete një histori të thellë dhe një thirrje për ndryshim. Pavijoni i Republikës së Kosovës niset në një udhëtim emocionues me një instalacion skulptural të rrallë, një shfaqje e quajtur “The Echoing Silences of Metal and Skin”, e krijuar nga artistja Doruntina Kastrati.

Ky instalacion nuk është thjesht një ansambël i skulpturave metalike; është një shprehje e fuqishme e fuqisë së artit për të përcjellë mesazhe thelbësore. Ajo hedh dritë mbi një realitet të padiskutueshëm – pabarazinë dhe shfrytëzimin e fshehur në industri. Duke u bazuar në rrëfimet e punonjëseve femra të një fabrike të ëmbëlsirave në Prizren, Kosovë, Doruntina Kastrati shfaq fuqinë e artit për të zbuluar histori të fshehura nën shtypjen e punës së përsëritur dhe të pagueshme me vështirësi. Skulpturat e metalit përshkruajnë në mënyrë të thellë rrëfimet e grave në industri, duke shfaqur një botë të fshehur ku zëri i tyre shpesh është e shuar. Përmes ngjyrave dhe formave të ndryshme, këto skulptura shfaqin një histori të trishtueshme, por të fuqishme, të punës së grave në Kosovë.

Pavijoni i Kosovës në Bienalen e Venecias nuk është vetëm një ekspozitë artistike; është një thirrje për reflektim dhe ndryshim. Me rrëfimet e ish-punonjëseve dhe dokumentacionin fotografik, ky pavion prezanton një histori të fuqishme dhe të thellë të punës së femrave në Kosovë. Është një bisedë e hapur për praktikat shfrytëzuese të punës dhe një thirrje për një shoqëri më drejtë dhe barabartë.

Nëse jeni të gatshëm për një udhëtim emocionues të reflektimit dhe shkëmbimit të ideve Pavijoni i Kosovës në Bienalen e Venecias është destinacioni i ardhshëm. Katalogu i ekspozitës, eksploron thellësitë e këtij projekti artistik. Ai nuk është thjesht një libër me foto dhe tekste, por një udhërrëfyes i përsosur që ju shoqëron në një udhëtim thellësish, duke ju lejuar të eksploroni këtë projekt të shkëlqyeshëm artistik dhe të zbuloni një tjetër dimension të realitetit shoqëror.

“The Echoing Silences of Metal and Skin” është një eksperiencë që shkon përtej skulpturave dhe materialeve; është një udhëtim në thellësitë e shpirtit njerëzor. Ky instalacion nuk është vetëm një thirrje për ndryshim, por një kujtesë për fuqinë e artit për të ndryshuar botën./UBTNews/

© Dionesa Ebibi

Tridhjetë vjet nga vdekja e Kurt Cobain nuk e kanë zvogëluar rëndësinë dhe popullaritetin e muzikës së tij, që përkujtohet në një libër të shkruar nga ish-menaxheri i tij, ku gjenden dëshmitë e para për këtë ”artist të përjetshëm”.

”Ai kishte një ndjeshmëri që i bënte njerëzit të ndiheshin më pak të çuditshëm, më pak të vetmuar”, shpjegon Danny Goldberg, i cili ka qenë në biznesin e muzikës që në vitet ’60.

Autor ose bashkautor i të gjitha sukseseve të Nirvanës, Kurt Cobain vrau veten më 5 prill 1994 në shtëpinë e tij në Seattle, në veriperëndim të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, prej nga kishte origjinën, ndërkohë që grupi i muzikës rock ishte bërë një fenomen global në më pak se tre vite.

“Imazhi i tij në media u deformua disi dhe u lidh më shumë me vdekjen e tij se sa me jetën dhe veprën”, vë në dukje Sonic Youth, i cili ka pasur në drejtim një tjetër grup të pavarur rock-u.

Në librin e tij «Në shërbim të shërbëtorit: në kujtim të Kurt Cobain», të publikuar këtë javë, Danny Goldberg flet për një muzikant të avancuar për kohën e tij, një personazh melankolik dhe me një shpirt të gjallë dhe shumë human.

“Zëri i tij kishte një shpirt të pabesueshëm”, thotë ai duke shtuar se «ai reflektonte cënueshmëri dhe afirmitet si rrallë kush».

Për të, muzika e Kurt Cobain vazhdon të dëgjohet në të gjithë botën nga një brez që ka lindur pas vdekjes së tij.

“Ai është një artist vepra e të cilit është e përjetshme”, thotë Danny Goldberg që e kishte njohur kitaristin dhe kompozitorin amerikan në vitin 1990, pak para daljes së albumit «Nevermind», që e ngriti në qiell popullaritetin e Nirvanës.

Në një pasqyrë kronologjike të ngjarjeve artistike, Galeria e Arteve në Gjilan i hapi dyert një pasurie artistike me 88 vepra të shquara nga krijuesi Shqipërim Fejzullahu. Ekspozita, e quajtur “Dimensioni Artistik”, me kurator Muhamet Sadriun solli përpara publikut një diversitet temash, motive, teknikash dhe stilesh artistike.

Muhamet Sadriu, kuratori i ekspozitës, ndau me publikun përshtypjet e tij nga puna e Shqipërim Fejzullahut, duke theksuar llojllojshmërinë dhe përkushtimin e autorit në artin e tij. Ai e përshkroi autorin si një artist të rrallë, i cili jo vetëm se krijon vepra, por komunikon me to përmes ngjyrave, dritës, dhe hijes së tyre, duke lënë përshtypjen se çdo vizitor komunikon me artin e tij.

“Unë kam qenë edhe në atelienë e Shqipërimit në Preshevë dhe më ka bërë përshtypje vet titulli që e ka emëruar “Dimensioni artistik” kjo flet për llojllojshmërinë edhe përkushtimin në punën që e bën dhe dashurinë që e ka ndaj punës. Autori nuk ka punime për një ekspozitë, por ka për 30 ekspozita, ai është i veçantë për plotë gjëra, por një që e bën shumë të veçantë është edhe ajo që ju po e shihni, puna që e bën me një mjeshtëri të rrallë”, deklaroi Sadriu.

Kuratori nuk la pa theksuar se çdo punim i artistit, nëse ndalemi dhe e shikojmë ju jep përshtypjen se jeni duke komunikuar me veprat e tij.

“Nëse ndaleni përpara një vepre, ndjeni se komunkoni me veprat. Ngjyrat e zgjedhura me kujdes, loja me dritën dhe hijen, të bën të ndjehesh si në një botë të re, të rehatë që e bën punën e Shqipërimit të adhurohet pa masë”, deklaroi ai.

Profesori Musa Prelvukaj, kritiku i artit, shtoi në diskutim vlerën e veprave të ekspozuara, duke e cilësuar takimin me to si një përvojë të madhe. Ai u shpreh për admirimin e teknikës dhe integritetit të pikturës në punën e autorit.

“Teknikat që ai ka përdorur janë të jashtëzakonshme, por më e veçanta është mënyra se si ato janë vendosur në hapësirë dhe ambientin e duhur. Shqipërimit veprat i flasin vet. Është një nder për mua të njoh punën e tij të paraqitur në këtë ekspozitë. E di se përzgjedhja mes shumë punimeve nuk ka qenë e lehtë për të, por i uroj atij sukses në vazhdim”, deklaroi Prelvukaj.

Ndërkaq skulptori Mal Myrtaj ndau refleksionet e tij për përparimin e artit në Preshevë, duke e krahasuar atë me kohën kur ai ishte mësimdhënës në një gjimnaz lokal. Ai vuri në dukje rëndësinë e një ekspozite si kjo në të nxitur dhe promovuar talentet artistike në Kosovë dhe Shqipëri.

Shqipërim Fejzullahu, autori i ekspozitës, nuk la pa shprehur mirënjohjen e tij për Drejtorinë e Kulturës dhe Sportit të Gjilanit, që bëri të mundur realizimin e ekspozitës. Ai gjithashtu falenderoi bashkëpunëtoren, gruan e tij, skulptoren Valmire Fejzullahu, e cila u tregua mbështetëse dhe kritike konstruktive gjatë gjithë procesit krijues. Falënderime iu shkuan edhe kuratorit të ekspozitës, Muhamet Sadriut, duke lënë hapësirë për kritikë dhe sugjerime nga vizitorët.

Shqipërim Fejzullahu me ekspozitat e tij të shumta, ka fituar njohje të mëdha dhe ekspozita e tij e fundit është një udhëtim emocionues që na udhëheq në botën e zemrës dhe mendjes, duke transmetuar mesazhe të rëndësishme për paqen, tolerancën dhe dashurinë ndaj njerëzve. Pikturat janë një harmoni e bukur e ngjyrave, formave dhe teksturave, që reflektojnë thellësinë e trashëgimisë kulturore dhe shpirtin njerëzor.

“Dimensioni Artistik” është një ekspozitë e re që na ofron një shkëlqim të ri të artistit Shqipërim Fejzullahu. Është një udhëtim që nuk duhet humbur për të gjithë dashamirësit e artit.

Kështu, nën kujdesin e këtyre krijuesve dhe kritikëve, ekspozita “Dimensioni Artistik” u bë një ngjarje e rëndësishme për kulturën dhe artin në rajon, duke e përshkruar një udhëtim të pasur në botën e artit dhe kreativitetit. Ekspozita do të jetë e hapur deri në datën 17 prill dhe shënon vetëm fillimin e një udhëtimi të pasur në botën e artit!/UBTNews/

© Dionesa Ebibi