Kulturë

Rexhep Krasniqi, eksponenti i shquar i diasporës shqiptare në SHBA

Published

on

Më 13 shkurt 2000, u shua një prej figurave më të shquara të diasporës shqiptaro-amerikane, Rexhep Krasniqi, i njohur ndryshe edhe si “bir shpirti” i Bajram Currit. Ky titull i nderuar nuk ishte thjesht një epitaf, por një përshkrim i thellë i një jete të dedikuar për popullin dhe atdhenë. Pjesë e një trashëgimie të pasur, Rexhep Krasniqi arriti të shenjëzonte një periudhë të rëndësishme të jetës shqiptare, si funksionar shtetëror dhe militant i të drejtave të shqiptarëve në arenën ndërkombëtare.

Lindur në Gjakovë më 24 prill 1906, në një familje me origjinë nga Margegajt, Rexhep Krasniqi do të ngjitej në majat e shoqërisë dhe politikës shqiptare. Në moshën vetëm 8-vjeçare, ai mbeti jetim dhe jetën e tij do ta vazhdonte nën kujdesin dhe ndikimin e Bajram Currit, një nga figurat më të rëndësishme të Malësisë së Gjakovës. Mësimet fillore i kreu në vendlindje dhe në Shkodër, por do të kishte një fat më të veçantë: nën udhëheqjen e Bajram Currit, ai fitoi një bursë studimi për të vazhduar arsimin në Austri, ku përfundoi edhe edukimin akademik, krahas gjimnazit.

Kthimi i tij në Shqipëri, pas përfundimit të studimeve, i hapi atij dyer të reja për angazhime të rëndësishme në fushën e arsimit. Nga viti 1935, Rexhep Krasniqi u bë mësues i historisë dhe gjeografisë, dhe më pas iu besua detyra e drejtorit të Arsimit në Ministrinë e Arsimit të Shqipërisë. Angazhimi i tij për zhvillimin e arsimit nuk mbaroi këtu, pasi ai u bë “Komisari i Naltë i Shkollave Shqipe në Tokat e Lirueme”, një post që i dha mundësinë të kontribuonte në krijimin dhe riorganizimin e arsimit shqiptar jashtë kufijve të Shqipërisë.

Në vitin 1943, ai u caktua nënkryetar i Lidhjes së Dytë të Prizrenit, një organizatë që synonte bashkimin e shqiptarëve dhe mbrojtjen e të drejtave të tyre. Angazhimi i tij politik e shënoi vitin 1944, kur u bë pjesë e kabinetit të Rexhep Mitrovicës si ministër i Arsimit. Ky periudhë e tij shënonte një kohë të vështirë për Shqipërinë, e cila po kalonte në një periudhë lufte dhe ndërlikimesh politike.

Në fund të vitit 1944, Krasniqi, si shumë figura të tjera të shquara, do të largohej në mërgim, duke marrë mbi vete një angazhim të madh për riorganizimin e Komitetit “Shqipëria e Lirë”. Ai udhëhoqi këtë komitet deri në vitin 1992, duke u bërë një simbol i qëndresës dhe i përpjekjeve të pandërprera për një Shqipëri të lirë dhe të pavarur.

Në vitin 1994, për të nderuar veprën e tij dhe kontributin e pashoq që dha për shqiptarët dhe kombet e tjera, Rexhep Krasniqi u dekorua me titullin “Naim Frashëri” të klasit të parë, një çmim që i takonte një njeriu që kishte jetuar me ide, pasion dhe përkushtim të jashtëzakonshëm për atdhenë. Ky titull jo vetëm që nderonte jetën e tij, por edhe kujtonte përpjekjet dhe sakrificat e një populli të larguar nga trojet e tij, por gjithmonë i lidhur thellësisht me Shqipërinë dhe traditat e saj.

Rexhep Krasniqi do të mbetet gjithmonë një figurë e paharruar, një model i shërbimit të palodhur dhe i përkushtimit për një atdhe të lirisë dhe dinjitetit./UBTNews/

 

Lifestyle

Si t’i lani siç duhet leckat e mikrofibrës?

Published

on

Leckat e mikrofibrës janë bërë një ndihmë e pazëvendësueshme në pastrimin e shtëpisë, pasi kapin pluhurin, papastërtitë dhe bakteret më mirë se çdo material tjetër.

Falë strukturës së tyre të veçantë, mund të thithin disa herë më shumë lëng se pesha e tyre e pastrojnë sipërfaqet pa përdorur kimikate shtesë. Janë ekologjike, të ripërdorshme dhe ekonomike, leckë cilësore mund të përballojë deri në 500 larje nëse trajtohet si duhet.

Ato prodhohen nga fibra sintetike ultra të holla, kombinim poliesteri e poliamidi, që janë deri 100 herë më të holla se qimet e njeriut.

Në vetëm një inç katror gjenden mbi 200.000 fibra, të cilat kapin edhe grimcat më të vogla të pluhurit. Për këtë arsye, leckat e mikrofibrës janë të buta, të qëndrueshme dhe nuk lënë gjurmë në sipërfaqet më të ndjeshme, si xhami, pasqyra apo ekrane.

Si përdoren dhe sa shpesh duhet t’i lajmë?

Fuqia epastruese i bën ideale për çdo sipërfaqe: dysheme, mobilie, xhama, sipërfaqe pune, madje edhe makina.

Mund të përdoren për pastrim të thatë ose të lagur, si dhe për lustërim.

Për të ruajtur efikasitetin, lecka duhet të lahet rregullisht, pas çdo përdorimi ose pas përdorimit të tretë.

Fibra mbajnë baktere, pluhur dhe lagështi që mund të shkaktojnë erë të keqe dhe të ulin aftësinë thithëse.

Nëse nuk lahen si duhet, sipërfaqet mund të mbeten me njolla dhe vija të vështira për t’u hequr.

Larja – dorazi apo në makinë?

Leckat e mikrofibrës duhet të lahen veçmas nga rrobat tjera, pasi tërheqin pushin dhe grimcat tjera. Para larjes, tundni për të hequr grimcat më të mëdha. Për lecka shumë të ndotura përdorni ujë të ngrohtë; për ato më pak të ndotura, ujë të ftohtë.

Përdorni detergjent të butë, asnjëherë zbutës rrobash, sepse mbyll mikroporet e fibrave dhe pengon thithjen.

Për njolla të forta, mund t’i lini të njomura në ujë të ngrohtë me pak detergjent për 10–15 minuta para larjes.

Larja me dorë: mbushni lavamanin me ujë të ftohtë, shtoni disa pika detergjent, lini lecka të zhyten 15 minuta, pastaj fërkoni lehtë. Shpëlajini mirë dhe shtrydhni ujin e tepërt. Mos përdorni ujë të valë, pasi dëmton fibrat.

Tharja dhe ruajtja

Pasi të lahen, më së miri lecka të thahen natyralisht, të shtrira në sipërfaqe të rrafshët ose të varura, larg diellit. Nëse përdorni makinën e tharjes, vendosni temperaturë të ulët. Para dhe pas tharjes, pastroni filtrin e pushit për të shmangur ngjitjen e grimcave përsëri.

Kur të jenë tharë plotësisht, palosni e ruani në vend të thatë, larg pluhurit dhe lagështisë. Nëse vëreni se nuk thithin më si më parë, janë bërë të ashpra ose kanë erë të pakëndshme që nuk largohet pas larjes, është koha për t’i zëvendësuar.

Me mirëmbajtje të duhur, një leckë cilësore mund të zgjasë deri në dy vjet ose të përballojë 300–500 larje. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Mbrëmje historike e Filharmonisë së Kosovës, performancë e fuqishme

Published

on

Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, e ka cilësuar si një emocion të veçantë mbrëmjen artistike të Filharmonisë dhe Operës së Kosovës, ku u dha premiera e veprës “La Tempesta sul Lago” nga Domenico Bartolucci.

Nën drejtimin e mjeshtrit italian Jacopo Sipari di Pescasseroli, solistët Besa Llugiqi, Ivana Hoxha, Carlos Cardoso dhe Biagio Pizzuti ofruan një përvojë të paharrueshme, ndërsa koret e përgatitura nga Hajrullah Syla shtuan emocion dhe fuqinë e performancës.

Ky koncert paraprin prezantimin e Filharmonisë dhe Operës së Kosovës në Romë më 23 nëntor.

“Ishte një mbrëmje që tregon fuqinë dhe nivelin e artistëve e institucioneve tona kulturore dhe na mbush me krenari,” tha Ministri Çeku. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Nga Azerbajxhani në Shqipëri, udhëtim mes artit të qilimave në GAT

Published

on

Galeria e Artit Tiranë ka prezantuar një koleksion të veçantë qilimash tradicionalë dhe bashkëkohorë në ekspozitën “Qoftë e shëndetshme dora që krijon – Arti i qilimave: Azerbajxhan & Shqipëri”.

Ekspozita sjell në fokus traditën e endjes përmes historive, teknikave dhe mjeshtërisë së artizanëve që ruajnë e po ashtu e përcjellin këtë trashëgimi të rëndësishme kulturore.

Qilimat shumëngjyrësh paraqiten si një pikëtakim mes kulturave shqiptare dhe azerbajxhanase, ndërsa artizanët e të dy vendeve ndajnë punimet dhe përvojat e tyre, duke treguar pasionin që kalon brez pas brezi.

Ky dialog artistik do të qëndrojë i hapur për publikun deri më 20 janar 2026.

Ekspozita, e kuruar nga Edit Pula dhe Azerkhalcha, përfaqëson një bashkëpunim të rëndësishëm mes Galerisë së Artit Tiranë dhe kompanisë azerbajxhanase Azerkhalcha, i cili nisi nëntë muaj më parë me mbështetjen e Ambasadës së Azerbajxhanit. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Kulturë

Ledia Xhoga sjell romanin e saj të suksesshëm pranë lexuesve kosovarë

Published

on

Në edicionin e radhës të programit “Në bisedë / In Conversation”, Heritage Space mirëpret për herë të parë në Prishtinë shkrimtaren dhe dramaturgen shqiptaro-amerikane Ledia Xhoga.

Ajo do të zhvillojë një diskutim me shkrimtaren dhe përkthyesen Doruntina Vinca, i cili do të fokusohet në romanin e saj të parë, “Keqkuptimi”, i nominuar në listën e gjatë për Booker Prize 2025.

Romani “Keqkuptimi” trajton trashëgimitë e errëta familjare dhe të vendlindjes, si dhe kufirin delikat mes dhembshurisë dhe vetëmbrojtjes.

Në qendër të ngjarjes është një përkthyese shqiptare në Nju Jork, qnjë përfshihet në historinë e një të mbijetuarit të torturave në Kosovë.

Duke u përballur me makthet e klientit e përpjekjet për t’i ndihmuar të tjerët, nis të përjetojë ringjalljen e kujtimeve të mohuara prej kohësh.

Ledia Xhoga, e lindur në Tiranë dhe aktualisht me banim në Bruklin dhe Catskills, ka fituar me këtë roman New York City Book Award, ndërsa është finaliste edhe për Center for Fiction First Novel Prize. Shkrimet e saj janë botuar në platforma prestigjioze si Electric Literature, Lit Hub, Brooklyn Rail, Large Hearted Boy, Intrepid Times, Hobart dhe revista të tjera letrare.

Doruntina Vinca—shkrimtare, hulumtuese dhe përkthyese nga Prishtina, me bazë në Tiranë notohet për punën e saj mbi gjuhën, letërsinë feministe dhe mënyrat se si teksti krijon forma të reja të shpërndarjes së dijes.

Ngjarja organizohet në kuadër të platformës Heritage Space, e zbatuar nga CHwB Kosova, e mbështetur nga Qeveria Suedeze, duke ofruar mundësi të veçantë për publikun me një nga zërat më të rëndësishëm të letërsisë bashkëkohore shqiptaro-amerikane. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara