

Lajmet
Si u bë çokollata e nxehtë pija e zgjedhur e dimrit?
Disa shekuj më parë, vetëm njerëzit shumë të pasur mund ta përballonin çmimin e një çokollate të nxehtë.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiDerisa fansat e Caramac po e vajtojnë ndërprerjen e prodhimit të çokollatës dhe çokollatat Animal Bars mbesin në nostalgjinë e fëmjërisë, lloje të ndryshme të çokollatave prodhohen.
Megjithatë asnjëra nuk krahasohet me shijen që ofron çokollata e nxehtë. Për ne, është lehtësisht e arritshme duke u dorëzuar në formë qeseje ose duke e kërkuar atë në ndonjë kafene. Por disa shekuj më parë, vetëm njerëzit shumë të pasur mund ta përballonin çmimin e një çokollate të nxehtë – dhe ajo ofrohej në formë të lëngshme. Fjalët “nxehtë” dhe “pije”hynë në përdorim më vonë kur çokollatat e ngurta u shpikën (nga Fry’s of Bristol) në vitin 1847.
Kakaoja depërtoi në Evropë përmes Spanjës në vitin 1585, pasi Spanja kolonizoi Amerikën, dhe një dokumentar i titulluar “A Curious Treatise of the Nature and Quality of Chocolate” u përkthye nga gjuha origjinale spanjolle dhe u publikua në Angli në vitin 1640.
Dy vjet më vonë, edicioni i dytë i dokumentit u publikua nga James Wadsworth me titullin “Chocolate, Or and Indian Drinke”, ku mes tjerash u raportua se çokollata mund të blihet me “çmime të arsyeshme” nga librashitësi John Dakins në Holborn.
Çokollata kishte mbërritur në kryeqytet. Dhe shtëpia e parë që ofronte çokollatë – e reklamuar si “drejtuar nga një francez” – në Londër u hap në vitin 1657 në Queen’s Head Alley, afër Bishopsgate. Samuel Pepys e përmendi atë në shënimin e tij të ditarit të së mërkurës më 24 prill të vitit 1661: “U zgjova në mëngjes me dhimbje koke për shkak të pijes nga nata e kaluar, për të cilën ndihem keq; kësisoj dola në mëngjes për të pirë kafe me Z.Creed, dhe ai më ofroi çokollatë për të ma lehtësuar dhimbjen e stomakut”.
Popullariteti i kësaj pije të re të zbukuruar çoi në prodhimin e enëve për përgatitjen e çokollatës. George Garthorne, një argjendar londinez, prodhoi tenxheren më të hershme të njohur me emrin çokollatë e argjendtë në Angli në vitin 1685. Tutje u prodhua një mjet i njohur ndryshe si një mulli molinet, moulinet, molinillo, moussoir ose çokollatë, që ishte i nevojshëm për shkak të përqindjes së lartë të gjalpit të kakaos do të thoshte se kërkohej përzierje e fuqishme.
Në vitet 1690 u përshkuan me krijimin e White’s në Mayfair, shtëpisë me çokollatë të Saunders dhe Ozinda në St James’s Street dhe Kakao-Tree në Pall Mall. Me lëvozhgë agrume, jasemini, vanilje, myshk dhe amberg, çokollata ishte një produkt i shtrenjtë dhe për hyrja në shtëpitë e çokollatës ishte me tarifa.
Dhe kësisoj me vazhdimin e viteve vetëm se u rrit përdorimi dhe prodhimi i saj. Porse kjo nënkuptonte se prodhimi i saj nuk ishte pije e zgjedhur për masat – derisa ndodhi prodhimi i saj. Në vitin 1729, George II lëshoi patentën për një makinë bluarëse për të bërë pluhur më të imët çokollatë.
Përfitues i asaj patente ishte Walter Churchman, i cili përdori një rrotë me energji uji për të shtypur më shumë kokrra në të njëjtën kohë. Ai e zhvendosi kompaninë e tij nga Bristol në Londër dhe prodhoi tableta çokollatë që do të treten më shpejt se produktet e bëra me dorë. Biznesi kaloi në duart e Joseph Fry dhe nën brezat e familjes Fry u bë prodhuesi më i madh komercial i çokollatës në Britani të Madhe, derisa në 1919 u bashkua me Cadbury’s.
Dhe kështu një filxhan çokollatë nuk ishte më vetëm në dorën e londinezëve të pasur – edhe pse përbërja e ëmbël qumështore e shërbyer tani ka pak ngjashmëri me pijen e njohur e aq të dashur nga klientela./UBTNews/
Lajmet
Fillon sezoni ngrohës, tetë ditë para afatit të zakonshëm
Published
5 minutes agoon
October 7, 2025By
UBTnews
Ndërmarrja publike “Termokos” ka njoftuar se ka filluar të marrë energji termike për të nisur sezonin ngrohës 2025/2026, duke shënuar kështu herën e parë që ngrohja fillon tetë ditë para afatit, më 15 tetor.
Përmes një njoftimi për media, Termokos tha se kjo vjen pasi ndërmarrja ka përfunduar të gjitha përgatitjet e nevojshme.
“Kjo është hera e parë në historinë e ekzistimit të ndërmarrjes, që sezoni ngrohës nisë 8 ditë para afatit të zakonshëm për fillimin e furnizimit, si reagim i menjëhershëm ndaj përkeqësimit të motit dhe në harmoni të plotë me ligjet në fuqi, përkatësisht me rregulloren e ZRRE-së për furnizim me energji”, tha Termokosi të martën, më 7 tetor.
Ndërmarrja Termokos tha se procesi i fillimit të operimit do të zhvillohet me kujdes të shtuar.
“Duke qenë se sistemi i ngrohjes është shumë kompleks dhe delikat, procesi i fillimit të operimit do të zhvillohet me kujdes të shtuar, duke e ngritur gradualisht kapacitetin e pranimit dhe shpërndarjes së energjisë termike”, tha ndërmarrja ndërsa kërkoi mirëkuptimin e konsumatorëve “ngase nevojiten disa orë derisa ngrohja të arrijë në radiatorët e tyre”.
Në Kosovë po mban mot kryesisht i ftohtë që prej javës së kaluar, me temperatura nga 0 deri në 6 gradë Celcius./D.B/KP
Lajmet
Lehtësohet mundësia për suspendimin e liberalizimit të vizave në BE
Published
7 minutes agoon
October 7, 2025By
UBTnews
Parlamenti Evropian ka miratuar ndryshimet në rregulloren për suspendimin e liberalizimit të vizave për shtetasit e vendeve të treta, duke e bërë më të lehtë mundësinë për suspendimin e liberalizimit të vizave.
Sipas rregullave të deritashme, për vendet të cilat gëzojnë liberalizimin e vizave për Bashkimin Evropian, ka qenë e mundur të suspendohet mundësia e lëvizjes pa viza vetëm në rastet që lidhen me sigurinë kombëtare dhe çështjet e imigrimit masiv ilegal. Prandaj vetëm në një rast në histori ka ndodhur që BE të suspendojë liberalizimin e vizave – në rastin e Vanuatus. Ka pasur përpjekje në një moment që të suspendohet liberalizimi i vizave edhe për Shqipërinë, por kjo nuk ka kaluar as në Komisionin Evropian e as në Këshill.
Tash, sipas rregullave të reja të cilat janë miratuar të martën në Parlamentin Evropian, është bërë më e lehtë që të suspendohet liberalizimi i vizave.
Sipas rregullave të reja, BE-ja do ta ketë më të lehtë të heqë mundësinë e udhëtimit pa viza për shtetasit e vendeve të cilat nuk do të respektojnë të drejtat e njeriut, nuk do të përshtaten me politikën e vizave dhe nga të cilat do të ketë keqpërdorim të mundësisë për udhëtim pa viza.
Lëvizja pa viza do të mund të suspendohet më lehtë edhe për përfaqësues të qeverive të vendeve të cilët do të konsiderohen si pjesëmarrës në shkeljet e të drejtave të njeriut, shkeljen e ligjeve ndërkombëtare apo edhe të vendimeve të gjykatave ndërkombëtare.
Burimet diplomatike në Bruksel pohojnë se për momentin vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor nuk duhet të kenë frikë nga suspendimi i liberalizimit të vizave. Por në të njëjtën kohë, u bëjnë thirrje autoriteteve dhe qytetarëve të këtyre vendeve që në të ardhmen të kenë kujdes, sepse keqpërdorimi në përmasa të mëdha i lirisë së lëvizjes mund të sjellë edhe deri te suspendimi i liberalizimit.
Nga vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor në veçanti kërkohet që të përshtatin politikën e vizave me atë të BE-së, në mënyrë që të mos bëhen vende transit për imigrim ilegal në vendet e BE-së. Serbia në të kaluarën, por edhe Bosnja e Hercegovina, janë përmendur si vende përmes së cilave disa emigrantë kanë ardhur pa viza si “turistë”, e pastaj kanë kaluar në territor të BE-së, ku kanë kërkuar azil. Pas vërejtjeve nga BE, këto vende i kanë rivendosur vizat për disa shtete dhe kjo ka çuar deri te ulja e imigrimit ilegal në BE përmes asaj që njihej si “Ruta e Ballkanit Perëndimor”. Serbia ua kishte hequr vizat disa shteteve si shpërblim për mosnjohjen e pavarësisë së Kosovës apo tërheqjen e njohjes. Kjo praktikë ishte konsideruar nga disa vende të BE-së si keqpërdorim.
Po ashtu, nga vendet që kanë liberalizim të vizave me BE-në kërkohet që të mos kenë skema të “pasaportave të arta”, përmes së cilave u japin shtetësi njerëzve që mund të paguajnë shuma të mëdha. Pastaj të njëjtit mund të lëvizin në BE me pasaporta të këtyre vendeve. Kjo është trajtuar si “rrezik potencial për sigurinë e BE-së”. Nga këto vende pritet që të vazhdojnë bashkëpunimin edhe në pranimin e shtetasve që kanë qëndruar ilegalisht në BE apo të atyre që kanë kryer vepra penale. Ky është edhe një detyrim i cili ka dalë nga procesi i liberalizimit të vizave. Deri më tash BE-ja është “kryesisht e kënaqur” me sjelljen e vendeve të Ballkanit Perëndimor.
Dhe së fundi, për vendet e rajonit, sidomos për Kosovën dhe Shqipërinë, tërhiqet vërejtja që të mos ketë raste të tepërta të tejkalimit të kohës së lejuar për qëndrim pa viza në ndonjë vend të BE-së, për të punuar ilegalisht, apo numër të madh të kërkesave të pabazuara për azil.
Vendi i parë i cili mund të pësojë nga rregullat e reja është Gjeorgjia, ku qeveria, sipas BE-së, shkel të drejtat e njeriut dhe është afruar me Rusinë.
Rregullat e reja për suspendimin e liberalizimit të vizave do të hyjnë në fuqi në muajin dhjetor./D.B/EO
Lajmet
Krasniqi thotë se vendimi i Kurtit për studentët është “përpjekje e hapur për blerje vote”
Published
29 minutes agoon
October 7, 2025By
UBTnews
Kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës, Memli Kransiqi ka reaguar pas vendimit të Qeverisë në detyrë për të ndarë nga 100 euro për çdo student, pesë ditë para ditës së zgjedhjeve lokale.
“Kryeministri në largim, i cili tashmë ka humbur çdo legjitimitet, duket se po e përjeton panikun nga humbja e madhe që e pret të dielën”, shkroi Krasniqi në Facebook.
Ai tha se vendimi për të ndarë 26 milionë euro për studentët “nuk është mbështetje e sinqertë “por përpjekje e hapur për blerje vote”.
“Pas katër vitesh dështimesh në qeverisje dhe degradimi të sistemit arsimor, ai sot vendosi të ndajë 26 milionë euro, nga 100 euro për student, vetëm pesë ditë para zgjedhjeve. Kjo nuk është mbështetje e sinqertë për studentët, por përpjekje e hapur për blerje vote. Megjithatë, ky është një tjetër gjykim i gabuar për studentët kosovarë, sepse ata as nuk blihen e as nuk shiten”, tha Krasniqi.
Krasniqi i ftoi studentët që t’i marrin ato mjete “që janë nga taksat e familjeve të tyre, por të dielën ta përdorin votën e tyre për ta ndëshkuar një kryeministër që ka rrezikuar të ardhmen e tyre dhe të shtetit”./D.B/KP
Lajmet
Banka Botërore: Ngadalësohet zhvillimi ekonomik në Kosovë
Published
1 hour agoon
October 7, 2025By
UBTnews
Banka Botërore ka bërë të ditur që zhvillimi ekonomik në Kosovë, por edhe në tërë Ballkanin Perëndimor sivjet ka pasur ngadalësim dhe se ritmi parashikohet të vazhdojë.
Sipas raportit të rregullt ekonomik për Ballkanin Perëndimor, të vjeshtës 2025, nga 4.4 për qind sa ka qenë rritja ekonomike më 2024, në vitin 2025 rritja do të jetë 3.8 për qind.
Në këtë matje për sivjet rënien më të madhe do ta ketë Serbia nga 3.9 për qind në 2.8.
Në krahasim me vendet e Ballkanit Perëndimor, vetëm Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi do të kenë zhvillim më pozitiv në krahasim me 2024-n.
Ndërsa në nivel të përgjithshëm, Ballkani Perëndimor do të ketë rritje ekonomike në shkallë prej 3.0 për qind sivjet, në krahasim me 3.6 sa ishte një vit më herët.
Edhe parashikimet për vitet 2026 dhe 2027 tregojnë se Kosova do të ketë ngadalësim të zhvillimit ekonomik në 3.8 dhe 3.9 për qind.
Në raport për inflacionin në Kosovë është përmendur edhe vendosja e tarifave energjetike./D.B/EO

Zbulim i ri: Kikirikët që në foshnjëri mund të parandalojnë alergjitë

Fillon sezoni ngrohës, tetë ditë para afatit të zakonshëm

Lehtësohet mundësia për suspendimin e liberalizimit të vizave në BE

Nicole Kidman, fytyra ikonike e rikthyer e Chanel

Krasniqi thotë se vendimi i Kurtit për studentët është “përpjekje e hapur për blerje vote”

Superhëna më e madhe e vitit 2025! Sonte qielli dhuron një spektakël të jashtëzakonshëm

Ndërron jetë në moshën 67-vjeçare djali i Tina Turner

Banka Botërore: Ngadalësohet zhvillimi ekonomik në Kosovë

Hajdari: Kosova është e vogël për botën, por për mua është krejt bota
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Vendi1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën