Lajmet

Ngrohja globale në pikën kulmuese

Publikuar

3 vjet më parë

më

Emetimet e karbonit, acidifikimi i oqeanit, shkatërrimi i Amazonës po gjenerojnë shifra të reja shqetësuese.

Një studim i ri që ka trajtuar shenjat jetësore të planetit ka zbuluar se shumica e treguesve kyç të krizës klimatike globale po përkeqësohen dhe se ose po u afrohen ose po i tejkalojnë pikat kyç, ngase Toka po nxehet fort.

Në përgjithësi, studimi ka zbuluar se 16 prej 31 sinjaleve jetësore të planetit, të cilat janë vrojtuar, përfshirë përqendrimet e gazeve serrë, përmbajtja e nxehtësisë së oqeanit dhe masës së akullit, kanë rezultuar me shifra shqetësuese, ka shkruar të enjten e përditshmja britanike “The Guardian”.

“Janë evidentuar shifra në rritje që tregojnë se po u afrohemi apo i kemi tejkaluar pikat kulmuese lidhur me pjesët e rëndësishme të sistemit të Tokës”, ka thënë William Ripple, ekolog në Universitetin Shtetëror të Oregonit, që është bashkautor i studimit të ri. “Shenjat e përditësuara jetike planetare, të cilat po i paraqesim, i pasqyrojnë kryesisht pasojat e biznesit të paepur si zakonisht”, ka thënë Ripple për “Guardian”, duke shtuar se “një mësim i madh i dalë nga COVID-19 është se edhe transporti, por edhe konsumi i ulur kolosalisht nuk janë as përafërsisht të mjaftueshëm dhe që, përkundrazi, kërkohen ndryshime të sistemit transformues”.

Ndonëse pandemia ka shpjerë në mbylljen e ekonomive dhe në ndryshimin e mënyrës se si njerëzit mendojnë për punën, shkollën dhe udhëtimet, ajo ka ndikuar pak në zvogëlimin e emetimeve të përgjithshme globale të karbonit. Përdorimi i karburanteve fosile ka shënuar rënie të lehtë në vitin 2020, por autorët e raportit të botuar në revistën “BioScience” thonë se dyoksidi i karbonit, metani dhe oksidi i azotit “kanë arritur nivele të reja rekorde për sa i përket përqendrimit në atmosferë si gjatë vitit 2020, ashtu edhe më 2021”.

Në prillin e 2021-s përqendrimi i dyoksidit të karbonit arriti në 416 njësi për milion, përqendrimi ky mesatar më i lartë mujor global i regjistruar ndonjëherë. Pesë vjetët më të nxehtë të regjistruar kanë ndodhur që nga viti 2015, kurse viti 2020 ishte i dyti më i nxehti në histori, ka raportuar “Guardian”.

Për më tepër, shkalla e humbjes së pyjeve në Amazonën braziliane ka shënuar rritje në vitet 2019 dhe 2020, duke arritur shifrat më të larta 12-vjeçare, prej 1.11 milionë hektarësh të shpyllëzuar më 2020.

“Acidimi i oqeanit është afër një rekordi të të gjitha kohërave dhe kur kombinohet me temperaturat e ngrohta të oqeanit, kërcënon shkëmbinjtë koralorë, nga të cilët më shumë se gjysmë miliardi njerëz varen për ushqim, turizëm dhe mbrojtje nga stuhia”, ka shkruar gazeta britanike.

Megjithëkëtë, ka edhe disa shenja të mira të shpërfaqura në studim, përfshirë subvencionet e karburanteve fosile që po arrijnë shifra të ulëta dhe uljen e karburanteve fosile. Ashtu që të ndryshohet mënyra se si trajtohen emergjencat klimatike, autorët e studimit kanë shkruar se duhet të ndërmerren ndryshime rrënjësore. Ata kanë shkruar se bota duhet të vendosë një çmim global për karbonin, i cili është i lidhur me një fond të drejtë shoqëror për t’i financuar politikat e zbutjes dhe përshtatjes së klimës në botën në zhvillim.

Autorët e kanë theksuar njashtu nevojën për një ndalim të përkohshëm të lëndëve djegëse fosile dhe zhvillimin e rezervave globale strategjike të klimës për t’i mbrojtur dhe rivendosur zhytjet natyrore të karbonit dhe biodiversitetin.

Arsimimi klimatik duhet që po ashtu të jetë pjesë e kurrikulave shkollore në të gjithë globin, kanë bërë të ditur studiuesit.

“Politikat për ta lehtësuar krizën klimatike ose ndonjë kërcënim tjetër për planetin nuk duhet të përqendrohen në lehtësimin e simptomave, por në adresimin e shkakut të tyre rrënjësor: shfrytëzimin e tepërt të Tokës”, thuhet në raport. Sipas autorëve, vetëm duke u marrë me këtë çështje thelbësore, njerëzit do të mund të jenë në gjendje që të “sigurojnë qëndrueshmëri afatgjatë të qytetërimit njerëzor dhe t’ua japin brezave të ardhshëm mundësinë për të lulëzuar”./theguardian/koha.net

Etiketa
Vazhdo të lexosh

Lajmet

Osmani: E ardhmja e Kosovës është në familjen euroatlantike

Publikuar

2 orë më parë

më

14 Maj, 2024

nga

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani tha në Samitin e Kopenhagës për Demokraci se për Kosovën e ardhmja në familjen euroatlantike është vetë realiteti. Ajo tha se Bashkimi Evropian dhe NATO mbeten ndër aleancat më të njohura në historinë moderne.

“Jemi dëshmitar të një sulmi të pandalshëm ndaj vlerave demokratike nga autokratët që e shohin demokracinë si kërcënim të drejtpërdrejtë ndaj ambicieve të tyre. Sa më e madhe të jetë dëshira e tyre për ta minuar demokracinë aq më e fortë duhet të jetë vendosmëria jonë për ta luftuar. Jam krenare që qëndroj në këtë podium të sotëm për të ndarë me juve një këndvështrim në historinë e Kosovës si tregim i shpresës si tregim I demokracisë që jep rezultat”, tha Osmani mes tjerash.

Sipas saj, demokracia më e gjallë në rajonin tonë është testament i vërtetë i asaj se si fati i një populli mund të transformohet kur jepet një rrugëtim drejtë pavarësisë, lirisë e demokracisë duke dalë nga hiri i një lufte gjenocidale.

“Siç e dini Kosova kufizohet me Serbinë vend që është dëshmuar të jetë dorë e zgjatur shumë lojale e Rusisë që përpiqet të luaj me ato lojërat e Putinit në Ballkan Perëndimor duke hapur një front të ri ndaj perëndimit sepse ky efekti shpërndarës me të cilin Rusia do të arrinte shpërqendrimin e vëmendjes nga Ukraina, kjo do të ishte shumë e nevojshme për ta. Puna që mbajmë bashkë me aleatët tanë, NATO-n, për të siguruar që Kosova të mbetet e sigurtë e stabile, është një gjë që bëjmë çdo dite çdo orë”, tha ajo.

E para e vendit tha se kemi rritur bashkëpunimin me aleatët tanë për tu siguruar që çdo qëllim destabilizues në kufirin verior të Kosovës të kthehet mbrapshtë.

“Vitin e kaluar patëm një sulm paramilitar që shkoi deri në akt të agresionit nga Serbia, por që arritëm ta kthenim mbrapshtë përkundër madhësisë së sulmit, sepse bashkëpunuam me aleatët tanë. Kjo nuk do të thotë që nuk do të përpiqen prapë në të ardhmen, ajo që nënkuptohet këtu është që ne do të jemi të suksesshëm për t’i ndalur që në orët e para”, tha Osmani.

Vazhdo të lexosh

Kronika e zezë

​Një grua sulmohet seksualisht në Lipjan

Publikuar

2 orë më parë

më

14 Maj, 2024

nga

Policia e Kosovës njofton se një grua ka raportuar se është sulmuar seksualisht nga një person në Lipjan. Sipas policisë, rasti ka ndodhur dje në ora 18:40, derisa i dyshuari është arrestuar.

“Lipjan 13.05.2024-18:40. Viktima femër kosovare ka raportuar se ishte sulmuar seksualisht nga i dyshuari mashkull kosovar. I dyshuari është arrestuar dhe pas intervistimit me vendim të prokurorit dërgohet në mbajtje”, thuhet në raportin 24-orësh të policisë.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Kushtëzimi i anëtarësimit në KiE me asociacionin, Krasniqi: Sinjal i keq për komunitetet joshumicë

Publikuar

2 orë më parë

më

14 Maj, 2024

nga

Ministri i Administrimit dhe Pushtetit Lokal, Elbert Krasniqi ka thënë se nga anëtarësimi i Kosovës në Këshillin e Evropës përfitojnë veçanërisht komunitetet joshumicë.

Sipas tij, kushtëzimi i anëtarësimit të Kosovës në këtë organizatë nga lidershipi aktual i Evropës me Asociacionin e Komunave me shumicë serbe është sinjal shumë i keq për komunitetet joshumicë në Kosovë.

“Së pari, Asociacioni nuk është kërkesë e serbëve të Kosovës. Me Kushtetutë, serbët e Kosovës e kanë të drejtën dhe lirinë e asociimit si çdo komunitet tjetër. Së dyti, me këtë kushtëzim, krerët e disa prej shteteve evropiane fatkeqësisht po tregojnë se nuk u intereson edhe aq fuqizimi i komuniteteve tjera joshumicë në Kosovë, si rom, ashkali, egjptian, turk, goran e të tjerë, të cilët më së shumti do të përfitonin nga mekanizmat e Këshillit të Evropës”, ka shkruar ministri Elbert Krasniqi në rrjetin social Facebook.

Sipas tij së treti, prioritizimi dhe insistimi në mekanizma e entitete një etnike rrezikon që në Kosovë të krijohet një superkomunitet joshumicë, duke e shthurur kështu harmoninë kushtetuese që ekziston ndërmjet komuniteteve joshumicë.

Si qytetar i kësaj republike e së dyti si egjiptian në Kosovë, ministri Elbert Krasniqi tha se kjo e shqetëson jashtëzakonisht shumë.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

OKB: 450 mijë njerëz u larguan nga Rafah gjatë javës së kaluar

Publikuar

3 orë më parë

më

14 Maj, 2024

nga

Agjencia e OKB-së në Gaza njoftoi se rreth 450 mijë njerëz janë larguar nga Rafah javën e kaluar, të paktën një e treta e popullsisë që ndodhej në zonë pas intensifikimit të sulmeve ushtarake izraelite.

Njerëzit po largohen nga Rafah pas thirrjeve izraelite për evakuim para një ofensive të madhe tokësore të planifikuar.

“UNRWA vlerëson se gati 450 mijë njerëz janë zhvendosur me forcë nga Rafah që nga 6 maji. Njerëzit përballen me lodhje të vazhdueshme, uri dhe frikë. Askund nuk është vendi i sigurt. Një #armëpushim i menjëhershëm është shpresa e vetme”, thuhet në njoftimin e agjencisë.

OKB-ja dhe grupet humanitare kanë vlerësuar se diku mes 1.2 dhe 1.4 milion njerëz jetonin në zonën Rafah para se të fillonte ofensiva ushtarake izraelite në pjesën lindore të qytetit javën e kaluar./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara