Lajmet

Roli i Ismail Qemalit në pavarësimin e Shqipërisë

Nga Sonja Methoxha.

Published

on

“Sido që të jetë, deshi Zoti që me veprën, trimërinë dhe guximin e pashoq të shqiptarëve, që sot e tutje të pushojnë fatkeqësitë dhe vuajtjet e Atdheut tonë, këtu dhe kështu, ne jemi të lirë, të pavarur dhe të vetëm, prandaj ju duhet të qeshni dhe të brohorisni!”

Këto fjalë Ismail Qemali ua tha shqiptarëve natën e 28 nëntorit më 1912, menjëherë pasi ai dhe 42 delegatë nënshkruan Deklaratën e Pavarësisë. Ky rresht është pjesë e fjalimit të tij drejtuar publikut shqiptar në Vlorë, teksa po përgatitej të ngrinte flamurin e kuq me shqiponjën e zezë dykrenare në ballkonin e shtëpisë së kushëririt të tij, Xhemil Bej Vlorës.

Në atë shtëpi u zhvillua referendumi i parë para nënshkrimit të deklaratës me delegatorët dhe takime të tjera vendimtare për të ardhmen e Shqipërisë.

Shqipëria, megjithatë, u njoh si një shtet autonom nga Fuqitë e Mëdha më vonë në 1913 në Konferencën e Londrës. Së pari, fuqitë e mëdha vendosën të njohin Shqipërinë si një shtet autonom nën sovranitetin e Perandorisë Osmane në maj 1913, por me këmbënguljen e delegatëve dhe me shpërthimin e Luftërave Ballkanike në korrik 1913, Fuqitë e Mëdha vendosën të njohin pavarësinë dhe autonominë e plotë të Republikës së Shqipërisë.

Më vonë, pas shpalljes së pavarësisë më 4 dhjetor 1912, u krijua një qeveri e përkohshme dhe senati në të cilin Qemali shërbeu si kryeministër deri në janar 1914. Megjithatë, ai u bë kryeministri i parë i njohur pas shpalljes së pavarësisë. Ai shërbeu edhe si Ministër i Punëve të Jashtme, duke mbajtur këtë detyrë derisa Fuqitë e Mëdha njohën pavarësinë e plotë të Shqipërisë, duke lënë detyrën në qershor 1913. Kështu, mund të thuhet se përveç të gjitha ngjarjeve në Ballkan, ai luajti edhe një rol kyç në lobimin për sovranitetin e Shqipërisë në Konferencën e Londrës.

Ismail Qemali nuk është vetëm themeluesi i Kombit Shqiptar për thjesht autorizimin dhe nënshkrimin e parë të deklaratës së pavarësisë. Ai ishte gjithashtu një nga njerëzit që dhanë dorë në nxitjen e revoltave kundër Perandorisë Osmane në territoret shqiptare. Sipas publicistit, intelektualit dhe delegatit Mid’hat Frashëri, Qemali ka udhëtuar nëpër Evropë për të kërkuar mbështetje nga Fuqitë e Mëdha për shpalljen e autonomisë së Shqipërisë. Ai mori mbështetje nga Austro-Hungaria, Rumania dhe Italia. Megjithatë, kur Qemali mbërriti në Durrës, pa se shqiptarët tashmë ishin në unison për rrëzimin e pushtuesve osmanë.

Në një takim të dyshuar sekret të mbajtur më 18 nëntor midis Qemalit dhe Bertchold-it, u la të kuptohet se Austro-Hungaria do të mbështeste pavarësinë e Shqipërisë, por jo autonominë e saj. Do të thotë se Shqipëria do të ishte ende nën kontrollin e Perandorisë. Megjithatë, Qemali mori vetëm ndihmën që do të merrte dhe refuzoi diplomatikisht të sakrifikonte autonominë e Shqipërisë.

Ismail Qemali jetoi shumë pak në Shqipëri. Ai ishte i mërguar nga Perandoria Osmane. Ai lindi në vitin 1844 në Vlorë, nga një familje e vjetër, tradicionale dhe e pasur. Në vitin 1847 klani i Vlorës bëri një kryengritje kundër Tanzimatit, e cila çoi në internimin e tyre. Burrat u dërguan në kampe në Konje, ndërsa gratë dhe fëmijët në Selanik. Ndërsa atje Ismail Qemali shkoi në shkollën fillore dhe mësoi turqisht. Në vitin 1852 u kthye në Vlorë ku u arsimua nga mësues privatë dhe prindërit e tij. Më 1855 u regjistrua në liceun Zosimea të Janinës, ku u diplomua më 1859.

Më 1860 shkoi në Stamboll duke qëndruar me familjarët, ku një kushëri e gjeti atë si përkthyes në Ministrinë e Jashtme atje. Këtu nis karriera e gjatë e Ismail Qemalit në administratën e Perandorisë Osmane. Pasi mbaron studimet, në vitin 1868 emërohet drejtor i Zyrës Gjyqësore në Sofje, Bullgari (në atë kohë ishte nën pushtimin osman). Më 1870 shërbeu si drejtor i Komisionit Evropian të Danubit, si delegat osman.

Më vonë ai u caktua si Vali në Varna, për projektin e portit. Nga viti 1873-1876 ai shërbeu si sekretar privat i Mid’hat Pashës, i cili më pas u caktua si Ministër i Drejtësisë në Stamboll. Në vitin 1876 u caktua sekretar i përgjithshëm në Ministrinë e Punëve të Jashtme, ku qëndroi një vit, gjë që i dha atij një njohuri thelbësore se si funksionon Perandoria Osmane. Atje ai filloi të shfaqte ndjenja nacionaliste shqiptare, të cilat për pak e dërguan në një kamp internimi në Anadolou. Administrata turke i bëri presion Sulltanit që ta dërgonte si Vali në rrethin Bolou të Turqisë, në të cilin ai shërbeu nga 1884 deri në dorëheqjen e tij në 1890.

Megjithatë, më vonë ai u dërgua si Vali në Bejrut ku gjeti mikun e tij Vaso Pasha, i cili më vonë vdiq. Duhet të theksojmë se në vitin 1892 Qemali i dërgoi një memorandum të gjerë Sulltan Abdul Hamidit për reformat liberale për Rumelinë. Ai kishte shkruar edhe një sërë artikujsh liberalë për gazetat osmane. Poashtu kishte shërbyer edhe si këshilltar i Sulltan Hamidit dhe vezirëve të tjerë.

Në vitin 1900 caktohet Vali në Tripoli, por duke pasur parasysh zhurmat e ndryshme kundër emrit të tij, ai u arratis në maj të po këtij viti. Për këtë, Sulltani e dënoi me vdekje. Ai u mor nën mbrojtjen e britanikëve. Për tetë vjet Qemali udhëtoi në Evropë, u takua me Faik Konicën, drejtoi botimin e revistës Albania në Bruksel, përfaqësoi shqiptarët në një Kongres të vitit 1902 në Paris dhe më 1908 u kthye në atdhe.

Ai mbante kontakte me të gjithë miqtë e tij. Në dhjetor 1908 zgjidhet deputet i Beratit. Së bashku me deputetë të tjerë nga trevat shqiptare formuan Lëvizjen Kombëtare për decentralizimin e Perandorisë Osmane nga trevat shqiptare. Historiani Paskal Milo shkruan në një artikull për gazetën Panorama se kontributi i Qemalit mori një peshë më të madhe pas rënies së Lidhjes së Prizrenit.

“Shqiptarët filluan të shohin qartë dhe të konsiderojnë situatën e re të krijuar në Ballkan, si dhe rrezikun që i kanoset kombit të tyre”, ka shkruar Qemali në ditarët e tij.

Ajo që ai do të thotë është se Perandoria Osmane ishte dukshëm duke u dobësuar dhe të dyja Fuqitë e Mëdha do të ndërhynin pas rënies së saj për të absorbuar territoret e saj të pushtuara më parë. Kishte një revolucion nga xhonturqit në vitin 1908, që frymëzoi revolta të armatosura në të gjitha territoret e pushtuara në Ballkan. Kryengritjet shqiptare filluan në vitet 1910-1910. Një revoltë e përgjithshme shpërtheu në fillim të vitit 1912 dhe Serbia, Bullgaria, Greqia, Mali i Zi dhe Rumania i shpallën luftë Perandorisë Osmane, duke dëbuar të gjithë ushtarët e saj nga territoret e tyre.

Ushtarët osmanë të mbetur ishin vendosur në territoret shqiptare. Ismail Qemali ishte tashmë zëri që Fuqitë e Mëdha kanë dëgjuar gjatë dy viteve të fundit duke kërkuar mbështetje për autonominë e Shqipërisë. Ushtarët serbë po i afroheshin territoreve shqiptare, kështu që shqiptarët duhej të punonin shpejt dhe të shpallnin autonominë para çdo ndërhyrjeje të mundshme nga serbët dhe vendet e tjera të Ballkanit. Shpallja e Pavarësisë dhe dëbimi i osmanëve, dërgoi mesazhin se ky është një shtet autonom, jo ​​më nën dominimin osman.

Qemali u kishte deklaruar tashmë Fuqive të Mëdha se Shqipëria do të shpallej e pavarur. Para se të kthehej në Shqipëri nga Trieste, ai u dërgoi telegrame 83 delegatëve, por vetëm 43 arritën të mbërrinin më 28 nëntor. Pjesa tjetër erdhi më vonë. Ai dërgoi edhe telegrame në Tiranë dhe Elbasan për të shpallur pavarësinë dhe për të ngritur flamurin më 26 nëntor, në mënyrë që serbët të merrnin mesazhin se kjo është një republikë e pavarur, autonome.

Siç u përmend, ai u bë kryeministri i parë, qeveria e tij krijoi në aktin e parë Forcat e Armatosura të Shqipërisë më 4 dhjetor 1912.

Ai mbrojti qeverinë dhe dha kontributin e tij si një burrë shteti vizionar dhe me përvojë evropiane. Ai u përpoq të përthithte përmes diplomacisë territoret e tjera shqiptare të Kosovës, Tetovën, Malin e Zi dhe Greqinë, ndonëse ato projekte mbetën të pezulluara.

Edhe pas largimit të tij nga administrata, ai nuk pushoi kurrë së mbrojturi autonominë e Shqipërisë, të kërkonte mbështetje dhe të mbante konferenca ndërkombëtare për identitetin dhe Kombin shqiptar./tiranatimes/UBTNews/

Aktualitet

DW: Kosova sërish në zgjedhje të parakohshme parlamentare

Published

on

Në zgjedhjet parlamentare të 28 dhjetorit në Kosovë garojnë gjithsej 1180 kandidatë për deputetë. 100 prokurorë dhe qindra policë janë angazhuar për mbarëvajtjen e zgjedhjeve dhe mbrojtjen e votës së lirë.

Në Kosovë zhvillohen zgjedhjet e jashtëzakonshme parlamentare këtë të dielë më (28.12.) të dytat brenda këtij viti, pasi për më shumë se dhjetë muaj, pas zgjedhjeve të rregullta të 9 shkurtit, partitë politike nuk arritën të krijojnë institucionet e reja. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, KQZ, tashmë ka bërë të gjitha përgatitjet që të zhvillohet procesi i votimit. Ky mekanizëm ka certifikuar listat votuese dhe të partive politike, si dhe ka përcaktuar edhe qendrat e votimit në të gjithë Kosovën dhe jashtë saj.

Procesi teknik ka përfunduar

Sipas KQZ-së, për zgjedhjet e 28 dhjetorit garojnë 22 subjekte politike, prej tyre janë 18 parti politike, 3 koalicione parazgjedhore, si dhe 2 iniciativa qytetare dhe një kandidat i pavarur. Ndër partitë kryesore që garojnë në këto zgjedhje janë, Lëvizja Vetëvendosje, VV, Partia Demokratike e Kosovës, PDK, Lidhja Demokratike e Kosovës, LDK, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, AAK, dhe nga radhët e serbëve të Kosovës Lista Srpska, që e ka mbështetjen e Beogradit zyrtar. Në këto zgjedhje garojnë gjithsej 1180 kandidatë për deputetë që i ka certifikuar Komisioni Qendror i Zgjedhjeve. Rreth 67 për qind janë burra, ndërkaq rreth 33 për qind janë gra. Qendrat e votimit ditën e dielë hapen nga ora shtatë e mëngjesit dhe mbyllen në 19-të të mbrëmjes.

Të drejtë vote, në këto zgjedhje sipas KQZ-së, kanë 2 milionë e 76 mijë e 290 votues. Procesi zgjedhor brenda vendit zhvillohet në 948 qendra të votimit, me gjithsej 2.614 vendvotime. Qendra votimi ka edhe jashtë Kosovës, ku votimi fizik organizohet në 16 ambasada dhe 13 konsullata në 18 shtete të botës. Mbi 84 mijë qytetarë jashtë Kosovës kanë aplikuar për votim dhe nga to 76 mijë aplikime janë miratuar, që përfshijnë votimin me postë dhe votimin fizik në ambasada dhe konsullata të Kosovës. Vëzhgues ndërkombëtarë monitorojnë procesin

Në zgjedhjet e jashtëzakonshme të 28 dhjetorit në Kosovë, sipas të dhënave të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, janë akredituar rreth 860 vëzhgues vendorë dhe ndërkombëtarë për të monitoruar nga afër procesin zgjedhor. Një delegacion i vëzhguesve do të jetë edhe nga Parlamenti Evropian. Edhe Institucioni i Avokatit të Popullit do të vëzhgojë procesin e zgjedhjeve, duke u fokusuar siҫ thuhet në njoftim në “respektimin e të drejtave të njeriut dhe standardeve demokratike të votimit”. “Përveç qendrave të zakonshme të votimit, do të vëzhgojmë edhe institucionet ku mbahen personat e privuar nga liria, shtëpitë për persona të moshuar dhe pa përkujdesje familjare, si dhe shtëpitë integruese në komunitet”, thuhet në njoftimin e Avokatit të Popullit.

Kryetari i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Kreshnik Radoniqi, iu bën thirrje shtetasve rezidentë dhe atyre jorezidentë që ta ushtrojnë të drejtën e votimit. “Në emër të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve ftoj të gjithë qytetarët me të drejtë vote që të ushtrojnë të drejtën e tyre kushtetuese dhe demokratike: të votojnë dhe të shprehin lirshëm vullnetin e tyre politik”, thotw Radoniqi. Ai kërkoi nga zyrtarët e angazhuar që t’i respektojnë ligjin e rregullat zgjedhore.

“U bëjmë thirrje të gjithë anëtarëve të Këshillave të Vendvotimeve që do të jenë të angazhuar gjatë ditës së zgjedhjeve, që të veprojnë me përgjegjësi, profesionalizëm dhe paanshmëri, duke respektuar të gjitha procedurat ligjore dhe rregullat zgjedhore, në mënyrë që vullneti i qytetarëve të garantohet dhe të mbrohet plotësisht. Me qëllim të ruajtjes së integritetit, besueshmërisë të procesit zgjedhor, KQZ-ja ka bashkëpunim të ngushtë me Policinë dhe Prokurorinë e Shtetit”, u shpreh Radoniqi.

Masa sigurie para zgjedhjeve

Për të garantuar një proces të drejtë votimi pa probleme, janë të angazhuar qindra forca policore, ndërsa rreth 100 prokurorë janë angazhuar për mbrojtjen e votës në zgjedhjet e së dielës. Zyra e Prokurorit të Shtetit njofton se qëllimi kryesor i angazhimit të 100 prokurorëve është “mbrojtja e votës së lirë të qytetarëve dhe garantimi i integritetit të procesit zgjedhor”.

“Ata do të jenë të shpërndarë në të gjithë territorin e Republikës së Kosovës dhe do të qëndrojnë kujdestarë deri në përfundim të plotë të procesit zgjedhor, me qëllim të trajtimit dhe procedimit të çdo parregullsie apo shkeljeje të mundshme ligjore që mund të ndodhë gjatë zgjedhjeve”, thuhet në njoftim të zyrës së prokurorit. Prokurori i Shtetit ka ftuar qytetarët, subjektet politike, institucionet dhe organizatat e ndryshme që të denoncojnë pranë prokurorive kompetente çdo rast për të cilin dyshohet se ka keqpërdorim apo manipulim të votës, në çfarëdo forme dhe nga kushdo qoftë”, thuhet në njoftim.

Policia e Kosovës nga ana e saj thekson, se “në bashkëpunim me institucionet vendore dhe ndërkombëtare, mbetet e përkushtuar në zbatimin e detyrave dhe përgjegjësive të saj ligjore në mënyrë profesionale, transparente dhe të paanshme, me qëllim të garantimit të ushtrimit të lirë dhe demokratik të së drejtës së votës për të gjithë qytetarët”. Policia e Kosovës inkurajon qytetarët që të bashkëpunojnë dhe të raportojnë çdo rast të dyshuar apo veprim të kundërligjshëm që ndërlidhet me sigurinë dhe procesin zgjedhor.

Në zgjedhjet e përgjithshme të 28 dhjetorit garon edhe Lista Srpska,  e cila e ka mbështetjen e Beogradit zyrtar. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, me insistimin e përfaqësuesve të Vetëvendosjes në këtë organ, edhe kësaj radhe tentoi që mos ta certifikojë Listën Srpska, por ishte Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa, PZAP, që urdhëroi KQZ-në që ta certifikojë Listën Srpska dhe kjo parti tashmë zyrtarisht merr pjesë në zgjedhje.

Analistët politikë, nga ana e tyre, thonë se zgjedhjet e 28 dhjetorit në Kosovë karakterizohen nga fakti se janë zgjedhje të jashtëzakonshme, të thirrura për të zgjidhur bllokimin institucional të krijuar për më shumë se nëntë muaj pas zgjedhjeve të rregullta të 9 shkurtit, kur asnjë parti nuk arriti të formojë qeverinë. Prania ndërkombëtare në Kosovë përmes ambasadorëve të vendeve të QUINT-it vazhdimisht bën thirrje që zgjedhjet parlamentare të 28 dhjetorit të zhvillohen në mënyrë të rregullt, të lirë dhe demokratike, duke theksuar rëndësinë e stabilitetit politik për të ardhmen evropiane të vendit. Bashkimi Evropian,  në një deklaratë të mëhershme, ka thënë se një proces zgjedhor i besueshëm është kusht thelbësor për rikthimin e plotë të bashkëpunimit me institucionet evropiane, zhbllokimin e ndihmave financiare, si dhe avancimin e dialogut për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë. /DW/

Continue Reading

Lajmet

Ngadhnjim Arrni zgjidhet kryetar i Gjykatës Themelore në Prishtinës

Published

on

By

Këshilli Gjyqësor i Kosovës e ka emëruar gjyqtarin, Ngadhnjim Arrnin kryetar të Gjykatës Themelore në Prishtinë. Arrni mori gjithsej 8 vota për, asnjë kundër dhe një abstenim.

Në garë për këtë pozitë ishin edhe gjyqtarët, Alban Ajvazi dhe Kushtrim Shyti.

Kryesuesi i KGjK-së, Albert Zogaj tha se gjyqtarit, Arrni tani në pozitën e kryetarit të Gjykatës Themelore në Prishtinë, ka mandat pesë vjeçar.

“Me 8 vota për, një abstenim dhe asnjë kundër gjyqtari Ngadhnjim Arrni emërohet kryetar i Gjykatës në Prishtinë, mandati i të njëjti është pesë vite” , tha ai.

Në mbledhjen e sotme Këshilli Gjyqësor i Kosovës ka miratuar draft rregulloren për pagesën e shpenzimeve të procedurës penale në gjykatat e Republikës së Kosovës.

Për këtë rregullore, kryesuesi i KGJK-së, Albert Zogaj tha se kjo rregullore të ketë impakt në politikat ndëshkimore, por edhe në të hyrat e sistemit gjyqësor.

“Një prej akteve më të rëndësishme këtë vit meqenëse realisht organizonin qasjen e gjithë gjykata në procese gjyqësore. Por, njëkohësisht se do të ketë impakt në politikën ndëshkimore për dënimet me gjobë sepse nuk mund të jetë pastaj dënimi më i ulët se shpenzimet, pra ka impakt të dyfishtë dhe njëkohësisht besoj se do të kontribuoj në të hyrat që sistemi gjyqësor gjeneron në buxhetin e vendit. Besoj se do të ketë rritje”, theksoi Zogaj.

Sot KGjK kanë miratuar edhe draft rregulloren për sistemin qendror të evidencës penale në Republikën e Kosovës, si dhe draft rregulloren për regjistrat e personave që iu hiqet zotësia e veprimit, regjistrin e personave që iu hiqet e drejta prindërore, si dhe regjistrin e adoptimit.

Po ashtu, përkrahi iu dha edhe udhëzimit administrativ për përmbajtjen e ueb faqes së Këshillit Gjyqësor të Kosovës dhe Gjykatave të Republikës së Kosovës.

Anëtarja e Këshillit Gjyqësor të Kosovës, Drita Rexhaj tha se ky udhëzim kontribuon në rritjen e transparencës dhe digjitalizimit në sistemin gjyqësor.

“Objektiv kryesore e këtij dokumenti është rritja e transparencës, llogaridhënies dhe besueshmërisë në publikun për sistemin gjyqësor përmes publikimit të rregullt dhe në kohë të vendimeve dokumenteve strategjike, raporteve, planeve të punës dhe informatave të tjera që janë me karakter publik”, tha ajo.

Këshilli Gjyqësor i Kosovës në mbledhjen e sotme ka martuar edhe planin vjetor të punës së Këshillit Gjyqësor të Kosovës për vitin 2026.

Drejtori i Zyrës Ligjore në KGJK, tha se planit vjetor i punës së Këshillit Gjyqësor të Kosovës për vitin 2026 paraqet një dokument strategjik që përcakton prioritetet.

Kryesuesi i Këshillit Gjyqësor të Kosovës, Albert Zogaj tha se pikë kyçe në këtë plan të punës për vitin 2026 është drejtësia administrative.

“Pika kyçe me këtë draft që ne miratojmë sot është vendos në fokus drejtësia administrative, por që realisht në dakord edhe me sekretariatin dhe zyrën e BE del edhe nga raporti i Progresit dhe është rekomandim i nënkomiteti për drejtësisë dhe siguri duhet ta kemi të fokusuar drejtësisë administrative…plani është i strukturuar në alternativë nëse eventualisht nuk do të kemi gjykatë administrative gjatë vitit 2026 ky plan shkon në fuqizim të departamentit për çështje administrative në strukturën aktuale që ka por që patjetër do të ketë organogram”, tha ai.

KGJK sot ka miratuar edhe organogramin e përgjithshëm të gjykatave për vitin 2026. Me këtë rast, udhëheqësi i këshillit tha se sistemi gjyqësor i Kosovës ka numrin më të ulët të gjyqtarëve në nivel të Ballkanit Perëndimor.

Ai tha se ky është alarm për pushtetin ekzekutiv dhe legjislativ.

“474 pozita në sistemin gjyqësor përfaqësojnë nivelin më të ulët në Ballkanin Perëndimor, sipas mesatares për numrin e popullsisë dhe kjo do të duhej të paraqiste një alarm për dy pushtetet e tjera ekzekutivin dhe legjislativin sepse Kosova pavarësisht se ka një hartë horizontale të shtrirë të ndryshme nga vendet tjera të Ballkanit Perëndimor që nënkupton që numri i gjyqtarëve duhet të jetë mbi mesataren e vendeve të Ballkanit për fat të keq ne vazhdojmë me qenë nën mesataren”, tha ai.

Këshilli Gjyqësor i Kosovës në mbledhjen e sotme ka shpall tri pozita të lira për anëtar të këtij këshilli, derisa gjyqtarja, Ivana Milenkoviq është emëruar nënkryetare e Gjykatës së Apelit

Continue Reading

Lajmet

REL: Shëndeti në QKUK pret, pavarësisht investimeve milionëshe

Published

on

By

Dy ditë në javë, korridoret e Klinikës së Kardiologjisë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës (QKUK) mbushen me dhjetëra pacientë që presin një vendim mjekësor me rëndësi jetike për ta – nëse do t’u kryhet koronarografia apo do t’u vendoset stenti.

Përpara tyre është një komision i përbërë nga mjekë dhe infermierë, i cili shqyrton dokumentacionin mjekësor, analizat dhe, kur është e nevojshme, kërkon ekzaminime shtesë, para se pacientët të përfshihen në listat e pritjes.

Koronarografia shërben për të identifikuar ngushtimet ose bllokimet në arteriet që furnizojnë zemrën me gjak, ndërsa stenti është një tub i vogël metalik që vendoset për të mbajtur arteriet e hapura dhe për të rikthyer qarkullimin normal të gjakut.

Sipas stafit të Klinikës së Kardiologjisë, aktualisht janë rreth 2 mijë pacientë që presin për këto shërbime, përfshirë edhe raste të regjistruara në muajt e parë të vitit 2024.

Një nga arsyet kryesore të këtij grumbullimi, sipas mjekëve dhe infermierëve me të cilët bisedoi REL-i, është mosfunksionimi i disa aparaturave për së paku dy muaj gjatë këtij viti.

Ngarkesën e ka shtuar edhe fluksi i madh i pacientëve nga komunat e Kosovës, përfshirë ato ku më herët janë kryer ekzaminime të tilla, si dhe numri i madh i referimeve nga klinikat e tjera brenda QKUK-së.

Stafi, megjithatë, siguron se rastet urgjente trajtohen menjëherë dhe nuk mbeten në listat e pritjes.

“Kam më shumë se një vit që pres”

R. Shala nga Mitrovica e Jugut ishte më 18 dhjetor në mesin e pacientëve që prisnin në korridoret e Kardiologjisë për një termin për vendosjen e stentit.

“I kam vendosur 12 stenta – njëherë katër, njëherë gjashtë dhe njëherë dy. Katër i kam vendosur në spital privat, të tjerat këtu, në QKUK. Terminin për koronarografi e kam bërë para më shumë se një viti dhe ende nuk më kanë thirrur. Erdha të interesohem, sepse kam probleme dhe nuk jam mirë”, tha Shala për Radion Evropa e Lirë, teksa mbante një grumbull dokumentesh në duar.

Edhe pacientë të tjerë thanë se nuk kishin marrë një datë të saktë për procedurën.

“Jo, nuk më caktuan datë. Vetëm më thanë se do të më thërrasin në telefon”, tha një burrë në të 40-at.

Në Klinikën e Kardiologjisë punojnë rreth 40 kardiologë, prej të cilëve afërsisht 12 janë kardiologë invazivë.

Ata kryejnë ekzaminime për identifikimin e ngushtimeve dhe bllokimeve në arteriet e zemrës, ndërhyrje për hapjen e arterieve të bllokuara, si dhe vendosjen e stentave.

Sipas të dhënave të klinikës, çdo ditë realizohen 10 deri në 13 koronarografi.

Këto procedura kryhen edhe në disa spitale private në Kosovë, por janë ndjeshëm më të kushtueshme krahasuar me sektorin publik.

Investime pa efekt në zvogëlimin e listave të pritjes

Gjatë viteve të fundit, në QKUK janë realizuar investime në disa klinika, përmes fondeve qeveritare dhe donacioneve.

Për shembull, në Klinikën e Kardiokirurgjisë, për renovim, shtretër dhe hapësira të reja janë investuar vitin e kaluar 750 mijë euro, ndërsa në Klinikën Emergjente rreth 800 mijë euro.

Janë siguruar edhe aparatura të reja, përfshirë skanerin PET/CT për herë të parë, për diagnostikimin dhe menaxhimin e llojeve të ndryshme të kancerit dhe disa sëmundjeve të tjera.

Në Klinikën e Kardiologjisë, sipas mjekëve, investimet kanë qenë kryesisht infrastrukturore, pa blerje të pajisjeve të reja.

Megjithatë, ata thonë se materialet dhe barnat janë të mjaftueshme dhe se pacientët nuk kanë nevojë t’i sigurojnë vetë.

Pritje të gjata edhe në klinika të tjera

Problemi i listave të pritjes nuk kufizohet vetëm në Kardiologji.

Në Klinikën e Ortopedisë, pavarësisht ndërtimit të një objekti të ri dhe renovimeve, pritja për një protezë gjuri mund të zgjasë mbi tre vjet.

Pacientët, ndërkohë, detyrohen të blejnë shumicën e barnave dhe implanteve.

“Nuk kemi asnjë nga protezat e nevojshme, prandaj kemi numër të madh pacientësh. Aktualisht, ky numër shkon mbi një mijë”, tha një ortoped për REL-in, në kushte anonimiteti.

Në Klinikën e Kirurgjisë Vaskulare, pritja për trajtimin e problemeve me venat tejkalon dy vjet e gjysmë, për shkak të mungesës së anesteziologëve dhe vendeve për hospitalizim, ndonëse gjatë vitit janë kryer rreth 500 ndërhyrje.

Në maj të këtij viti është përuruar rinovimi i Klinikës së Onkologjisë, ku trajtohen pacientët me lloje të ndryshme të kancerit, por me vetëm 60 shtretër, edhe aty ka shpesh pritje të gjata, ose mjekim të pacientëve në salla të improvizuara.

Në Klinikën e Oftalmologjisë, pritja për ndërhyrje kirurgjikale mund të zgjasë deri në nëntë muaj, varësisht nga lloji i operacionit.

Haki Hoti nga Gjilani, që kreu një operacion për katarakt më 18 dhjetor, i tha REL-it se kishte pritur rreth pesë muaj për këtë intervenim.

Kritika dhe kërkesa për llogaridhënie

Në fillim të këtij muaji, Bordi Drejtues i Shërbimit Spitalor Klinik dhe Universitar të Kosovës (SHSKUK) kërkoi një raport të detajuar për listat e pritjes.

Drejtori i SHSKUK-së, Elvir Azizi, tha se tashmë ekzistojnë kushte, aparatura dhe medikamente për trajtimin e rasteve dhe se është caktuar një zyrë e veçantë për përpilimin e këtij raporti.

Për Bujar Vitinë, kryeredaktor i gazetës “Shneta”, që mbulon shëndetësinë në Kosovë, situata mbetet shqetësuese.

“Investimet milionëshe nuk i kanë ulur listat e pritjes. Duhet identifikim i pengesave reale dhe shpërndarje më e mirë e stafit, përfshirë orët shtesë të anesteziologëve”, tha ai për REL-in.

Sipas raportit të Zyrës së Auditorit Kombëtar, vitin e kaluar, QKUK-ja ka qenë e mbingarkuar me rreth 10 mijë pacientë në lista pritjeje, ndërsa pritja mesatare e tyre ka arritur në gati tre vjet.

Auditorët kanë vlerësuar se situatës i ka kontribuar mungesa kritike e personelit mjekësor, sidomos e anesteziologëve, që ka çuar në shtyrjen e operacioneve.

Një problem kronik i sistemit shëndetësor

Me ankesat për kushtet e punës dhe pagat, mbi 100 mjekë largohen nga Kosova çdo vit, sipas të dhënave të Odës së Mjekëve të Kosovës.

Ministria e Shëndetësisë, e pyetur nga Radio Evropa e Lirë për listat e pritjes në QKUK, tha se menaxhimi i tyre është në kompetencë të SHSKUK-së.

Ndërkohë, tollovitë në QKUK nuk shkaktohen vetëm nga pacientët, por edhe nga shoqëruesit e tyre, të cilët shpesh, në mungesë të infermierëve, kryejnë edhe punë që nuk u takojnë.

Në disa reparte, mungesa e furnizimeve bazike – si sapunët apo çarçafët – mbetet gjithashtu e dukshme, duke nxjerrë në pah boshllëqe elementare në organizimin dhe mirëmbajtjen e shërbimeve.

E, këto probleme nuk janë të reja. Ato e shoqërojnë sistemin shëndetësor të Kosovës që nga paslufta, pavarësisht investimeve të herëpashershme, ndërrimit të qeverive dhe premtimeve të vazhdueshme për reforma.

Në vlerësimin e shumë profesionistëve të shëndetësisë, kjo nuk buron vetëm nga mungesa e resurseve, por edhe nga menaxhimi joefikas i kapaciteteve ekzistuese dhe planifikimi i dobët i shërbimeve.

Continue Reading

Lajmet

Studentët e Psikologjisë në UBT vizitojnë Qendrën për Zhvillim, duke u njohur nga afër me shërbimet në shëndetin mendor

Published

on

Disa studentë të Fakultetit të Psikologjisë në UBT, nën udhëheqjen e profesoreshës Dr. Adelina Ahmeti Pronaj, realizuan një vizitë studimore në Qendrën për Zhvillim, me qëllim thellimin e njohurive praktike në fushën e shëndetit mendor dhe shërbimeve multidisiplinare.

Gjatë kësaj vizite, studentët patën mundësinë të njihen nga afër me gamën e gjerë të shërbimeve që ofrohen në qendër, duke përfshirë mbështetjen psikologjike, sociale dhe edukative, të orientuara drejt nevojave të individit dhe familjes. Përmes prezantimeve profesionale dhe diskutimeve të hapura me stafin e qendrës, studentët u njohën me mënyrën se si funksionon bashkëpunimi ndërprofesional në trajtimin e rasteve komplekse në shëndetin mendor.

Një theks i veçantë iu kushtua rëndësisë së punës ekipore mes psikologëve, punëtorëve socialë, pedagogëve dhe profesionistëve të tjerë, si një element kyç për ofrimin e një mbështetjeje gjithëpërfshirëse dhe efektive. Studentët u njohën gjithashtu me praktikat etike, qasjet bashkëkohore të ndërhyrjes dhe sfidat që shoqërojnë punën me individë dhe familje në nevojë.

Kjo përvojë praktike u vlerësua si jashtëzakonisht e vlefshme nga studentët, pasi shërbeu si një urë lidhëse mes teorisë akademike të përvetësuar në auditorë dhe praktikës reale në terren. Vizita nxiti reflektim profesional, rriti ndjeshmërinë shoqërore dhe forcoi përkushtimin e studentëve për të kontribuar në të ardhmen në fushën e shëndetit mendor.

Aktivitete të tilla dëshmojnë angazhimin e UBT-së për t’u ofruar studentëve një arsim cilësor, të orientuar drejt praktikës dhe nevojave reale të shoqërisë, duke i përgatitur ata për sfidat profesionale dhe për rolin e tyre si profesionistë të përgjegjshëm në shërbim të komunitetit.

Continue Reading

Të kërkuara