Kulturë

Librat: Festimi i Fuqisë së Librit në Ditën Botërore

Në çdo anë të globit, sot, më 23 prill, festimet shtrihen për të nderuar fuqinë dhe ndikimin e librave dhe lidhjen e pashmangshme midis të kaluarës dhe të ardhmes, një urë që bashkon brezat dhe kulturat.

Published

on

Dita Botërore e Librit dhe të Drejtave të Autorit është një festë e rëndësishme për të ndarë gëzimin dhe vlerën e leximit dhe librave. Në çdo anë të globit, sot, më 23 prill, festimet shtrihen për të nderuar fuqinë dhe ndikimin e librave dhe lidhjen e pashmangshme midis të kaluarës dhe të ardhmes, një urë që bashkon brezat dhe kulturat.

Në kështjellën e fjalëve, Sibel Halimi, Drejtoreshë e Kulturës në Komunën e Prishtinës, përmes rrjetit të saj social në Facebook, ka njoftuar se në Ditën e Librit,  Ambasada e Malit të Zi, Drejtoria e Kulturës së Komunës së Prishtinës dhe Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” organizon shfaqjen e filmit dokumentar “Në teh të erës” në nderim të poetit, studiuesit dhe profesorit Basri Çapriqi. Filmi do të shfaqet në Kino Armata në Prishtinë, të martën, më 23 prill të vitit 2024 në orën shtatë të mbrëmjes.

Në Ditën Botërore të Librit, presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bajam Begaj, ndan një moment të veçantë me librashitësin, Ndriçim Ziu, i cili me vite ka shërbyer si “biblotekari i rrugës”. Në një postim të ndarë në rrjetin social në Facebook, presidenti Begaj shkruan për këtë takim: “Me bukinistin e qytetit të Elbasanit, që ka lexuar çdo libër që gjendet në librarinë e tij shëtitëse. Vendosa të ndaj këtë postim sot për të nderuar fisnikërinë e të lexuarit”.

Ndërsa bëhet e ditur nëpërmjet mediave shqiptare, Ndriçim Ziu, me një stivë libra përpara tij, jo vetëm që i shet ato, por gjithashtu i lexon ato me përkushtim, duke u bërë një katalizator i një ndërthurrjeje të bukur midis botës reale dhe asaj të librave.

https://www.facebook.com/reel/954793762613738

Në këtë ditë të veçantë, UNESCO dhe organizatat ndërkombëtare përfaqësuese të tre sektorëve kryesorë të industrisë së librit – botuesit, shitësit e librave dhe bibliotekat, vendosin një Kryeqytet Botëror të Librit për të mbajtur flakën e promovimit të kulturës së librave. Me aktivitete të ndryshme dhe inovative, këto organizata japin një impakt të veçantë festimeve të kësaj dite, nxitur leximin dhe kulturën letrare në mbarë botën, shkruhet në faqen kryesore të UNESCO.

23 Prilli është një datë e ngjarjeve të rëndësishme për letërsinë botërore. Është dita kur ndërruan jetë një sërë autorësh të dalluar, si William Shakespeare, Miguel de Cervantes dhe Inca Garcilaso de la Vega. Zgjedhja e kësaj date për të qenë Dita Botërore e Librit ishte një nderim i qëlluar për të gjithë autorët dhe librat në nivel global. Në Konferencën e Përgjithshme të UNESCO-s, e mbajtur në Paris në 1995, vendosur që të bëhet një ditë për të nderuar librat dhe autorët, dhe për të inkurajuar qasjen në dije për të gjithë.

Mesazhi i Audrey Azoulay, Drejtoreshë e Përgjithshme e UNESCO-s, për Ditën Botërore të Librit dhe të Drejtës së Autorit, 23 Prill 2024, është një shprehje e thellësisë dhe rëndësisë së librit në shoqëri. Ajo thekson rolin kryesor që librat kanë në edukim, informim, argëtim, dhe për të kuptuar botën dhe diversitetin gjuhësor.

Në mesazhin e saj, në formë të shkruar për faqen zyrtare të UNESCO, Azoulay gjithashtu bën të ditur angazhimin e UNESCO-s në mbështetjen e botimeve në gjuhë indigjene dhe rajonale, duke përfshirë projekte si “What Makes as Human” dhe serinë “Bintou & Issa”. Ajo gjithashtu thekson rëndësinë e përfshirjes së të rinjve në lexim dhe edukimin mbi trashëgiminë kulturore të tyre. Azoulay fton të gjithë të angazhohen në mbështetjen e leximit dhe kulturës në Ditën Botërore të Librit dhe të Drejtës së Autorit, duke e bërë të qartë se pas çdo libri ka një botë të pasur të dijeve dhe aftësive, dhe se mbështetja e autorëve dhe të gjithë atyre që janë të përfshirë në industrinë e librit është e rëndësishme.

UNESCO mbështet sektorin e botimeve dhe fuqinë e leximit përmes rrjetit të saj të Kryeqyteteve Botërore të Librit, i krijuar për të përforcuar edukimin e shkrim-leximit dhe për të promovuar mbrojtjen e të drejtës së autorit dhe lirinë e shprehjes.

”Strasburgu, Francë, është caktuar Kryeqyteti Botëror i Librit i vitit 2024. Objektivi është që librat të bëhen mjeti i preferuar si për komunikimin e shqetësimeve mjedisore të kohës sonë, ashtu edhe për ndarjen e njohurive shkencore shoqëruese. Së fundi, ne jemi të përkushtuar të mbështesim shpërblimin e drejtë të të gjithë atyre që janë të përfshirë në industrinë e librit, duke filluar nga autorët. Në fund të fundit, pas çdo libri ka një zinxhir të tërë njohurish dhe aftësish që kanë çuar në krijimin e tij”, shkruan  drejtoresha e UNESCO duke ftuar të festoni leximin dhe kulturën, por edhe të angazhoheni për mbështetjen e tyre/UBTNews/

Përmbledhi: © Dionesa Ebibi

Kulturë

Vdes John Sykes, kitaristi që formoi tingujt e Whitesnake dhe rock-ut të vitëve ’80

Published

on

Kitaristi britanik i rock-ut, John Sykes, ka ndërruar jetë në moshën 65-vjeçare, pas një beteje të vështirë me kancerin, raporton BBC. Lajmi i trishtë u njoftua përmes një deklarate në faqen e tij të internetit, ku thuhej se ai “u nda nga jeta pas një periudhe të vështirë shëndetësore”.

Në njoftim theksohej se Sykes ishte një “burrë i kujdesshëm, i sjellshëm dhe karizmatik”, dhe gjatë ditëve të tij të fundit ai shprehu një dashuri dhe mirënjohje të sinqertë për fansat e tij, të cilët e mbështetën gjatë gjithë karrierës së tij.

John Sykes është një nga emrat më të njohur të muzikës rock, dhe ishte pjesë e dy albumeve të njohura të grupit Whitesnake, ku ai bashkë-shkroi disa nga këngët më të famshme të grupit, përfshirë hitet “Still Of The Night” dhe “Is This Love”. Kontributi i tij në muzikën rock është i paharrueshëm, dhe ndikimi i tij është ndjerë nga shumë artistë dhe fansa gjithandej botës.

Sykes e filloi karrierën e tij muzikore në vitin 1980 me grupin heavy metal Tygers Of Pan Tang, ku ai regjistroi dy albume përpara se të bashkohej me Thin Lizzy në vitin 1982. Megjithatë, kulmi i karrierës së tij erdhi në vitin 1984, kur ai u bashkua me Whitesnake me ftesë të themeluesit dhe frontmanit David Coverdale. Kontributi i tij në albumet e grupit ishte i jashtëzakonshëm, veçanërisht në albumin Slide It In dhe albumin e titulluar thjesht 1987, i cili u bë një sukses kritik dhe komercial, duke siguruar një vend të qëndrueshëm në historinë e rock-ut.

Lajmi i vdekjes së John Sykes ka trishtuar shumë fansa të muzikës rock dhe kolegë të tij. Kitaristi i Guns N’ Roses, Slash, ndau një foto të Sykes duke performuar dhe thjesht shkroi: “RIP”.

Karriera e John Sykes do të mbahet mend për ndikimin e tij të fuqishëm në skenën muzikore dhe për krijimin e disa nga këngët më të dashura të muzikës rock./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

100-vjetori i shpalljes së Republikës parlamentare të Shqipërisë

Published

on

Shqipëria u shpall për herë të parë Republikë parlamentare më 21 janar të vitit 1925, një ngjarje e rëndësishme në historinë e shtetit shqiptar, që shënonte kalimin nga një sistem monarkik në një sistem qeverisjeje demokratike, edhe pse i kufizuar nga koha dhe mundësitë e momentit.

Forma e re e qeverisjes u bë e mundur pas miratimit të Statutit të Republikës Shqiptare nga Asambleja Kushtetuese, e cila u mblodh në mars të vitit 1925, pesë vjet pas Kongresit të Lushnjës (21 janar 1920), një ngjarje e rëndësishme që kishte vendosur themelet e pavarësisë së Shqipërisë. Shpallja e Republikës Parlamentare ishte një hap i madh përpara në konsolidimin e shtetit shqiptar dhe përpjekjet për krijimin e një rendi të brendshëm të qëndrueshëm.

Këtë vit, kujtohet figura e Ahmet Zogut, i cili u zgjodh për të ushtruar detyrën e kreut të shtetit, një pozicion që i dha mundësinë të drejtonte politikën dhe administratën e shtetit. Një ndër vendimet më të rëndësishme të këtij periudhe ishte shfuqizimi i Këshillit të Lartë, një organ që kishte pasur ndikim në administratën shtetërore, dhe në vend të tij, formimi i institucioneve të tjera, sipas frymës së Kushtetutës.

Në këtë periudhë, Statuti i Republikës Shqiptare sanksionoi konsolidimin e pavarësisë së vendit dhe ndihmoi në jetësimin e parimeve demokratike kushtetuese, të cilat ishin thelbësore për një shtet të ri dhe të paqëndrueshëm si Shqipëria. Në këtë dokument ligjor, u miratuan dhe u ligjëruan parimet themelore të sistemit demokratik, duke përfshirë ndarjen e pushteteve, liritë dhe të drejtat e njeriut, që ishin hap pas hapi për krijimin e një shoqërie të drejtë dhe të barabartë.

Një ndër arritjet më të mëdha të kohës ishte miratimi i Kodit Penal, një instrument i rëndësishëm për rregullimin e jetës shoqërore dhe për parandalimin e veprave kriminale. Ky kod i dha shtetit shqiptar mjetet ligjore për të ndëshkuar veprimet që e kërcënonin rendin e brendshëm dhe stabilitetin e tij.

Mandati i presidentit të Republikës ishte i përcaktuar për 7 vjet, një periudhë që synonte krijimin e stabilitetit dhe zhvillimin e institucioneve shtetërore. Sidoqoftë, ky sistem republikan i qeverisjes do të kishte jetëshkurtër, pasi në shtator të vitit 1928, Ahmet Zogu shpalli veten si mbret të shqiptarëve, duke i dhënë fund kësaj forme qeverisjeje dhe duke e zëvendësuar me një monarki.

Në këtë 100-vjetor të shpalljes së Republikës parlamentare të Shqipërisë, është e rëndësishme të vlerësojmë përpjekjet e atij periudhe për ndërtimin e institucioneve shtetërore dhe konsolidimin e pavarësisë, të cilat i dhanë shtetit shqiptar mundësinë të përballej me sfidat e kohës./UBTNews/

 

Continue Reading

Kulturë

Pashk Gjeçi, shqipëruesi i madh i kryeveprave të letërsisë botërore

Published

on

Më 20 janar 2010, Shqipëria humbi njërin nga figurat më të ndritura të kulturës dhe letërsisë: Pashk Gjeçin, përkthyesin e “Komedisë Hyjnore” të Dantes. Ai lindi në Shkodër më 7 shtator 1918, në një familje që i dha formim klasik dhe frymëzim intelektual. Arsimin e tij e nisi në gjimnazin jezuit të qytetit, ku zotëroi gjuhët italisht, greqisht të vjetër dhe latinisht. Talenti i tij doli në pah që herët, kur ende si nxënës përktheu poezitë e Xhakomo Leopardit.

Në vitin 1938, me mbështetjen e pjesshme të qeverisë shqiptare, ai nisi studimet në Fakultetin e Letërsisë dhe Filozofisë në Romë, ku shpejt u dallua për zellin dhe përkushtimin ndaj letërsisë klasike. Në vitin 1942, Gjeçi u nderua me titullin “doktor” në letërsi, duke hyrë në elitën e studiuesve dhe përkthyesve shqiptarë. Por kthimi i tij në atdhe nuk ishte i lehtë. Për shkak të akuzave politike, ai kaloi pesë vite në burg, një periudhë që, megjithatë, nuk e thyu shpirtin e tij krijues.

Pas lirimit, Gjeçi iu kushtua plotësisht përkthimeve, duke sjellë në shqip kryeveprat më madhore të letërsisë botërore. Përveç “Komedisë Hyjnore”, ai përktheu “Odisenë” e Homerit, “Faustin” e Gëtes dhe “Hamletin” e Shekspirit, duke ngritur lart traditën shqiptare të përkthimeve. Përkthimi i tij i “Komedisë Hyjnore” u vlerësua ndërkombëtarisht nga Shoqata Italiane “Dante Alighieri” si një nga më të mirët në botë. Për këtë arritje të jashtëzakonshme, në vitin 2004, presidenti italian Carlo Azeglio Çampi e dekoroi me titullin prestigjioz “Ordine della Stella, della solidarietà italiana”.

Trashëgimia e Pashk Gjeçit mbetet një monument i gjallë i pasurisë kulturore të Shqipërisë, një pasuri që lidh popullin shqiptar me thesaret e letërsisë universale./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Histori të pathëna nga fotografët e rinj të UBT-së në Festivalin e Fotografisë Digjitale

Published

on

Në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, u zhvillua për herë të parë Festivali i Fotografisë Digjitale, i titulluar “Beyond the Lens: Stories Untold”, një ngjarje që ofroi një shikim të thellë në fuqinë e fotografisë si mjet për tregimin e historive të pathëna dhe për eksplorimin e temave bashkëkohore që prekin shoqërinë. Ky festival, i organizuar nga Fakulteti i Arteve dhe Mediave Digjitale në UBT, i dha mundësinë studentëve të shprehin përmes artit të tyre vizual mendimet dhe pasionet për çështje që formësojnë botën tonë.

Pjesëmarrësit, 50 studentë të talentuar nga të gjitha drejtimet e studimit, prezantuan punimet e tyre kreative dhe të menduara, duke eksperimentuar me forma të ndryshme narrative që trajtonin tematika të rëndësishme, si identiteti, kujtesa kolektive, sfidat mjedisore dhe zërat e margjinalizuar. Çdo punim ishte një pasqyrë e ndryshme, një rrëfim që shfaqte thellësinë e mendimit dhe angazhimit të brezit të ri përmes një teknologjie moderne dhe të avancuar që ata mundën të shfrytëzonin në laboratorët e UBT-së.

Ky festival u bë një shenjë e fuqisë transformuese të artit dhe teknologjisë, duke sjellë në pah rolin e kamerës jo vetëm si një instrument për kapjen e imazheve, por si një dëshmitare e kohës, një medium që mbart mesazhe të fuqishme dhe që ndihmon në zhvillimin e industrive kreative. Me çdo foto të ekspozuar, studentët shpalosën një botë më të gjerë, një botë që thotë histori që ndoshta do të ishin harruar, duke kontribuar kështu në një pasqyrë të qartë dhe të sinqertë të realiteteve të ndryshme që ndodhin rreth nesh./UBTNews/

 

Continue Reading

Të kërkuara