Lajmet

Ndihma ushtarake për Ukrainën: Sa ka ofruar Perëndimi?

“Amerikanët po udhëheqin kur bëhet fjalë për mbështetjen e Ukrainës”, tha ekonomisti i IfW-së, Christoph Trebesch.

Published

on

Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Joe Biden të hënën rreth planeve për të dërguar armë në vlerë prej 500 milionë dollarë (468 milionë euro) në Ukrainë. Gjatë vizitës së tij të fundit në Kiev, Biden deklaroi se Uashingtoni do të furnizojë Ukrainën me municion artilerie, obus shtesë, si dhe sisteme raketash Javelin.

Njoftimi i Bidenit erdhi vetëm disa ditë para përvjetorit të pushtimit të Ukrainës nga Rusia, i përshtatet një analize të kohëve të fundit që analizon aspektet financiare të ndihmës së destinuar për Kievin. Kjo analizë u publikua nga instituti ekonomik me bazë në Gjermani, Instituti Kiel për Ekonomi Botërore (IfW).

“Amerikanët po udhëheqin kur bëhet fjalë për mbështetjen e Ukrainës”, tha ekonomisti i IfW-së, Christoph Trebesch.

“Ngurrimi evropian për të ofruar mbështetje gjatë vitit të parë të luftës në Ukrainë është një fenomen i jashtëzakonshëm, veçanërisht pasi burimet financiare mund të mobilizohen kaq shpejt”, shtoi Trebesch, duke iu referuar pagesave financiare të bëra nga shtetet e BE-së për të forcuar buxhetin e shtetit të Ukrainës. Prodhimi ekonomik i vendit ra me rreth 40% pas lëvizjes së Moskës për të pushtuar Ukrainën në shkurt të vitit 2022.

Ndihma e kufizuar gjermane

Duke krahasuar të dhënat e përditësuar nga Ukraine Support Tracker në dhjetor të vitit 2022, studiuesit e IfW njoftojnë se SHBA kishte premtuar një shtesë prej 37 miliardë eurosh (39 miliardë dollarë), duke tejkaluar edhe një herë kontributet e bëra nga BE-ja dhe shtetet e saj anëtare. Ndihma e premtuar dhe e dorëzuar nga Uashingtoni tani arrin në 73.1 miliardë euro, krahasuar me shifrën e BE-së prej 54.9 miliardë eurosh. Në total, 128 miliardë euro janë dhënë, ose premtuar, si ndihmë për Ukrainën. Veçanërisht, SHBA-ja ka dhuruar dyfishin e shumës së të gjithë BE-së, pasohet nga Britania e Madhe dhe Gjermania.

Trebesch dhe kolegët e tij përfshinë për herë të parë në raportin e tyre forma alternative të ndihmës të zotuara nga Grupi i Kontaktit të Mbrojtjes së Ukrainës, një aleancë me mbi 50 shtete të udhëhequra nga SHBA.

“Në total, ndihma e ofruar për Ukrainën është zakonisht vetëm një pjesë e asaj që qeveritë shpenzojnë për të zbutur pasojat e krizës brenda vendeve të tyre”, thuhet në analizë. “Vetëm Gjermania ka njoftuar mbi 250 miliardë euro subvencione që nga janari i vitit 2022 në një përpjekje për të ndihmuar në zbutjen e rritjes së çmimeve të energjisë si për konsumatorët privatë ashtu edhe për bizneset”.

Ndihma dypalëshe e ofruar nga Gjermania për Ukrainën tani arrin në 6.15 miliardë euro, thonë studiuesit. Në krahasim, shtojnë ata, qeveria gjermane shpenzoi vetëm 5.56 miliardë euro për subvencionimin e karburantit dhe për t’u ofruar banorëve bileta të transportit publik me ulje të madhe – masa që u prezantuan gjatë verës së vitit 2022 për të kundërshtuar rritjen e çmimeve të benzinës pas pushtimit rus të Ukrainës më 24 shkurt.

Studiuesit e IfW nuk morën parasysh dërgimin e planifikuar të tankeve perëndimore në Ukrainë në llogaritjet e tyre, siç është ngarkesa Leopard 2 e planifikuar për në mars të këtij viti. Pjesërisht për shkak të angazhimeve të paqarta të bëra nga vendet evropiane që aktualisht posedojnë tanke të ndërtuara nga Gjermania. Studiuesit e IfW-së, megjithatë, morën parasysh 100 miliardë dollarët që Dhoma e Përfaqësuesve të SHBA-së shënoi verën e kaluar për trajnimin e pilotëve ukrainas për përdorimin e avionëve luftarakë perëndimorë.

Ndihma për Ukrainën zbehet në krahasim me luftërat e kaluara

Ekonomistët e IfW krahasuan edhe ndihmën perëndimore për Ukrainën në 12 muajt e parë të konfliktit me shpenzimet perëndimore në luftërat e mëparshme. Për shembull, për sa i përket produktit të brendshëm bruto (GDP), Gjermania shpenzoi tri herë më shumë për të mbrojtur Kuvajtin gjatë Luftës së Gjirit 1990-91. Pasi Iraku pushtoi fqinjin e tij, Kuvajtin, Gjermania – e cila nuk mori pjesë drejtpërdrejt ushtarakisht në ofensivën e Operacionit Stuhia e Shkretëtirës – ofroi fonde për SHBA-të, të cilat në fund ndihmuan në çlirimin e kombit të sulmuar të Gjirit. Nëse krahasohet, Uashingtoni shpenzoi gati 1% të PBB-së për Luftën e Gjirit, krahasuar me më pak se 0.4% deri më tani për Ukrainën. Shpenzimet vjetore ushtarake të SHBA-së në Afganistan nga viti 2001 deri në vitin 2010 ishin tri herë më të larta se ato që Uashingtoni ka shpenzuar deri më sot për të mbrojtur Ukrainën. Megjithatë, ndryshe nga Ukraina, SHBA dërgoi edhe trupa tokësore në Afganistan dhe Lindjen e Mesme, diçka që vazhdoi me vite dhe me kosto të madhe.

Studiuesit e IfW thanë se ndihma e ofruar dhe mbështetja e premtuar e caktuar për Ukrainën ra nga më shumë se 20 miliardë euro në maj të vitit të kaluar në pak më shumë se 5 miliardë euro në qershor.

Mbështetja në shkallë të gjerë rifilloi vetëm gjatë muajit nëntor, pasi Ukraina çliroi rajone kyçe në lindje dhe jug të vendit. Pas këtyre sukseseve në fushën e betejës, BE-ja u zotua të kontribuojë më tej me ndihmë për Kievin në vitin 2023 dhe Dhoma e Përfaqësuesve të SHBA-ve që votoi në muajin dhjetor për të dhënë 37 miliardë euro ndihmë ushtarake.

Me sa duket, është ajo paketë ndihme nga e cila presidenti i SHBA, Biden miratoi 500 milionë euro dërgesa armësh për Ukrainën gjatë vizitës së tij në Kiev në fillim të kësaj jave, ndërsa këmbëngulte se “mbështetja e SHBA për Ukrainën nuk do të lëkundet”./UBTNews/

Rajoni

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, nderohet me titullin e lartë “Doctor Honoris Causa” në Tiranë

Published

on

Në një ceremoni solemne të mbajtur në Tiranë, Rektorit të UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, iu akordua titulli i lartë “Doctor Honoris Causa”, një vlerësim i rëndësishëm që nderon kontributin e tij shkencor, profesional dhe shoqëror brenda dhe jashtë vendit.

Titulli u miratua dhe u akordua nga Universiteti Kombëtar Kapodistrian, një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në Evropën Juglindore, në bashkëpunim me Misionin Diplomatik për Siguri, Paqe dhe Filantropi (U.D.M.P) me seli në Bruksel.

Gjatë fjalës së tij, Rektori Hajrizi shprehu mirënjohje të veçantë për këtë vlerësim, duke e cilësuar atë si një motiv shtesë për të vazhduar misionin akademik dhe human.

“Është një nder i veçantë për mua që ky titull i lartë më jepet, dhe e marr këtë vlerësim si një përgjegjësi të madhe për të vazhduar me përkushtim punën për arsimin, inovacionin dhe shërbimin ndaj shoqërisë. Ky çmim merr edhe më shumë kuptim duke ardhur në muajin e festave të nëntorit, muaj që lidhet me krenarinë dhe identitetin tonë kombëtar. Me këtë motivim, do të vazhdoj të promovoj prosperitet, zhvillim të qëndrueshëm dhe vlera ndërkombëtare që na lidhin me botën demokratike”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Në motivacionin zyrtar të çmimit theksohet se titulli i jepet: “Për kontributin juridik, ekonomik dhe në të drejtat e njeriut në shërbim të njerëzve në nevojë dhe të gjithë njerëzimit në mbarë botën”.

Ky vlerësim prestigjioz vjen si njohje për angazhimin e vazhdueshëm të Prof. Dr. Hajrizi në fushat e arsimit, inovacionit, sigurisë, zhvillimit ekonomik dhe fuqizimit të komuniteteve.

Continue Reading

Aktualitet

Sonte në UBT TV: Podcast me Profesorin Ibush Luzha

Published

on

Sonte në UBT TV, nga ora 20:00, vjen një episod i veçantë i podcastit me profesorin dhe ekspertin e teknologjisë inorganike, Prof. Ibush Luzha, një nga njohësit më të thellë të fushës së mjedisit, ndotjes dhe menaxhimit të cilësisë në Kosovë.

Në këtë podcast, Profesori Luzha sjell një qasje shkencore dhe profesionale mbi zhvillimin industrial dhe sfidat mjedisore të vendit tonë. Ai flet për rëndësinë e teknologjisë inorganike, ndikimin e saj në industri dhe në mbrojtjen e mjedisit, si dhe për arsyet që e shtynë t’i përkushtohet kërkimit shkencor në ndotjen e ujit dhe ajrit.

Diskutimi hapet me çështje thelbësore si:

  • Gjendja e ujërave sipërfaqësore në Kosovë, duke u bazuar në hulumtime dhe matje të detajuara.
  • Ndikimi i ujërave industriale në lumenjtë tanë, dhe çfarë tregojnë analizat viteve të fundit.
  • Masat që duhet të ndërmarrin komunat dhe industria për të ulur ndotjen e ujit dhe përmirësuar menaxhimin mjedisor.
  • Rëndësia e arsimit universitar për ndërgjegjësimin e studentëve mbi teknologjitë e pastra dhe ruajtjen e mjedisit.
  • Kontributi i UBT-së në formimin e kuadrove profesionale për mjedis, cilësi dhe teknologji të qëndrueshme.

Continue Reading

Lajmet

​UEFA cakton gjyqtarët e ndeshjes Slloveni – Kosovë

Published

on

UEFA ka deleguar një ekip elitar gjyqtarësh nga Franca për ndeshjen kualifikuese të Kupës së Botës mes Sllovenisë dhe Kosovës, që zhvillohet të shtunën në stadiumin “Stozice”.

Clement Turpin, një nga arbitrat më me përvojë në arenën evropiane, do të drejtojë këtë përballje tejet të rëndësishme për të dyja ekipet. Atij do t’i asistojnë Nicolas Danos dhe Benjamin Pages, ndërsa gjyqtare e katërt do të jetë Stéphanie Frappart.

Sistemi VAR do të menaxhohet nga Jerome Brisard dhe Jeremie Pignard.

Kosova udhëton në Lubjanë me objektivin për të siguruar të paktën një pikë, rezultat i cili do t’i mjaftonte për t’u kualifikuar në fazën “play-off” të Botërorit 2026.

Në anën tjetër, Sllovenia ka nevojë patjetër për fitore për të mbajtur gjallë shanset për pozitën e dytë në grup.

Ndeshja nis të shtunën në orën 20:45./S.K/KP/

Continue Reading

Vendi

OSHP konfirmon shkeljet për kontratën “Shërbime me ushqim për nevojat e Policisë së Kosovës”

Published

on

Organizata INPO ka monitoruar procedurën e tenderimit për kontratën “Shërbime me ushqim (furnizim, përgatitje dhe servim) për nevojat e Policisë së Kosovës”, me vlerë të parashikuar 2.7 milionë euro, dhe ka identifikuar një varg shkeljesh ligjore serioze dhe manovrimesh teknike që dëmtojnë konkurrencën, barazinë dhe integritetin e prokurimit publik.

Gjatë gjithë procesit, INPO ka zhvilluar komunikim të drejtpërdrejtë me Policinë e Kosovës, duke e informuar me prova dhe argumente konkrete për shkeljet në dosjen e tenderit.

“Në kopje të këtij komunikimi ka qenë edhe Ministria e Punëve të Brendshme dhe Komisioni Rregullativ i Prokurimit. Pavarësisht këtij komunikimi profesional dhe institucional, Policia e Kosovës i ka mohuar të gjitha gjetjet, nuk ka pranuar asnjë problematikë dhe nuk ka shprehur asnjë gatishmëri për korrigjim apo rishikim të procedurës. Kjo qasje përbën refuzim të hapur për të adresuar gabimet dhe për të garantuar një proces të drejtë, transparent dhe ligjor. Ndërkohë, gjatë monitorimit, një operator ekonomik ka deponuar ankesë në OSHP për dy çështje, afatin e tenderimit dhe kriteret e kapaciteteve teknike e financiare. INPO, në respekt të pavarësisë së OShP-së, ka vendosur të mos publikojë gjetjet e saj derisa lënda të shqyrtohej, për të mos ndikuar në vendimmarrje apo për të mos krijuar pritshmëri publike. Megjithatë, vendimi Nr.2025-0984 i OShP-së ka konfirmuar se Policia e Kosovës ka vepruar në kundërshtim me ligjin, duke anuluar njoftimin për kontratë dhe duke i kërkuar Policisë së Kosovës korrigjimin e procedurës dhe zgjatjen e afatit të tenderimit. Ky vendim e vërteton se së paku një pjesë e gjetjeve të INPO-s kanë qenë plotësisht të bazuara dhe të drejta, të cilat Policia e Kosovës i kishte mohuar në tërësi”, thuhet në komunikatë.

Përkundër kësaj, pas vendimit të OShP-së, Policia e Kosovës ka bërë vetëm disa korrigjime minimale dhe formale, me ç’rast ka ulur kërkesat për kapacitet teknik e financiar dhe ka zgjatur afatin e tenderimit por asnjë nga gjetjet e tjera të ngritura nga INPO nuk janë adresuar.

“Dosja e tenderit mbetet e pandryshuar në pjesët më problematike dhe thelbësore, duke përfshirë: keqklasifikimin e kontratës si “shërbime”, edhe pse mbi 70% e objektit janë furnizime ushqimore; peshimin e pikëve që krijon mundësi reale për manipulim me çmime dhe favorizim teknik; zhvendosjen artificiale të artikujve midis grupeve, që ndryshon peshët dhe vlerat financiare; intervalet e gjera në specifikimet teknike që lejojnë produkte me cilësi të ulët; uljen dramatike të vlerës së kontratës pa arsyetim të qartë dhe profesional. Këto elemente e bëjnë tenderin të pambrojtur, të pasigurt dhe të paorientuar drejt cilësisë, duke e ekspozuar Policinë e Kosovës ndaj rrezikut të furnizimeve të dobëta dhe buxhetin e shtetit ndaj kostove të fryera. Duke qenë se OShP-ja tashmë ka vërtetuar shkelje ligjore, refuzimi i Policisë së Kosovës për të pranuar ose adresuar gjetjet e INPO-s është i pajustifikueshëm dhe bie ndesh me standardet e përgjegjësisë institucionale. Kësisoj, INPO vlerëson se tenderi aktual nuk është në përputhje me Ligjin për Prokurim Publik dhe kërkon rishikimin e plotë të dosjes, jo vetëm korrigjime sipërfaqësore të disa kritereve. Vetëm një rishikim i thellë, profesional dhe i paanshëm mund të garantojë konkurrencë të ndershme, parandalim të manipulimeve dhe përdorim korrekt të parasë publike. Në këtë drejtim, INPO i bën thirrje institucioneve mbikëqyrëse, si Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik (KRPP) dhe Prokurorit të Shtetit, që të ushtrojnë mandatin e tyre ligjor dhe të mbikëqyrin me kujdes këtë proces, duke ndërmarrë masat e nevojshme në bazë të autorizimeve të tyre”, thuhet në njoftim.

Shkeljet e evidentuara nuk janë vetëm çështje administrative por ato prekin thelbin e integritetit të prokurimit publik, garantimin e konkurrencës, përdorimin e parasë publike dhe sigurinë ushqimore për një nga institucionet më të rëndësishme të vendit.

INPO pret që organet mbikëqyrëse dhe ato të zbatimit të ligjit të mos qëndrojnë indiferente dhe të veprojnë në përputhje me përgjegjësitë e tyre./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara