

Kuriozitete
Si u krijuan mumiet?
Një analizë e thellë mbi procesin e ndërlikuar se si u krijuan mumiet.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiShkencëtarët kanë zbuluar një objekt të lashtë balsamimi në Egjipt, një zbulim i paprecedentë që ofron një pasqyrë të thellë mbi procesin e ndërlikuar se si u krijuan mumiet.
Objekti që është rreth 30 kilometra në jug të Kajros, daton rreth viteve 664-525 p.e.s dhe ka një strukturë mbitokëse dhe disa dhoma nëntokësore deri në 30 metra nën tokë. Substancat e gjetura brenda objektit janë me prejardhje nga Azia Juglindore e largët.
Një recetë e fshehur
Deri më tani, shumicën e informacioneve lidhur me procesin e mumifikimit shkencëtarët i kanë marrë nga tekstet e vjetra të papirusit, historianët grekë dhe vetë mumiet egjiptiane. Këto burime tregojnë se balsamimi është një proces kompleks që realizohet me përzierje të ndryshme vajrash të veçantë, rrëshirave dhe katranit.
Edhe pse shkencëtarët e përcaktuan lirshëm pse dhe ku disa nga këto substanca përdoreshin për balsamim, ata nuk mund t’i bënin këto dallime për të gjithë përbërësit. Edhe pse në tekstet e vjetra ka emra përbërësish, megjithatë përkthimi i tyre është sfidues. Andaj ende vazhdon debati se cilat janë ato substanca, ku dhe si përdoren.
Në një studim të ri të botuar të mërkurën në revistën Nature, autorët gjetën dhe analizuan saktësisht se çfarë u nevojitet studiuesve për të mbushur këto boshllëqe, 31 enë qeramike, mbetje, nga një punëtori balsamimi e vitit 600 para Krishtit. Disa madje përmbajnë udhëzime se si dhe ku të përdoren substancat specifike.
Për shembull, në një enë shkruhej se substanca duhet përdorur për balsamimin e kokës. Kurse një tjetër i udhëzoi balsamuesit që të përdorin këtë substancë për një erë më “të këndshme”.
“Para këtij studimi ne i dinim emrat e disa substancave, por ne kurrë nuk e dinim se çfarë ishin ato”, tha Salima Ikram, një profesore e Egjiptologjisë në Universitetin Amerikan në Kajro për DW. Ajo nuk ishte e përfshirë në këtë hulumtim.
Më shumë informacion mbi gjuhën egjiptiane
I kryer në Saqqara, një nekropol antik masiv, studimi mblodhi së bashku arkeologë, ekspertë të gjuhës së lashtë dhe kimistë.
“Ne [klasifikuam përbërësit] duke identifikuar substancat kimike brenda anijes dhe duke e lidhur atë me jashtë”, tha në një konferencë për shtyp bashkëautori Philipp Stockhammer, një profesor i arkeologjisë në Universitetin Ludwig Maximilian të Mynihut, Gjermani.
Këto korrelacione i mundësuan studiuesve të debatojnë mbi kuptimet e mëparshme të termave egjiptiane, sikurse “antiu”, i cili identifikohet me mirrën dhe “sefet”, i përshkruar tradicionalisht si një vaj i paidentifikuar.
Këtu studiuesit zbuluan se “antiu” nuk ishte mirrë, por më tepër një përzierje vajrash halorë të përzier me yndyrë shtazore – një substancë – dhe se “sefet” ishte gjithashtu një substancë aromatike që përmban aditivë bimorë si vaj selvi ose elemi.
Shkencëtarët gjetën gjithashtu rrëshira tropikale si elemi, të cilat kanë prejardhje nga Azia Juglindore ose pyjet tropikale afrikane, dhe dammar, gjithashtu nga Azia Juglindore. Të dyja janë të njohura për aromat e tyre të këndshme dhe vetitë antibakteriale dhe antifungale.
“Kjo na tregon se në thelb industria e balsamimit ishte një vrull që çoi përpara globalizimin e hershëm, sepse do të thoshte se ju duhej vërtet t’i transportonit këto substanca në distanca të mëdha nga e gjithë Azia Juglindore”, tha Stockhammer.
Një bashkëpunim Egjipt-Evropë
Kontejnerët qeramikë të rikuperuar duhej të përgatiteshin dhe analizoheshin, por ligji egjiptian nuk i lejon studiuesit të heqin mostrat e lashta nga vendi.
Kështu, shkencëtarët bashkëpunuan me Qendrën Kombëtare të Kërkimit në Kajro, një qendër lokale kërkimi dhe zhvillimi, për të analizuar mostrat në Egjipt.
“Mungesa e këtij lloji të bashkëpunimit është arsyeja pse kërkimet e mëparshme të këtij lloji nuk kanë qenë të mundshme deri më tani”, tha bashkautori Susan Beck në një konferencë për media./UBTNews/
You may like
Kuriozitete
Pse disa njerëz preferojnë udhëtimet e gjata vetëm?
Published
9 hours agoon
April 2, 2025
Shumë njerëz e gjejnë veten të tërhequr nga udhëtimet e gjata pa praninë e personave të tjerë.
Kjo zgjedhje, e cila mund të duket e pazakontë për disa, lidhet me një sërë faktorësh që kanë të bëjnë me personalitetin, mirëqenien emocionale dhe nevojën për vetëreflektim.
Kërkimi i paqes dhe qetësisë – Udhëtimet e gjata vetëm shihen si mundësi për të shmangur zhurmën dhe kërkesat e jetës së përditshme. Për shumë ky është një moment për të rigjetur paqen e brendshme e për të përjetuar një ndjenjë qetësie që është e vështirë të arrihet në prani të të tjerëve. Shumë prej tyre e përdorin këtë kohë për t’u lidhur me veten dhe për të dëgjuar mendimet e tyre pa ndërhyrje të jashtme.
Vetëreflektim dhe zhvillim personal – Udhëtimet vetëm ofrojnë hapësirë të veçantë për vetëreflektim e zhvillim personal. Individi ka mundësi të mendojë mbi përvojat, të analizojë vendimet e marra dhe të reflektojë mbi qëllimet e ardhshme.
Ndjenja e lirisë dhe pavarësisë – Një tjetër arsye kryesore pse njerëzit preferojnë udhëtimet e gjata vetëm. Kur udhëtojnë vetëm, individët kanë kontroll mbi itinerarin, kohën dhe aktivitetet. Kjo liri për të bërë zgjedhje të pavarura e për të ndryshuar planet në çdo moment është një ndjesi që shumë njerëz e vlerësojnë dhe e kërkojnë.
Përballja me frikën dhe sfida vetjake – Udhëtimi vetëm është mënyrë për të përballuar frikën e testuar kufijtë e tyre. Duke përjetuar sfida të reja pa mbështetjen e të tjerëve, forcohet vetëbesimi dhe aftësia për të përballuar situata të paparashikuara. Kjo përvojë shpesh çon në një rritje të konsiderueshme të aftësive personale dhe në ndërtimin e një karakteri më të fortë.
Kërkimi i aventurës dhe eksplorimit të së panjohurës – Disa njerëz janë të tërhequr nga aventura e dëshira për të zbuluar vende dhe kultura të reja. Udhëtimi vetëm u ofron atyre mundësinë për të përjetuar botën në mënyrë të vërtetë. Ky lloj eksplorimi ndihmon në zhvillimin e një kuptimi më të thellë të botës dhe të vendit të tyre në të.
Udhëtimet e gjata vetëm janë më shumë sesa një zgjedhje për të kaluar kohën në vetmi; ato janë një rrugë për vetëreflektim, zhvillim personal dhe eksplorim të botës.
Këto udhëtime vetëm me raste ofrojnë paqen, lirinë dhe aventurën që ata kërkojnë duke u bërë përvojë e vlefshme dhe gjithashtu e domosdoshme për rritjen dhe mirëqenien e tyre personale.

Artistët zbrazin emocionet e tyre përmes procesit të pikturës. Zbrazja e emocioneve përmes veprave artistike është një përvojë katartike për shumë njerëz, në të gjitha moshat.
Shumë terapistë sugjerojnë pikturën ose vizatimin si një trajtim për pacientët që janë të “dobët” psikologjikisht.
Ata që pikturojnë përjetojnë një rritje të nivelit të inteligjencës së tyre emocionale, shkruan FoxHill.
Të luash me lloje të ndryshme ngjyrash në pikturë mund t’ju ndihmojë të kuptoni se çfarë shkakton disa ndjenja si lumturia, trishtimi, dashuria ose zemërimi.
Shpesh, emocionet që ndjeni gjatë krijimit të kësaj vepre mund të shfaqen te njerëzit që shohin pikturat tuaja.
Piktorët kanë aftësinë t’u sjellin të tjerëve lumturi, duke ndarë mendimin e tyre pozitiv me shikuesit.
Kuriozitete
Koleksioni 100 milionë dollarësh i monedhave del në ankand
Published
6 days agoon
March 28, 2025
Një grumbull monedhash, shumica e të cilave ishin groposur nëntokë për më shumë se 50 vjet, pritet të arrijnë shumën prej 100 milionë dollarësh në ankand, sipas ekspertëve.
Koleksioni “The Traveller”, që mendohet se është koleksioni më i shtrenjtë i monedhave ndonjëherë, do të shitet përgjatë tri vjetëve të ardhshme – me shitjen e parë që bëhet më 20 maj.
Cilido qoftë rezultati, është historia e origjinës së monedhave që vlerësohet e mahnitshme.
Janë monedha nga mbi 100 territore përreth globit, duke nisur nga kohët e lashta te epoka moderne. Por, gjëja më e jashtëzakonshme është se shumica e monedhave ishin të groposura për gjysmë shekulli, shkroi CNN.
Koleksionuesi ka filluar t’i blejë monedhat që në vitin 1929. Ai kishte interes për monedhat, historinë prapa tyre dhe sa të rralla ishin. Përgjatë kohës ai kishte në pronësi të veten rreth 15,000 monedha.
Ai udhëtoi nga Amerika në Evropë dhe monedhat i mori me vete kudo. Gjatë regjimit nazist të Hitlerit në Gjermani, koleksionisti duket se e ndjeu kërcënimin dhe monedhat e paketuara me kujdes i groposi në tokë – ku mbetën për pesë dekada.
Kur më në fund ato u morën nga pasardhësit e tij, monedhat u prezantuan te një shtëpi ankandesh.

Frigoriferi, ashtu si shumë pajisje tjera shtëpiake, luan rol të rëndësishëm në ruajtjen e ushqimeve dhe organizimin e hapësirës në kuzhinë.
Megjithatë, ndonjëherë përballemi me një problem të zakonshëm, por të bezdisshëm: aromat e pakëndshme.
Një eksperte ka ndarë një truk, të cilin mund të mos e dini, që ju ndihmon të largoni çdo aromë të padëshiruar në frigorifer.
Për të luftuar aromat e padëshiruara, influencerja e njohur si Georgia ndau një truk të thjeshtë që përdor vetëm një përbërës natyral.
Ajo pohon se soda e bukës është zgjidhja juaj më e mirë. Thjesht shtoni një sasi të madhe sode buke në një tas dhe vendoseni në frigorifer.
Soda e bukës është konsiderohet si një nga mjetet më të mira natyrore për pastrimin e sendeve të ndryshme në shtëpinë tuaj, por gjithashtu funksionon si deodorant i fuqishëm.
Si një substancë alkaline, soda e bukës ndihmon në eliminimin e çdo ere të keqe ose të padëshiruara duke neutralizuar aromat acidike.
Kjo bëhet përmes një reaksioni kimik, duke ndryshuar nivelin e pH të erës dhe duke lëshuar komponime më me pak aromë.
Me fjalë të tjera, soda e bukës funksionon njësoj si shumë freskues të ajrit.

James Bond i “rikthehet origjinës” me një “yll shumë të ri”

Macron dënon kërcënimet me vdekje ndaj gjyqtares që e dënoi Le Penin

Kurti flet për gjobën e Themelores: Më dënojnë mua nganjëherë por mos u mërzitni ju

Pse disa njerëz preferojnë udhëtimet e gjata vetëm?

Rutte: Duhet të sigurohemi që situata në Kosovë të mbetet stabile

Kurti për formimin e qeverisë: Kemi filluar takimet zyrtare me komunitetet jo shumicë

Krasniqi: Nëse LVV-ja s’arrin ta bëjë qeverinë, PDK-ja e gatshme të marrë përgjegjësinë me Hamzën kryeministër

“Unë jam Bleta Rexha, më pëlqen të këndoj opera”, eseja e Bebe e shkruar kur ishte nëntë vjeçe bëhet virale në rrjet

BE gjobit prodhuesit e makinave me 458 milionë euro
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota2 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota2 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Bota3 months ago
Trump zbulon listën e zezë të Shtëpisë së Bardhë