Bota

Rindërtimi i vështirë i Notre-Dame de Paris

Publikuar

Dy vjet pas zjarrit shkatërrimtar më 15 Prill 2019, përgatitjet për rindërtimin e katedrales vazhdojnë. Por planet ndeshin në kundërshtime.

Rrallë prerja e pemëve është organizuar në mënyrë kaq pompoze. Të rrethuar nga një numër i madh kamerash televizive ministri francez i Bujqësisë Julien Denormandie dhe ministrja e Kulturës Roselyne Bachelot ngulën pllaka të vogla me numra në disa lisa. Pastaj të dy mbajtën një fjalim në pyllin shtetëror Bercé, 200 kilometra në jugperëndim të Parisit. “Besoj se Notre-Dame, që është simbol i së kaluarës sonë, tregon se në ç’masë pyjet shkruajnë historinë e kohës”, u shpreh Denormandy solemnisht. Kolegia e tij ministre shtoi në mënyrë më konkrete: “Na duhen gjithë këto dru, sepse është marrë vendimi që katedralja të rindërtohet ashtu siç ka qenë më parë, domethënë përpara zjarrit që nga ndërtimet [e arkitektit Eugène] Viollet-le-Ducs, që nisën në 1843”.

Lisat janë pjesë e rreth 2000 drurëve, që janë prerë dhe që do të përdoren për rindërtimin e majave të kullave dhe të kulmit të Notre-Dame de Paris, të cilat janë shkatërruar ose dëmtuar rëndë nga zjarri me 15 prill 2019. Këto plane rindërtimi janë pritur me pakënaqësi. Por jo për faktin se nuk ka siguri a do të arrihet të mbahet premtimi i presidentit Emmanuel Macron për rindërtimin e plotë të katedrales brenda pesë vitesh.

Rindërtimi “brenda pesë viteve”

Zjarri që ra dy vjet më parë tmerroi Francën dhe gjithë botën. Mijëra kureshtarë ishin grumbulluar atë mbrëmje rreth kësaj trashëgimie botërore të UNESCO-s, duke ndjekur me thirrje tmerri se si shëmbej maja e kambanares nga zjarri. Edhe pjesë të tëra të konstruksionit mesjetar të kulmit të çatisë u dogjën, qemerët e kalimeve kryesore anësore pësuan dëmtime. Ekipet televizive nga e gjithë bota ditë me rradhë zunë vend përreth katedrales, nga ku raportonin drejtpërdrejt, edhe kur Macron u zotua se do ta rindërtonte monumentin brenda pesë vitesh. Fillimisht ai u shpreh se dëshironte një rindërtim bashkëkohor të majave të kambanareve, por në fund iu nënshtrua ekspertëve, të cilët kërkonin një rindërtim sipas Viollet-le-Duc. Menjëherë pas zjarrit sipërmarrje të mëdha dhe donatorë të vegjël premtuan gati një miliard euro donacione për rindërtimin. Administratorët e katedrales kanë mbledhur tanimë 833 milion euro dhe kanë marrë të paktën premtime ligjërisht të detyrueshme për 98 për qind.

Pemët “gjithësesi do të priteshin”

Për rindërtimin e katedrales në formën e saj origjinale Francës i duhen tani lisa. Gjysma e tyre do të vijë nga pyje private dhe gjysma nga pyje publike. Pas prerjes ato duhen depozituar dymbëdhjetë deri në tetëmbëdhjetë muaj për të ulur lagështinë e drurit në rreth 30 përqind.

Bëhet fjalë për pemë shekullore, që gjithsesi do të kishin qenë në listën e lisave që do të priteshin, thotë Guillaume Larrière, zëdhënësi i ONF-së, qendra shtetërore franceze për administrimin e pyjeve. Franca ka një nga rregulloret më të rrepta në botë për menaxhimin e pyjeve: “Prandaj është e drejtë, që druri për Notre-Dame të sigurohet ekskluzivisht nga Franca – këtu e kemi saktësisht nën kontroll prerjen.”

Frankreich, Paris | Notre-Dame Kathedrale

Ambientalistët: Planet për rindërtimin janë “tërësisht të vjetëruara”

Por Jacky Bonnemains e kritikon këtë mënyrë. Ai është kryetari i shoqatës për mbrojtjen e mjedisit Robin des Bois. “Ne amputojmë pyjet tona, u rrëmbejmë atyre lisat, që janë të rëndësishëm për rigjenerimin e pyjeve. Ato janë habitate për një numër të madh insektesh dhe shpendësh”, thotë Bonnemains.

Këtë mendim e përkrahin së paku më shumë se 40.000 bashkatdhetarë të tij, të cilët kanë nënshkruar një peticion për të ndaluar prerjen e pemëve. Vendimin për rindërtimin e Notre-Dame ashtu siç ka qenë, ai e quan “tërësisht të vjetëruar”: “Kurrë nuk do të kisha menduar se qeveria do të zgjidhte këtë duo infernale drurin dhe plumbin, që mundësoi zjarrin dhe ndotjen me plumb”.

Ndotja e konsiderueshme me plumb në territorin e katedrales dhe në zonat përreth është konfirmuar edhe nga Instituti shtetëror për mjediset industriale dhe rreziqet e tyre. Kështu në 2019 Robin des Bois ngriti padi kundër personave të panjohur për rrezikimin e jetës së të tjerëve. Por çështja u ndërpre para disa muajve.

Bonnemains mendon se materiale të tjera ndërtimi do të ishin shumë më bashkëkohore dhe më të sigurta: “Katedralja Saint-Pierre-et-Saint-Paul në Nantë për shembull ka një çati prej betoni. Zjarri vitin e kaluar shkaktoi dëme relativisht të pakta atje”, shpjegon ai.

Plumbi dhe druri “kombinim ideal”

Betoni nuk është zgjidhje në rastin e Notre-Dame de Paris, kundërpërgjigjet një zëdhënës i autoritetit që administron monumentin, i cili nuk dëshiron të japë emrin. “Struktura e kulmit të katedrales ka nevojë për një peshë të caktuar, në mënyrë që ndërtesa të qëndrojë – kombinimi plumb dhe dru është ideal”, i thotë ai DW. “Zjarri është përhapur për shkak të gabimit njerëzor, ne thjesht kemi nevojë për më shumë njerëz për ta kontrolluar në vendet e duhura. Përveç kësaj do të vendosim dyer kundër zjarrit, për parandalimin e zjarreve në të ardhmen”, shpjegon ai.

Puna për sigurimin e katedrales nga shembja do të vazhdojë deri në korrik pastaj do të shpallen tenderë të shumtë publikë, në mënyrë që në fund të këtij apo fillimi të vitit të ardhshëm të mund të fillojë rindërtimi. “Në vitin 2024 Notre-Dame do të hapet për panaire siç është planifikuar”, tha zëdhënësi.

 Dyshimet për afatin e rindërtimit

Por zërat, që dyshojnë në afatin e vendosur nga presidenti, po shtohen. Ata vijnë madje nga vetë kantieri i ndërtimit. “Punimet për sigurimin nga shembja kanë zgjatur shumë dhe neve ndoshta do të na duhet të vazhdojmë disa punime pas vitit 2024, si për shembull qemerin mbështetës në pjesën e jashtme të ndërtesës”, i thotë DW Yann de Carné. Ai është president i shoqatës së industrisë GMH, e cila përfaqëson 80 përqind të kompanive, që kryejnë punë restauruese në monumentet publike. “Por panairet si dhe rihapja e disa pjesëve të katedrales për vizitorët, kjo duket mjaft realiste pas tre vjetësh”, është i mendimit ai.

Edhe Jacky Bonnemains beson se rindërtimi i katedrales do të marrë “edhe shumë vite të tjera”. “Kjo na jep kohë për të vepruar kundër mënyrës, se si i bëjnë ata gjërat”, thotë ambientalisti. Shoqata e tij dëshiron të rifillojë gjyqin për helmimin nga plumbi, në një përpjekje të re, këtë herë si bashkëpaditës.DW

Vazhdo të lexosh

Bota

Kërcënimi i Biden për të ndaluar dërgesat e armëve, ndez zemërim dhe grindje mes zyrtarëve izraelitë

Publikuar

nga

Zyrtarët izraelitë kanë goditur Shtetet e Bashkuara dhe kanë hyrë në një përplasje të brendshme për deklaratat e presidentit amerikan Joe Biden se ai do të ndalonte disa dërgesa të armëve amerikane në Izrael nëse një operacion tokësor në shkallë të plotë niset në qytetin e Rafahut.

Pasi Biden bëri komentet e tij, në një intervistë me Erin Burnett të CNN, Gilad Erdan, ambasadori i Izraelit në Kombet e Bashkuara, tha se ai besonte se vendimi “mund të inkurajojë armiqtë e shtetit të Izraelit dhe kombit izraelit”, ndërsa kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu reagoi ndaj njoftimit duke postuar një video të shkurtër të një fjalimi të mbajtur disa ditë më parë, në të cilin ai tha: “Nëse Izraeli detyrohet të qëndrojë i vetëm, Izraeli do të qëndrojë i vetëm”.

Kabinetet izraelite të luftës dhe të sigurisë do të mblidhen të enjten në mbrëmje pas kërcënimit të Bidenit, i thanë CNN dy zyrtarë izraelitë.

Njoftimi i presidentit se ai ishte i përgatitur të kushtëzonte armatimin amerikan me veprimet e Izraelit përbën një pikë kthese në konfliktin shtatë-mujor midis Izraelit dhe Hamasit. Dhe pranimi i tij se bombat amerikane ishin përdorur për të vrarë civilë në Gaza ishte një njohje e qartë e rolit të Shteteve të Bashkuara në luftë.

Presidenti ka qenë nën presion të jashtëzakonshëm, përfshirë nga anëtarët e partisë së tij, për të kufizuar dërgesat e armëve në mes të një krize humanitare në Gaza.

Komenti nga Biden për CNN është një pengesë e madhe për luftën e Izraelit. SHBA-ja është deri tani aleati më i rëndësishëm dhe më i fuqishëm i Izraelit dhe pa mbështetjen e tij, fuqia e zjarrit dhe ambiciet e Izraelit në Gaza do të dobësoheshin.

Biden thotë se do të ndalojë dërgimin e bombave dhe predhave të artilerisë në Izrael nëse ai fillon pushtimin e madh të Rafahut. Administrata Biden prej muajsh ka ushtruar presion mbi Izraelin që të bëjë më shumë për të mbrojtur civilët në Gaza dhe për të siguruar që më shumë ndihma humanitare mund të dërgohet atje.

SHBA i ka bërë gjithashtu vazhdimisht thirrje Netanyahut dhe qeverisë së tij që të rishqyrtojnë planet e saj për një pushtim të plotë të Rafah, qyteti më jugor i Gazës, ku më shumë se 1 milion njerëz janë strehuar pasi janë larguar nga luftimet diku tjetër në rrip.

Izraeli, deri më tani, ka kryer një operacion të kufizuar rreth qytetit, duke marrë nën kontroll anën palestineze të kalimit Rafah – një pikë kyçe hyrëse për ndihma në Gaza – dhe duke kryer sulme ushtarake në skajet e qytetit.

Imazhet e reja satelitore të marra nga CNN nga Planet Labs tregojnë se sulmi i Izraelit në Rafah është zgjeruar nga sulmet ajrore në operacionet tokësore ditët e fundit.

Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) të hënën u kanë thënë disa njerëzve në Rafah lindor që të “evakuohen menjëherë” përpara një operacioni ushtarak në qytet. Atyre iu tha të shkonin në Al-Mawasi, një qytet bregdetar pranë qytetit të Khan Younis që grupet e ndihmës e kanë përshkruar si të mbipopulluar dhe jo të përshtatshëm për banim. Agjencia e OKB-së për refugjatët palestinezë (UNRWA) vlerësoi se rreth 79,000 njerëz janë larguar nga qyteti që nga e hëna.

Pavarësisht presionit ndërkombëtar në rritje, administrata Biden ka qëndruar e palëkundur me Izraelin, duke ofruar armë dhe mbështetje të tjera. Kërcënimi të mërkurën erdhi vetëm një ditë pasi Biden përdori fjalimin e tij në Muzeun Përkujtimor të Holokaustit në SHBA për t’i kujtuar njerëzve tmerret e sulmeve të 7 tetorit në Izrael, kur luftëtarët e udhëhequr nga Hamasi vranë rreth 1200 njerëz në Izrael dhe rrëmbyen më shumë se 250. Shumë nga pengjet e marra në Gaza atë ditë mbahen ende në rrip.

“Shumë njerëz që mohojnë, nënvlerësojnë, racionalizojnë dhe injorojnë tmerret e Holokaustit dhe 7 tetorit – duke përfshirë përdorimin e tmerrshëm të dhunës seksuale nga Hamas për të torturuar dhe terrorizuar hebrenjtë. Është absolutisht e neveritshme – dhe duhet të ndalet”, tha ai të martën, duke ngritur zërin.

Presidenti dha një notë shumë të ndryshme të mërkurën. “E kam bërë të qartë se nëse ata shkojnë në Rafah – ata nuk kanë shkuar ende në Rafah – nëse shkojnë në Rafah, unë nuk do të furnizoj armët që janë përdorur historikisht për t’u marrë me Rafah, për t’u marrë me qytetet – që merren me atë problem”, tha Biden, duke shtuar se SHBA do të vazhdojë të furnizojë Izraelin me armë mbrojtëse.

Komentet e Bidenit kanë shkaktuar zemërim të konsiderueshëm në mesin e disa politikanëve izraelitë.

Duke folur në një ngjarje për nderimin e ushtarëve të rënë izraelitë dhe viktimave të sulmeve terroriste, ministri izraelit i mbrojtjes Yoav Gallant tha: “U drejtohem armiqve të Izraelit, si dhe miqve tanë më të mirë dhe them – Shteti i Izraelit nuk mund të nënshtrohet, jo IDF. , jo strukturat e mbrojtjes dhe jo Shtetin e Izraelit. Ne do të qëndrojmë të fortë, do t’i arrijmë qëllimet tona – do të godasim Hamasin, do të godasim Hezbollahun dhe do të arrijmë sigurinë”.

Miki Zohar, një ministër nga partia Likud e Netanyahut, tha se ishte “e mahnitshme të zbulosh se bota ka harruar atë që ndodhi në Izrael më 7 tetor”.

Trupat e artilerisë izraelite të vendosura në kufirin Rafah nisin sulmin në Rripin jugor të Gazës në Izrael më 8 maj 2024. /UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Bota

Dortmundi vë në shënjestër Armando Brojën

Publikuar

nga

Finalisti i Ligës së Kampionëve, Borussia Dortmund, ka hedhur sytë për të siguruar shërbimet e talentit shqiptar, Armando Broja. Sipas raportimeve të fundit të mediave, bisedimet mes Çelsit dhe Dortmundit për transferimin e sulmuesit shqiptar janë në fazë të avancuar.

Çelsi dëshiron të nxjerrë 50 milionë paundë nga shitja e Brojës, por kjo shifër nuk është pranuar nga klubi gjerman. Dortmundi është i gatshëm të paguajë 25 milionë paundë për të siguruar shërbimet e sulmuesit të talentuar, i cili ka treguar interes për të bashkëpunuar me skuadrën gjermane.

Borusia e Dortmundit njihet për aftësinë e tyre në zhvillimin e talentit futbollistik. Me emra si Bellingham dhe Haaland që kanë shkëlqyer në radhët e tyre, klubi gjerman ka një histori të gjatë të rritjes së lojtarëve të rinj. Kjo bën të kuptohet se mundësia për të shikuar Brojën në radhët e tyre do të shtojë edhe më shumë vlerën e skuadrës.

Ndërkohë, Borussia Dortmund do të përballet me Real Madridin në finale të Ligës së Kampionëve dhe ka siguruar pjesëmarrjen në këtë kompeticion për sezonin e ardhshëm, duke e bërë një destinacion tërheqës për lojtarët me potencial./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Aktualitet

Trump: Biden mban anën e terroristëve, e çon botën në Luftën e Tretë Botërore

Publikuar

nga

Donald Trump, ish-presidenti i SHBA-së, fituesi i zgjedhjeve paraprake republikane dhe një kandidat gjithnjë e më i sigurt presidencial, kritikoi presidentin aktual, Joseph Biden, për kushtëzimin e dorëzimit të armëve dhe mbështetjes për Izraelin me ndalimin nga një “pushtim i plotë”,  të Rafahut.

Sipas mediave izraelite, Trump e akuzoi Bidenin se po mban anën e ekstremistit palestinez Hamas.

Trump shkroi në rrjetet sociale se “Krimineli Joe mban anën e terroristëve”, duke aluduar në Hamas, duke deklaruar se Biden “anon me turmat radikale që kanë pushtuar kampuset, sepse donatorët e tij i financojnë ato”.

“Biden është i dobët, i korruptuar dhe po e çon botën drejtpërdrejt në Luftën e Tretë Botërore”, tha ish-udhëheqësi amerikan, duke përsëritur se lufta mes Izraelit dhe Hamasit nuk do të kishte nisur nëse ai do të kishte qenë president. /UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Aktualitet

​Rriten çmimet e naftës

Publikuar

nga

Çmimet e naftës u rritën të enjten, të ndihmuar nga të dhënat që tregojnë oreks të rritur të kërkesës në SHBA dhe Kinë, konsumatorët më të mëdhenj të naftës në botë.

Çmimet e naftës u rritën të enjten, të ndihmuar nga të dhënat që tregojnë oreks të rritur të kërkesës në SHBA dhe Kinë, konsumatorët më të mëdhenj të naftës në botë.

Standardi ndërkombëtar i papërpunuar Brent u tregtua me 83,86 dollarë për fuçi në orën 10:07 të mëngjesit sipas orës lokale (0707 GMT), një rritje prej 0,34% nga çmimi i mbylljes prej 83,58 dollarë për fuçi në seancën e mëparshme tregtare.

Standardi amerikan West Texas Intermediate (WTI) u tregtua me 79,39 dollarë për fuçi në të njëjtën kohë, një rritje prej 0,51% nga seanca e mëparshme që u mbyll me 78,99 dollarë për fuçi.

Inventarët komercial të naftës së papërpunuar në SHBA u ulën me 1.4 milionë fuçi në 459.5 milionë fuçi gjatë javës që përfundoi më 3 maj, në përputhje me pritjet e tregut për një rënie prej 1.43 milionë fuçi, sipas të dhënave të publikuara nga Administrata e Informacionit të Energjisë (EIA) të mërkurën vonë.

Kina rriti importet e saj të papërpunuara muajin e kaluar në 10.88 milionë fuçi në ditë, 5.45% më shumë nga viti në vit, sipas të dhënave të doganave të Kinës të publikuara të enjten.

Raporti i fundit i OPEC-ut për tregun e naftës parashikon një rritje prej 680,000 fuçi në ditë të kërkesës së Kinës këtë vit, duke sinjalizuar një perspektivë pozitive të kërkesës për pjesën tjetër të vitit. Rritja e kërkesës midis konsumatorëve më të mëdhenj të naftës në botë mbështet lëvizjen në rritje të çmimeve të naftës. Ndërkohë, bisedimet e vazhdueshme për armëpushimin në Rripin e Gazës po kufizojnë rritjen e çmimeve. Bisedimet po vazhdojnë në Kajro në prani të delegacioneve nga Katari, SHBA dhe grupi palestinez Hamas. Hamasi tha të hënën në mbrëmje se kishte pranuar një propozim armëpushimi në Gaza të hartuar nga Egjipti dhe Katari. /UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara