Kulturë

Tetë vite pa kolosin e letrave shqipe Dritëro Agolli

Published

on

Sot, më 3 shkurt, shënohet 8-vjetori i ndarjes nga jeta të njërit prej kolosëve të letërsisë shqipe, Dritëro Agolli. Shkrimtari, poeti dhe publicisti i njohur, që la pas një trashëgimi të pasur dhe të pashlyeshme në letërsinë shqiptare, u nda nga jeta në moshën 85-vjeçare, duke lënë pas një krijimtari të paçmuar që do të mbetet gjithmonë e pranishme në zemrat e lexuesve.

Dritëro Agolli lindi më 13 tetor 1931, në fshatin Menkulas të Devollit, dhe që nga rinia e tij e hershme, i dha frymë dhe shije të veçantë kulturës shqiptare. Mësimet e para i mori në vendlindje, e më pas vazhdoi gjimnazin në Gjirokastër, një qytet me një histori dhe traditë të pasur arsimore. Pasi përfundoi arsimin e mesëm, Agolli u ndje i ftuar për të ndjekur studimet e larta në Fakultetin e Arteve të Shën Petersburgut, ku mësoi dhe zhvilloi pasionin e tij për letërsinë.

Puna e tij si gazetar dhe si kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë, e formoi edhe më tej si një figurë të rëndësishme të jetës kulturore dhe letrare shqiptare. Për 30 vjet, ai ishte gjithashtu deputet, duke kontribuar në jetën politike të vendit. Megjithatë, ai do të mbetet i paharruar për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në letërsinë shqipe.

Krijimtaria e Dritëro Agollit është jashtëzakonisht e pasur dhe e larmishme, duke përfshirë poezi, poema, tregime, novela, romane, drama, dhe skenarë filmash. Vepra e tij më e njohur dhe më e dashur nga shqiptarët është “Nënë Shqipëri” (1975), një poezi epike që pasqyron me forcë dhe ngjyra figurën e Atdheut, me të gjitha vështirësitë dhe heroizmin që e shoqëruan atë në periudha të ndryshme të historisë. Po ashtu, në një sërë poemash dhe vjershash, ai pasqyron frymën e Luftës Nacionalçlirimtare dhe ndihmoi në ruajtjen e kujtesës historike të kombit.

Në prozë, Agolli ka lënë vepra të paharruara, mes të cilave “Komisari Memo” dhe “Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo”. Këto romane, të cilat pasqyrojnë ngjarje dhe karaktere të jetuara gjatë periudhës së komunizmit, janë bërë gjithashtu pjesë e kinematografisë shqiptare, duke u ekranizuar me sukses.

Poezia e tij e fundit, “Prit edhe pak”, ishte një dhuratë e ngrohtë për bashkëshorten Sadije dhe pasqyronte një dashuri të thellë dhe të pastër, një pasqyrë e jetës së tij personale dhe një shprehje e ndjenjës së një njeriu që ka kaluar shumë, por gjithmonë ka mbajtur shpresën dhe optimizmin.

Dritëro Agolli është njohur dhe vlerësuar me shumë çmime dhe nderime, duke përfshirë titullin e lartë “Nderi i Kombit”, shpalljen Qytetar Nderi i Tiranës në vitin 2003, si dhe katër çmime të Republikës. Ai gjithashtu është anëtar i Akademisë së Firences “Muzat” në Itali dhe ka qenë një shembull i jashtëzakonshëm i përkushtimit për letërsinë dhe kulturën shqiptare.

Shkrimtari i njohur u nda nga jeta më 3 shkurt 2017, por emri dhe vepra e tij jetojnë ende si një dritë që ndriçon rrugën e letërsisë shqipe. Përmes veprave të tij, Dritëro Agolli mbetet një figurë e paharruar, një nga shkrimtarët më të mëdhenj të letërsisë shqiptare dhe një pasuri e patjetërsueshme e kulturës sonë.

Një fragment nga poezia e Dritëro Agollit “Nënë Shqipëri”, e njohur për pasqyrimin e dashurisë dhe nderimit të tij për atdhenë, është si vijon:

“Nënë Shqipëri, ti më dhe jetën,
Gjaku yt më bëri burim,
Për ty luftova, për ty vdes,
Ty të kujtoj, ty të shkruaj, Shqipëri!”

“Nënë Shqipëri, ti nderove emrin,
Ti më mësove të jetoj,
Dhe kur kam rënë, ti më ngrite,
Për ty çdo fjalë është një betim.”

“Nënë Shqipëri, ti je në çdo hap,
Në çdo shteg, në çdo rrugë,
Mbi gjithçka, ti më mban të gjallë,
Në zemrën time, ti je një zog.”

 

Kulturë

Teatri Kombëtar i Kosovës prezanton repertorin për muajin dhjetor

Published

on

Teatri Kombëtar i Kosovës ka publikuar sot listën e shfaqjeve që do të jenë pjesë e repertorit gjatë muajit dhjetor, duke ofruar një përzgjedhje të pasur me drama, komedi, balet dhe shfaqje për fëmijë.

Për publikun e gjerë, në skenën e Teatrit Kombëtar do të jepen shfaqjet:

Hope – një dramë që fton për reflektim mbi sfidat e shpresës dhe jetës njerëzore.

A Jingle of Memories – një produksion i ngrohtë dhe nostalgjik që sjell kujtime të dashura të fëmijërisë dhe festave.

Fluturim mbi Teatrin e Kosovës – një vepër që eksploron historinë dhe rolin e teatrit në kulturën e vendit tonë.

Një vit i mirë – një shfaqje e dedikuar fëmijëve, e cila përmes tregimeve dhe lojës sjell mësime mbi miqësinë dhe vlerat e jetës.

Bouncers – një dramë energjike dhe dinamike që trajton marrëdhëniet dhe tensionet në shoqëri.

Balet për fëmijë – performancë artistike për më të vegjëlit, e cila kombinon muzikën dhe lëvizjen në një histori tërheqëse.

Litari – një vepër që fton për të reflektuar mbi temat sociale dhe individuale të kohës tonë.

Art – një produksion i njohur ndërkombëtarisht që eksploron raportin midis artit dhe jetës së përditshme.

Repertori i dhjetorit synon të ofrojë përvojë të pasur kulturore për të gjitha moshat, duke kombinuar dramat moderne me vepra klasike dhe programe edukative për fëmijë.

TKK i fton të gjithë vizitorët të shijojnë këto shfaqje e të bëhen pjesë e jetës kulturore aktive të vendit. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Napoli shpallet kryeqyteti botëror i ushqimit 2025, Shqipëria në mesin e renditjes

Published

on

TasteAtlas ka publikuar listën e saj për vitin 2025, duke zbuluar kuzhinat, gatimet dhe qytetet më të mira në botë për gastronominë.

Në krye të renditjes është ngjitur Italia, e cila këtë vit ka kaluar Greqinë—fituesen e përhershme të viteve të fundit.

Pas tyre vijojnë Peruja, Portugalia dhe Spanja, duke plotësuar top-5 vendet me kuzhinat më të vlerësuara globalisht.

Qytetet me ushqimin më të mirë

Në kategorinë e qyteteve, Napoli ka marrë fronin për 2025. Pas tij renditen Milano, Bolonja, Firence, Mumbai dhe Xhenova.

Dy qytete të Kretës, Hania (vend i 64) dhe Heraklioni (i 91-ti), kanë konfirmuar reputacionin e fortë të kuzhinës në arenën ndërkombëtare.

Napoli, i njohur si vendlindja e picës, ofron specialitete klasike si pica napolitane, pica fritta dhe ëmbëlsira tradicionale si sfogliatella.

Edhe pjatat ikonike, si spageti alla puttanesca dhe spageti alla vongole, pasqyrojnë autenticitetin bregdetar dhe traditat kulinare të qytetit.

Gatimet më të mira të vitit

Sipas TasteAtlas, vendin e parë e zuri supa tradicionale borí-borí nga Paraguai. Më pas renditen pica napolitane, makaronat me tartuf, kamping satay nga Indonezia dhe shish kebabi turk.

Greqia ka shkëlqyer në kategorinë e sallatave, ku dakosi kretan ka zënë vendin e parë, ndërsa djathi Naxos gruyere është shpallur djathi më i mirë në botë, duke lënë pas edhe rivalët italianë.

Pozicionimi i Shqipërisë

U rendit në vendin e 77-të, një pozicion që tregon se gastronomia shqiptare po fiton shumë vëmendje dhe vlerësim ndërkombëtar, ndonëse ende jo pranë majave të listës.

Renditjet e këtij viti janë bazuar në mijëra vlerësime nga përdoruesit dhe analiza të detajuara nga ekspertë të gastronomisë, duke ofruar një panoramë të plotë të shijeve dhe traditave kulinare në mbarë botën. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

UNESCO njeh zyrtarisht lahutën, simboli i shpirtit shqiptar në listën e trashëgimisë botërore

Published

on

Arti i të luajturit, kënduarit dhe bërjes së lahutës, një nga thesaret më të çmuara të identitetit kulturor shqiptar, është shpallur zyrtarisht pjesë e trashëgimisë kulturore jomateriale të UNESCO-s, në listën e elementeve që kërkojnë mbrojtje të menjëhershme.

I kultivuar ndër shekuj në zonat rurale, ky art lidhet ngushtë me Eposin e Kreshnikëve dhe baladat veriore, duke përcjellë vlera themelore si trimëria, besa dhe mikpritja.

Tradita është ruajtur brez pas brezi në krahina si Malësia e Madhe, Dukagjini, Rugova, Drenica, Plava e Gucia, ku lahutari ka qenë njëherësh këngëtar dhe kronikan i historisë gojore.

Përfshirja në UNESCO është rezultat i një procesi të gjatë dokumentimi të udhëhequr nga studiues të njohur dhe i mbështetur nga Ministria e Kulturës dhe AADF.

Dosja u përgatit në bashkëpunim me komunitetet lokale dhe u dorëzua në mars 2024.

Ky vlerësim ndërkombëtar nënvizon rëndësinë e ruajtjes dhe transmetimit të lahutës te brezat e rinj, ndërsa Shqipëria riafirmon angazhimin për ta mbrojtur këtë pasuri dhe për të bashkëpunuar me Kosovën e aktorë të tjerë rajonalë për ruajtjen e trashëgimisë së përbashkët. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Tri ekspozita që nuk duhet t’i humbisni në Pop-up Art Week 2025

Published

on

Gjatë Pop-up Art Week 2025, Galeria 17 në Prishtinë do të kthehet në një hapësirë unike ku arti, imagjinata dhe komuniteti bashkohen përmes tre ekspozitave të veçanta.

Ky event ofron mundësinë për vizitorët të përjetojnë punime që sfidojnë perceptimet dhe nxisin dialogun mbi kreativitetin bashkëkohor.

Hapja e parë është ekspozita “Denied”, e krijuar nga Gentiana Pallaska, Aurela Kadriu, Aulonë Kadriu dhe Luca Tesei Li Bassi.

Ajo do të jetë e hapur sonte nga ora 18:00, duke sjellë një eksperiencë vizuale që ndërthur vizionet individuale të artistëve.

Më 11 dhjetor, vizitorët do të kenë mundësinë të eksplorojnë ekspozitën “Where will the Swallows go?” nga Redina Qose, një punim që fton audiencën të reflektojë mbi lëvizjen, memorien dhe marrëdhëniet njerëzore me hapësirën që na rrethon.

Eventi përmbyllet më 13 dhjetor me ekspozitën “Cigarette Break” nga Diellza Salicana, ku publiku mund të zhytet në një narrativë vizuale që kombinon realitetin e përditshëm me interpretime artistike surprizuese.

Pop-up Art Week 2025 në Galeria 17 është një mundësi e shkëlqyer për të takuar artistë, për të ndarë ide dhe për të përjetuar artin në një formë dinamike dhe inspiruese. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara