Kulturë

Në labirintin e ligjit: A është i vlefshëm ndalimi i librit të Rushdie në Indi?

Published

on

Në një zhvillim që ka ngritur shqetësime dhe ka hapur diskutime të mprehta ligjore, një gjykatë e Lartë e Delhit ka sugjeruar se urdhri i ndalimit të importit të librit The Satanic Verses nga Salman Rushdie, i lëshuar në vitin 1988, mund të mos jetë më në fuqi, pasi qeveria nuk ka mundur ta gjejë atë dokument. Kjo ka bërë që të lindë një pyetje që ka ngatërruar ekspertët ligjorë: a është ende e vlefshme një ndalim kur nuk mund të gjendet asnjë kopje e urdhrit të tij?

Ky libër, që ka shkaktuar reagime të forta nga disa grupe myslimane, të cilët e cilësojnë si blasfemik, u ndalua menjëherë pas publikimit të tij, duke ndezur protesta dhe polemika në mbarë botën. Kjo çoi edhe në një fatwa të lëshuar nga Ajatollahu Khomeini në vitin 1989, i cili kërkoi vrasjen e Rushdie-s, duke e detyruar autorin të fshihej për pothuajse një dekadë.

Megjithëse libri mbetet ende i ndaluar në Indi, disa ekspertë ligjorë besojnë se mund të importohet nëse qeveria nuk e ribën të vlefshme ndalimin, ndërsa të tjerë paralajmërojnë se ende mund të ekzistojnë pengesa praktike.

Çështja u ngrit kur Sandipan Khan, një banor i shtetit të Bengalit Perëndimor, u përpoq të blinte librin, por mësoi se ai nuk mund të publikohej në Indi dhe nuk mund të importohej. Në vitin 2017, Khan paraqiti një kërkesë për të drejtën e informacionit (RTI) për të marrë njoftimin zyrtar që ndalonte importin e librit, por ai u dërgua përmes disa departamentesh pa mundur ta gjente. Në vitin 2019, Khan e çoi çështjen në Gjykatën e Lartë të Delhit, duke argumentuar se ndalimi po ndikonte në lirinë e tij për të lexuar.

Pas pesë vitesh kërkimesh dhe pa një përgjigje të qartë nga departamentet qeveritare, më 5 nëntor, gjykata shpalli se nuk kishte mundësi tjetër veçse të “presupozohej” se nuk ekziston një njoftim të tillë, dhe për këtë arsye nuk mund të vlerësohej vlefshmëria e tij.

Ky rast ngre një pyetje të mprehtë ligjore: a është një njoftim i vlefshëm nëse nuk mund të gjendet kopja e tij?

Përgjigja e thjeshtë është se ende nuk e dimë. Gjykata nuk ka sqaruar ende nëse libri mund të jetë i disponueshëm në Indi, por i ka këshilluar z. Khan të ndjekë mundësitë ligjore për ta siguruar atë. Avokati i tij, Uddyam Mukherjee, theksoi për BBC-në se as departamentet federale nuk mundën të ofronin një përgjigje të qartë kur u pyetën nga gjykata.

“Kam hasur në shumë raste, por asnjëherë në një situatë të tillë,” tha Madan Lokur, ish-gjyqtar në Gjykatën e Lartë të Indisë. Ai theksoi se, nëse nuk gjendet njoftimi, “teorikisht nuk ekziston ndalim dhe libri mund të importohet”. Megjithatë, ai shtoi se qeveria mund të lëshojë një njoftim të ri për ta ndaluar importin e librit.

Nga ana tjetër, disa ekspertë ligjorë mendojnë se ky sugjerim është pak ekstreme. Raju Ramachandran, një avokat i njohur, tha se gjykata nuk ka dhënë të drejtën për importimin e librit, por ka shpallur vetëm se ky peticion ka humbur vlefshmërinë, pasi nuk u gjet njoftimi. Avokati Sanjay Hegde e shpalli këtë situatë si një pasojë të një heshtjeje të madhë: “Në fund të fundit, askush nuk kishte guximin të e botojë atë libër në Indi”, tha ai.

Në vitin 2012, qeveria e shtetit të Rajasthan kërkoi arrestimin e katër shkrimtarëve indianë pasi ata lexuan disa pasazhe nga The Satanic Verses në një festival letrar, duke shkaktuar një tjetër valë të protestave. Megjithatë, kopjet online të librit janë të vështira për t’u gjetur në Indi.

Salman Rushdie, 76 vjeç, vazhdon të përballet me kërcënime për shkak të pikëpamjeve të tij të hapura për Islamin. Në vitin 2022, ai humbi një sy dhe kaloi gjashtë javë në spital pas një sulmi me thikë, ku ai u qëllua deri në dhjetë herë gjatë një ngjarjeje në shtetin e New York-ut. Autoritetet kanë ngritur akuza për tentativë vrasjeje ndaj të dyshuarit Hadi Matar.

Në memorien e tij të fundit, Rushdie kritikon përgjigjen ndaj librit të tij, duke theksuar se “asnjë organ i autorizuar [në Indi] nuk e ka shqyrtuar librin, dhe as që ka pasur një proces gjyqësor”./BBC/D.E.

Magazinë

Ylli i “Shtëpiake të Dëshpëruara” ndërron jetë në moshën 71-vjeçare

Published

on

Aktorja e njohur, Valerie Mahaffey, ka ndërruar jetë në moshën 71-vjeçare pas një beteje me kancerin. Lajmin e bëri të ditur familja e saj.

Mahaffey la pas një karrierë të mrekullueshme në aktrim, duke u bërë një ndër figurat më të dashura për publikun me rolet e saj, përfshirë Alma Hodge në “Desperate Housewives”, ish-bashkëshortja e personazhit të Kyle McLaughlin, si dhe mësuesja e Sheldon, MacElroy, në serialin “Young Sheldon”.

Ajo u vlerësua me çmimin Emmy më 1992 për rolin e Eve në serialin “Northern Exposure”, një nga personazhet më të preferuara të saj.

Ndër rolet e tjera të njohura përfshihen edhe tri episode në “Glee” dhe pjesëmarrja në serialin “Dead to Me”.

Mahaffey la pas bashkëshortin e saj, aktorin Joseph Kell, dhe vajzën e tyre, Alice.

“Kam humbur dashurinë e jetës sime, ndërsa Amerika ka humbur një nga aktoret më të dashura,” tha Kell në një deklaratë për Variety.

Continue Reading

Magazinë

Princi Harry donte ta ndryshonte mbiemrin në Spencer, përçarja vazhdon në Pallatin Mbretëror

Published

on

Princi Harry kishte ndërmend të ndryshonte mbiemrin, ai ishte konsultuar me vëllain e Princeshës Diana për këtë çështje.

Duka i Sussex ka qenë duke eksploruar mënyra për të marrë mbiemrin e nënës, Spencer, veprim që do të thoshte se ai do duhej të hiqte dorë nga Mountbatten-Windsor, të cilin e mbajnë fëmijët, Princi Archie dhe Princesha Lilibet.

Raportet thonë se e diskutoi çështjen me dajen e tij, Earl Spencer, gjatë një vizite të rrallë në Britani, por u informua se procesi është i ndërlikuar dhe pengesat ligjore janë të pakapërcyeshme.

“Ata patën një bisedë shumë miqësore dhe Spencer e këshilloi të mos ndërmerrte një hap të tillë”, tha një mik i Harry-t.

Fakti që ai u konsultua me kontin për këtë çështje, sugjerim që do ta kishte zhgënjyer vëllanë dhe babanë është provë e qartë se përçarja me familjen e tij është e thellë. Mountbatten-Windsor është mbiemri që mbajnë pasardhësit e Mbretëreshës së ndjerë Elizabeth dhe Princit Philip. Ai kombinon emrin e familjes mbretërore Windsor dhe mbiemrin e adoptuar të Dukës së Edinburgut.

Në certifikatat e tyre të lindjes, fëmijët e Dukës dhe Dukeshës së Sussex janë Archie Harrison Mountbatten-Windsor dhe Lilibet Diana Mountbatten-Windsor.

Autori Tom Bower ka argumentuar se “Meghan vendosi që qëllimi i vërtetë në jetë ishte të ishte Diana e ardhshme”. Nëse ndryshimi i emrit do ishte bërë, vajza e Meghan, e cila thuhet se e ka takuar gjyshin Charles vetëm një herë, quhej Lilibet Diana Spencer dhe do të ishte homazh për nënën e ndjerë të Harry-t.

Ky veprim do të ishte veçanërisht i dëmshëm për Mbretin Charles, i cili e do emrin Mountbatten njësoj si babai i tij. Një mentor i Princit Philip, Konti i Parë Mountbatten i Burmës ushtroi gjithashtu një ndikim të fortë te stërnipi i tij, Mbreti i ardhshëm Charles.

Filipi e mori emrin Mountbatten kur u bë shtetas britanik i natyralizuar dhe hoqi dorë nga titujt mbretërorë grekë dhe danezë në vitin 1947.

Mbretëresha dhe Filipi vendosën në vitin 1960 se do të donin që pasardhësit e tyre të drejtpërdrejtë të njiheshin si Mountbatten-Windsor.

Emrat dhe titujt janë temë e ndjeshme për Dukën dhe Dukeshën e Sussex . I’u dhanë titujt Sussex nga Mbretëresha Elizabeth në ditën e dasmës së më 2018.

Meghan këmbënguli së fundmi se mbiemri i saj është Sussex, duke korrigjuar një të ftuar në emisionin e gatimit dhe stilit të jetesës në Netflix.

Continue Reading

Magazinë

Miley Cyrus zbulon marrëdhënien me prindërit: I respektoj ata si individë më shumë se sa si prindër

Published

on

Miley Cyrus ka pasur probleme të shumta gjatë gjithë jetës profesionale e personale. Një prej tyre është me familjen e saj, me të cilën ka pasur ulje-ngritje të mëdha.

Në një intervistë me New York Times, artistja foli për marrëdhënien e saj me të atin, Billy Ray Cyrus, e cila është përkeqësuar me kalimin e viteve.

Ndërsa jam rritur, i respektoj prindërit e mi si individë dhe jo si prindër, sepse nëna ime e donte vërtet babanë tim gjatë gjithë jetës së saj, dhe mendoj se të jesh e martuar me dikë në industrinë e muzikës dhe të mos jesh pjesë e saj është padyshim shumë e vështirë”, tha ajo.

“E mora një pjesë të dhimbjes së nënës sime si timen sepse e lëndoi atë më shumë sesa më lëndoi mua si e rritur, dhe kjo është arsyeja pse mora përsipër shumë nga dhimbjet e saj”, vazhdoi ajo.

Të dy kanë partnerë të tjerë, Tish me aktorin e “Prison Break”, Dominic Purcell, dhe Billy Ray me Elizabeth Hurley.

“Tani që nëna ime është e dashuruar me njerkun tim, që e adhuroj, tani që e shoh babanë tim të lumtur, mund t’i dua si individë e jo si prindër”, pohoi ajo.

Si e përjetuat divorcin e prindërve tuaj?

Tish dhe Billy Ray u divorcuan në vitin 2022 pas 30 vitesh martesë, por ishte diçka që Miley arriti ta kapërcente dhe nuk e ka problem të flasë për të.

“Ajo që më pëlqen te mënyra se si funksionon bota tani është se gjithçka është kaq e shpejtë. Në vitet ’90, kur diçka dilte në gazetë, a e mbani mend si zgjati një vit? Tani thjesht nuk ekziston më”.

“Jam mësuar aq shumë me këtë sa mendoj, ‘Nëse kjo është simptoma, që përballemi me këto opinione publike të sikletshme ose të vështira, atëherë është diçka që jam e gatshme ta pranoj për të pasur jetën që kemi’”, tha ajo.

Continue Reading

Kulturë

“Ëndrra pa kufi, Opera pa mure” – publikohen datat e Ramë Lahaj International Opera Festival

Published

on

Festivali Ndërkombëtar i Operës Rame Lahaj (RLIOF), do mbahet nga 23 korriku deri më 2 gusht 2025, duke sjellë edicionin e tij të pestë, me temën “Ëndrra pa kufi, Opera pa mure” një thirrje për tejkalimin e barrierave dhe për fuqinë transformuese të artit.

Festivali konsiderohet jo vetëm si një festë e muzikës por një dëshmi e forcës së ëndrrave dhe vizionit për Kosovën.

Më poshtë gjeni njoftimin e plotë të festivalit:

Në një vend ku mungon një shtëpi opere, ne nuk pamë një pengesë, por një mundësi për të ndërtuar diçka më të madhe. Me pasion dhe përkushtim, kemi kthyer çdo hapësirë në një skenë tingujsh që përkëdhelin zemrat e publikut.

“Ëndrra pa kufi, Opera pa mure” është më shumë se një moto, është fryma që do të na udhëheq në këtë edicion. Artistë nga çdo cep i botës na janë bashkuar, duke treguar se muzika është gjuha universale. Ajo nuk njeh barriera, nuk njeh kufi. Kosova është gati. Është e denjë, dhe ka nevojë për një shtëpi ku arti të marrë frymë, ku talenti të lulëzojë, ku brezat e ardhshëm të besojnë se ëndrrat bëhen realitet.

Në këtë 5-vjetor, ne nuk ndalemi. Ne ëndërrojmë më fort, krijojmë më lart dhe ndërtojmë themelet e së ardhmes.

Arti nuk ka nevojë për kufi, ai ka nevojë për zemra që besojnë.  Në këtë edicion jubilar, një rrugëtim që ka shënjuar historinë e artit operistik në vend, RLIOF ka ndërtuar tashmë një traditë, duke vendosur çdo vit një tullë më shumë për shtëpinë e ardhshme të artit muzikor në Kosovë.

Continue Reading

Të kërkuara