

Kulturë
Si i frymëzoi Tina Turner të mbijetuarat e dhunës në familje?
Turner ishte e para nga personazhet e njohura që iu dha zë mijëra të tjerave që po përjetonin situata të ngjashme.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiNë vitin 1993, kur Tina Turner u pyet se pse qëndron ende në këmbë, përgjigja e saj ishte shumë e thjeshtë: “Unë u ngrita për jetën time”.
Ikona e rock-ut dhe feminizmit, kur foli për herë të parë mbi dhunën që përjetoi nga duart e ish-bashkëshortit dhe partnerit të saj muzikor, Ike, hapi një çështje të padëgjuar më parë.
Turner ishte e para nga personazhet e njohura që iu dha zë mijëra të tjerave që po përjetonin situata të ngjashme dhe i hapi rrugën ndryshimit kulturor për atë se si diskutohet dhuna në familje dhe si trajtohen të mbijetuarat. Në të njëjtën kohë, nuk e la dhunën që ta definojë atë.
Pasi u deklarua për herë të parë mbi dhunën në vitin 1981, në kujtimet e saj dhe në intervista ajo foli edhe për “torturën” e martesës së saj 16-vjeçare, për kockat e thyera dhe poshtërimin, rrahjet para se ajo të mahniste skenën krah tij.
“Po jetoja një jetë buzë vdekjes. Nuk ekzistoja. Por mbijetova. Dhe kur u largova, u largova. Nuk shikova mbrapa”, deklaroi ajo në dokumentarin e vitit 2021 që u realizua për të nderuar jetën e saj.
Turner qe tashmë një yll. Por pas martesës së saj, ajo u bë ikonë: Mbretëresha e Rock’n’Rollit.
“Kur një e mbijetuar që është në një lidhje abuzive dëgjon një grua sikurse Tina Turner duke folur rreth eksperiencave të saj, flet rreth rrugëtimit të saj drejt mbijetesës, dhe pastaj mund të përjetojë suksesin dhe rezultatet që ka arritur – ajo u jep shpresë të mbijetuarave dhe atyre që përballen me dhunë në familje kurajo dhe shpresë për të kërkuar ndihmë”, deklaroi Farah Nazeer, shefe ekzekutive e Women’s Aid.
“Turner është dëshmi se mund të largohesh nga këto marrëdhënie të dëmshme. Është tejet e rëndësishme të kesh një shembull sikurse Tina Turner, një grua ikonike, personazh i famshëm, që flet në këtë mënyrë”, deklaroi ajo tutje.
Kur ajo foli për herë të parë për dhunën që përjetoi, ishte “revolucion”, tha Nazeer.
“U dha zë grave që ndjenë se nuk mund të flasin mbi këtë, nuk ishte çështje e pranueshme në shoqëri”, deklaroi ajo tutje.
“Aty filloi transformimi ku ne flasim mbi çështje të tilla, dhe ne tani pajtohemi edhe më shumë se dhuna në familje është krimi i autorit dhe të mbijetuarit nuk duhet të ndjehen fajtorë, nuk duhet të turpërohen. Por ajo ishte kultura e atyre ditëve”, deklaroi ajo edhe më tej.
Këngëtarja e Boney M, Liz Mitchell, e cila ishte mike me Turnerin, vlerësoi guximin e yllit për të kapërcyer vështirësitë me të cilat u përball në jetë.
“Sot, i gjithë imazhi i saj është një dëshmi për shumë gra që të kuptojnë se gjërat mund të shkojnë keq në jetën tuaj, por nëse mund të gjeni një rrugëdalje prej saj, gjeni rrugën dhe vazhdoni si ajo. Ajo thjesht qëndroi e fortë”, deklaroi ajo.
Guximi i saj për të folur rreth dhunës ka nxitur një mori lëvdatash pas vdekjes së saj në moshën 83-vjeçare, dhe të mbijetuarat ndajnë histori se si ajo i inspirioi.
“Mu thye zemra”, ka shkruar Trisha Jopson, nga New Yorku, në Instagram.
“Ajo ishte arsyeja që unë u largova nga një marrëdhënie abuzive. Ajo ishte shumë më tepër sesa argëtuese. Ajo ishte një frymëzim absolut”.
Spice Girl Melanie Brown, e cila ka folur për përvojën e saj me dhunën në familje është gjithashtu në mesin e atyre që e kanë lavdëruar yllin.
“Ajo e bëri të pamundurën. E la atë, mbijetoi, u largua dhe u dha shpresë të gjitha të mbijetuarave sikurse unë”, shkroi Brown në Instagram.
Aktivistet thonë se përveç muzikës së saj, kjo është trashëgimia e Turnerit./UBTNews/
Kulturë
Dhimitër Anagnosti dhe magjia e filmit shqiptar hapin ciklin kulturor në Kosovë
Published
7 hours agoon
September 17, 2025By
UBT News
Ambasada e Shqipërisë në Kosovë, në bashkëpunim me Arkivin Qendror Shtetëror të Filmit dhe Kino Armata, sjell në Prishtinë ciklin kulturor “Netët e Filmit Shqiptar”, një iniciativë që synon të promovojë trashëgiminë dhe kinematografinë shqiptare për publikun kosovar.
Ceremonia e hapjes do të zhvillohet më 17 shtator 2025, në orën 19:00, në Kino Armata, ku shikuesit do të kenë mundësinë të shohin një nga filmat më të dashur të kinemasë shqiptare, klasikën artistike “Përrallë nga e Kaluara”, e regjisorit të njohur Dhimitër Anagnosti.
Ky film përfaqëson një pikë kulmore të kinemasë, duke kombinuar humorin, satirën dhe mesazhet shoqërore në një mënyrë të veçantë.
“Përrallë nga e Kaluara” sjell historinë e Marigosë, një vajzë 20-vjeçare e dashuruar me Trimin, por e detyruar të martohet me Gjinon, një 14-vjeçar nga një familje e pasur.
Filmi është i bazuar në poemën satirike “14 vjeç dhëndër” të Andon Zako Çajupit dhe përmes situatave komike dhe dramatike, trajton kontrastet e ndryshme sociale dhe sfidat e dashurisë dhe detyrimeve familjare.
Ky realizim kinematografik ka mbetur një nga komeditë më të njohura dhe më të dashura të ekranit shqiptar, duke u shndërruar në një pjesë të rëndësishme të historisë së filmit shqiptar. Shfaqja në Kino Armata ofron jo vetëm një mundësi për t’u rikthyer tek klasikët e kinemasë, por edhe për të kuptuar më mirë evoluimin e artit filmik shqiptar dhe ndikimin e tij në kulturën kombëtare.
Cikli “Netët e Filmit Shqiptar” do të vazhdojë me shfaqje të tjera të filmave klasikë dhe bashkëkohorë shqiptarë, duke krijuar një platformë të rëndësishme për dialog kulturor dhe promovimin e trashëgimisë artistike midis Shqipërisë dhe Kosovës.
Përgatiti: A.Z. /UBT News/
Lifestyle
Studim: Mendimet negative lidhen me rënien e aftësive njohëse te të moshuarit
Published
8 hours agoon
September 17, 2025By
UBT News
Një këshillë që vjen nga të moshuarit – “mendoni pozitivisht” – tani mbështetet edhe nga shkenca. Një studim i ri i publikuar nga Times of India tregon se mendimet e vazhdueshme negative mund të dëmtojnë seriozisht shëndetin mendor dhe aftësitë njohëse te të rriturit më të moshuar.
Studiuesit në Wuhan të Kinës analizuan 424 persona mbi 60 vjeç dhe zbuluan një lidhje të fortë mes mendimeve të përsëritura negative dhe performancës më të dobët në testet e kujtesës, vëmendjes dhe arsyetimit. Vlerësimet u kryen me pyetësorin RNT dhe metodën Montreal Assessment Scale, duke treguar se ata që kishin më shumë mendime negative, shfaqnin funksione njohëse dukshëm më të dobëta.
Ky rezultat mbeti i pandryshuar edhe kur u morën parasysh faktorë si mosha, arsimi, të ardhurat apo sëmundjet kronike.
Sipas studiuesve, grupmosha 60–79 ishte më e prekura, tek të moshuarit mbi 80 vjeç ose tek ata me arsim të ulët, ndikimi ishte më i dobët.
Ky nuk është studimi i vetëm që arrin në këtë përfundim, kërkime të ngjashme në Universitetin e Kalifornisë dhe në Universitetin e Barcelonës kanë dalë me rezultate të njëjta. Shkencëtarët shpjegojnë se mendimet negative shkaktojnë stres afatgjatë, rritje të kortizolit, inflamacion dhe tension të lartë gjaku – faktorë që, me kalimin e kohës, dëmtojnë trurin.
Përveç kësaj, ndryshimet biologjike, edukimi dhe mosha përforcojnë efektet negative.
Ekspertët theksojnë rëndësinë e masave parandaluese: kontrolle të rregullta shëndetësore, terapi për menaxhimin e stresit, gjumë të mirë, aktivitet fizik, përfshirje në shoqëri dhe ushqim të shëndetshëm. Po aq e rëndësishme është nxitja e mendimeve pozitive.
Studimi kinez ka kufizime: mungesë të pjesëmarrësve nga kultura të ndryshme e vështirësi në raportimin e saktë të mendimeve negative.
Studiuesit sugjerojnë se duhen të dhëna afatgjata për të kuptuar më qartë si mendimet ndikojnë në funksionin njohës me kalimin e viteve.
Magazinë
The Rolling Stones gati për albumin e ri, mund të rikthehen me turne europian
Published
2 days agoon
September 15, 2025By
UBT News
Legjenda britanike e rock-ut, The Rolling Stones, është “pothuajse gati” për të publikuar albumin e tyre të ri, sipas Marlon Richards, djalit të Keith Richards.
Pas suksesit të albumit Hackney Diamonds më 2023, albumi i 24-të i studios dhe i pari me këngë të reja që nga A Bigger Bang në 2005 – grupi duket se nuk ka ndërmend të ndalet. Albumi, që përfshinte edhe regjistrimet e fundit të bateristit Charlie Watts, i cili vdiq në 2021, u ngjit menjëherë në krye të top-listave britanike dhe fitoi Grammy për albumin më të mirë rock.
Në një intervistë për Record Collector, Marlon Richards tregoi se anëtarët e mbetur të grupit po punojnë intensivisht në studio në Londër.
“Janë aty çdo ditë, deri natën vonë. Mendoj se janë pothuajse gati. Grammy i fundit i ka motivuar shumë,” tha ai.
Ai shtoi se zërat për një turne po rriten: “Duket se po planifikojnë një turne në Europë”. Kjo vjen pas anulimit të mundshëm të turneut të këtij viti për shkak të problemeve me datat dhe vendet e koncerteve, ku ishin diskutuar qytete si Parisi, Londra, Barcelona dhe Roma.
Mick Jagger, 82 vjeç, Keith Richards, 81 vjeç, dhe Ronnie Wood, 78 vjeç, vazhdojnë të sfidojnë kohën dhe, nëse gjithçka shkon sipas planeve, viti 2026 mund të sjellë rikthimin madhështor të grupit në skenat europiane.
Pyetja mbetet: a do të arrijnë fansat këtë herë të marrin atë që duan?
Përgatiti: A.Z. /UBT News/
Kulturë
Shqipëri/Sezoni i ri i Teatrit Kombëtar hapet me komedinë ‘Kërkohet një tenor’”
Published
2 days agoon
September 15, 2025By
UBT News
Teatri Kombëtar hap sezonin e ri me komedinë “Kërkohet një tenor”, nën regjinë e Armand Borës.
Kjo komedi është shkruar nga dramaturgu amerikan Ken Ludwig, autor i dhjetëra veprave, mes të cilave spikat edhe muzikali i suksesshëm Crazy for You, me muzikë nga Gershwin.
“Kërkohet një tenor” cilësohet si një nga krijimet më të arrira dhe argëtuese të Ludwig.
Ajo u shfaq për herë të parë në Londër në vitin 1986 dhe më pas qëndroi në Broadway për 14 muaj me radhë.
Për publikun tiranas, shfaqja do të ngjitet në skenë më 18, 19, 20 dhe 21 shtator, në sallën Centrali 400 pranë ArTurbinës.
Ngjarja vendoset në vitet ’30, brenda një dhome ndenjeje. Vetë titulli është një lojë fjalësh: në anglisht, Lend me a tenner (“Më jep një dhjetëshe”) shndërrohet në Lend me a tenor, duke i dhënë komedisë një kuptim të dyfishtë.

Bayern-Chelsea, rikthehet klasikja e Ligës së Kampionëve

UBT hap thirrjen për abstrakte në Konferencën Ndërkombëtare të Stomatologjisë

Goditje e rëndë për Real Madridin, ylli i ekipit mungon dy muaj

Galliani mohon rikthimin te Milani

Cardi B në pritje të fëmijës së katërt

Aksident trafiku në autostradën “Ibrahim Rugova”, përfshihen disa automjete

20 vjet pas krijimit, YouTube shihet si lider i ri që e zëvendëson televizionin

UEFA kryen vizitë inspektuese në Shqipëri për Euro U21

DiCaprio i jep lamtumirën Redford-it: “Humbëm një legjendë të madhe”
Të kërkuara
-
Aktualitet3 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26