Lajmet

Përballë heshtjes së drejtësisë: Krimet e luftës në Kosovë ende pa dënim!

Published

on

Mbi dy dekada pas përfundimit të luftës në Kosovë, drejtësia për viktimat dhe familjet e tyre ende mbetet e paplotë. Edhe pse ka kaluar një kohë e gjatë që nga përfundimi i luftës së vitit 1998-1999, qindra raste të krimeve të luftës mbeten të pazbardhura dhe autorët e këtyre krimeve vazhdojnë të jenë të lirë. Ky dështim për të sjellë drejtësi ka shkaktuar një zhgënjim të thellë, jo vetëm tek ata që kanë humbur të dashurit e tyre, por edhe tek shoqëria kosovare në përgjithësi. Mungesa e një verdikti të qartë dhe të drejtë për ato ngjarje tronditëse ka krijuar një ndjenjë të fortë të padrejtësisë, duke e vështirësuar procesin e pajtimit dhe rehabilitimit të shoqërisë kosovare.

Sipas të dhënave nga organizatat e të drejtave të njeriut dhe burimeve institucionale, qindra raste të krimeve të luftës, të cilat përfshijnë ekzekutime masive, tortura, përdhunime dhe zhdukje me forcë, ende qëndrojnë të pazgjidhura, duke krijuar një hendek të thellë mes asaj që është bërë deri tani dhe asaj që pritej të arrihej. Përpjekjet për të hetuar dhe ndjekur penalisht autorët e këtyre krimeve janë ngadalësuar, ndërsa përparimi i pasigurt në këto procese ka forcuar ndjenjën e paqartësisë dhe të pafuqisë për të sjellë drejtësi. Ky ngadalësim i prokurorive dhe mungesa e veprimit të vendimmarrësve, përveç se po vonojnë zgjidhjen e këtyre çështjeve, kanë treguar gjithashtu një mungesë të vullnetit politik, si në nivelin ndërkombëtar, ashtu edhe në atë vendor. Ndërkohë që viktimat dhe familjet e tyre vazhdojnë të kërkojnë drejtësi, shoqëria kosovare mbetet e ndarë dhe e ngarkuar me një të kaluar të dhimbshme, që kërkon një trajtim të drejtë dhe të merituar.

Një fshat shqiptar i djegur gjatë Luftës në Kosovë në vitin 1999.

Për familjet e viktimave, kjo situatë mbetet një plagë e hapur që nuk shërohet, pasi mungesa e rezultateve konkrete ka krijuar ndjenjën e braktisjes nga institucionet e drejtësisë. Përveç dhimbjes, ata përballen me peshën e një sistemi që duket se i ka harruar.

Për të kuptuar më mirë pengesat dhe mundësitë për përmirësim, biseduam me avokatin Ardian Bajraktari i cili ndau me ne këto pikëpamje:

Cilat janë sfidat kryesore ligjore që hasen në hetimin dhe ndjekjen e krimeve të luftës në Kosovë dhe si mund të adresohen ato?

Koha është një faktor shumë i rëndësishëm dhe “armik i padukshëm” ne drejtim të hetimit dhe vënies para përgjegjësisë së kryerësve të krimeve të luftës, qoftë të urdhërdhënësve qoftë të ekzekutorëve.

Gjithashtu sfidë është edhe përshkrimi faktik i veprimeve, përkatësisht përshkrimi sa më i detajuar i rrethanave që e karakterizojnë ngjarjen. Një sfidë po ashtu shumë e madhe është mosgatishmëria e shtetit serb për të bashkëpunuar dhe vendosur drejtësi për atë që ka ndodhur, madje kjo e fundit po vazhdon të jetë strehë për një numër kriminelësh, të cilët po i shmangen ballafaqimit me drejtësinë.

Banorët shëtisin nëpër qendrën e shkatërruar të Gjakovës, 1999

A mendoni se ka pasur përpjekje të mjaftueshme nga ana e institucioneve të Kosovës për të mbështetur dëshmitarët dhe viktimat e krimeve të luftës, dhe si mund të përmirësohet ky proces?

Nuk vlerësoj se është bërë mjaftueshëm, pavarësisht faktit se për një kohë relativisht të gjatë këto krime kanë qenë kompetencë e autoriteteve ndërkombëtare, fillimisht e UNMIK-ut, pastaj e EULEX-it. Megjithatë, në raport me viktimat dhe dëshmitarët, ka mundur dhe është dashur të bëhet më shumë. Ndonëse është relativisht vonë, tashmë kemi të themeluar me ligj të veçantë Institutin për dokumentimin e krimeve të luftës, kemi shtim të kapaciteteve në kuadër të policisë, ndërsa prokuroria përkatësisht Prokuroria Speciale, duhet forcuar më tepër, me qëllim që të adresohet kjo çështje.

Trupat e shqiptarëve të vrarë nga forcat serbe, që u hodhën në varre masive, u shpëtuan dhe morën një varrim të përshtatshëm, Gjakovë, 1999.

Si ndikon presioni politik në zhvillimin e hetimeve për krimet e luftës në Kosovë? A ka pasur ndikime që kanë penguar drejtësinë dhe zbardhjen e të vërtetës?

Procesin politik dhe ndikimin në këtë aspekt duhet parë në disa aspekte, e para si rezultat e mendësisë së vjetër që vazhdon ta shoqëroj fqinjin tonë verior, akoma kjo sfidë mbetet e pa adresuar, e në planin e brendshëm, politika duhet mbështetur sa më shumë organet e zbatimit të ligjit, me theks të veçantë prokurorinë, prandaj politika qoftë direkt, qoftë indirekt ka rol në proceset e tilla, pavarësisht faktit se jo në pak raste na rastisë të dëgjojmë shumë fjalë, por që të njëjtat pastaj nuk materializohen në vepra.

Varrimi i shqiptarëve të vrarë nga forcat serbe, Korrik 1999

Për sa i përket pasigurisë ligjore dhe frikës nga hakmarrja, çfarë masash mund të merren për të siguruar që dëshmitarët dhe viktimat do të ofrojnë dëshmitë e nevojshme për hetimet e krimeve të luftës?

 

Legjislacioni ynë ofron mjaftueshëm masa mbrojtëse, përfshirë edhe mbrojtjen e identitetit të dëshmitarëve, kur kjo vlerësohet e nevojshme. Prandaj,  në këtë drejtim, roli dhe dëshmia e të gjithë atyre që kanë qenë dëshmitarë të vrasjeve, masakrave e maltretimeve të shumta gjatë luftës, është shumë e rëndësishme dhe ndikon në vendosjen e drejtësisë. Për këtë arsye, ftoj qytetarët që ta bëjnë këtë gjë, të dëshmojnë. Nuk duhet të kihet frikë nga e vërteta, ajo duhet të zbardhet, dhe çdo individ që dëshmon për atë që ka parë e përjetuar, kontribuon në zbardhjen e saj.

 

Si mund të përmirësohet bashkëpunimi ndërkombëtar në hetimin e krimeve të luftës në Kosovë, dhe cilat janë masat që mund të merren për të forcuar këtë bashkëpunim?

Bashkëpunimi juridik ndërkombëtar është para së gjithash një refleksion i vullnetit politik të shteteve respektive. Natyrisht, bashkëpunimi është shumë i rëndësishëm, por në këtë aspekt duhet pranuar se mundësitë e shteteve të vogla, siç jemi ne, janë të kufizuara. Andaj, mbetet që të koordinohemi me aleatët dhe miqtë tanë të përhershëm për ta adresuar këtë sfidë, mbi të gjitha si çështje humane.

Marinsat amerikanë ofrojnë siguri ndërsa anëtarët e Ekipit të Mjekësisë Ligjore të Policisë Mbretërore Kanadeze po hetojnë një vend varri në një fshat në Kosovë më 1 korrik 1999.

A është e mundur që në të ardhmen, Kosova të krijojë një sistem të fuqishëm të drejtësisë që mund të zbardhë të gjitha krimet e luftës dhe të ndihmojë në ndihmën e viktimave dhe dëshmitarëve?

Tashmë, legjislacioni është mjaft i konsoliduar, duke përfshirë edhe mundësinë e gjykimit në mungesë për kategorinë e veprave penale që lidhen me krimet e luftës. Kohëve të fundit, kemi një numër aktakuzash dhe procese gjyqësore që po zhvillohen. Natyrisht, sfidë mbetet kapja e të akuzuarve dhe vënia e tyre para drejtësisë, qoftë si të akuzuar, qoftë si të dënuar, kur ndaj tyre zhvillohet gjykimi në mungesë. Drejtësi dhe vendosje të drejtësisë do të mund të kemi vetëm atëherë kur të gjithë ata që kanë kryer krime, qoftë si urdhërdhënës, qoftë si ekzekutorë, ta marrin dënimin e merituar. Për të arritur këtë, ka shumë punë për institucionet e Kosovës. Viktimat do të marrin satisfaksion vetëm atëherë kur kriminelët të marrin dënimin e merituar.

Memorial për viktimat shqiptare në Vushtrri.

Në një kontekst ku drejtësia duket ende e largët dhe plagët e luftës mbeten të hapura, familjarët e viktimave të krimeve të luftës kërkojnë vetëm një gjë: të vërtetën dhe dënimin e atyre që shkaktuan vuajtjen e pafundme, për të mundur, pas kaq shumë vitesh, të ndiejnë edhe një shenjë lehtësimi. Kjo është kërkesa e drejtpërdrejtë e atyre që ende vuajnë nga humbja e të dashurve, që shpresojnë se drejtësia do të bëjë që e kaluara të mos mbetet e padukshme.

Drejtësia për krimet e luftës nuk është vetëm një nevojë për viktimat dhe familjet e tyre, por një themel i domosdoshëm për ndërtimin e një shoqërie të drejtë dhe paqësore. Ndërsa drejtësia nuk do të mund të kthejë ata që u humbën, ajo ka një fuqi shëruese për të mbledhur copëzat e shkatërruara të shoqërisë dhe për të krijuar një besim të ri mes qytetarëve dhe institucioneve. Përmes kësaj, sigurohet që krimet e së kaluarës të mos përsëriten kurrë, dhe që një shoqëri e re, e cila është e angazhuar për paqen dhe drejtësinë, të marrë jetë./UBTNews/

Gazetare: Fjolla Gashi

Lajmet

Kuvendi i Komuanl i Gjilanit shpall “Qytetar Nderi” ish-ambasadorin Qemal Minxhozi

Published

on

By

Kuvendi i Komunal i Gjilanit në seancën solemne, e ka shpallur “Qytetar Nderi” ish-ambasadorin e Shqipërisë në Kosovë, Qemal Minxhozi. 

Ish-diplomati Minxhozi në sallën e Kuvendit Komunal u pa i emocionuar pasi për të ky çmim ka vlerë të madhe.

“Kush vjen njëherë në Gjilan, është vështirë të largohesh prej këtu…Gjilanin do e quaja një vend historik, shumë të rëndësishëm, jo të trevës së Anamoravës, po të kombit shqiptar. Ka rrënjë të thella në shtët-formim, në historinë, në trimërinë dhe në përballje me çdo armik. Pastaj është një zonë e dijes, një zonë e mençurisë, e kulturës. Një zonë që përfaqëson në mënyrë sa me te dinjitetshme gjithë përpjekjet e luftës, të popullit dhe e përkthyer në kohë të sotshme në aktivitetet fantastike të “Flakës së Janarit”, tha ai.

Ish-ambasadori gjatë ceremonisë veçoi Gjilanin për shume çështje të ndryshme.

“Shembulli i sjelljes të gjilanasve ndaj pakicave, sidomos pakicave serbe këtu është një shembull për t’u marr në konsideratë. Gjilani padyshim është vendi me kriminalitetin më të ulët në të gjithë Kosovën. Gjilani fal dhe emigracionit ka arritur që të zhvillojë industrinë dhe degë të ndryshme të ekonomisë. Natyrisht Gjilani me aq sa di unë ka emigracionin më të hershëm në gjithë Kosovën dhe është hyrë dija e perëndimit duke u kthyer në një faktor stabilizimi”, deklaroi Minxhozi.

Falënderimet për kontributin e Minxhozit, nuk i kurseu kryetari i tanishëm i komunës së Gjilanit, Alban Hyseni.

“Sot kemi kënaqësinë të shpallim qytetar nderi, ish-ambasadorin e Shqipërisë në Kosovë, Qemal Minxhozin. Ky titull është shprehje e respektit më të lartë që qyteti ynë mund t’i jap një individi si vlerësim për kontributin e tij të jashtëzakonshëm. Qytetar nderi nuk është vetëm një çmim por shumë më shumë ndaj ambasadorit. Është një simbol I dashurisë dhe mirënjohjes, i vlerësimit të qytetarëve tonë për një mik dhe partner të fortë siç është Qemal Minxhozi”, deklaroi kryetari Hyseni.

Gjatë mbledhjes nuk mungoi as ish-kryetari i komunës së Gjilanit, Lutfi Haziri. Ky i fundit, Minxhozit i tha se “dera e Gjilanit do jetë gjithmonë e hapur për ju”.

“Në Gjilan thuhet se vështirë të pranojmë për mik, por kur të bëjmë, nuk të lëshojmë më. Ti nuk mund të largohesh nga ne sepse na ke dhënë miqësi, kujdes, kontribut e kjo miqësi tash e tutje do mbetet e vendosur në gjeneratat e ardhshme dhe në histori të Gjilanit, për sa të jetë jeta. Faleminderit për tërë atë kontribut dhe atë miqësi që u ke dhënë njerëzve të Gjilanit”, tha ai.

Që prej vitit 2014 deri më 2023, Minxhozi ka mbajtur postin e Ambasadorit të Republikës së Shqipërisë në Kosovë.

Continue Reading

Lajmet

Kurti në Kroaci, do të vizitojë edhe një shtet fqinj

Published

on

By

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka udhëtuar për në Zagreb të Kroacisë ku do të zhvillojë një vizitë zyrtare.

Ai do të mirëpritet në takime bilaterale nga krerët e shtetit të Kroacisë. Pjesë e delegacionit të Qeverisë së Kosovës janë ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, ministrja e Industrisë Rozeta Hajdari dhe ministri i Financave, Punës dhe Transfereve Hekuran Murati.

Gjatë kësaj vizite dy vendet do të nënshkruajnë marrëveshje në fushën e sigurimeve sociale, për njohje reciproke të patentë-shoferëve, për bashkëpunim në mbrojtje nga fatkeqësitë natyrore, teknike dhe teknologjike, dhe bashkëpunim në fushën e mjekësisë ligjore. Pas Kroacisë, kryeministri Kurti udhëton për në Slloveni – vend ky fqinj i Kroacisë.

Continue Reading

Lajmet

Osmani në Uashington takon senatorin Thom Tillis

Published

on

By

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani po qëndron në Uashington për takime në Senat dhe Dhomën e Përfaqësuesve, ndërsa do të mbajë fjalim në simpoziumin e 11-të vjetor të Kolegjit United States Naval War në Rhode Island.

Osmani gjatë ditës ka takuar senatorin republikan Thom Tillis me të cilin ka diskutuar mbi zhvillimet e fundit të sigurisë në Kosovë e Ballkanin Perëndimor, si dhe rëndësinë e bashkëpunimit për ruajtjen e paqes e sigurisë në rajon.

“Paqja dhe siguria e qëndrueshme janë parakusht për prosperitet e zhvillim. SHBA-ja ka qenë dhe mbetet e përkushtuar për të ndihmuar, ruajtur dhe avancuar ato në Kosovë”, ka shkruar Osmani në Facebook.

Continue Reading

Lajmet

Partitë komentojnë listat zgjedhore, të gjitha optimiste për rezultate pozitive

Published

on

By

Subjektet politike shprehen optimiste për rezultate pozitive në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit. Një ditë pasi shpallën listat e kandidatëve për deputetë, ato thonë se përbërja e tyre ofron përfaqësim gjithëpërfshirës dhe kualitativ. Ndërsa analistë politikë thonë se në listat e partive nuk ka ndonjë befasi, me përjashtim të mos përfshirjes së Liburn Aliut në listën e LVV-së dhe Agim Veliut në listën e LDK-së.

Anëtari i Vetëvendosjes, Adnan Rrustemi, thotë  se lista e partisë aktuale në pushtet përmban emra të dëshmuar në skenën politike kosovare, derisa nënvizon se e njëjta do të jetë fituese.

“Do të jetë një listë padyshim fituese. Një listë që unë do të thosha e një plebishiti të dytë pas 14 shkurtit 2021. Është një listë gjithëpërfshirëse në kuptimin edhe të përfaqësimit politik dhe institucional, por edhe të kategorive shoqërore sikurse edhe të komunave në kuptimin gjeografik të fjalës dhe profileve profesionale. Është një përpjekje për t’i dhënë përgjigje asaj çka pritet nga LVV-ja në kuptimin e përfaqësimit politik dhe qytetarëve në zgjedhjet e 9 shkurtit. Ne jemi të bindur se përmes kësaj liste do të dalim fitues të zgjedhjeve me rezultatin mbi 50 për qind, aq sa është e nevojshme për të krijuar institucionet”, tha ai.

Në superlativ për listën e PDK-së, flet edhe Hisen Berisha, deputet i kësaj partie. Ai thotë se përbërja e listës është kualitative dhe do të çojë përpara objektivat e programit qeverisës të kandidatit për kryeministër Bedri Hamza.

“Kriteret e vendosura për t’u përfshirë në listën e Partisë Demokratike garantojnë një përbërje, strukturë politike që do t’i çojë përpara objektivat e vendosura në programin qeverisës nga kandidati për kryeministër. Po ashtu, edhe objektivat që i ka PDK-ja për shtet-ndërtim, ashtu siç është dëshmuar që nga lufta e këndej”, thekson ai.

Në anën tjetër, anëtari i kryesisë së LDK-së, Armend Zemaj, thotë se lista e tyre është gjithëpërfshirëse sa i përket ideologjisë dhe filozofisë politike. Sipas tij, në listë ka njerëz të dëshmuar në aspektin profesional dhe intelektual.

“Lista është gjithëpërfshirëse edhe sa i përket ideologjisë dhe filozofisë politike të LDK-së, duke ruajtur pjesën përmbajtjesore që ka me identitetin tonë dhe karakterin që posedon LDK-ja. Në pjesën profesionale, njerëz të dëshmuar në aspektin intelektual, por edhe profesional dhe politik. Për mendimin tonë është një ndër listat më përfaqësuese që i ofrohen qytetarëve të Kosovës, jo vetëm elektoratit tonë”, deklaron Zemaj.

Besnik Tahiri nga AAK thotë se lista e tyre është “më e forta”, reprezentative dhe “magnetike” për të marrë votën e elektoratit në ditën e zgjedhjeve.

“Lista e Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, pa asnjë dyshim, është lista fituese e zgjedhjeve të 9 shkurtit. Tash ndonjë qytetar i Kosovës mund të thotë se çka po them? Aleanca me këtë listë, me këto koalicione dhe këta burra dhe gra që i ka në listë, e ka listën më të fortë, reprezentative dhe më magnetike për të marrë votë”, thekson Tahiri.

Analisti politik Albinot Maloku thotë se përbërja e listave zgjedhore është më shumë vazhdimësi e së kaluarës, pa emra kualitativë që mund të bëjnë diferencën. Megjithatë, sipas tij, në secilën parti politike ka dhjetë kandidatë të mirë që qytetarët mund t’i votojnë më 9 shkurt.

“Procesi aktual i rregullt ka pasur një dinamikë tjetër. S’ka pasur atë pjesën e aderimeve pompoze apo të ngjashme. Listat e prezantuara prej atyre që janë brengosëse janë disa që janë përmendur që kanë probleme me drejtësinë. Kjo lista e partisë në pushtet mban primatin e këtyre emrave. Ka larguar disa siç është parë me emrin e Liburn Aliut, i cili është efekt interesant mes mospërputhjes që ndodhi mes Kurtit e Aliut. Në anën tjetër, LDK-ja përjashtoi Agim Veliun, i cili është një faktor i rëndësishëm i vazhdimësisë së LDK-së. Subjektet të tjera politike, përgjithësisht, janë munduar të ruajnë një vijë të liderit se sa kualitetit në kuptimin e njerëzve që janë në skenën politike në Kosovë. Ka pasur aderime të panatyrshme…Befasi nuk shoh shumë. Secili subjekt në formën e re të votimit të dhjetë emrave që mund të votojnë, besoj se do të mund të gjejnë nëse ata janë gjykues të mirë”, thekson Maloku.

Partitë politike më 11 dhjetor kanë dorëzuar në Komisionin Qendror Zgjedhor listat e kandidatëve për deputetë që do të jenë pjesë e garës zgjedhore për Kuvendin e Kosovës më 9 shkurt.

Continue Reading

Të kërkuara